Hôm nay,  

Điểm sách "Quê Hương Vụn Vỡ" của Nguyễn Văn Sâm

23/08/201500:02:00(Xem: 5880)

 

 Điểm sách "Quê Hương Vụn Vỡ" của Nguyễn Văn Sâm

Hoàng Nhất Phương

blank
.

Trong trái tim của mỗi người mặc nhiên cưu mang tình yêu quê hương - một tình yêu không thể nào cắt nghĩa được nhưng rất sâu đậm. Khi còn thơ ấu, đọc qua những bài học lịch sử người dân Việt ai cũng xao xuyến và hết sức ngưỡng mộ lòng yêu nước của tiền nhân. Từ đó quê hương giống hệt vòng tay của người mẹ ân cần ôm ấp, che chở đàn con. Biên giới địa lý rào chắn chung quanh lãnh thổ chính là gia đình chung, của những người sinh ra và lớn lên trong cùng một tổ quốc. Chiến tranh bộc phát, quê hương bị du vào định mệnh khắc nghiệt. Chiến tranh biến thị trấn, thôn trang thành vùng hỏa tuyến. Không thể kể hết những phế tích mà chiến tranh để lại trong từng khu phố, từng quận lỵ, từng xóm làng. Những nơi xưa kia là vùng định cư sầm uất, phồn thịnh, náo nhiệt, một sớm một chiều bị bom đạn phá tan thành bình địa hoang vu. Sau chính biến ngày 30 tháng 4 năm1975, nhiều người dân Miền Nam Việt Nam dù không muốn cũng phải bỏ quê hương ra đi. Vốn liếng tình cảm thiêng liêng của một đời người gửi gấm cho quê hương tưởng như chỉ còn trong hoài niệm, bất ngờ hiện hiển trong tâm hồn khi nghe tiếng chửi của bà hương giáo Hải,"ngọt như tiếng ca của mấy cô danh ca Ba Bé, Tư Sạn trong đĩa hát Asia…"

"Cao cao chi tổ, viễn viễn chi tông, thúc bá đệ huynh, cô nhi tỷ muội nhà bây ra nghe tao chửi thơ nè...’ Tư bề yên lặng. 'Sóng bủa thuyền câu lướt dập, nhà xập bìm bìm leo, đéo mẹ tổ… chó đẻ nó cũng leo theo...Tổ cha ông bà nó...chơi với khỉ, khỉ vỗ đít, chơi với con nít, con nít lờn mặt, không bằng tuổi lẻ của tao mà bây bày đặt nói ra nói vô để gia đình tao hục hặc xáo xào…"

"Mỗi lần bà Hương trổ tài là mỗi lần tôi và bàn dân thiên hạ ở đây khoái chí tử: Vừa giải trí vừa đổi thay không khí nhàm chán của một nếp sống trầm trầm - trong vùng đất nhỏ bằng bụm tay lọt giữa con sông rộng - kéo dài trước đó. Sồn sồn người nhưng du dương giọng, bà Hương có tiếng chửi không khác mấy tiếng hát ru em trưa nắng, mùi mẫn như bài ca dạ cổ hoài lang từ phu tướng lên đường, đã điếu còn hơn nghe mấy con nhỏ xóm dưới kéo vuốt lên cao ngất, nhọn lễu như kim chích nhè nhẹ, nhột nhột vô tim, lăn tăn tới từng sợi dây thần kinh trên khắp cùng thân thể, mấy tiếng chót của một câu hò ruột. Nói có hơi quá, nhưng còn khoái hơn nghe trai gái mèo mỡ đối đáp trửng giỡn lúc giã gạo đêm trăng." [1]

