Hôm nay,  

Nghĩ Về Cho Và Nhận Trong Mùa Giáng Sinh

12/6/201200:00:00(View: 19613)
Trong đời sống hằng ngày, cho để nhận là một chuyện rất bình thường trong mọi sự trao đổi lẫn nhau. Tôi trả tiền, tôi nhận món hàng.

Vậy, cho để nhận là một quy luật tự nhiên hay còn là một nguyên tắc đạo đức?

Và là một hành động tự nguyện, bất vụ lợi, xuất phát từ lòng thương người?

Một nguyên tắc tư bản: cho để nhận

"Anh hay chị hãy cho tôi những gì tôi cần và anh hay chị sẽ nhận được những gì anh hay chị cần". Đó là nguyên tắc cho để nhận (give-and-take hay donnant-donnant) của xã hội tư bản.

Cho cũng có nghĩa là bán cho. Vô tiệm ăn mình thường gọi: "cho tôi một ly cà phê sữa đá".

Và tôi đưa cho anh 3$, tôi nhận một ly cà phê sửa đá: tiền trao cháo múc!

Nghĩ rộng ra, nguyên tắc trên cũng có thể đem áp dụng vào cho cá nhân mỗi người.

Người mẹ cho con bú để nó sống và dạy dỗ con khi nó lớn khôn, đó là món quà của tình mẫu tử, bên cho bên nhận… Và hạnh phúc của con cũng chính là hạnh phúc của mẹ, bên cho bên nhận (cycle du don).

Trong mối tương quan thực tế giữa con người với nhau, tiền bạc là biểu tượng để mọi người có thể trao đổi hàng hoá và dịch vụ lẫn nhau.
cho_nhan_nguyen_thuong_chanh
Gia đình thuyền nhân Nguyễn Thượng Chánh-Thái Lan 3/1980.
Cho hay đổi chác và tặng

Cho để nhận, là nguyên tắc của mọi sự đổi chác.

Trong xã hội ngày nay, muốn sống với người khác thì cần phải có sự đổi chác qua lại.

Đôi khi cho cũng có thể là một hành động bất vụ lợi phát sinh từ lòng bác ái thương người.

Tặng, đúng nghĩa ra là cho mà không đòi hỏi phải có sự đền đáp hay trả ơn gí cả.

Cho để nhận, một nguyên tắc trong mối giao tiếp xã-hội

Phong tục Việt Nam có câu "bánh ích đi bánh quy lại" nghĩa là có qua có lại, bữa nay tôi cho anh chị thì mai anh hay chị cho tôi lại, vậy mới toại lòng đôi bên...

Đó là phép xử thế lịch sự trong xã hội hiện đại để mọi người đều được vui vẻ với nhau!

Cho tiền bạc hay của cải vật chất, cho công sức hay sự ân cần săn sóc cũng có thể với dụng ý lợi dụng để tạo cảm tình hay để củng cố chức vụ địa vị hay việc làm lâu dài hoặc để tìm ân huệ sau nầy, vân vân và vân vân.

Có khi cho ít mà lại nhận được nhiều.

Người đời thường ví von là "thả con tép bắt con tôm"!

Có người cho hay còn gọi là bố thí, có chủ tâm mong cầu được phước báo cho người thân hoặc cho chính bản thân mình để khi chết được vãng sanh về cõi Tây Phương Cực Lạc...
cho_nhan_noel_nt_chanh
Giáng Sinh đầu tiên trên miền đất tự do-Montague/PEI/Canada/Dec 1980.
Nhưng cho mà không mong cầu gì cả, có thể bị người ta lợi dụng chăng?

Và con người rất là phức tạp, cho một món quà không mấy đáng giá đôi khi còn có thể bị hiểu lầm nầy nọ, vân vân.

Có người làm ăn lươn lẹo, chôm chỉa nhiều quá, cho bớt đi để được nhẹ tội với lương tâm và cũng để chứng tỏ mình là người hào phóng (?).

Có người cho hầu để được giảm thuế cuối năm...

