Hôm nay,  

Đọc Ngô Thì Nhậm: Thần Thông và Tu Tâm

6/26/202509:16:00(View: 1014)
blank 

Đọc Ngô Thì Nhậm: Thần Thông và Tu Tâm
 

Nguyên Giác
 

Bài viết này sẽ phân tích lời dạy của sách Trúc Lâm Tông Chỉ Nguyên Thanh về ý chỉ Thiền Tông: Lấy tu tâm làm chính, không bận tâm và không để mất thì giờ với chuyện thần thông. Sách Trúc Lâm Tông Chỉ Nguyên Thanh là một tác phẩm về Thiền Tông Việt Nam xuất bản lần đầu vào năm 1796. Tác phẩm này được in trong Ngô Thì Nhậm Toàn Tập - Tập V, ấn hành năm 2006 tại Hà Nội, do nhiều tác giả trong Viện Nghiên Cứu Hán Nôm biên dịch.

Những lời dạy trong sách này mang phong cách Thiền Tông Việt Nam, vì ngài Ngô Thì Nhậm (1746-1803) khi rời quan trường đã xuất gia, trở thành vị sư có tên là Hải Lượng Thiền Sư, và được nhiều vị sư tôn vinh là vị Tổ Thứ Tư của Dòng Thiền Trúc Lâm. Tất cả các vị sư khác trong sách đều nói trong tông phong này.  Nơi đây, chúng ta trích các đoạn đầu trang 373, nguyên văn như sau:

 blank

(Hải Lượng Đại thiền sư)

Hải Lượng Đại thiền sư nói rằng:

- Nước Nam cao tăng rất nhiều, danh Nho cũng rất nhiều. Nhưng các cao tăng thường thích làm những việc quái dị, bí hiểm, như bọn Không Lộ, Đại Điên, Đạo Hạnh, Vạn Hạnh, pháp thuật rất cao, nay còn truyền lại những việc như vết sét đánh ở cây gạo, dấu chân in ở đỉnh hang Sài Sơn, đều do các sư tự làm ra. Việc đó giống hệt với việc tượng đá Liễu Thăng dựng ngược ở Quỷ Môn Quan (*) là do Tiền triểu muốn dựng tượng vũ công mà làm ra.

Cái vạc Phổ Minh, cái tháp Báo Thiên, tượng Phật Quỳnh Lâm, cái chuông Phả Lại (**), đều là như thế cả. Những việc như thế, các bậc chân tu không làm. Chân tu như Trúc Lâm Tam tổ chưa hề làm điều gì quái gở truyền lại đời sau. Cho nên tu pháp không bằng tu đạo, tu thân không bằng tu tâm. Tu đạo tu tâm, nhà Nho gọi là "Tàng tu" (Tu giấu kín).” (hết trích)
 

Hai chỗ ghi chú nơi Quỷ Môn Quan và chuông Phả Lại là:

(*). Tương truyền ở Quỷ Môn Quan (Lạng Sơn) có tượng đá hình Liễu Thăng bị chém dựng ngược.

(**). Vạc Phổ Minh, tháp Báo Thiên, tượng Phật Quỳnh Lâm, chuông Phả Lại: Gọi là An Nam tứ khí, nghĩa là "Bốn vật báu của nước Nam."
 

Bốn vị sư Không Lộ, Đại Điên, Đạo Hạnh, Vạn Hạnh đều là những vị sư có thần thông, làm nhiều điều khác thường, trái nghịch với các định luật vật lý mà chúng ta học trong sách khoa học và trong lẽ thường của nhân gian. Thực tế, chúng ta nhìn từ Nam ra Bắc, gần như nơi nào cũng nghe chuyện kỳ bí. Thậm chí, bạn có thể thấy các đền Tứ Phủ, các chuyện hầu đồng cầm kiếm xiên lình, đâm dao xuyên da thịt mà không chảy máu, hay chuyện bước đi trên than hồng mà không phỏng chân. Hay những trường hợp mượn chuyện kỳ bí để dạy đạo lý nhân quả, như các chuyện du ký địa ngục. Nghĩa là, với nhiều người, tôn giáo phải là thần thông, là chuyện khác đời thường.
 

Thực tế không phải như vậy. Các nhà sư trong sách Trúc Lâm Tông Chỉ Nguyên Thanh đã bác bỏ, nói rằng tu theo pháp luyện thần thông là sai lầm, là chưa hiểu đạo Phật.
 

