Hôm nay,  
DAVEMIN.COM

Dối Sĩ, Dối Trời Được Chăng?

20/09/202400:24:00(Xem: 1598)
GettyImages-632258922-(1)
Những người biểu tình tham gia một cuộc biểu tình phản đối lễ nhậm chức của Tổng thống Donald J. Trump vào ngày 20 tháng 1 năm 2017 tại Washington, DC. (Ảnh của Noam Galai/WireImage)
 
1. Nói dối chuyên nghiệp là một đức tính tốt hay sao mà rất nhiều người ủng hộ?

Đối với triết gia Immanuel Kant, lời nói dối là “cái ác bẩm sinh sâu xa trong bản chất con người” và cần phải tránh xa ngay cả khi đó là vấn đề sống còn1. Trong tác phẩm “Deciphering Lies”, Bettina Stangneth, 2017, viết rằng: “Trong số những lý do khiến người ta nói dối vì điều đó có thể giúp họ che giấu bản thân, ẩn náu và tránh xa những người xâm phạm vùng an toàn của họ.” Stangneth cho biết thêm, “cũng không khôn ngoan khi thả trẻ em ra thế giới mà không biết rằng người khác có thể nói dối chúng.”

The Wasghington Post, ban kiểm tra sự thật, cho biết: Trong bốn năm làm tổng thống thứ 45, từ 2017-2021, đến cuối nhiệm kỳ, Trump đã tích lũy 30.573 lời nói dối trong suốt nhiệm kỳ tổng thống - trung bình khoảng 21 lời tuyên bố sai lầm mỗi ngày2.

Từ khi thua cuộc tái ứng cử vào tay tổng thống Joe Biden cho đến giờ này, tranh cử với bà Harris, ông Trump càng gia tăng khẩu phần nói dối, phong phú đến mức độ không thể đếm cho chính xác. “Đối với Trump, sự thật thực sự là bất cứ điều gì cần thiết để giành chiến thắng trong từng khoảnh khắc, từng khoảnh khắc, từng trận chiến—như một người theo từng giai đoạn, không có bất kỳ câu chuyện dài hạn nào để hiểu được cuộc sống của mình, đấu tranh để giành chiến thắng trong từng khoảnh khắc. Trong số nhiều lý do khiến những người ủng hộ Trump bào chữa cho lời nói dối của ông là họ, giống như chính Trump, không thực sự áp đặt ông theo các tiêu chuẩn mà con người phải tuân theo. Và đó là bởi vì nhiều người ủng hộ ông, giống như chính Trump, không coi ông là một con người—ông giống như một thế lực nguyên thủy hoặc siêu anh hùng hơn một con người, nhưng cũng kém hơn một con người.”3

Đến giờ phút này, dù là người cuồng Trump, khâm phục, hay chống Trump, khinh bỉ, đều phải công nhận điều này giống nhau: Ông là một người nói dối giỏi nhất trong đám nhân loại còn đang sống. Phong cách nói dối của ông rất quả quyết về một điều gì, sau đó nói ngược lại cũng rất quả quyết, khiến người nghe bỡ ngỡ, tưởng mình nghe lầm. Nếu không có cơ quan truyền thông ghi lại, thu âm lại làm bằng chứng, không chừng người nghe tưởng mình lãng tai. Cho dù có bằng chứng, ông vẫn tiếp tục giữ vững lập trường dối.

