Sunni: Bush Đổi Ý, Gây Xung Đột 3 Phe
Bài báo của Hala Jaber tiết lộ: các cuộc đàm phán bí mật giữa các viên chức cao cấp Hoa Kỳ với một số kẻ tử thù của họ, phiến quân Iraq đã bị tan vỡ sau 2 tháng gặp gỡ.
Iyad Allawi, cựu thủ tướng Iraq, đã tổ chức cuộc gặp đầu tiên giữa người cầm đầu phiến quân và Khalilzad, đại sứ Hoa Kỳ tại Iraq. Sau nhiều tháng đàm phán, Allawi, cựu thành viên đảng Baathist và là giáo sĩ Shites đã thuyết phục ba lãnh tụ phiến quân khác sang thành phố của ông ta ở Amman, thủ đô Jordan để gặp Khalilzad vào Tháng Giêng năm nay.
Tuần rồi, trong một phúc trình của Nhóm Nghiên Cứu về Iraq, đồng chủ tịch James Baker, cựu bộ trưởng ngoại giao Hoa Kỳ và Lee Hamilton, cựu dân biểu đã kêu gọi Hoa Kỳ tìm kiếm sự cam kết của các đảng phái Iraq với sự chấp nhận của al-Qaida.
Tuy vậy, những nỗ lực nhằm mang lại điều cam kết của họ đã thất bại.
Tuy nhiên sau đó thì niềm hy vọng lại tăng lên khi người cầm đầu quân nổi dậy đồng ý gặp Khalilzad tại Amman. Người Iraq tổ chức cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên để chọn một chính phủ thường trực. Bộ ba các nhà thương thuyết của Iraq đổ tội cho sự có mặt của ¾ nhóm chống đối gồm Amsar al-Sunnah, tổ chức đánh bom tự sát giết chết 22 người trong bếp ăn của quân đội Hoa Kỳ tại Mosul hồi Tháng 12-2004, và cũng nhóm 1920 Revolution Brigade, đã bắt cóc nhiều người và sau đó được cho là đã bắn hạ một chiếc máy bay British Hercules gần Tikrit hồi Tháng Giêng 2005 làm 10 người chết.
Trong cuộc gặp gỡ đầu tiên với Khalilzad hồi 17-1, các lãnh tụ phiến quân bày tỏ sự quan ngại về việc Iran đang trở thành quốc gia nguyên tử trong vùng trong khi Hoa Kỳ lo ngại việc Iran can thiệp vào Iraq. Cả hai bên đều tỏ ra có cùng một điểm chung. Cuộc đàm phán tiếp tục diễn ra tại Baghdad trong vòng 8 tuần lễ, trong đó có vài lần được tổ chức tại nhà của Allawi.
Vấn đề được các lãnh tụ nổi dậy đặt ra với Khalilzad là gia hạn thời gian 10 ngày đình chỉ tất cả các cuộc tấn công vào liên quân để quân đội Hoa Kỳ ngưng các cuộc hành quân, đồng thời ra thời biểu triệt thoái quân đội Hoa Kỳ cũng như tái xây dựng lực lượng quân sự và an ninh Iraq. Họ cũng nói rằng họ muốn được sự thông cảm của Khalilzad cũng như ân xá cho quân nổi dậy và tước bỏ một sô ghế dành cho phe Sunni trong chính phủ. Tất cả những điều này đều đã được đưa vào khuyến nghị của Nhóm Nghiên Cứu Iraq của Hoa Kỳ.
Các lãnh tụ loạn quân đòi gạt bỏ thành quả của cuộc bầu cử dân chủ tại Iraq, và đề nghị thành lập một chính phủ của Allawi. Họ cũng đòi không được để một bộ trưởng đảng phái nào đảm nhận bộ quốc phòng và nội vụ, như vậy mới có thể khách quan trong trách nhiệm tái xây dựng một quân đội quốc gia và phòng vệ an ninh mạnh. Theo mục tiêu này, chính phủ mới của Iraq sẽ làm việc có hiệu quả hơn. Một lãnh tụ quân nổi dậy nói: 'Tôi đã nói với Khalilzad rằng chúng tôi biết cách kiểm soát an ninh Baghdad và giải giới phiến quân, với sự ủng hộ của Iran.'
Không khí cuộc họp có sự tham dự của Khalizad và 6 tướng Mỹ cùng với các lãnh tụ quân nổi dậy đến từ Baghdad, Anbar, Diyala và một số vùng trọng điểm khác đã trở nên ngột ngạt khó chịu. Bên này tố cáo bên kia đã leo thang tấn công trong thời kỳ ngưng bắn. Phe nổi dậy đã không chịu ăn trưa cùng với các tướng Hoa Kỳ trên vùng đất mà họ cho là đang bị chiếm đóng.
Các cuộc đàm phán tới nay đã trở nên rắc rối vì những đòi hỏi khác nhau của tổ chức nổi dậy thuộc phe Sunni. Theo đại diện cao cấp của Baathist, tổ chức phiến quân có liên lạc với al-Douri không chịu ngồi chung với người Mỹ trừ khi Hoa Kỳ chấp thuận một loạt các điều kiện, từ việc bồi thường sự tổn thất của Iraq trong cuộc chiến tranh cho tới việc phục hồi quân đội của Saddam.
Giữa Tháng 3, khi Khalilzad nói rằng ông sẽ đàm phán với Iran về việc giải quyết mâu thuẫn tại Iraq thì coi như là ngọn gió cuối cùng đã làm tắt mọi nỗ lực đàm phán. Quân nổi dậy Sunni đã trách cứ vị đại sứ trong cuộc họp cuối cùng của họ.
Chính phủ al Maliki được thành lập với sự trợ giúp của các phần tử thân Iran không lâu sau đó. Quân du kích Sunni đã phản ứng bằng cách gửi một bản ghi nhớ tới Khalilzad trì hoãn tất cả các cuộc gặp gỡ và tố cáo người Mỹ đã phản bội họ.
Đại diện của đại sứ Hoa Kỳ tại Baghdad hôm qua đã bác bỏ đề nghị hòa đàm nhưng nói rằng Hoa Kỳ tiếp tục chấp nhận chính phủ hiện nay, gồm cả diễn tiến chính trị tại Iraq với đại diện của tất cả các cộng đồng Iraq.
Gửi ý kiến của bạn
