Hôm nay,  

Trang Sử Việt: Vua Tự Đức: Nguyễn Phúc Hồng Nhậm

19/02/201600:01:00(Xem: 7403)
(Lời tâm tình: Bài viết về “Sử Việt” chỉ khái quát, không đi sâu từng chi tiết của mỗi nhân vật. Cuối mỗi bài viết, phần “Thiết nghĩ” nếu có chỉ là góp ý của tác giả, không ngoài mục đích làm sáng tỏ thêm về nội dung đã biên soạn. Trang Sử Việt luôn mong mỏi nhúm nhen tình tự dân tộc, niềm yêu thương quê hương và giữ gìn Việt ngữ cùng văn hóa Việt. Trang Sử Việt đăng trên Vietbao Online thứ Ba và thứ Sáu hằng tuần).
________________ 
VUA TỰ ĐỨC: NGUYỄN PHÚC HỒNG NHẬM
(1829 - 1883)
.
Nguyễn Phúc Hồng Nhậm còn tên khác là Nguyễn Phúc Thì, sinh tại Huế là con thứ của vua Thiệu Trị. Năm 1847, Hồng Nhậm lên ngôi, niên hiệu Tự Đức, còn gọi là Nguyễn Dực Tông. Vua tính tình hiền hòa, thông minh, rất có hiếu với mẹ là bà Từ Dụ Thái hậu, khi gặp mẹ vua quỳ xuống vấn an sức khoẻ. Thái hậu nói gì, vua ghi ngay vào sổ nhỏ để ghi nhớ lời mẹ dạy gọi là “Từ huấn lục”.
 .
        Đời vua Tự Đức có rất nhiều giặc giã. Năm 1851, có giặc Khách, vua cử Nguyễn Văn Giai đánh dẹp. Năm 1854, Lê Duy Cự xưng là dòng dõi nhà Lê, cùng Cao Bá Quát chiêu binh chống triều đình, rồi giặc cờ Vàng, cờ Đen... ở khắp nơi. Năm 1861, trung tướng Pháp là Charner cùng Tạ Văn Phụng đánh Quảng Nam. Cùng năm, Pháp đánh đồn Kỳ Hòa ở Nam kỳ, quân triều đình yếu kém. Nên ngày 5-6-1862, triều đình Huế ký hòa ước, nhường 3 tỉnh Miền Đông (Gia Định, Biên Hòa, Định Tường) cho Pháp. 
Vậy mà triều đình không nghe lời điều trần của những người tân tiến: Nguyễn Trường Tộ, Phan Thanh Giản, Phạm Phú Thứ... Họ đề nghị cần học hỏi kỹ thuật tân tiến; chấn chỉnh: Quân đội, kinh tế..., để đất nước tiến bộ. Triều đình chỉ bàn bạc việc trị quốc theo vua Nghiêu, Thuấn của thời xa xưa thiếu hiện thực, vì vậy nước nhà bị chậm tiến và loạn lạc khắp nơi?!.
Về quân đội, Việt Nam có nhân lực dồi dào nhưng vũ khí lại thiếu thốn trầm trọng vì ngân quỹ quốc gia kiệt quệ, thiếu tinh thần cấp tiến. Mười người lính chỉ có một khẩu súng cũ phải châm ngòi mới bắn được. Quân sĩ không được tập bắn nhiều vì sợ tốn tiền mua đạn. Vì vậy khi quân Pháp tấn công, quân ta dù can trường cũng không thể chống nổi.
.
Việc nối ngôi: Theo lẽ thường, sau khi vua Thiệu Trị băng hà, ngôi vua sẽ truyền cho người con trưởng Nguyễn Phúc Hồng Bảo (1825-1854). Nhưng hôm ấy, các hoàng thân và các quan văn võ họp tại điện Cần Chánh tuyên đọc di chiếu, hoàng tử thứ hai là Hồng Nhậm được lập lên ngôi. Người con trưởng là Nguyễn Phúc Hồng Bảo không tin đây là ý của vua cha mà do Trương Đăng Quế âm mưu, nên quyết chí tranh ngôi, đã gây nên cảnh máu nhuộm chốn cung đình.
.
Về văn học, trong các vua triều Nguyễn, vua Tự Đức là người thường làm thơ, những bài thơ của vua đều có giá trị văn học, như bài thơ Nôm vua “Khóc Thị Bằng Phi”:
.
Ôi thị Bằng Phi đã mất rồi!
Ới tình, ới nghĩa, ới duyên ơi!