Cả một làng quê thoải mái cười khi nhắc đến tài chửi đầy vần điệu của bà hương giáo Hải, của một thời sông nước bình an. Những địa danh quen thuộc như Sài Gòn, Ông Tạ, Cầu Ông Lãnh, Mỹ Tho, Tây Ninh, Bến Tre…Những nhân vật bình dân như bà hương giáo Hải, thằng Quang, con Nhàn, con Bông, anh Bảy Nhành, Tư Chịu, Út chột, thằng Đẹt, thằng Hai Biệt Động Quân, thằng Ba du kích, con Út vượt biên…Những hình ảnh quen thuộc như chiếc xe thổ mộ, những người lính Việt Nam Cộng Hòa, những người thương phế binh điển hình là chú Tư Cụt, những tay anh chị như "thằng Tư mặt thẹo" - một kẻ bắt chó chuyên nghiệp từng tuyên bố "mỗi ngày phải đập đầu chừng một chục con thì uống rượu mới ngon…" [2] Tất cả đều được mô tả trong tuyển tập "Quê Hương Vụn Vỡ," làm sống dậy khung cảnh của xã hội Việt Nam trước và sau năm 1975. Ai cũng biết trước ngày 30 tháng 4 năm 1975, người dân lao động Miền Nam Việt Nam sống đạm bạc, tuy không giàu sang nhưng có đủ ngày ba bữa ăn. Sau năm 1975 chính thể và hoàn cảnh đất nước thay đổi, một số người dân phải bỏ xứ sở ra đi, trong đó có những quân nhân những công chức bị chế độ mới bỏ ra ngoài "biên chế," dòm ngó kiểm soát gắt gao. Những người còn lại là sĩ quan hay công chức cao cấp của Việt Nam Cộng Hòa phải đi học tập, bị đối xử nghiệt ngã, bất công; nhiều người đã chết trong những trại giam của chế độ cộng sản. Dân chúng ở thành thị cũng như thôn quê đều khốn khó vì những lần đánh tư sản, đổi tiền, trưng thu nhà đất khốc liệt; nhiều người bị bắt giam vì can tội làm dân oan khiếu kiện, rồi chết vì kiệt sức.
.

blank
.

Giáo Sư Nguyễn Văn Sâm sinh năm 1940 tại Sài Gòn. Ông từng giảng dạy tại các trường Nguyễn Đình Chiểu - Mỹ Tho, Pétrus Ký, Đại Học Văn Khoa Sài Gòn, và các trường Đại Học Vạn Hạnh; Đại Học Cao Đài; Đại Học Hòa Hảo, Cần Thơ. Ông định cư tại Hoa Kỳ từ năm 1979, vẫn sống bằng nghề dạy học, cộng tác với các tạp chí Văn, Văn Học và các tạp chí Việt Ngữ của người Việt hải ngoại. Trước năm 1975 ông chuyên viết về biên khảo văn học. Các tác phẩm đã in "Văn Học Nam Hà [1971-1973], Văn Chương Tranh Đấu Miền Nam [1969], Văn Chương Nam Bộ và Cuộc Kháng Pháp [1972]." Sách in tại Hoa Kỳ "Câu Hò Vân Tiên [1985], Ngày Tháng Bồng Bềnh [1987], Khói Sóng Trên Sông [2000]..." Những năm sau này Giáo Sư Nguyễn Văn Sâm chuyên nghiên cứu các tuồng hát bộ, truyện thơ viết bằng Chữ Nôm chưa từng được phiên âm - nguyên bản hiện còn đang nằm trong các thư viện lớn tại Châu Âu, như: "Tam Quốc Diễn Nghĩa, Lôi Phong Tháp, Sơn Hậu Diễn Truyện, Trương Ngáo"…v.v… Giáo Sư Nguyễn Văn Sâm là thành viên Ban Biên Tập Tự Điển Chữ Nôm Trích Dẫn, Trưởng Ban Văn Chương của Viện Viện Học ở Nam California, USA.

Tuyển tập "Quê Hương Vụn Vỡ" của Giáo Sư Nguyễn Văn Sâm gồm 20 truyện ngắn viết theo thể loại hồi ký, do Viện Việt Học phát hành năm 2012 với chủ đề quê hương và dân tộc, dẫn đưa độc giả trở về thời quá khứ của Miền Nam Việt Nam bằng những câu chuyện vẫn còn ghi đậm dấu ấn trong tâm hồn tác giả. Hình ảnh những ngôi chùa thời thơ ấu, kỷ niệm về "cái cốc của sư bác," lời giảng dạy hành phải đi đôi với hạnh nguyện Bồ Tát; âm vang của làn điệu "nói thơ ca vè"; tiếng rao bán chó, tiếng chửi thề trong khu xóm lao động…, được mô tả bằng nghệ thuật tả chân với giọng văn đặc sệt "miệt vườn" của người lục tỉnh. Câu chữ tự nhiên, nhiều chỗ sai chánh tả vì ghi lại theo lối phát âm của các nhân vật, càng khiến tình tiết của từng câu chuyện thêm chân thực, sinh động. Chẳng hạn như đoạn mô tả lò làm bánh tráng sau đây:

