Hôm nay,  

Giá Dầu Còn Rớt

11/02/201500:00:00(Xem: 7857)

...dầu thô có thể còn hạ giá nữa cho đến giữa năm thì mới tạm ổn định.

Sáu tháng về trước, mọi người đều có vẻ vui mừng khi dầu thô sụt giá. Nhưng từ đầu năm nay, nhiều người bắt đầu lo sợ vì giá dầu lại sụt quá mạnh. Tuần qua, nguồn tin của các doanh nghiệp dầu khí, giới buôn bán dầu và Tổ chức Năng lượng Quốc tế International Energy Agency lại dự đoán rằng dầu sẽ còn mất giá trong những tháng tới. Diễn đàn Kinh tế sẽ tìm hiểu về các dự báo này qua phần phân tích của chuyên gia kinh tế Nguyễn-Xuân Nghĩa. Xin quý thính giả theo dõi cách Việt Long nêu vấn đề.

Việt Long: Xin kính chào ông Nguyễn-Xuân Nghĩa. Thưa ông, trong loạt bài tổng kết về kinh tế thế giới năm 2014 và dự đoán về tình hình năm 2015, ông có trình bày rằng việc dầu thô sụt giá sẽ là một yếu tố bất ổn trong năm nay. Tuần qua, nhiều nguồn tin kinh tế lại dự đoán là dầu thô sẽ còn sụt giá nữa sau khi đã mất hơn 60% kể từ Tháng Sáu năm ngoái. Vì vậy, kỳ này chúng tôi xin đề nghị ông phân tích cho hiện tượng sụt giá đó.

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Tôi xin khởi đầu bằng cách trình bày bối cảnh của vấn đề trong trường kỳ rồi mình mới nhìn vào chuyện ngắn hạn là tình hình giá dầu trong năm nay vì quả thật là người ta thấy nhiều chỉ dấu đáng ngại về việc sụt giá này.

- Trước hết, dầu thô là sản phẩm chiến lược vì cần thiết cho việc sản xuất và vận tải của các nước cho nên ngoài yếu tố cung cầu có ảnh hưởng đến giá cả người ta phải chú ý đến việc các nước sản xuất và xuất khẩu dầu có thể sử dụng thương phẩm này như một võ khí. Chẳng hạn như sau cuộc chiến giữa quốc gia Israel của dân Do Thái với các nước Hồi giáo của dân Ả Rập, thì một đại gia về dầu khí là Saudi Arabia phong toả việc bán dầu để gây sức ép với Hoa Kỳ và các nước Tây phương. Vì vậy, bất kể đến yếu tố lời lỗ về sản xuất vốn không thay đổi trong ngắn hạn, giá dầu tăng hơn gấp đôi khiến các nước Tây phương bị suy trầm kinh tế. Thứ hai, là nếu nhìn theo viễn ảnh dài, người ta tự hỏi rằng giá dầu có thể lên hay xuống đến mức nào?

Việt Long: Quả thật như vậy vì trong quá khứ giá dầu thô có lúc sụt dưới 20 đô la một thùng rồi lại lên tới gần 120 đồng như ta đã thấy giữa năm ngoái. Nhìn trong trường kỳ thì đâu là những đỉnh cao và đâu là cái đáy thấp của giá cả?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Nếu tính theo hiện giá của đồng Mỹ kim, tức là sau khi giải trừ hiệu ứng lạm phát thì trong 45 năm qua, từ 1970 đến 2015, giá dầu loại West Texas Intermediate viết tắt là WTI trên thị trường Bắc Mỹ gọi là NYMEX đã xê xích từ 15 tới 120 đô la một thùng. Trong chương trình này, ta dùng giá NYMEX của loại dầu "ngọt" và "nhẹ" theo tiêu chuẩn mua bán tại Hoa Kỳ, dù biết là giá dầu trên các thị trường khác có thể sai biệt chút đỉnh.