Có người cho để lấy tiếng...

Có người cho vì bị ép buộc hay sợ người ta trù ẻo làm khó dễ hoặc sợ người ta trách mình keo kiệt, vân vân.

Tuy nhiên, cũng có người cho thực sự chỉ vì lòng vị tha bác ái và thương người nghèo khó, khốn khổ... Họ không mong đợi sự đền đáp, nhưng chắc chắn là họ nhận được niềm vui trong tinh thần rất nhiều.

Theo nhà nhân chủng học Marcel Mauss, chúng ta bắt buộc phải trả lễ lại mỗi khi chúng ta nhận được một món quà hay một sự giúp đỡ từ một người nào đó.

Nghiên cứu về phong tục tập quán của các bộ lạc thiểu số bán khai ở quần đảo Nam Dương và Tân Tây Lan, qua tản văn Essai sur le don (1923), giáo sư Marcel Mass cho biết tập tục Potlatch (tập tục hệ thống quà biếu) được xem là vô cùng quan trọng trong sinh hoạt hằng ngày hay trong những dịp lễ hội giữa các bộ lạc với nhau.

Mỗi khi một cá nhân hay một bộ lạc nhận được quà biếu thì họ bắt buộc phải trả lễ lại bằng một món quà khác có giá trị tương đương hay cao hơn món quà mà họ đã nhận được.

Món quà trả lễ có thể được biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau như: dụng cụ nhà bếp, bàn ghế, tiệc tùng ăn nhậu, nhảy múa, thậm chí có thể là phụ nữ và trẻ em, v.v...

Potlatch biểu tượng của sự hài hòa trong xã hội, cũng như quyền quy và sức mạnh của bộ lạc.

Người cho quyết định giá trị món quà mà họ đem biếu.

Phải chăng potlatch cũng là một nguyên tắc và là một nền tảng trong xã hội ngày nay của chúng ta?

Cũng như người ta chào mình, vì phép lịch sự bắt buộc mình phải chào lại họ dù không quen biết!

Theo cách suy nghĩ của nhiều người thì của biếu là của lo, của cho là của nợ!

Đó là potlatch!

Hôm nay người ta đi đám cưới con mình, sang năm thì mình có bổn phận phải đi dự đám cưới của con họ để trả lễ lại!

Các tôn giáo nghĩ gì?

*/ Theo Thiên Chúa Giáo

Đức Chúa Trời là đấng toàn năng, tạo ra mọi sự vật trên trời và dưới thế.

Chúa cho chúng ta sự sống đời đời.

Từ thiện được xây dựng từ lòng thương yêu bất vụ lợi không màng đến sự báo đáp hay nhận lại bất cứ điều gì cả. Cho xuất phát từ lòng thương yêu không giới hạn.

Kinh Thánh có nói "Cho sẽ mang đến cho ta nhiều hạnh phúc hơn nhận"

Act.20.35 Luc 14.12-14. " Il y a plus de bonheur à donner qu'à recevoir."

Công Giáo khuyên bảo tín đồ phải có trách nhiệm giúp đỡ người khốn khổ, kém may mắn.

"Giáo hội đã nhiều lần dạy bảo con cái mình rằng: giúp đỡ người nghèo và người kém may mắn là một trách nhiệm đặc biệt của người công giáo bởi vì họ là chi thể của Thân Thể Chúa Kitô. "Vì chính trong Thân Thể này chúng ta biết tình yêu của Thiên Chúa" như tông đồ Gioan cho chúng ta biết: đó là Đức Ki-tô đã thí mạng vì chúng ta. Như vậy, cả chúng ta nữa, chúng ta cũng phải thí mạng vì anh em. Nếu ai có của cải thế gian và thấy anh em mình lâm cảnh túng thiếu, mà chẳng động lòng thương, thì làm sao tình yêu Thiên Chúa ở lại trong người ấy được"(1 Jn 3: 16-17 cf. Mater et Magistra, # 159)" (ngưng trích-Br. Huynhquảng.Công Giáo Việt Nam).

