Nói Láo Và Kỳ Thị...
Vũ Linh
...chuyện dân da đen kỳ thị chống da trắng...
Đầu tháng Chín, TT Obama nghỉ hè về lại Hoa Thịnh Đốn. Trước những tranh cãi ngày càng bất lợi cho đề nghị cải tổ y tế của ông, cũng như trước những chỉ trích về sự thiếu tích cực của ông, TT Obama bắt buộc phải lên tiếng. Ông triệu tập một phiên họp khoáng đại của lưỡng viện quốc hội để nghe ông đọc diễn văn cổ võ cuộc cải tổ. Đây là một biến cố bất thường. Tổng thống chỉ đọc diễn văn trước lưỡng viện một năm một lần, vào đầu năm để báo cáo tình trạng liên bang qua diễn văn gọi là “State of the Union”. Triệu tập quốc hội họp khoáng đại ngoài trường hợp đó thì thường chỉ xẩy ra một lần trong một nhiệm kỳ tổng thống ma thôi.
Trong lúc TT Obama đọc diễn văn thì bất ngờ, một dân biểu Cộng Hòa, ông Joe Wilson của tiểu bang South Carolina, la lớn “Ông nói láo” (You lie!). Dĩ nhiên là cả vũ trụ đồng thanh lên án hành động thiếu kính trọng này đối với Đấng Tiên Tri nguyên thủ quốc gia, mặc dù ông Wilson đã mau mắn xin lỗi tổng thống, vừa công khai, vừa qua điện thoại đến văn phòng tổng thống.
Truyền thông làm rầm rộ và tất cả khối Dân Chủ tại Hạ Viện đã biểu quyết tố ông Wilson vi phạm “truyền thống lễ độ” của quốc hội.
Có điều không báo nào hay dân biểu Dân Chủ nào nhắc lại, là năm 2005, khi TT Bush đọc diễn văn báo cáo về tình trạng liên bang thì có lúc, toàn thể khối dân biểu và nghị sĩ Dân Chủ đã ồn ào xù ông (booing). Một ông Cộng Hòa la lớn là thiếu lễ độ, cả khối Dân Chủ lớn tiếng xù thì chấp nhận được. Đó là “truyền thống” trong quốc hội do phe Dân Chủ kiểm soát.
Thật ra câu chuyện không giản dị như vậy. Câu hét của ông Wilson không phải là bốc đồng hét bậy bạ, mà cũng có nguyên nhân, và Dân Chủ làm ồn ào chuyện thiếu lễ độ chỉ để khỏa lấp lý do vì sao ông Wilson la lên như vậy.
Ông Wilson la lớn “ông nói láo” khi nghe TT Obama xác nhận là di dân bất hợp pháp sẽ không nhận được bảo hiểm hay dịch vụ y tế dưới dự luật cải tổ y tế mới. Theo ông Wilson thì đây là “nói láo” vì gần đây, phe Dân Chủ đã bác bỏ hai đề nghị của phe Cộng Hòa nhằm kiểm soát vấn đề di dân bất hợp pháp.
Đề nghị thứ nhất liên quan đến luật lệ hiện hành theo đó một người trong gia đình có bảo hiểm và được hưởng dịch vụ y tế thì cả nhà phải được hưởng theo. Một gia đình di dân bất hợp pháp nếu sinh ra một đứa trẻ tại Mỹ thì đứa bé này là công dân Mỹ, được hưởng đầy đủ quyền lợi an sinh, y tế của một công dân Mỹ. Và vì trong nhà có đứa bé Mỹ này, cả nhà cũng sẽ được hưởng bảo hiểm và dịch vụ y tế luôn. Phe Cộng Hòa đề nghị bãi bỏ sự liên hệ này, nghĩa là chỉ cho đứa bé những quyền lợi của một công dân Mỹ chứ không cho bố mẹ, anh em, ông bà, chú bác của đứa bé hưởng theo. Phe Dân Chủ bác bỏ đề nghị.