- Khi nhớ lại tình hình giá dầu trong quá khứ nhằm ước đoán tương lai, ta thấy ra nhiều giai đoạn thăng trầm. Lần đầu là trong 10 năm, từ 1974 đến 1985, giá dầu xê xích trong biên độ 50-120 đô la. Kế tiếp, từ 1986 đến 2004, trong gần 20 năm, giá dầu lên xuống giữa khoảng 20-50.

- Lần đó có hai ngoại lệ ngắn mà giá dầu vượt trần 50 hay tuột sàn 20 đô là khi Iraq tấn công Kuweit năm 1990 và khi Liên bang Nga phá giá đồng bạc vào năm 1998 do hiệu ứng của vụ khủng hoảng kinh tế từ Đông Á năm 1997. Sau đấy, từ 2005 đến Tháng Sáu năm ngoái, giá dầu trở lại biên độ thời 1974-1985, là xê dịch giữa 50 và 120 đồng.

- Tóm lại, giá dầu có hai biên độ giao dịch đáng nhớ là 20-50 và 50-120. Cái bản lề hay điểm lật là 50 đô la một thùng. Tháng trước dầu thô đã sụt dưới đáy 50 nên người ta có thể nghĩ đến biên độ 20-50 đồng như thời 1986-2004.

Việt Long: Khi dầu thô sụt giá thì thì nhà tiêu thụ có lợi và nhà sản xuất bị thiệt, nhưng khi giá dầu lại sụt quá nhanh và quá mạnh, trong sáu tháng mà mất tới hơn 60% thì các doanh nghiệp và các nước bán dầu đều bị thiệt hại. Thưa ông, phải chăng vì vậy mà mỗi khi có tin là dầu thô mất giá thì các thị trường cổ phiếu cũng đều sụt?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Thưa là thị trường cổ phiếu có bao gồm nhiều doanh nghiệp năng lượng và dầu thô sụt giá tất nhiên làm giảm doanh lợi của họ và điều ấy có góp phần đánh sụt các chỉ số trên thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, yếu tố làm thị trường chứng khoán sụt giá lại có tính cách bao quát hơn. Giá dầu đang sụt chủ yếu là vì lý do cung cầu khi số cung có tăng - mà mạnh nhất là từ giới sản xuất Hoa Kỳ với kỹ thuật mới gọi là "fracking"- trong khi đó số cầu lại giảm vì tình trạng suy trầm của các nến kinh tế lớn như Âu Châu, Trung Quốc và Nhật Bản. Thành thử, thị trường chứng khoán mà sụt giá đột ngột chính là vì triển vọng kinh tế toàn cầu không mấy sáng sủa chứ không chỉ vì dầu thô sụt giá. Dầu thô sụt giá là một chỉ dấu về sự sa sút của sản xuất kinh tế.

Việt Long: Ông vừa nhắc đến vai trò của các doanh nghiệp dầu khí Mỹ trong yếu tố cung cầu. Nếu số cầu đã giảm thì liệu các doanh nghiệp này có tiếp tục bơm dầu nữa không? Hỏi cách khác thưa ông, khi dầu thô mất giá thì việc bơm dầu bằng kỹ thuật mới sẽ bớt lời nên doanh nghiệp Mỹ có giảm dần sản lượng không?


Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Thưa rằng chuyện ấy đang xảy ra tại nhiều nơi chứ không riêng gì ở bên Mỹ. Thí dụ như hai tập đoàn dầu khí quốc tế là Shell của Âu Châu và Chevron của Mỹ đã cắt đầu tư khoảng 40 tỷ đô la từ đầu Tháng 11 và theo Tổ chức Năng lượng Quốc tế có trụ sở tại Paris thì năm nay kỹ nghệ dầu khí nói chung sẽ giảm mức đầu tư khoảng 100 tỷ Mỹ kim.

