Hoa Thịnh Đốn (Huỳnh Mai Hoa) -- Trong mục đích đi tìm nguồn gốc sự thành hình và phát triển ngôn ngử Việt, người ta thấy có khá đông các nhà văn, nhà khảo cứu như Sơn Nam, Bình Nguyên Lộc, Vương Hồng Sển, Hứa Hoành, bác sĩ Lê Văn Lân v.v... đã bỏ ra rất nhiều công sức để tra lục, sưu tầm tài liệu hầu mong đem lại một câu trả lời chính xác. Và học giả Đỗ Thông Minh, một người tương đối trẻ so với các vị kể trên, cũng đã và đang tiếp tục những công việc làm tương tự. Tuy nhiên sự nghiên cứu của học giả nầy được người đọc đặt khá nhiều tin tưởng bằng vào số lượng sách báo, biên khảo mà ông cho ấn hành trong suốt hơn một thập niên qua. Bởi vì các tài liệu và dử kiện mà ông đưa ra, đa số đều dựa trên những căn bản khoa học. Và có lẽ muốn tìm hiểu thêm về con người đa năng nầy nên rất đông đồng hương người Việt mà đa số là những vị hằng quan tâm đến những sinh hoạt văn học nghệ thuật nước nhà, đã có mặt tại Thư viện Arlington số 1015 North Quincy Street, thành phố Arlington tiểu bang Virginia vào chiều Chúa nhật ngày 04 tháng 05 năm 2003 vừa qua để gặp gở học giả Đỗ Thông Minh đến từ Tokyo Nhật Bản nói chuyện về đề tài "Vui Học Việt-Hán-Nôm" và "Tương Quan Việt-Nhật-Hoa" do Câu Lạc Bộ Văn Học Nghệ Thuật Vùng Thủ đô Hoa Thịnh Đốn phối hợp cùng các hội đoàn bạn đứng ra tổ chức.
Sau phần giới thiệu và trình bày lý do thực hiện buổi sinh hoạt của nhà văn Trần Quán Niệm, người điều khiển chương trình, nhà văn Hà Bỉnh Trung, Chủ tịch Câu Lạc Bộ Văn Học Nghệ Thuật Vùng Hoa Thịnh Đốn, đã thay mặt ban tổ chức để cám ơn những hội đoàn góp sức bảo trợ buổi sinh hoạt nầy như Boat People SOS, Hội Giáo dục Trẻ em, Đài Phát thanh Tiếng nói Việt Nam Hải Ngoại v.v... Kế đến, cô Bảo Oanh trong tư cách là một cựu sinh viên đã từng du học tại Nhật Bản đã lên diển đàn để tường trình đến quan khách một chút hiểu biết của mình về tiểu sử học giả Đỗ Thông Minh.
Theo cô thì Đỗ Thông Minh đến Nhật du học vào đầu thập niên 1970. Anh tốt nghiệp cử nhân hóa học tại đây và đã tham gia rất nhiều sinh hoạt đấu tranh chính trị kể từ khi Miền Nam Việt Nam rơi vào tay cộng sản. Anh là người sáng lập tổ chức Người Việt Tự Do và đồng thời cũng là một trong những nhân vật tiên phuông của việc thành hình Mặt Trận Quốc Gia Thống Nhất Giải Phóng Việt Nam do Phó Đề Đốc Hoàng Cơ Minh lãnh đạo. Sau khi nhận thấy có sự rạn nứt trong nội bộ Mặt Trận, anh rút lui và chuyên tâm vào các lãnh vực nghiên cứu văn hóa, xã hội. Năm 1985, anh thành lập Mekong Center và tiếp theo đó là nhà xuất bản Tân Văn mà nguyệt san Mekong là tiếng nói chính thức với sự cộng tác của các nhà văn, nhà thơ, nhà báo khắp nơi trên thế giới. Ngoài việc phổ biến những tác phẩm giá trị nhằm phục hồi chử Hán và chử Nôm trong văn hóa Việt, Đỗ Thông Minh cũng hợp tác cùng các học giả khác để cho ra đời một số tự điển đa ngôn ngử Anh, Pháp, Nhật trong các lãnh vực chuyên ngành như điện tử, điện toán, báo chí v.v... Tiếp tục là phần nói chuyện của học giả Đỗ Thông Minh, người vừa làm một cuộc du hành thuyết trình nhiều nơi trên nước Mỹ và thủ đô Hoa Thịnh Đốn có lẽ là trạm dừng chân sau cùng trước khi anh quay trở về Nhật Bản.