Đề nghị thứ hai liên quan đến chuyện muốn hưởng dịch vụ y tế hay mua bảo hiểm, bắt buộc phải có giấy tờ chứng minh mình là dân Mỹ hay là trú nhân hợp pháp. Đây là đề nghị của phe Cộng Hòa, cũng bị phe Dân Chủ bác. Theo phe Dân Chủ, chỉ cần bằng lái xe, mà trong nhiều tiểu bang, cư dân ở lậu vẫn được cấp dễ dàng.
Nói cách khác, đây là hai hình thức luồn lách qua luật lệ để cư dân ở lậu có bảo hiểm và dịch vụ y tế. Nếu phe Dân Chủ chấp nhận sự luồn lách này thì lời tuyên bố của TT Obama xác định không cung cấp dịch vụ y tế cho cư dân ở lậu dĩ nhiên là… nói dzậy chứ hổng phải dzậy!
Hơn nữa, lập trường của TT Obama cũng rất là mờ mờ ảo ảo. Một mặt ông xác định không cung cấp dịch vụ y tế cho dân ở lậu, mặt khác, ông lại tuyên bố sẽ hợp thức hóa tình trạng cư trú của họ để họ có thể hưởng đầy đủ quyền lợi an sinh.
Đó chính là căn bản của lời tố giác “ông nói láo” của ông Wilson.
Đúng ra, ông Wilson nên dành lời tố “You Lie” cho một vài đoạn khác trong diễn văn của TT Obama thì rõ ràng hơn.
Đoạn thứ nhất là khi ông nói rằng kế hoạch cải tổ không tốn thêm một cắc (a dime): tìm đâu ra tiền trang trải thêm cho 47 triệu người hiện không có bảo hiểm nếu không tăng chi hoặc cắt giảm Medicare" Chuyện ấy chưa xảy ra nên chưa ai kiểm chứng được, nhưng các cơ quan nghiên cứu độc lập, kể cả CBO của Quốc hội, đều nói đến những tốn kém phụ trội trong dự báo của họ. Dù sao, đây mới chỉ là dự báo nên người ta chưa thấy - hoặc chưa muốn thấy - là TT Obama nói phóng đại.
Đoạn thứ hai mới ly kỳ. Trong diễn văn, TT Obama trích dẫn câu chuyện một người bị ung thư, nhưng bị hãng bảo hiểm kiếm cớ hủy bỏ hợp đồng bảo hiểm, ngưng chạy chemotherapy cho ông, khiến ông bị chết. Nghe thật thương tâm và đáng bực mình với hãng bảo hiểm tàn nhẫn này.
Báo Wall Street Journal khúc mắc đi tìm hiểu câu chuyện và khám phá ra người bị ung thư mà TT Obama viện dẫn là Otto Raddatz ở tiểu bang Illinois.
Điều TT Obama cố ý không nói, hay là vô tình quên, là khi ông này bị ung thư, hãng bảo hiểm coi lại hồ sơ và thấy ông này có một bệnh khác mà không khai, tức là vi phạm điều lệ bảo hiểm, nên hãng hủy hợp đồng. Sau khi hủy thì bà em của ông Raddatz khiếu nại, hãng bảo hiểm coi lại và rút lại quyết định hủy bỏ hợp đồng vì cái bệnh kia không liên hệ gì đến bệnh ung thư, và họ tiếp tục trả tiền chữa trị cho ông. Chuyện đó xẩy ra năm 2005. Bốn năm sau, bệnh ung thư của ông Raddatz đến thời cuối không còn chữa trị được nữa, và ông qua đời đầu năm nay, 2009.