- Riêng tại Hoa Kỳ thì trong tuần cuối của Tháng Giêng đã có 94 dàn khoan bị đóng. Kể từ 28 năm nay, chưa khi nào trong một tuần lại có nhiều dàn khoan tạm ngưng hoạt động như vậy. Bây giờ tại Bắc Mỹ thì chỉ còn 1.233 dàn khoan đang hoạt động, là mức thấp nhất từ ba năm nay. Ngoài ra còn có hàng loạt doanh nghiệp cho thuê các dàn khoan dầu đang sa thải nhân viên sau khi đã tuyển dụng rất nhiều từ các năm 2009 đến 2013. Tình hình thất nghiệp tại Mỹ đã không trầm trọng hơn trong mấy năm qua chính là nhờ khả năng thu dụng của ngành dầu khí, bây giờ ngành này đang bắt đầu thải người! Tiểu bang Texas đã có thành tích kinh tế rất cao khi cả nước Mỹ bị lao đao là nhờ dầu khí, bây giờ đến lượt Texas bị khốn đốn vì giá dầu sụt quá nhanh!

Việt Long: Nếu vậy thưa ông vì sao người ta cứ dự báo là giá dầu sẽ còn hạ trong thời gian tới?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Chúng ta khó biết trước mọi chuyện một cách chính xác mà cũng không quên rằng có một khoảng thời gian giữa quyết định đóng mở về phía cung với kết quả cụ thể về giá cả. Theo Bộ Năng lượng Hoa Kỳ thì số tồn kho về dầu thô tại Mỹ vào Tháng Giêng vừa qua vẫn lên tới hơn 406 triệu thùng là mức tồn kho cao nhất kể từ khi chính phủ bắt đầu thu thập loại thống kê này vào năm 1982. Tồn kho mà còn nhiều như vậy thì dù các xí nghiệp có giảm công xuất thì giá dầu vẫn còn hạ,

- Đã vậy, hôm Thứ Ba vừa qua, viên Tổng quản trị CEO của một doanh nghiệp chuyên giao dịch về dầu khí là Tập đoàn Vitol dự báo rằng giá dầu còn giảm nữa cho đến khi cung cầu sẽ cân bằng từ giữa năm nay trở đi. Mỗi ngày hãng Vitol mua bán đến năm triệu thùng dầu thô và các loại dầu khác cho nên nhận định của họ mới được thị trường và báo chí chú ý.

Việt Long: Khi người ta dự đoán là giá dầu sẽ còn giảm như vậy ít ra cho đến cuối năm thì giới buôn bán dầu có căn cứ vào đó mà tính toán không. Và ngược lại, những tính toán ấy có tác động vào giá dầu hay chăng?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Ông nêu ra một câu hỏi rất hay vì chính điều ấy cũng là một cơ sở cho mình dự đoán về giá dầu trong tương lai.

- Đầu tiên, tôi xin được nói về một loại thị trường rắc rối gọi là "thương phẩm" hay commodities là các loại nguyên nhiên vật liệu cồng kềnh như dầu thô, sắt thép, xi măng hay nông sản, được giao dịch dưới dạng để sá với hợp đồng mua bán có tiêu chuẩn nhất định. Trong thị trường ấy có một giới đầu tư nhảy vào mua qua bán lại không để đem các thương phẩm này về dùng mà để kiếm lời nếu mặt hàng lên hay xuống giá trong một tương lai nhất định. Ta gọi đó là thị trường có hạn kỳ hay futures. Giới đầu tư tài chính này lấy rủi ro rất lớn khi đoán sai mà lời rất cao nếu đoán đúng. Có thể gọi nghiệp vụ ấy là "đầu cơ" theo ý trung lập chứ không luân lý, đó là kiếm lời rất bộn thật nhanh mà cũng lãnh rủi ro rất cao. Chính là giới đầu tư ấy ở giữa mới góp phần lãnh chịu rủi ro cho nhà sản xuất và nhà tiêu thụ ở hai đầu. Ngoài ra, thị trường này còn có một loại khách hàng khác là các quỹ đầu tư đối xung hay "hedge funds". Họ đầu tư như đóng chốt theo hai cửa trái ngược nên mới gọi là đối xung, để nếu mặt hàng này lên giá thì mặt hàng kia sụt giá khiến họ bớt bị rủi ro. Khi theo dõi giá dầu thô trong tương lai thì mình rất nên chú ý đến loại giao dịch này vì chính thị trường ấy cũng tác động vào giá cả.