Vanity Fair ghi nhận: “Trừ khi bạn mới được thả xuống trái đất cách đây 24 giờ, thì rõ ràng là bạn biết rằng Donald Trump nổi tiếng là người luôn nói dối về mọi thứ, và ông ta đã nói dối trong suốt cuộc đời mình. Ông ta nói dối về những điều ngớ ngẩn, như việc ông ta phát minh ra cụm từ "mồi máy bơm" và rằng ông ta được vinh danh là "Người đàn ông của năm của Michigan". Ông ta nói dối về những điều nghiêm trọng, như việc ông ta thấy "hàng nghìn" người được cho là có cảm tình với khủng bố "hoan hô" từ New Jersey khi tòa tháp Trung tâm Thương mại Thế giới sụp đổ vào ngày 11/9. Ông ta đã nói dối trước khi trở thành tổng thống (đôi khi bằng cách giả vờ là người phát ngôn của chính mình, John Barron), ông ta đã nói dối khi trở thành tổng thống (theo thống kê của The Washington Post, có tới 30.573 "lời tuyên bố sai sự thật hoặc gây hiểu lầm"), và ông ta vẫn tiếp tục nói dối kể từ khi trở thành cựu tổng thống (xem: chuyện kinh doanh về việc đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2020). Vào thời điểm này, việc ông không thể mở miệng mà không thốt ra 47 lời nói dối thực sự nên được một nhóm các nhà khoa học đa ngành nghiên cứu, những người có thể cống hiến cả cuộc đời để tìm ra vấn đề của ông.”4

Chính trị gia nói dối là việc thường tình như thi sĩ thích đọc thơ giữa đám đông, như mỹ nhân thích liếc láy những tâm hồn mày râu tim nhạy rớt. Nói dối là vũ khí của chính trị. Mưu sĩ và gian hùng là hai loại người mê nói dối như vũ nữ mê kể chuyện tình tưởng tượng của đời mình. Nhưng Trump, theo lời kể của cô cháu Dr. Mary Trump, trong Too Much and Never Enough: How My Family Created the World's Most Dangerous Man, cho biết, Trump biết nói dối từ đời thuở nào. Nghĩa là, sinh nhi chi tri, trước khi trở thành doanh nhân, trước khi đội mũ chính trị gia, ông đã là “Dối sĩ”. Và Dối sĩ đã đào tạo ra nhiều môn đồ, đông đảo. Rồi lạ lùng thay, gần một nửa cử tri ủng hộ dối sĩ. Dối ơi, dối đã thăng thiên. Lập nên đạo dối nhãn tiền Donald Trump.


2. Bệnh Dối Kinh Niên.

doi si 2
          (Ảnh: India Today.)
                                             
Gần đây, hai vụ nói dối điển hình trong cương lĩnh Trump và đảng Cộng Hòa của Trump, không phải nhóm đảng Cộng Hòa truyền thống.

Ứng cử viên phó tổng tống J.D.Vance đã lan truyền tin đồn người Haiti, những người nhập cư bất hợp pháp vào Hoa Kỳ, đang ăn thịt mèo và chó được nuôi làm thú cưng. Trump đã lặp lại tuyên bố này trong cuộc tranh luận với bà Harris. Lời nói dối đã bị phảm bác dữ dội. Không chỉ từ những người nhập cư bị xúc phạm mà ngay cả “Thống đốc Mike DeWine cho biết ông tin tưởng các quan chức thành phố Springfield khi họ nói rằng không có bằng chứng nào cho thấy người nhập cư Haiti bắt cóc và ăn thịt vật nuôi sau khi cựu Tổng thống Donald Trump lặp lại tin đồn sai sự thật về những hành vi như vậy xảy ra trong thành phố.”5 . Tuy vậy, Trump vẫn tiếp tục lặp lại lời nói dối ít nhất là ba lần, “Tuyên bố vô căn cứ này đã lan truyền trên mạng xã hội, với ứng cử viên phó tổng thống đảng Cộng hòa JD Vance quảng bá nó trên X. Bài đăng đã có hơn 11 triệu lượt xem.” 6

Và đúng như lời Khổng Tử nhắc nhở, nghe dối quen tai, tin là thật. Một phiên bản tuyên truyền ra đời. Bỏ phiếu cho Trump để bảo vệ chó mèo.

doi si 3
Khờ khạo thật. Phiên bản này vừa có tác dụng ngược lại, vừa chứng tỏ khả năng trí tuệ của nhóm cuồng Trump. Ngoài ra: “Không có vịt”. Vịt quay, vịt luộc, vịt nướng bán khắp nơi.