Bị chất vấn, phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc trả lời “trên căn bản (in essence), câu chuyện của TT Obama kể vẫn đúng”. Thì đúng thật! Ông Raddatz bị ung thư thật, bị hãng bảo hiểm hủy hợp đồng thật, và mới chết thật. Nhưng nghe cho kỹ, TT Obama “quên” không nói đến chuyện hãng bảo hiểm rút lại quyết định hủy bỏ hợp đồng và tiếp tục trả tiền chữa trị cho ông Raddatz trong bốn năm trời, cho đến khi ông chết. Nếu đây không phải là chuyện tổng thống “nói láo” thì là gì" Trước lưỡng viện quốc hội và trước toàn dân!
Trở lại câu chuyện của ông Joe Wilson, dĩ nhiên là nếu quý độc giả chỉ đọc báo New York Times hay Los Angeles Times, hoặc các bản dịch lõm bõm của mấy tờ báo này, thì chỉ thấy ông Wilson la hét một cách thiếu lễ độ và vì vậy có thể nghĩ rằng phe Cộng Hoà không biết chữ lễ, hoặc là những kẻ thô lỗ! Nhưng không thấy báo nào giải thích tại sao ông dân biểu này làm như vậy. Hai đề nghị nêu trên của Cộng Hòa không được phổ biến trên truyền thông nên ít người biết. Và vì không có lời giải thích đứng đắn nên ai muốn giải thích sao thì giải thích.
Từ đó đưa đến chuyện cựu TT Carter nhẩy vào cuộc và giải thích là ông dân biểu Cộng Hòa này đã được thúc đẩy bởi… tính kỳ thị da màu.
Ông Carter này là một tổng thống khác thường. Thông thường thì các vị tổng thống đều tránh chỉ trích các vị tiền nhiệm hay kế nhiệm. Họ biết mỗi người đều đã có một trách nhiệm nặng nề khó khăn, trong những hoàn cảnh khác biệt, và mỗi người đều lấy những quyết định gây ra nhiều tranh cãi, ủng hộ hay chống đối đều có. Đồng thời các tổng thống đều muốn bảo vệ tư cách của mình, bảo vệ chức vụ tổng thống, nên hiếm khi chỉ trích lẫn nhau.
Nhưng cựu TT Carter thì lại khác. Ông đi vào lịch sử như tổng thống một nhiệm kỳ, được đánh dấu bằng những thất bại lớn về kinh tế (lãi suất cao nhất, lạm phát cao nhất, thất nghiệp cao nhất), và ngoại giao (để Liên Xô tấn công Afghanistan rồi mới yểm trợ nhiều lực lượng kháng chiến xứ này, trong đó có những nhóm trở thành khủng bố, để mất Iran vào tay Hồi Giáo quá khích, với toàn bộ nhân viên Tòa Đại Sứ Mỹ bị bắt làm con tin hơn một năm trời, mất kinh đào Panama. v.v...)
Nhưng ông lại là người ồn ào chỉ trích TT Bush như là tổng thống tệ nhất lịch sử Mỹ. Bây giờ ông lên tiếng bôi bác ông Wilson cũng như tất cả những ai chỉ trích Obama là kỳ thị màu da (racist), không chấp nhận một người da đen làm tổng thống lãnh đạo dân da trắng.
Thật ra ông Carter không phải là người đầu tiên dùng lá bài kỳ thị để chỉ trích phe Cộng Hòa. Trước đó mấy ngày, một bỉnh bút của tờ New York Times là Maureen Dowd đã viết một bài thậm tệ đả kích ông Wilson. Bà cho rằng mặc dù ông Wilson chỉ hét “You lie”, nhưng bà có cảm tưởng đã nghe thấy “You lie, boy” (“boy” là danh từ trịch thượng mà ngày xưa dân Mỹ trắng dùng để nói với dân da đen). Và dựa trên cái “cảm tưởng” đó, bà tuyên án ông Wilson là kỳ thị và xỉ vả ông Obama. Kiểu như ra trước tòa, ông quan tòa tuyên bố “tuy không có bằng chứng gì hết, nhưng tôi có cảm tưởng anh đã là thủ phạm giết người, nay dựa trên cảm tưởng đó, tòa tuyên án anh tử hình!”