Việt Long: Xin nhờ ông giải thích thêm một chút về chuyện này. Thưa ông, thị trường ấy nó tác động vào giá cả như thế nào?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Nếu tôi biết đa số những người đem bạc tỷ ra đánh cá rằng giá dầu sẽ hạ thì tôi chẳng dại gì đem vài vạn ra đánh cá ngược. Trái lại, tôi bọc xuôi theo thị trường và cũng đầu tư vào cửa "bán" chứ không vào cửa "mua" nên góp phần làm giá dầu càng hạ hơn nữa!

Việt Long: Như vậy, theo những thông tin làm ông chú ý thì thị trường thương phẩm đó đang cá cược ra sao trong các nghiệp vụ của giới đầu tư hay đầu cơ?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Ngoài sự kiện là nhiều doanh nghiệp dầu khí tại Mỹ đã đóng dàn khoan và thải người vì giá dầu quá hạ làm họ mất lời thì trong thị trường thương phẩm có hạn kỳ, giới đầu tư tiếp tục giao dịch theo chiều hướng là giá dầu vẫn còn hạ nữa. Chẳng hạn như trong tuần cuối của Tháng Giêng, đa số hợp đồng giao dịch vẫn đánh cá là giá dầu sẽ còn giảm. Tuy nhiên, chúng ta nên nhớ rằng các nghiệp vụ đầu tư này thường có hạn kỳ ngắn và đầy rủi ro, tức là giới đầu tư vẫn có thể lầm mà đánh ngược. Kết luận ở đây là dầu thô có thể còn hạ giá nữa cho đến giữa năm thì mới tạm ổn định. Hạ đến mức nào thì chưa ai biết chắc, nhưng biên độ 20-50 trong lịch sử mua bán dầu tại Hoa Kỳ có thể là một chỉ dấu.