Chúng ta thử suy nghĩ, nếu bạn có thần thông. Thí dụ, bạn đi xuyên qua tường nhà người khác, hay bạn bay lên mây. Bạn có thể dễ dàng khởi tâm, hoặc người khác nhìn thấy cũng sẽ dễ dàng khởi tâm, rằng có một tự ngã nào biết thần thông, siêu đẳng hơn những tự ngã khác. Không phải ai cũng chệch hướng tự cao hay thần thánh hóa người khác như thế, nhưng hiểm nguy đó là có. Tương tự, giả sử rằng bạn có tha tâm thông, bạn biết những người chung quanh suy nghĩ những gì. Than ôi, cuộc đời đâu còn vui nữa, bởi vì bạn sẽ đọc ra những rừng tham sân si trong tâm của người đối diện.
 

Trong Kinh DN 11, Đức Phật nói với cư sĩ trẻ tuổi Kevaddha:

"Kevaddha, Ta không dạy cho các Tỷ-kheo pháp này: “Này các Tỷ-kheo các Ngươi hãy thị hiện thượng nhân pháp, thần thông biến hóa cho các cư sĩ áo trắng”...

... Này Kevaddha, có ba pháp thần thông này Ta đã tự mình giác ngộ và tuyên thuyết. Thế nào là ba? Tức là biến hóa thần thông, tha tâm thần thông, giáo hóa thần thông....

... - Này Kevaddha chính vì ta thấy sự nguy hiểm trong sự biến hóa thần thông mà ta nhàm chán, hổ thẹn, ghê sợ biến hóa thần thông....

...  Này Kevaddha chính Ta thấy sự nguy hiểm trong sự tha tâm thần thông mà Ta nhàm chán, hổ thẹn, ghê sợ tha tâm thần thông. Này Kevaddha, thế nào là giáo hóa thần thông? Ở đời có Tỷ-kheo giáo hóa như sau: “Hãy suy tư như thế này, chớ có suy tư như thế kia; hãy tác ý như thế này, chớ có tác ý như thế kia; hãy trừ bỏ điều này, hãy chứng đạt và an trú điều kia”. Này Kevaddha, như vậy gọi là giáo hóa thần thông.” (hết trích)
 

Như thế, Đức Phật chỉ khuyến tấn giáo hóa thần thông. Nếu bạn khuyên được người khác làm theo lời Phật dạy, đó là giáo hóa thần thông. Tuyệt vời vô cùng, vì lời khuyên đó sẽ giúp người khác tu giải thoát.
 

Tương tự, trong Kinh DA 24, Đức Phật dạy, theo bản dịch của Thầy Tuệ Sỹ:
 

Phật nói với Kiên Cố: “Ta không bao giờ dạy các Tỳ-kheo hiện thần túc, pháp thượng nhân, cho Bà-la-môn, Trưởng giả, Cư sĩ. Ta chỉ dạy các đệ tử ở nơi thanh vắng nhàn tĩnh mà trầm tư về đạo. Nếu có công đức, nên dấu kín. Nếu có sai lầm, nên tự mình bày tỏ.”..." (hết trích)
 

Thần thông trong Thiền Tông là gì? Đó là sống đời hàng ngày, chẻ củi, gánh nước mà thuận theo tự tánh, không còn dấy lên chút tâm tham sân si nào nữa. Một điển hình là Cư Sĩ Bàng Long Uẩn (740-808), một cư sĩ Thiền tông, ngộ đạo nổi tiếng trong Phật giáo thời nhà Đường, đời thứ ba sau Lục Tổ Huệ Năng.
 

Thầy Thanh Từ ghi lại trong sách Trung Hoa Chư Thiền Đức Hành Trạng, tập 1, trích:

"Đời Đường niên hiệu Trinh Nguyên năm đầu (785 TL), ông đến yết kiến Hòa thượng Thạch Đầu, hỏi:

- Chẳng cùng muôn pháp làm bạn là người gì?

Thạch Đầu lấy tay bụm miệng ông. Ông bỗng nhiên tỉnh ngộ....

... Một hôm Thạch Đầu hỏi:

- Từ ngày thấy Lão tăng đến nay, hằng ngày ông làm việc gì?

Ông thưa:

- Nếu hỏi việc làm hằng ngày tức không có chỗ mở miệng.

Ông liền trình một bài kệ:

Hằng ngày không việc khác,

Chỉ tôi tự biết hay.

Vật vật chẳng bỏ lấy,

Chỗ chỗ nào trái bày.