Nghiên cứu tâm lý xã hội học gần đây cũng chứng minh lời nói trên của Kinh Thánh thì cho mang đến nhiều hạnh phúc hơn là nhận.

Người cho tiền của hay giúp đỡ người khác, thường cảm thấy mình được sung sướng và hạnh phúc hơn những người nhận tiền của hay nhận sự giúp đỡ.

Tuy vậy cũng có người còn nghi ngờ điều trên...Theo họ, sự khác biệt giữa người hảo tâm và người không có lòng hảo tâm được xuất phát từ lòng tin và thái độ của họ.

Có bốn động lực rõ rệt đã ảnh hưởng và nung đúc đến lòng hảo tâm của con người:

- đức tin vào tôn giáo;

- lòng bi quan không tin chánh phủ về mặt kinh tế;

- gia đình vững mạnh;

- đầu óc kinh doanh cá nhân.

"The difference between givers and nongivers is found in their beliefs and behaviors. Four distinct forces emerge from the evidence that appear primarily responsible for making people charitable. These forces are religion, skepticism about the government in economic life, strong families, and personal entrepreneuris" (Arthur C.Brooks,Professor of public administration at Syracuse University's Maxwell School of Citizenship and Public Affairs)

*Theo Phật Giáo

Cho hay còn gọi là bố thí, là một hạnh trong Phật Giáo.

Bố thí là hạnh đầu tiên trong sáu hạnh của Bồ Tát.

Sau đây tác giả xin tóm lược các điểm chánh trong bài Bố thí có mấy loại (Kinh Điển Phật Pháp) và Bố Thí Ba La Mật (Thích Trí Siêu).

Có 3 loại bố thí:

1-tài thí: bố thí tiền

2-pháp thí: bố thí pháp

3-vô úy thí: bố thí sự không sợ hãi

Ba loại bố thí vừa nêu trên được gọi chung là vật thí.

Khi nói đến bố thí, thì chúng ta phải nhận ra ba yếu tố tạo ra nó: người cho (năng thí), món đồ (vật thí) và người nhận (sở thí).

Ba yếu tố nầy rất quan trọng.

Nếu thiếu một trong ba yếu tố kể trên thì sẽ không có sự bố thí.

Có người cầm trong tay một món đồ muốn cho mà không có ai nhận thì không có sự bố thí.

Có món đồ mà không có người cho và người nhận thì cũng không có sự bố thí.

Có người sẵn sàng nhận đồ mà không có ai cho thì cũng không có sự bố thí.

Một sự bố thí được xem là trong sạch và đem lại phước báo vô lượng vô biên cần phải có ba yếu tố sau đây:

- người bố thí phải có tâm trong sạch;

- vật được thí phải chân chính;

- và người nhận phải được kính trọng tối đa.

Xin tri ân vòng tay nhân ái của thế giới tự do: cho-và-nhận.

Người gõ xin mượn lời suy tư của nhà văn Phạm Tín An Ninh (định cư tại Na Uy) đã nói lên lòng biết ơn sâu xa của người thuyền nhân Việt Nam đối với thế giới tự do:"Họ là những kẻ xa lạ, không cùng màu da, màu tóc, không cùng ngôn ngữ, mà lòng thông cảm yêu thương họ đã dành cho chúng tôi lớn lao biết đến dường nào. Trong lúc những "người anh em" cùng một nhà thì lại hành hạ đuổi xô chúng tôi đến bước đường cùng để phải đành lòng bỏ nước mà đi" (ngưng trích-Cô con gái quá giang đêm mồng một Tết-Phạm Tín An Ninh).

http://www.quehuongngaymai.com/forums/showthread.php?t=160821

Nhà thờ Công Giáo St Mary's Parish & Nhà thờ Tin Lành Hillcrest United Church/PEI/Canada bảo trợ gia đình tác giả năm đầu tiên khi đặt chân đến Canada.