Trưa hè nắng chái, oanh ăn nói
Sớm ngỏ trưa sân, liễu đứng ngồi
Đập cổ kính ra tìm lấy bóng
Xếp tàn y lại để dành hơi
Mối tình muốn dứt càng thêm bận
Lẽo đẽo theo hoài mãi chẳng thôi!...” 
.
Vua Tự Đức là một nhà thơ có thực tài, đã để lại đời sau: 
 - Chữ Nho: Ngự chế thi tập, Ngự Chế Việt sử tổng vịnh, đã vịnh hàng trăm nhân vật lịch sử Việt Nam. 
 - Chữ nôm: Luận Ngữ diễn ca, Thập điều, Tự học diễn ca...
.
 *- Thiết nghĩ: Người có hiếu đễ thì rất đáng kính, nhưng trong quyển “Các triều đại Việt Nam” của tác giả Huỳnh Cư, Đỗ Đức Hùng, trang 322 đã ghi: “Vua Tự Đức quy định: Ngày lẻ thì thiết triều, ngày chẵn vào thăm hầu mẹ”. Tức là “Một tháng vua ngự triều 15 ngày, hầu mẹ 15 ngày”?!. Nếu đây là sự thật, làm một vị vua trị vì đất nước chỉ thiết triều 15 ngày trong một tháng, thật là đáng buồn đáng trách vậy?! 
Năm 1870, chiến tranh giữa nước Phổ (Prussian) và nước Pháp, Hoàng đế Pháp là Nã Phá Luân III bị bắt, Pháp bỏ chế độ đế quốc, lập thể chế Dân chủ cộng hòa. Trong thời gian nước Pháp bị chiến tranh, đáng tiếc triều đình Huế không biết nhân cơ hội này để giành lại độc lập cho nước nhà?!. 
.
Cảm niệm: Vua Tự  Đức
 .
Gẫm vua Tự Đức, khó ung dung!
Giặc giã khắp nơi, thật hãi hùng?!
Hầu mẹ, chép ghi mong mỏi hiếu
Chống Tây, bàn bạc giữ gìn trung?! 
Nước nhà chấn chỉnh, luôn do dự 
Xứ sở sửa sang, luống ngại ngùng?!
Chính sự ngửa nghiêng, gây hệ lụy!
Triều đình, cương thổ, rối ren cùng?!
.
Nguyễn Lộc Yên  

.
.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Chúng ta đang bước vào năm bầu cử. Năm 2024 sẽ có một cuộc bầu cử có tính quyết liệt, vì các lựa chọn chắc chắn sẽ gây tranh cãi trong nội bộ cộng đồng gốc Việt, trong các gia đình người Việt, giữa các lựa chọn về cấp tiến và bảo thủ, giữa các thế hệ trẻ và già ở hải ngoại. Và chắc chắn là bầu cử tháng 11/2024 tại Hoa Kỳ sẽ ảnh hưởng tới cuộc chiến Trung Đông, cuộc chiến ở Ukraine, và ở cả Đài Loan. Tác động như thế nào, chúng ta khó đo lường hết tất cả các ảnh hưởng. Trong đó, một tác động lớn là từ tin giả, nói kiểu Mỹ là Fake News, tức là tin không thật.
Tôi rất thích khoa nhân chủng nhưng không có cơ may đến trường để được truyền thụ một cách bài bản về ngành học thú vị này. Hoàn cảnh sống, nói nào ngay, cũng không mấy thích hợp cho nhu cầu tự học. Suốt ngày (và suốt đời) tôi chỉ loanh quanh hàng quán nơi mà những kẻ hay lê la thường nói rất nhiều, dù sự hiểu biết của họ vốn không được bao nhiêu. Ngoài giới hạn về kiến thức, mấy ông bạn đồng ẩm còn có cái tật rất hay tranh cãi (và luôn cãi chầy cãi cối) nên mọi thông tin, từ bàn nhậu, đều không được khả xác hay khả tín gì cho lắm.
“Tham nhũng chính trị, lệch lạc tư tưởng, băng hoại đạo đức và hủ bại về lối sống. Đây là những kẻ thù rất nguy hiểm của Đảng, cần phải loại bỏ.” Tạp chí Xây Dựng Đảng (XDĐ) đã báo động như thế trong bài viết ngày 26/11/2023...
Đảng Cộng sản Việt Nam (CSVN) nhìn nhận tình trạng “trẻ hóa” trong suy thoái “tư tưởng chính trị ” và “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đang gây khó khăn cho công tác “xây dựng, chỉnh đốn đảng”...