Đỏ tía gì làm hiệu,

Núi gò bặt trần ai.

Thần thông cùng diệu dụng,

Gánh nước bửa củi tài." (ngưng trích)

 

Trước tiên, chúng ta lặp lại câu hỏi của ngài Thạch Đầu: Chẳng cùng muôn pháp làm bạn là người gì? Than ôi, câu này hay vô cùng. Vậy thì, “muôn pháp” là gì?
 

Kinh SN 35.23, còn gọi là Kinh Tất Cả, bản dịch Thầy Minh Châu như sau:
 

Này các Tỷ-kheo, Ta sẽ thuyết về tất cả. Hãy lắng nghe. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là tất cả? Mắt và các sắc; tai và các tiếng; mũi và các hương; lưỡi và các vị; thân và các xúc; ý và các pháp. Như vậy, này các Tỷ-kheo, gọi là tất cả.

Này các Tỷ-kheo, ai nói như sau: “Sau khi từ bỏ tất cả này, ta sẽ tuyên bố (một) tất cả khác”, thời lời nói người ấy chỉ là khoa ngôn. Và bị hỏi, người ấy không thể chứng minh gì. Và hơn nữa, người ấy có thể rơi vào ách nạn. Vì sao? Này các Tỷ-kheo, như vậy ra ngoài giới vức (avisaya) của người ấy!” (hết trích)
 

Khi người tu không còn làm bạn với, không còn lân la với, không còn dính chút gì với mắt và cái được thấy, tai và cái được nghe, mũi và cái được ngửi, lưỡi và cái được nếm, thân và cái được chạm xúc, ý và cái được suy nghĩ tư lường... thì đã tự bước ra khỏi ba cõi sáu đường rồi. Đó là giải thoát. 
 

Đó cũng là ý nghĩa của Bát Nhã Tâm Kinh khi người tu thấy tất cả các pháp đều không có tự tánh. Bát Nhã Tâm Kinh viết về chẳng cùng muôn pháp làm bạn là, trích:
 

"Nầy Xá Lợi Tử, sắc chẳng khác gì không, không chẳng khác gì sắc, sắc chính là không, không chính là sắc, thọ tưởng hành thức cũng đều như thế.

Nầy Xá Lợi Tử, tướng không của các pháp ấy chẳng sinh chẳng diệt, chẳng nhơ chẳng sạch, chẳng thêm chẳng bớt." (ngưng trích)
 

Như thế, đối với tất cả các pháp, ngài Bàng Uẩn không buông bỏ, mà cũng không nắm giữ hay dính vào. Và như thế, chẻ củi, gánh nước đều là thần thông.

Đó cũng là tông chỉ của Trúc Lâm Tông Chỉ Nguyên Thanh vậy.
 

THAM KHẢO:

. Kinh DN 11, Đức Phật không dạy thần thông. Bản dịch Thầy Minh Châu:

https://suttacentral.net/dn11/vi/minh_chau

. Kinh DA 24: Phật nói, chỉ dạy trầm tư về đạo. Bản dịch Thầy Tuệ Sỹ:

https://suttacentral.net/da24/vi/tue_sy

. Cư sĩ Bàng Long Uẩn. Bản dịch Thầy Thanh Từ:

http://thuongchieu.net/index.php/phapthoai/suphu/4782-banguan

. Kinh SN 35.23. Kinh tất cả. Bản dịch Thầy Minh Châu:

https://suttacentral.net/sn35.23/vi/minh_chau

 

 

 



Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
(WASHINGTON, ngày 16 tháng 7, Reuters) – Hôm thứ Tư, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết Bộ Giao Thông sẽ hủy bỏ khoản tài trợ trị giá 4 tỷ MK của chính phủ liên bang dành cho kế hoạch xây đường cao tốc California High-Speed Rail.
(WASHINGTON, ngày 16 tháng 7, Reuters) – Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm Thứ Tư cho biết ông tin rằng TQ sẽ sớm đưa ra án tử hình đối với những ai sản xuất và buôn bán fentanyl (loại ma túy tổng hợp chết người đang hoành hành tại Hoa Kỳ). Trump cũng tỏ ra rất lạc quan là sẽ đạt được thỏa thuận chống ma túy với Bắc Kinh.
“Quyết định này dẫn đến những sinh mạng đang bị đe dọa,” một nhân viên CDC, người quản lý chương trình tài trợ cai nghiện, được gọi là chương trình Dữ liệu Quá liều để Hành động, thường được gọi là OD2A, cho biết. “Chỉ riêng việc thông báo trì hoãn cũng có thể dẫn đến việc sa thải và đóng cửa chương trình. Nó thực sự có thể khởi động một phản ứng dây chuyền khó có thể khắc phục.”
Thuế quan là một thứ thuế tiêu thụ. Nó ảnh hưởng lên tất cả những hàng hóa liên quan mà công ty nhập cảng Mỹ và người tiêu thụ Mỹ phải trả toàn phần hay từng phần. Do đó thuế quan ảnh hưởng đến lạm phát ở nước Mỹ. Các kinh tế gia của Goldman Sachs ước tính rằng người tiêu dùng Mỹ sẽ phải trả 70% chi phí trực tiếp của thuế quan. Vào tháng 5, Walmart cho biết họ sẽ buộc phải tăng giá để ứng phó với thuế quan. Ralph Lauren cũng cho biết họ đang xem xét việc tăng giá quần áo. Theo dữ liệu của Cục Thống Kê Lao Động (Bureau of Labor Statistics) công bố vào hôm qua 15/7, lạm phát hàng năm đã tăng lên 2.7% trong tháng 6, từ mức 2.4% của tháng 5, theo chỉ số giá tiêu dùng (Consumer Price Index - CPI). CPI cốt lõi (core CPI), không bao gồm giá năng lượng và thực phẩm, tăng lên 2.9%, so với mức 2.8% của tháng 5.
Washington, DC – Dân biểu Derek Tran (CA-45) đã bỏ phiếu thuận để thông qua Đạo Luật Quốc Phòng FY26 (NDAA) tại Ủy ban Quân vụ Hạ viện. Dự luật này cho phép chi tiêu quốc phòng tùy nghi lên tới 882,6 tỉ Mỹ kim, đồng thời bao gồm nhiều điều khoản do ông Tran đề xướng nhằm tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu, nâng cao đời sống quân nhân và đầu tư cho các chương trình cộng đồng tại miền Nam California. Đặc biệt, ông Tran đã vận động thành công việc đưa vào luật một yêu cầu Bộ Quốc Phòng tiếp tục duy trì đầu tư mạnh cho Căn Cứ Huấn Luyện Liên Quân Los Alamitos (JFTB-LA), thuộc địa hạt quốc hội mà ông đại diện. Căn cứ này giữ vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lực phòng thủ quốc gia, đồng thời là nơi đào tạo giới trẻ, gắn bó mật thiết với cộng đồng chung quanh.
- Mỹ thiêu hủy 550 tấn viện trợ (USAID) lương thực khẩn cấp - đủ để nuôi sống 1,5 triệu trẻ em suy dinh dưỡng trong một tuần - Chủ tịch UFC: nhiều võ sĩ ghi danh để xin dự các trận đấu võ Trump tổ chức trong Nhà Trắng năm tới - Trump nói với báo chí: hồ sơ Epstein do Obama, Comey, Biden bịa đặt ra.
Hình ảnh Hoa Kỳ trong mắt thế giới từ khi Donald Trump trở thành tổng thống đã suy giảm một cách rõ rệt. Đồng thời, thế giới lại nhìn Trung Quốc với con mắt thiện cảm hơn, theo kết quả của một cuộc khảo sát dư luận quy mô lớn tại 25 quốc gia do Viện nghiên cứu Pew thực hiện. Đặc biệt, các quốc gia có thu nhập trung bình hiện nay có xu hướng ưu tiên mối quan hệ với Trung Quốc hơn.