Sau khi đưa ra những nhận xét về số lượng ngày càng gia tăng của các lớp tiếng Việt khắp nơi ở hải ngoại cũng như các trung tâm giảng dạy Việt ngử ở Nhật, Đỗ Thông Minh tỏ ra lạc quan về viễn ảnh tương lai của văn hóa Việt. Trong phần dẩn giải những hình họa về sự tương quan giửa chử Hán, chử Nôm và chử Việt, Đỗ Thông Minh đã chứng tỏ khả năng nghiên cứu tường tận và sở học sâu rộng của mình. Với những thí dụ khá lý thú, học giả Đỗ Thông Minh đã lôi cuốn sự chú ý đặc biệt của tất cả các tham dự viên từ đầu chương trình cho đến khi kết thúc trong một đề tài mà người ta tưởng chừng như khô khan, nhàm chán.
Hiện diện tại đây ngoài đại diện các cơ quan truyền thông báo chí, các đoàn thể đảng phái tổ chức chính trị trong vùng như Tủ Sách Cành Nam, Cơ sở Cỏ Thơm, Hội Nghệ Thuật Việt Mỹ, Hội Giáo Dục trẻ Em Hoa Thịnh Đốn, Liên Hội Cựu Chiến sĩ VNCH/HTĐ v.v... còn có rất đông các nhà văn, nhà thơ, nhà báo như nử sĩ Vi Khuê, nhà văn Sơn Tùng, nhà thơ Vương Đức Lệ, họa sĩ Vũ Hối, cụ Phạm Ngọc Lũy, thuyền trưởng tàu Trường Xuân, giáo sư Nguyễn Ngọc Bích, Giám đốc chương trình Việt ngử Đài Á Châu Tự Do, nhà thơ Trương Anh Thụy, nhà văn Nguyễn Thị Ngọc Dung, nhà thơ Lãm Thúy, nhà văn Trần Nhật Kim, nhà thơ Lưu Nguyễn Đạt, nhà văn Lê Thị Nhị, ông Đoàn Hữu Định, Chủ tịch Liên Hội Cựu Chiến sĩ VNCH/HTĐ, bà Lê Tống Mộng Hoa, Hội trưởng Hội Quảng Đà HTĐ v.v.... Nhân dịp nầy, nhà thơ Lãm Thúy đã đọc 4 câu thơ của mình trên chiếc đĩa sứ do họa sĩ Vũ Hối viết để làm qua tặng cho học giả Đỗ Thông Minh.
Chương trình phụ diển văn nghệ thật xuất sắc với các giọng ca truyền cảm của Ngọc Thúy, Cát Phương, Duy Minh v.v... cùng tiếng vĩ cầm độc đáo của Ngọc Thúy và tay keyboard Đoàn Bằng.
Buổi sinh hoạt sẽ thành công trọn vẹn hơn nửa nếu không có việc nhiều khán giả bỏ ra về khi ban tổ chức đề nghị mọi người cùng vổ tay để hòa nhịp trong tiết mục trình diển nhạc phẩm "Gia Tài Của Mẹ" của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Có lẽ số người đó vẫn còn dị ứng với những bài ca phản chiến trước đây của người nhạc sĩ tài hoa nầy. Một số cựu tù nhân chính trị cũng tỏ ra thắc mắc là tại sao rời khỏi Việt Nam khá lâu và cũng không hoạt động nhiều trong lãnh vực phát thanh hướng về quốc nội mà học giả Đỗ Thông Minh lại xử dụng từ ngử "thuyết minh" để chỉ công việc dẩn giải những dương bản được trình chiếu trong phần nói chuyện của mình. Điều nầy khiến họ liên tưởng đến những buổi chiếu bóng có "thuyết minh" trong những ngày họ bị tù đày nơi trại lao cải trước đây ở Việt Nam.
Buổi nói chuyện của học giả Đỗ Thông Minh về "Vui Học Việt-Hán-Nôm" và "Tương Quan Việt-Nhật-Hoa" chấm dứt lúc 6 giờ chiều sau phần tiệc trà thân mật do ban tổ chức khoản đải.
Huỳnh Mai Hoa tường trình từ Hoa Thịnh Đốn