Và hình ảnh trên là hình ảnh kỷ niệm được ghi lại đêm Giáng Sinh đầu tiên của gia đình tác giả trên miền đất lạnh tình nồng nầy dưới sự tham dự của những người…không cùng màu da không cùng ngôn ngữ.

+ Vượt thoát
http://quanvan.net/index.php?view=story&subjectid=27804#.ULqOJoOCl48

+ Bước chân Việt Nam
http://quanvan.net/index.php?view=story&subjectid=27804&chapter=2#.ULqOroOCl48

Gia đình tác giả theo đạo Phật nên từ trước tới giờ chưa bao giờ đi nhà thờ hay tổ chức lễ Giáng Sinh tại nhà…Trước 75, đêm Giáng Sinh thì chỉ biết đi vòng vòng khu nhà thờ Đức Bà Sài Gòn để xem thiên hạ đón mừng lễ Noel mà thôi.

Và đã 32 mùa Giáng Sinh trôi qua rồi!

Canada đã thật sự mở rộng vòng tay nhân ái đón nhận và giúp đỡ tất cả mọi người dân tị nạn và những di dân khốn khổ, vân vân để họ có thể làm lại cuộc đời trong tự do, bình đẳng và nhứt là được quyền sống thật sự như một con người.

Cũng như tất cả các bậc cha mẹ di dân thuộc thế hệ thứ nhứt, người gõ rất sung sướng và rất tự hào là đầu cầu vững chắc cho những thế hệ con cháu nối tiếp tiến lên.

Và nay, thế hệ thứ ba cũng đang bắt đầu chập chững tiếp nối thế hệ ông, cha trong niềm lạc quan và hy vọng tràn đầy.

Mong rằng chúng sẽ không bao giờ quên ơn Canada, quê hương thứ hai đã cưu mang, tận tình giúp đỡ cũng như đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho chúng sống, ăn học và phát triển tài năng để trở thành những công dân hữu dụng trong một đất nước thật sự bình đẳng, tự do và dân chủ.

Đó cũng là: cho-và-nhận!

Và sau cùng hy vọng rằng con cháu mình cũng sẽ vẫn không bao giờ quên cội nguồn của chúng là người Việt Nam!

Chanh Nguyen Thuong se fait communicateur auprès de la communauté vietnamienne
Par Rhonda Wilson, Affaires publiques, ACIA
http://www.advite.com/ChanhNguyen.htm

Kết luận

Cho để làm gì?

Quả thật đây là một vấn đề rất phức tạp và khó giải nghĩa cho thỏa đáng được.

Tùy theo nguời, tùy theo hoàn cảnh, tùy theo sự hiểu biết và đức tin tôn giáo mà có thể hiểu theo nhiều cách khác nhau...

Tác giả xin mượn lời của thầy Thích Trí Siêu để nói lên sự phức tạp của ngôn-ngữ Việt Nam:

"…Tiếng Việt của ta rắc rối lắm, không phải dễ dàng đâu! Nếu không chú ý cẩn thận một chút là ta có thể gây phiền phức cho chính mình và cả người khác nữa.

Như ta đã thấy Bố thí gồm có nhiều nghĩa: cho, tặng, biếu, cúng dường, bố thí... ta tạm gọi tất cả những cái đó là Bố thí…" (ngưng trích-Thích Trí Siêu).

Tham khảo:

- Thích Trí Siêu. Bố Thí Ba La Mật
http://www.thuvienhoasen.org/D_1-2_2-75_4-4410_5-50_6-1_17-87_14-1_15-1/

- Kinh Điển Phật Pháp. Bố thí có mấy loại
http://phatphap.wordpress.com/2007/10/22/b%E1%BB%91-thi-co-m%E1%BA%A5y-lo%E1%BA%A1i/

- Marcel Mauss (1923-1924). Essai sur le don. Forme et raison de l'échange dans les sociétés archạques
http://www.congoforum.be/upldocs/essai_sur_le_don.pdf

- James Randerson. The path to happiness:it is better to give than receive
http://www.guardian.co.uk/science/2008/mar/21/medicalresearch.usa