Năm 2024 là năm bầu cử, một năm gay go thử thách, và đề tài yêu ghét dù muốn hay không muốn đã trở lại trên các trang báo, trong các buổi tranh luận trong gia đình, ngoài xã hội. Chúc bàn tiệc trong năm của quý vị rôm rả những câu chuyện, những cuộc đối thoại bổ ích hai chiều, những thay đổi tốt đẹp. Và xin cảm ơn quý thân hữu, thân chủ đã hỗ trợ, gắn bó cùng hành trình với Việt Báo trong hơn 31 năm qua. Sau cùng là lời tri ân đến các độc giả Việt Báo: chính quý vị, những người đọc khó tính là thành trì giúp Việt Báo trở thành một tờ báo uy tín, chuyên nghiệp.
Năm 2023 tiến vào những ngày cuối cùng, nó sẽ đi qua và không bao giờ trở lại. Lịch sử sẽ đi qua nhưng những việc làm của con người sẽ tồn tại với sự khôn ngoan và ngu ngốc của đa số. Cụm từ ‘con-người-đa-số’ chỉ định ý muốn chung của đa số người. Và ‘con-người-thiểu-số’ đành phải tuân theo. Trò sinh hoạt dân chủ luôn luôn là con dao hai lưỡi có hiệu quả tùy thuộc sở thích của con người đa số. Sở thích? Một thứ tạo ra tốt lành hoặc khổ nạn. Đúng ra là cả hai, nhưng có một trong hai sẽ lớn hơn, đôi khi, lớn gấp bội phần. Nếu khổ nạn quá lớn thì cuộc sống chung sẽ thay đổi, có khi lâm vào mức tồi tệ. Chẳng hạn như trường hợp nước Đức dưới thời Hitler. Ý muốn của con người đa số đam mê nồng nhiệt ý muốn của Hitler. Cho ông ta cơ hội dẫn đầu một quốc gia quyền lực, tạo ra hiệu quả cuộc chiến thế giới thứ hai. Hậu quả tàn khốc đó do ai? Hitler? Đúng một phần.
“Tự diễn biến, tự chuyển hóa” trong Lực lượng vũ trang nhân dân là mối lo hàng đầu của đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay. Bằng chứng này đã được Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng đưa ra tại Hội nghị Đảng ủy Công an ngày 20/12/2023 tại Hà Nội, và trong nội dung các bài viết trên báo chí chính thống của nhà nước liên quan đến Quân đội...
Người ta nên áp dụng đạo đức vào tài chính trị của Henry Kissinger như thế nào? Làm thế nào để người ta quân bình những thành tựu với những hành vi sai trái của Kissinger? Tôi đã vật lộn với những vấn đề đó từ khi Kissinger là giáo sư của tôi, và sau này là đồng nghiệp tại Đại học Harvard. Vào tháng Tư năm 2012, tôi đã giúp phỏng vấn ông trước một số lượng lớn cử toạ tại Harvard và hỏi liệu ông có làm điều gì khác đi trong thời gian làm ngoại trưởng cho các Tổng thống Hoa Kỳ Richard Nixon và Gerald Ford không. Lúc đầu, ông nói không. Suy nghĩ lại, ông nói rằng ước mình là đã hoạt động tích cực hơn ở Trung Đông. Nhưng ông không đề cập đến Campuchia, Chile, Pakistan hay Việt Nam. Một người phản đối ở phía sau hội trường hét lên: "Tội phạm chiến tranh!"
Việt Nam có còn “độc lập” với Trung Quốc hay không sau chuyến thăm Hà Nội của Tổng Bí thư, Chủ tịch nhà nước Tập Cận Bình là thắc mắc của người dân Việt Nam. Ông Tập có mặt ở Việt Nam từ 12 đến 13 tháng 12 năm 2023 và đạt được cam kết của Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng về “xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam-Trung Quốc”.
Ngày nay, Chiến lược Phòng thủ Quốc gia của Hoa Kỳ – giống như chiến lược Chiến tranh Lạnh tạo chuẩn mực cho tư duy chiến lược trong những năm từ thập kỷ ‘50 đến ’80 – bị chi phối bởi một tác nhân đe dọa chính, đó là Trung Quốc. Điều này vừa cung cấp thông tin vừa tạo điều kiện cho tất cả các mối đe dọa lớn khác có thể xảy ra: Nga, Iran và Bắc Triều Tiên. Giống như thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Hoa Kỳ hiện đang lâm vào một cuộc cạnh tranh với đối thủ duy nhất của mình, một cuộc cạnh tranh có khả năng bỏ rơi các thành tựu chính trị, kinh tế và công nghệ. Hoa Kỳ cũng đang ở trong một cuộc chạy đua vũ trang hiện đại, và trong một số trường hợp, chơi trò đuổi bắt và tranh đua để giành tình hữu nghị, gây ảnh hưởng lên các quốc gia khác trên thế giới.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.