Việt Long: Xin cảm tạ ông Nghĩa về phần phân tích này.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Lịch sử là sự lập lại, nhìn ngược về thời gian: Sau khi Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc vào năm 211 (trước Công Nguyên) Ông đã nghe lời vị Tể Tướng Lý Tư đốt tất cả các ghi chép của Sử Gia không thuộc nước Tần, kể cả Kinh Thi. Bất cứ ai thảo luận về Kinh Thi và Kinh Thư sẽ bị xử tử. Trong Sử Ký của Tư Mã Thiên, vụ đốt sách chôn Nho được gọi là “Phần thư khanh nho”, bao gồm việc đốt sách và chôn sống hơn 460 học giả. (1) Năm 1958, Mao Trạch Đông đã liên hệ bản thân ông với Tần Thuỷ Hoàng. Khi ông ta chôn sống 460 học giả ông nói trong một bài phát biểu với các đồng chí của mình: “Các bạn (những nhà trí thức) căm ghét chúng tôi, coi chúng tôi là những Tần Thuỷ Hoàng. Các bạn nhầm rồi. Chúng tôi thậm chí còn vượt Tần Thuỷ Hoàng một trăm lần”.(2) Năm 1975 khi CS miền Bắc, chiếm Việt Nam Cộng Hòa, phong trào đốt sách cũng xảy ra ngay tại miền Nam, Việt Nam. Hàng trăm cuốn sách được người Cộng Hòa mang đi giấu hay mang ra nước ngoài và hàng ngàn cuốn sách bị đố
Hai tháng đã trôi qua. Trên những diễn đàn mạng xã hội và cả trong những cuộc đối thoại đời thường, rất nhiều người thổ lộ về một thói quen vừa xuất hiện: đếm xem còn bao nhiêu ngày nữa kết thúc nhiệm kỳ bốn năm của chính quyền hiện tại. “Đếm thời gian trôi” vốn không phải là một thói quen tích cực trong đời sống. Nó phản chiếu tâm trạng chán nản, buông xuôi, thậm chí là sợ hãi. Hàng loạt câu hỏi “Chúng ta phải làm gì?”; “Rồi chuyện gì nữa?”; “Chúng ta đang sống ở thời đại nào?”… Trong đó, câu hỏi lớn nhất, và biểu lộ sự phẫn nộ của người dân nhất, đó là: “Đảng Dân Chủ đang làm gì?”
Người tị nạn đã không còn được chào đón tại Hoa Kỳ kể từ ngày đầu tiên trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump. Ngay trong ngày nhậm chức 20 tháng 1 năm 2025, ông đã ký một sắc lệnh hành pháp đình chỉ Chương trình Tiếp nhận Người tị nạn của Hoa Kỳ (U.S. Refugee Admissions Program, USRAP) trong vòng 90 ngày. Dù vào tháng 2 năm 2025, tòa án liên bang đã ra phán quyết yêu cầu khôi phục chương trình tái định cư người tị nạn, chính quyền Trump vẫn khẳng định rằng không thể thực hiện điều đó ngay lập tức, do hệ thống tiếp nhận người tị nạn đã bị giải thể gần như toàn bộ.
Trong bài diễn văn dài 90 phút trước Quốc hội Hoa Kỳ, Donald Trump nhắc lại tham vọng “giành lấy” Greenland “bằng cách này hay cách khác.” Trump tuyên bố rằng Greenland có ý nghĩa “sống còn đối với an ninh quốc gia” của Hoa Kỳ. Dù nhấn mạnh rằng chính phủ của mình “hoàn toàn ủng hộ quyền tự quyết của Greenland,” ông vẫn không quên mời gọi “nếu các bạn đổi ý, chúng tôi sẵn sàng chào đón các bạn gia nhập Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ.”
Khi Ukraine từ bỏ kho vũ khí nguyên tử và tham gia Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT Nuclear Nonproliferation Treaty) với tư cách là một quốc gia phi hạt nhân vào năm 1994, họ đã thi hành một phần của Bản ghi nhớ Budapest (Budapest Memorandum), gồm một số các đảm bảo an ninh bởi Nga, Hoa Kỳ và Vương quốc Anh. Những đảm bảo này nhằm bảo vệ chủ quyền của Kyiv, và biên giới của họ sẽ được tôn trọng. Nhưng khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014 và tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022, những cam kết đó đã chứng tỏ là vô nghĩa. Ukraine thấy mình đơn độc, sự sống còn phụ thuộc vào thiện chí của phương Tây và nằm trong tay một kẻ thù được trang bị bằng chính những vũ khí mà Kyiv đã giao nộp. Những tác động này không dừng tại Ukraine mà lan rộng. Trên toàn cầu, các chính phủ đang đánh giá lại ý nghĩa thực sự của các bảo đảm an ninh.