- Thomas Fitzpatrick. It is better to give than to receice-No, really
http://www.vision.org/visionmedia/article.aspx?id=4400

- Br Huynh Quảng, Công Giáo Việt Nam. Nạn nghèo đói và lòng từ thiện.
http://www.conggiaovietnam.net/index.php?m=module2&v=detailarticle&id=19&ia=5768

Montreal, Giáng Sinh 2012

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Trong bài viết “Thế thời không phải thế” đăng trên Việt Báo ngày 4 tháng 4 về sau 100 ngày hành xử của tổng thống Trump (*), tôi có dự đoán rằng bên Dân Chủ sẽ giữ thế im lặng nhiều hơn lên tiếng ồn ào chống những việc làm của ông Trump và đảng Cộng Hòa vì muốn ông Trump tự sa lầy dẫn đến hậu quả đảng Cộng Hòa sẽ bị mất ghế, mất chủ quyền đa số trong lưỡng viện quốc hội quốc gia. Cho đến nay gần sáu tháng tổng thống, ông Trump vẫn tiếp tục gây hấn với thế giới và một số lớn thành phần dân chúng Mỹ và đảng đối lập vẫn giữ sự im lặng, thỉnh thoảng vài người lên tiếng một cách yếu ớt, kiểu Tôn Tẩn đối phó với Bàng Quyên.
Ngày 12/6/2025, từ văn phòng làm việc tại gia của mình ở Washington DC, ký giả, xướng ngôn viên kỳ cựu gần 28 năm của ABC News, Terry Moran loan báo đơn giản: “Có lẽ các bạn đã biết, tôi không thuộc về nơi đó nữa. Tôi sẽ ở đây, tại nền tảng Substack này. Có rất nhiều việc mà tất cả chúng ta cần phải làm trong thời gian đất nước quá nhiều vết nứt. Tôi sẽ tiếp tục tường thuật, phỏng vấn, để gửi đến các bạn sự thật, với tư cách là một nhà báo độc lập. Tôi là một ký giả độc lập.” Từ hôm đó, Terry Moran chính thức bước ra khỏi “luật chơi” của truyền thông dòng chính. Và cũng ngay ngày hôm đó, Terry Moran là danh khoản xếp thứ hạng đầu tiên (#1) về số người theo dõi (follower), số “subscriber” trả phí theo tháng và năm.
Ngày 2/7/2025 Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump thông báo ngắn gọn trên mạng xã hội Truth rằng Việt-Mỹ đã thỏa thuận để Hoa Kỳ áp thuế 20% lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam và 40% trên hàng hóa trung chuyển qua Việt Nam; ngược lại Việt Nam đánh thuế 0% vào hàng hóa mua của Mỹ...
Ngài tự nhận trọn đời ngài chỉ là một nhà sư đơn giản, nhưng sóng gió tiền định đã đưa ngài vào ngôi vị Đức Đạt Lai Lạt Ma đời thứ 14 để gánh vác chức lãnh đạo cả đạo và đời cho dân tộc Tây Tạng từ khi ngài còn thơ ấu. Ngài từ những ngày mới lớn, miệt mài tu học theo lời Đức Phật dạy về hạnh từ bi và trí tuệ, nhưng từ khi chưa đủ tuổi thành niên đã chứng kiến khắp trời khói lửa chinh chiến để tới lúc phải đào thoát, vượt nhiều rặng núi Hy Mã Lạp Sơn để xin tỵ nạn tại Ấn Độ.
Zohran Mamdani tuyên bố tranh cử thị trưởng New York vào tháng 10/2024. Khi đó, phần lớn New York vẫn không biết đến vị lập pháp tiểu bang 33 tuổi này là ai. Ngày 1/7/2025, Zohran Mamdani chính thức đánh bại cựu Thống đốc Andrew Cuomo, chiến thắng vòng bầu cử sơ bộ cuộc tranh cử thị trưởng New York vào tháng 11/2025.