Ai trong chúng ta có thể nhớ được đã bao nhiêu lần mình bước vào nhà hàng buffet, đi ngang qua khu bánh ngọt chất đầy những chiếc bánh quy với trạng thái thờ ơ hoặc cố tình bước thật nhanh? Những cái bánh quy thường sẽ không phải là sự lựa chọn hàng đầu trong một bữa ăn buffet bình dân. Nhưng ở nơi rất xa, nơi mà không nhiều người đặt chân đến vì đó không phải là quốc gia lý tưởng để du lịch, có những đứa trẻ đang thèm khát trong cơn đói, chờ đợi những chiếc bánh quy – những chiếc bánh quy không bao giờ đến. Vào khoảng cuối nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden, USAID đã chi khoảng $800.000 cho những chiếc bánh quy giàu dinh dưỡng, một cựu nhân viên USAID nói với Reuters. Những chiếc bánh quy này đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ em dưới 5 tuổi. Nó là giải pháp tạm thời nhưng hữu hiệu cho những trường hợp thiên tai xảy ra, dân mất nhà, dân chạy trốn chiến tranh. Chiếc bánh quy cứu đói cho trẻ em, giúp họ chống chọi khi chờ đợi bếp ăn thiện nguyện của các nhóm cứu trợ nhân đạo.
(WASHINGTON, ngày 15 tháng 7, Reuters) – Tổng thống Donald Trump cho rằng nếu chia lại các khu vực bầu cử ở Texas, Đảng Cộng Hòa có thể giành được thêm năm ghế trong Hạ Viện. Việc này có thể giúp đảng của ông dễ dàng giữ được ưu thế hiện tại trong cuộc bầu cử giữa kỳ trong năm 2026.
(WASHINGTON, ngày 15 tháng 7, Reuters) – Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ (USDA) hôm Thứ Ba thông báo sẽ ngừng cấp kinh phí cho một mạng lưới các trung tâm trên toàn quốc, từng đồng hành và giúp đỡ hàng ngàn trang trại và tiểu thương.
Bạn có thể ngưng đọc một phút và tự nhủ rằng "Không biết" thì tất cả trong tâm bạn sẽ sạch trơn, sẽ không có xanh đỏ tím vàng, sẽ không còn buồn vui hờn giận, sẽ không còn dấu vết Nam Tông hay Bắc Tông, sẽ không còn dấu vết biện biệt thiện với ác, sẽ không còn ranh giới đúng với sai nữa, và Tâm Không đó chính là một bước để vào Gương Tâm trong trẻo, không do tạo tác, không hiển lộ từ ba cây lau nào hết. Nếu bạn thường trực sống với tâm không biết, bạn sẽ hiểu các Thiền ngữ để lại trong kinh sách Thiền Tông.
Cô Maxwell (đang thọ án 20 năm tù) xin ra khai trước Quốc Hội để được ân xá: Elon Musk can, nói cô khai sẽ bể tùm lum rồi tự cô hại cô. - Bộ Tư pháp xin Tòa Tối cao bác đơn kháng cáo cô Ghislaine Maxwell kháng cáo rằng Epstein khai ra ở tòa Florida cũng là cho cô miễn tố. - MAGA nổi giận: Trump nhiều năm phun ra các thuyết âm mưu về nhà nước ngầm và về Dân Chủ móc nối Epstein vui sex trẻ em, bây giờ Trump nói hãy quên hết đi - Trump bị MAGA chống đối vì nói Epstein không có danh sách khách vui sex trẻ em, mặc dù có các hành vi giao dịch này
(WASHINGTON, ngày 14 tháng 7, Reuters) – Bộ Thương Mại Hoa Kỳ hôm thứ Hai cho biết họ đang điều tra việc nhập cảng máy bay điều khiển từ xa (drone) cùng các linh kiện kèm theo, và polysilicon – thành phần chủ yếu trong pin năng lượng mặt trời và vi mạch điện tử.
Tối Cao Pháp Viện (TCPV) Hoa Kỳ hôm Thứ Hai đã bật đèn xanh cho chính quyền Trump tiếp tục kế hoạch giải thể Bộ Giáo Dục với việc sa thải hơn 1,000 người, theo bản tin từ New York Times. Phán quyết này là một thắng lợi lớn đối với Trump, tạo điều kiện thuận lợi để ông thúc đẩy mục tiêu giảm bớt sự can thiệp của chính phủ liên bang trong lĩnh vực giáo dục. Theo kế hoạch, hơn 1,300 nhân viên sẽ bị cho nghỉ việc. Bộ Giáo Dục – cơ quan chịu trách nhiệm quản trị các khoản vay sinh viên hàng tỷ MK, giám sát chất lượng giáo dục, và đảm bảo thực thi luật dân quyền trong môi trường học đường – sẽ phải gồng mình chống chọi khi bị cắt giảm nhân sự thê thảm như vậy.
- Liên Âu: Trump áp thuế 30% là đã khai từ thương mại Mỹ-Âu.// Liên Âu sẽ đáp trả mức thuế 30% với thuế trả đũa trị giá 72 tỷ euro. - Nhờ Trump đánh phá đồng minh, kinh tế TQ tăng tốc tháng 6, vượt xa dự báo. - Video giám sát dài 11 giờ bên ngoài phòng giam Epstein vào đêm ông qua đời năm 2019 là ghép từ 2 clip riêng, bị sửa 4 lần bằng Adobe Premiere Pro, xóa mất 1 phút lúc Epstein chết
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.