Trong thế giới đấu tranh sinh tồn của loài vật, chuyện cá lớn nuốt cá bé là điều không thể tránh khỏi. Nhưng trong xã hội loài người ngày nay dù đã bước vào thiên niên kỷ thứ ba hơn hai thập niên và được mệnh danh là thời đại văn minh tiến bộ vượt bực vẫn không thiếu chuyện kẻ mạnh ăn hiếp người yếu trong mối quan hệ giữa người với người. Tình trạng mạnh hiếp yếu còn diễn ra khốc liệt hơn trong mối quan hệ ở cấp quốc gia: nước lớn bắt nạt hay xâm lăng nước nhỏ. Ở đây cũng xin giải thích một chút về cách dùng chữ nhược tiểu trong tiêu đề của bài viết này. Chữ nhược tiểu dùng trong bài này hoàn toàn không có ý nghĩa đánh giá tiêu cực về quốc gia được đề cập đến. Chữ nhược tiểu dùng trong bài này là để chỉ cho sự yếu kém về quân sự và kinh tế so với những nước mạnh về quân sự và kinh tế đi xâm lược. Sự yếu kém về quân sự và kinh tế không đồng nghĩa với sự yếu kém về quyết tâm và đồng lòng bảo vệ đất nước của quốc gia bị xâm lược. Ngược lại, cuộc chiến tại Ukraine hiện nay và Việt Nam
Trong lịch sử thế giới, Việt Nam là dân tộc đã trải qua một cuộc nội chiến với kết quả là bản án tử kết thúc chế độ tự do dân chủ miền Nam ngày 30/4/1975. Hơn ai hết, những người lính Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) năm xưa hiểu rõ cảm giác “bị lừa dối” hoặc “bị phản bội” từ bản Hiệp Định Paris do Henry Kissinger và Lê Đức Thọ thỏa thuận sau lưng chính quyền VNCH, với sự ủng hộ của Tổng Thống Richard Nixon lúc đó. Vì thế mà kể từ khi Putin phát động cuộc tấn công xâm lược Ukraine ba năm trước, người dân Việt Nam luôn tỏ rõ lập trường cùng với các lãnh đạo Châu Âu đứng về phía dân tộc và đất nước Ukraine, trừ chính quyền CSVN đã hai lần bỏ phiếu trắng nghị quyết của Liên Hiệp Quốc.
Điều gì thực sự xảy ra khi niềm tin nơi người đàn ông ở Tòa Bạch Ốc đang lung lay? Chúng ta sắp tìm ra câu trả lời rồi. “Ông ta không thể cho biết khi nào Canada sẽ tổ chức bầu cử. Chuyện gì thực sự đang diễn ra ở đó? Ông ta đang cố gắng duy trì quyền lực phải không?” Donald Trump đã viết trên mạng xã hội sau cuộc trò chuyện với Thủ tướng Justin Trudeau vào tuần trước.
Tưởng tượng một khu vườn xinh đẹp như vườn thượng uyển của vua chúa ngày trước với hoa lá muôn màu lung linh trong gió hiền và nắng ấm. Rồi bỗng dưng một cơn mưa đá đổ xuống. Cây, lá, cành, nụ… đủ sắc màu quằn quại dưới những cục đá thả xuống từ không gian. Tàn cơn mưa, những nụ, những hoa, những cánh lá xanh non tan nát. Những cục nước đá tan đi. Bạn không còn tìm ra dấu vết thủ phạm, bạn chỉ thấy những thứ bạn phải gánh chịu: ấy là những tổn thất bất ngờ. Ở một nơi mà vô số các sắc tộc sống chung với nhau như Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ, mỗi ngôn ngữ là một loài hoa đầy hương sắc trong khu vườn muôn sắc màu ấy. Nhưng rồi trong trận thiên tai, mỗi sắc lệnh của chính phủ là một hòn đá ném xuống, hoa lá cành tan nát theo nhau. Bạn không biết những cơn mưa đá còn bao lâu. Bạn cũng không thể nào đoán trước được những tổn thất chúng đổ xuống cho khu vườn yêu quý mà bạn dày công gầy dựng.
Elon Musk đang có một vị trí vô cùng quan trọng trong chính quyền mới của Trump. Là người đứng đầu Bộ Cải Tổ Chính phủ (Department of Government Efficiency – DOGE), Musk có quyền lực gần như vô hạn trong việc cắt giảm hoặc tái cơ cấu lại chính phủ liên bang theo ý mình. Nhưng không chỉ dừng lại ở đó, Musk còn có ảnh hưởng đến tổng thống trong nhiều vấn đề chiến lược quan trọng. Một trong những vấn đề nổi bật chính là TQ. Trong khi phần lớn nội các của Trump đang theo đuổi chính sách cứng rắn đối đầu với Bắc Kinh, Musk lại là một ngoại lệ rõ rệt. Là một chuyên gia về quan hệ Mỹ - Trung, Linggong Kong (nghiên cứu sinh của trường Auburn University) không hề ngạc nhiên trước những phát biểu ủng hộ Bắc Kinh của Musk trong suốt nhiều năm qua. Bởi lẽ, từ trước đến nay, ông luôn tìm cách mở rộng hoạt động kinh doanh tại TQ.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.