Đó là lý luận của phe cấp tiến, của bà Dowd, của New York Times, và của cựu TT Jimmy Carter.
Thật ra, không ai có thể chối cãi vấn đề kỳ thị da màu vẫn còn ở Mỹ. Chuyện dân Mỹ bầu một người da đen làm tổng thống không có nghĩa là vấn đề kỳ thị đã biến mất một sớm một chiều. Nhưng vơ đũa cả nắm, coi rằng mọi lời chống đối, chỉ trích TT Obama là chuyện kỳ thị màu da thì quả là vô lý và mù quáng.
Làm như dân Mỹ chỉ quan tâm đến màu da của Obama chứ không quan tâm đến những việc ông muốn làm! Họ đang lo sợ bị đánh thuế nặng hơn, bị mất quyền lợi Medicare, bị thất nghiệp dài dài, và bị khủng bố đe dọa bản thân và gia đình họ hơn là màu da của Tổng thống! Chắc tại cựu TT Carter không có những lo sợ của người dân bình thường nên chỉ thấy có màu da Obama là quan trọng. Ông dư giả tiền bạc, không lo đóng thêm vài trăm tiền thuế, không sợ thiếu medicare, về hưu rồi không thắc mắc chuyện thất nghiệp, luôn luôn được bảo vệ tối đa nên chẳng khủng bố nào đụng được tới thân. Có gì đâu mà lo.
Điều đáng nói nữa là theo truyền thông, dường như chỉ có dân da trắng là kỳ thị chống da đen, chứ không bao giờ nghe chuyện dân da đen kỳ thị chống da trắng.
Nếu đặt vấn đề trên căn bản lý luận thuần túy, việc 96% dân da đen bỏ phiếu cho ông da đen Obama chống ông da trắng McCain có phải là phản ánh một sự kỳ thị màu da không" Nếu 96% dân da trắng bỏ phiếu cho ông McCain thì ông Obama có ngày hôm nay không" Báo chí sẽ bình luận ra sao" Còn những ông mục sư da đen Jesse Jackson và Al Sharpton không ngừng xỉ vả TT Bush trong suốt tám năm qua, có phản ánh tính kỳ thị không" Nhìn rộng hơn, Hoa Kỳ có những tờ báo hay chương trình truyền hình riêng của người da đen (như tờ Ebony hay đài BET) mà không ai thấy là vấn đề. Nhưng, nếu có tờ báo hay truyền hình hoặc một câu lạc bộ riêng của người da trắng là lập tức các cơ sở này sẽ ra tro, hoặc bị đả kích là kỳ thị!
Câu chuyện chống Obama tức là kỳ thị chẳng những vô lý mà còn là một trái bom chính trị. Khôn hơn ông già lẩm cẩm Carter, TT Obama mau mắn tránh xa lập luận hồ đồ này, và quả quyết những chống đối không phải từ kỳ thị đen trắng mà ra.
Đa số dân Mỹ cũng không đồng ý. Theo những thăm dò mới nhất, hai phần ba (65%) dân Mỹ không tin TT Obama bị chống đối vì ông là da đen, và chỉ có chưa tới 20% - phần lớn là dân da đen - tin là có kỳ thị chống tổng thống da đen.
TT Obama tranh cử với chủ trương đoàn kết toàn dân. Nhưng chỉ mới hơn nửa năm mà thiên hạ đã chứng kiến được những lời qua tiếng lại từ cả hai phía còn nặng nề hơn là dưới tám năm của TT Bush. Ta còn ba năm rưỡi để xem tình hình tiến triển về hướng nào (20-9-09).
Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý, đề nghị, khuyến khích hay… chỉ trích qua email: Vulinh11@gmail.com. Bài của tác giả được đăng trên Việt Báo mỗi thứ Ba.
Gửi ý kiến của bạn