Tồn tại qua hơn hai thế kỷ, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ chưa bao giờ là một cánh cửa vô tri. Mỗi nhiệm kỳ Tòa để lại một dấu ấn ảnh hưởng đến đời sống người dân. Có nhiệm kỳ, Roe v. Wade1 mất hiệu lực, tòa cắt quyền phá thai khỏi tay người phụ nữ, coi như món nợ trả về từng tiểu bang, tự lo tự liệu. Có nhiệm kỳ, cánh cửa Affirmative Action2 sập lại, đám trẻ da màu nghèo khỏi cơ hội cầu tiến. Có nhiệm kỳ, Tòa thả lỏng súng đạn, cãi vã sân trường cũng đủ gây đổ máu3. Nhưng cũng đã có những nhiệm kỳ Tòa đứng thẳng lưng, bảo vệ người dân buộc Bạch Ốc Nixon phơi ra hồ sơ mật với Pentagon Papers
Nelson Mandela (1918-2013), quán quân Giải Nobel Hòa Bình năm 1993, nhà hoạt động chống chế độ phân biệt chủng tộc bị tù 27 năm, và là vị tổng thống người da đen đầu tiên được bầu trong cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên của nước Nam Phi vào năm 1994, đã từng nói rằng, “Giáo dục là vũ khí có sức mạnh nhất mà bạn có thể sử dụng để thay đổi thế giới.” Hơn ai hết, Nelson Mandela là người không những hiểu rõ giá trị thực sự của nền giáo dục mà còn áp dụng kiến thức đó trong việc làm thay đổi đất nước và dân tộc Nam Phi của ông. Ông đã dẫn dắt Nam Phi từ một quốc gia ngập chìm trong bóng tối của thù hận, phân hóa và lạc hậu để vươn mình lên trong ánh sáng của đoàn kết, hòa bình và phát triển.
Hoa Kỳ đã tấn công Iran. Chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gợi ý rằng có thể trì hoãn bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ trong nhiều tuần, ông tuyên bố vào ngày 21/6 rằng máy bay Mỹ đã tấn công ba địa điểm hạt nhân của Iran, bao gồm cả cơ sở bị chôn sâu ở Fordow. Các quan chức Iran xác nhận rằng các cuộc không kích đã diễn ra. Mặc dù ông Trump khẳng định rằng các địa điểm này đã bị "xóa sổ", nhưng vẫn chưa rõ các cuộc tấn công đã gây ra thiệt hại gì.
Jena, Louisiana – một thị trấn 4.000 dân lọt thỏm giữa rừng thông – nơi bảng hiệu đầu làng ca ngợi đội bóng nữ vô địch của bang, nhưng cách đó chỉ ba dặm, sau hàng rào kẽm gai và lời Kinh Thánh treo lủng lẳng, là Trại Giam ICE đồ sộ - do GEO Group điều hành. Nơi đây hiện giam giữ hơn 1000 người – phần lớn chưa từng bị kết tội hình sự, nhiều người chỉ là dân đang xin tị nạn hợp pháp, số còn lại chưa kịp hiểu vì sao mình bị bắt...
Tại sao Trump lại vội vàng ban hành hàng loạt sắc lệnh hành pháp và chính sách mới như vậy?AI: Có hai lý do.Đầu tiên, tổng thống vội vàng vì nếu có bất kỳ điều gì sai trái xảy ra vào đầu nhiệm kỳ, ông có thể đổ lỗi cho chính quyền trước và nhà nước (những người làm việc cho ông). Nếu để lâu, những điều sai trái sẽ là trách nhiệm của ông, và Trump không thích chịu trách nhiệm.Thứ hai, ông biết trong hai năm nữa, đảng Cộng hòa sẽ mất quyền kiểm soát Hạ viện trong cuộc bầu cử quốc hội và ông sẽ trở thành què quặt. Ông cần phải hoàn thành mọi việc ngay bây giờ. Ông muốn tập trung vào các doanh nghiệp của mình trong hai năm cuối nhiệm kỳ tổng thống,
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.