Câu Nói Tuyệt Vời Ơ Prag Của Genscher, Ngọai Trưởng Đức
Lê Ngọc Châu chuyển ngữ
Hầu như ai cũng nhớ câu nói đó! Tuy nhiên nó kết thúc như thế nào, không ai rõ cả. Ngày 30 tháng chín là ngày mà cách đây đúng 20 năm, cựu Bộ Trưởng Ngọai Giao Đức, Hans-Dietrich Genscher (FDP) đã tuyên bố từ ban công của Tòa Đại Sứ Đức tại Prag: " Chúng tôi đã đến với quý vị, để nói với quý vị rằng hôm nay sự xuất hành ..." (nguyên văn: "wir sind zu Ihnen gekommen, um Ihnen mitzuteilen, dass heute Ihre Ausreise ..."). Phần còn lại bị chìm đắm dưới sự vui mừng của 4 ngàn người tỵ nạn Đông Đức (DDR) mà nhiều người tỵ nạn đã trông đợi sẽ có một sự thông báo như thế từ vài tuần qua.
Cho đến hôm nay nhiều người vẫn còn nổi da gà nếu hình ảnh ngày xưa được chiếu lại trên Ti-Vi. Thế nào cũng có nhiều người cũng sẽ ứa nước mắt. Nhưng ...chính Genscher không còn nhớ đúng câu nói quan trọng nhất trong đường công danh của mình. Trong một cuộc phỏng vấn, ngọai trưởng Genscher, 82 tuổi đã nói như thế này: " Tôi đến với quý vị, để nói cùng quý vị rằng sự xuất hành của quý vị có thể thực hiện được hôm nay" (nguyên văn "Ich bin zu Ihnen gekommen, um Ihnen mitzuteilen, dass heute Ihre Ausreise moeglich geworden ist".
Hãy bỏ qua chuyện đó vì hầu như không ai nghe rõ ba chữ sau cùng. Tuy nhiên câu nói không bắt đầu bằng chữ "Tôi"! Genscher đã không đứng một mình trên ban công, cạnh ông có cả tá người khác. Ngòai ra lúc đó còn có cả sự hiện diện của ông Rudolf Seiters đứng cạnh cựu đảng trưởng FDP. Seiters, đảng viên của đảng Dân Chủ Thiên Chúa Giáo (CDU) đã từng thương thuyết với DDR với tư cách là bộ trưởng phủ thủ tướng vì sự liên hệ đặc biệt giữa Tây Đức và Đông Đức.
Vào thời điểm này đã có sự cạnh tranh giữa Bộ ngọai giao do FDP cầm đầu và phủ thủ tướng dưới quyền lãnh đạo của CDU mà hầu hết ai cũng biết. Cho đến bây giờ cả hai bên đều viết hồi ký lịch sử, trong những ngày qua trước khi bầu cử Hạ Viện xảy ra, cũng như sau khi bầu xong biết sẽ có một tân ngọai trưởng là người của đảng FDP.
Theo ước đóan của các sử gia thì cả hai, Seiters và Genscher đã mang lại sự thành công tại Prag. Bi kịch đã kéo dài hàng tuần. " Ông Seiters (CDU), bây giờ 71 tuổi còn nhớ: "Chúng tôi đã đàm phán không ngừng nghỉ kể từ giữa tháng tám với Đông Đức". Lúc đó, vào những ngày quan trọng của tháng chín thì thủ tướng Helmut Kohl (CDU) còn đang dưỡng bệnh tại tư gia ở Ludwighafen. Genscher thì vừa mới qua cơn nhồi máu cơ tim (Herzinfarkt).
Trong cuộc hội nghị của Liên Hiệp Quốc (LHQ) ông ta đã gặp ngọai trưởng của các quốc gia Mỹ, Anh, Pháp và Nga Sô cũng như ngọai trưởng của DDR là Oskar Fischer. Ngay tại Nữu Ước (NewYork) Genscher đã nghe rằng đại diện trường trực của DDR tại Bonn, Horst Neubauer muốn có một kỳ hạn hẹn gặp khẩn cấp. Buổi nói chuyện xảy ra ngay hôm sau, sáng thứ bảy lúc 10 giờ tại văn phòng của ông Seiters thuộc phủ thủ tướng.. Cho đến hôm nay Genscher không muốn nói thêm chi tiết.
Neubauer cho chúng tôi hay là: "DDR, bằng một hành động nhân đạo duy nhất sẳn sàng cho phép người tỵ nạn ra đi"!, Seiters kể như vậy. Điều kiện là xe lửa từ Prag phải chạy vòng qua khu vực DDR, không được chạy thẳng sang Tây Đức (BRD). Qua đó trên phương diện đối ngọai giữ thể diện cho DDR. Lúc đầu DDR cũng hứa rằng để bảo đảm đó là chuyện có thật thì ngọai trưởng Genscher và bộ trưởng Seiters được tháp tùng đòan người tỵ nạn DDR.
Hai vị Bộ trưởng tức khắc lên máy bay quân sự đi ngay... Và Genscher đã hủy bỏ sự tham dự trên Ti-Vi trong chương trình "Đánh cuộc rằng ... (Wetten, dass..)". Ngay khi còn ở trên không, chuyên gia về truyền thông đã phản ứng, mặc dầu thỏa thuận rằng chuyến bay cần được giữ bí mật nhưng trước khi máy bay đáp xuống thì tin Genscher đang trên đường đi Prag được loan đi.
Chuyện DDR đã hứa rằng hai vị bộ trưởng được đi cùng với đòan tỵ nạn thì DDR sau đó hòan tòan không muốn biết đến nữa. Tuy nhiên những thỏa thuận khác không thay đổi. Từ ban công, Genscher đã chụp lấy câu nói "Tôi đã suy nghĩ rất cặn kẽ, những gì tôi muốn nói. Một phần cương quyết trình bày quan điểm của mình đối với thành phần lãnh đạo của DDR và mặt khác rất quan trọng là phải dành cho được sự tin tưởng của người tỵ nạn". Bài đã sọan chỉ còn giữ lại chút ít thôi.
Khi mà giữa đêm sấm sét bắt đầu chớp sáng thì Seiters đứng trong bóng tối. Không có gì thay đổi cả. Lời nói của Genscher cho đến nay là một kỷ niệm quốc gia khó quên. Ban công được gọi là "Ban Công Genscher", rất nổi tiếng. Trên huy hiệu để tưởng nhớ đến sự kiện đã xảy ra chỉ có khắc tên của cựu ngọai trưởng Genscher. Tuy nhiên một điều đáng nói là nhân dịp Lễ Kỷ Niệm 20 năm, Seiters cũng đã được mời.
Được bổ sung thêm ... vì lúc đầu người ta đã quên ông ta!!
* Lê Ngọc Châu phóng dịch (30. September 2009)
(Bản gốc Christoph Sator, 30-09-2009).