"Đi qua một lò làm bánh tráng, làm bún mùi chua nồng vậy mà còn dễ thở hơn đi ngang qua chỗ làm lạp xưởng, hay làm đồ lòng, ở đây ruồi vô số và mùi thịt thúi bay dính vô quần áo đi xa cả cây số mùi vẫn còn phưởng phất, ác nhứt là mùi thứ nước màu đỏ đỏ họ dùng để tẩm ướp thịt, nghe như mùi sơn ở cái trại hòm, làm mình liên tưởng đến mùi người chết để qua ngày hòm bị xì. Đi qua chỗ làm nước tương thì còn ghê hơn, thùng bọng chất tràn đầy ra tới sân, chất đen ngòm đó được sang qua sớt lại, được vô chai vô thùng, thường là không bao giờ được rửa cẩn thận hay khử trùng, tẩy uế, giòi bọ đầy đất." [2]

Đọc xong rồi độc giả vừa thích thú vừa sợ hãi, như tận mắt chứng kiến cảnh tượng "ghê rợn" nói trên. Cách viết-như-nói và sử dụng những thuật ngữ địa phương "một lúc hèn lâu, phủi đít cái rẹt, độ chừng ăn dập bã trầu, dằn ba hột cơm chiên hồi tưng bửng sáng, quơ đại quơ đùa," hay những hình ảnh "ông bà già cúp bình thiếc, tô cơm bự chảng, quẹt mỏ, lỗ mũi ăn trầu cái đầu xỉa thuốc," càng làm nổi bật tâm tánh và sinh hoạt đời thường của người Miền Nam. Những từ láy như "bự xộn, lẽo lự, tòn ten, kẽo kẹt, lu lú, xa lơ xa lắc, lạ lạ, hay hay, xứ lai xứ đế "…v.v…, trở thành tiếng nhạc đồng quê ngân dài trong "Quê Hương Vụn Vỡ."

Bên cạnh những hồi ức về đất cũ người xưa, "Quê Hương Vỡ Vụn" còn là khúc ca thương cảm của một người cao niên, nhận biết nỗi buồn tha hương của bản thân khi đứng trên bến bờ hiu quạnh, khi chứng kiến cái chết của người thân, của bằng hữu tại đất khách quê người, khi thấy rõ những mê lầm, sự phân biệt giai cấp, giàu nghèo, đã làm hại đời của người ta. Tác giả cũng vạch ra chuyện tranh chấp vùng lãnh hải ở Biển Đông, đã tạo thành "những hố chưn voi" chia cắt người Hoa và người Việt - những người từng chung sống nhiều đời. Tất cả những điều ấy đã vụn vỡ tan nát, hay chỉ là những mảnh loang lổ dấu đạn bom còn sót lại ở quê nhà, trong tâm hồn của tác giả và của người đọc. Nhưng cho dẫu đã lỡ mòn và tan nát, tình yêu quê hương luôn thường trú trong ký ức của những người xa quê, nhất là khi họ sống ở hải ngoại, hằng ngày phải dùng một ngôn ngữ khác để giao tiếp, không phải là "tiếng nước tôi tiếng mẹ sinh từ lúc nằm nôi, thoắt ngàn năm thành tiếng lòng tôi, Nước ơi!" [3]

Hoàng Nhất Phương

5:57 am Thứ Bảy ngày 21 tháng 6 năm 2014

___________________________________________

[1]. Trích từ truyện ngắn "Như Nước Trong Nguồn."

[2]. Trích từ truyện ngắn "Người Đổi Chó."

[3]. "Tình Ca" của nhạc sĩ Phạm Duy

...
RA MẮT 'TỈNH MÊ MỘT CÕI'
GHI CHÚ: Nhà văn Nguyễn Văn Sâm cũng sẽ ra mắt tác phẩm “Tỉnh Mê Một Cõi” (tức: Hứa Sử Truyện) cối tháng này. Mời đồng hương dự buổi ra mắt sách “Tỉnh Mê Một Cõi” vào Chủ Nhật 30-8-2015, từ 2:00PM-5:00PM, tại Viện Việt Học, 15355 Brookhurst St #222, Westminster, CA 92683. Sẽ có 3 diễn giả: GS Trần Ngọc Ninh, GS Nguyễn Văn Sâm, và Cư sĩ Nguyên Giác. Tác phẩm “Tỉnh Mê Một Cõi” (Hứa Sử Truyện) là một tác phẩm độc đáo, cả về phương diện văn học và Phật học, và tự thân truyện này đã là một sử liệu quan trọng để tìm hiểu về Phật Học thế kỷ 18 ở vùng Nam Bộ VN 



.
.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong buổi phỏng vấn ngày 31 tháng 10 năm 2024 với bình luận gia cánh hữu Tucker Carlson, Tổng thống Donald Trump khẳng định rằng dưới thời Joe Biden, Hoa Kỳ đã mắc sai lầm nghiêm trọng khi vô tình đẩy Nga và TQ lại gần nhau. Theo Trump, một trong những ưu tiên hàng đầu khi ông quay trở lại Tòa Bạch Ốc sẽ là phá vỡ liên minh này. Khi đó, Trump tự tin tuyên bố: “Tôi sẽ phải tách họ ra, và tôi tin mình sẽ làm được.” Và ngay từ những ngày đầu của nhiệm kỳ thứ hai, Trump đã tỏ rõ mong muốn đàm phán với Nga nhằm nhanh chóng kết thúc chiến tranh ở Ukraine. Một cách giải thích cho chính sách này là: Trump đang làm đúng những gì từng nói trong cuộc trò chuyện với Carlson. Việc rút Hoa Kỳ khỏi cuộc xung đột tại Âu Châu và khôi phục quan hệ với Moscow, kể cả khi phải bỏ rơi Ukraine, là một phần trong chiến lược tập trung đối phó với TQ.
Cuộc đua vào Tòa án Tối cao Wisconsin rất quan trọng vì nó ảnh hưởng lớn đến các vấn đề pháp lý và chính sách trong tiểu bang. Wisconsin là một bang chiến địa quan trọng trong các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Tòa tối cao tiểu bang có thể đóng vai trò lớn trong các tranh chấp liên quan đến luật bầu cử, quyền tiếp cận lá phiếu và các thách thức đối với kết quả bầu cử. Cuối cùng, sự lo lắng có cơ sở của người dân cuối cùng đã được hóa giải. Số tiền “đầu tư” $20 triệu của Musk đã không thắng được sự lựa chọn của Wisconsin.
Lịch sử là sự lập lại, nhìn ngược về thời gian: Sau khi Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc vào năm 211 (trước Công Nguyên) Ông đã nghe lời vị Tể Tướng Lý Tư đốt tất cả các ghi chép của Sử Gia không thuộc nước Tần, kể cả Kinh Thi. Bất cứ ai thảo luận về Kinh Thi và Kinh Thư sẽ bị xử tử. Trong Sử Ký của Tư Mã Thiên, vụ đốt sách chôn Nho được gọi là “Phần thư khanh nho”, bao gồm việc đốt sách và chôn sống hơn 460 học giả. (1) Năm 1958, Mao Trạch Đông đã liên hệ bản thân ông với Tần Thuỷ Hoàng. Khi ông ta chôn sống 460 học giả ông nói trong một bài phát biểu với các đồng chí của mình: “Các bạn (những nhà trí thức) căm ghét chúng tôi, coi chúng tôi là những Tần Thuỷ Hoàng. Các bạn nhầm rồi. Chúng tôi thậm chí còn vượt Tần Thuỷ Hoàng một trăm lần”.(2) Năm 1975 khi CS miền Bắc, chiếm Việt Nam Cộng Hòa, phong trào đốt sách cũng xảy ra ngay tại miền Nam, Việt Nam. Hàng trăm cuốn sách được người Cộng Hòa mang đi giấu hay mang ra nước ngoài và hàng ngàn cuốn sách bị đố
Hai tháng đã trôi qua. Trên những diễn đàn mạng xã hội và cả trong những cuộc đối thoại đời thường, rất nhiều người thổ lộ về một thói quen vừa xuất hiện: đếm xem còn bao nhiêu ngày nữa kết thúc nhiệm kỳ bốn năm của chính quyền hiện tại. “Đếm thời gian trôi” vốn không phải là một thói quen tích cực trong đời sống. Nó phản chiếu tâm trạng chán nản, buông xuôi, thậm chí là sợ hãi. Hàng loạt câu hỏi “Chúng ta phải làm gì?”; “Rồi chuyện gì nữa?”; “Chúng ta đang sống ở thời đại nào?”… Trong đó, câu hỏi lớn nhất, và biểu lộ sự phẫn nộ của người dân nhất, đó là: “Đảng Dân Chủ đang làm gì?”
Người tị nạn đã không còn được chào đón tại Hoa Kỳ kể từ ngày đầu tiên trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump. Ngay trong ngày nhậm chức 20 tháng 1 năm 2025, ông đã ký một sắc lệnh hành pháp đình chỉ Chương trình Tiếp nhận Người tị nạn của Hoa Kỳ (U.S. Refugee Admissions Program, USRAP) trong vòng 90 ngày. Dù vào tháng 2 năm 2025, tòa án liên bang đã ra phán quyết yêu cầu khôi phục chương trình tái định cư người tị nạn, chính quyền Trump vẫn khẳng định rằng không thể thực hiện điều đó ngay lập tức, do hệ thống tiếp nhận người tị nạn đã bị giải thể gần như toàn bộ.
Trong bài diễn văn dài 90 phút trước Quốc hội Hoa Kỳ, Donald Trump nhắc lại tham vọng “giành lấy” Greenland “bằng cách này hay cách khác.” Trump tuyên bố rằng Greenland có ý nghĩa “sống còn đối với an ninh quốc gia” của Hoa Kỳ. Dù nhấn mạnh rằng chính phủ của mình “hoàn toàn ủng hộ quyền tự quyết của Greenland,” ông vẫn không quên mời gọi “nếu các bạn đổi ý, chúng tôi sẵn sàng chào đón các bạn gia nhập Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ.”
Khi Ukraine từ bỏ kho vũ khí nguyên tử và tham gia Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT Nuclear Nonproliferation Treaty) với tư cách là một quốc gia phi hạt nhân vào năm 1994, họ đã thi hành một phần của Bản ghi nhớ Budapest (Budapest Memorandum), gồm một số các đảm bảo an ninh bởi Nga, Hoa Kỳ và Vương quốc Anh. Những đảm bảo này nhằm bảo vệ chủ quyền của Kyiv, và biên giới của họ sẽ được tôn trọng. Nhưng khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014 và tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022, những cam kết đó đã chứng tỏ là vô nghĩa. Ukraine thấy mình đơn độc, sự sống còn phụ thuộc vào thiện chí của phương Tây và nằm trong tay một kẻ thù được trang bị bằng chính những vũ khí mà Kyiv đã giao nộp. Những tác động này không dừng tại Ukraine mà lan rộng. Trên toàn cầu, các chính phủ đang đánh giá lại ý nghĩa thực sự của các bảo đảm an ninh.
Trong thế giới đấu tranh sinh tồn của loài vật, chuyện cá lớn nuốt cá bé là điều không thể tránh khỏi. Nhưng trong xã hội loài người ngày nay dù đã bước vào thiên niên kỷ thứ ba hơn hai thập niên và được mệnh danh là thời đại văn minh tiến bộ vượt bực vẫn không thiếu chuyện kẻ mạnh ăn hiếp người yếu trong mối quan hệ giữa người với người. Tình trạng mạnh hiếp yếu còn diễn ra khốc liệt hơn trong mối quan hệ ở cấp quốc gia: nước lớn bắt nạt hay xâm lăng nước nhỏ. Ở đây cũng xin giải thích một chút về cách dùng chữ nhược tiểu trong tiêu đề của bài viết này. Chữ nhược tiểu dùng trong bài này hoàn toàn không có ý nghĩa đánh giá tiêu cực về quốc gia được đề cập đến. Chữ nhược tiểu dùng trong bài này là để chỉ cho sự yếu kém về quân sự và kinh tế so với những nước mạnh về quân sự và kinh tế đi xâm lược. Sự yếu kém về quân sự và kinh tế không đồng nghĩa với sự yếu kém về quyết tâm và đồng lòng bảo vệ đất nước của quốc gia bị xâm lược. Ngược lại, cuộc chiến tại Ukraine hiện nay và Việt Nam
Trong lịch sử thế giới, Việt Nam là dân tộc đã trải qua một cuộc nội chiến với kết quả là bản án tử kết thúc chế độ tự do dân chủ miền Nam ngày 30/4/1975. Hơn ai hết, những người lính Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) năm xưa hiểu rõ cảm giác “bị lừa dối” hoặc “bị phản bội” từ bản Hiệp Định Paris do Henry Kissinger và Lê Đức Thọ thỏa thuận sau lưng chính quyền VNCH, với sự ủng hộ của Tổng Thống Richard Nixon lúc đó. Vì thế mà kể từ khi Putin phát động cuộc tấn công xâm lược Ukraine ba năm trước, người dân Việt Nam luôn tỏ rõ lập trường cùng với các lãnh đạo Châu Âu đứng về phía dân tộc và đất nước Ukraine, trừ chính quyền CSVN đã hai lần bỏ phiếu trắng nghị quyết của Liên Hiệp Quốc.
Điều gì thực sự xảy ra khi niềm tin nơi người đàn ông ở Tòa Bạch Ốc đang lung lay? Chúng ta sắp tìm ra câu trả lời rồi. “Ông ta không thể cho biết khi nào Canada sẽ tổ chức bầu cử. Chuyện gì thực sự đang diễn ra ở đó? Ông ta đang cố gắng duy trì quyền lực phải không?” Donald Trump đã viết trên mạng xã hội sau cuộc trò chuyện với Thủ tướng Justin Trudeau vào tuần trước.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.