Một nói dối khác cũng khôi hài không kém. Tranh giành ảnh hưởng từ ngôi sao thượng thừa Taylor Swift, nhóm vận động bầu cử và nhóm cuồng Trump đã tạo ra những video giả, mục đích gây hiểu lầm cô ca sĩ có 283 triệu người hâm mộ, đã ủng hộ (endorse) Donald Trump. Để trả lời sự thật, ngay sau hôm tranh luận của Trump và Harris, Taylor Swift đã chính thức lên tiếng ủng hộ Harris với những lời lẽ phân tích thuyết phục.

Đúng rồi, các bạn đã biết tính khí của ông Trump, sau đôi ngày ngẫm nghĩ, chịu không nổi, ông đưa tin lên mạng Truth Social: “Tôi ghét Taylor Swift.” Câu nói trả đũa giống như em nhỏ khi giận dỗi hoặc của tình nhân vỡ mộng hẹn hò.

doi si 4
Jean Paul Sartre là một triết gia lớn, đã cho rằng, “Điều tồi tệ nhất khi bị nói dối là biết mình không xứng đáng với sự thật.” Nếu Sartre còn sống để nghe Trump nói, tôi nghĩ, Sartre sẽ xóa lời nói trên. Với Trump, sự thật là nói dối. Không có sự thật để xứng đáng hay không? Với Trump, dối là xứng đáng. 

Cuộc bầu cử sắp đến, ngoài những người đã biết rõ mình sẽ bầu phiếu cho ai, còn một số người khác đang bối rối, lẫn lộn, không biết chọn Trump hay Harris. Ngay cả Đức Giáo Hoàng cũng chỉ có thể nói, “Choose the lesser evil”. (Hãy chọn ứng cử viên nào ít ‘tính quỷ’ hơn). Những ai còn đang lưỡng lự, tôi xin hiến một kế, dựa theo lời của bậc đại nhân thánh thiện Pope Francis, “Hãy chọn ứng cử viên nào ít nói dối hơn.” Vì nói dối với ý định hại người là đầu dây mối nhợ dẫn đến mọi tội lỗi và tội ác.

“Mỗi lời nói dối nói ra đều mang nợ sự thật. Sớm hay muộn thì món nợ này cũng phải trả." Brad Feld nói. Và tôi tin chuyện này sẽ xảy ra. Donald Trump sẽ thua cuộc vì ông quá sức nói dối và tiếp tục nói dối.

Dối cho đến hết cuộc đời,  nằm sâu bóng tối dối Trời được chăng?
 
Ngu Yên
 
1 The Art of Lying, Theodor Schaarschmidt.
2 https://www.washingtonpost.com/politics/2021/01/24/trumps-false-or-misleading-claims-total-30573-over-four-years/
3 (Oxford Academic_ The Strange Case of Donald Trump: A Psychological Reckoning của Dan P. McAdams.)
 
5 10 WBNS, Columbus, Ohio.
6 (The New York Times, BBC News.)
  

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Đến tham dự Hội nghị Thượng đỉnh của khối BRICS tại thành phố Kazan, Nga, từ ngày 23 đến 24/10, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan công khai bày tỏ mong muốn trở thành thành viên của khối BRICS và được Tổng thống Vladimir Putin quan tâm đặc biệt. Tại sao? Erdogan mong đợi gì trong cuộc hội kiến này và những hậu quả địa chính trị và kinh tế nào có thể xảy ra?
Trong vài tháng qua, báo chính chính thống của Mỹ đã dành cho Donald Trump khá nhiều đất diễn. Nhất cử nhất động của Trump, dù đáng hay không đáng, dù thiếu một nửa để trở thành một ổ bánh mì, vẫn được những tờ báo lớn có lịch sử hơn trăm năm dẫn lại. Với Trump, đó là một chiến thắng. Với báo chí, đó là kinh doanh, là “rating.”
Gần bốn năm trước, tại công viên Ellipse ở Washington, DC – một tổng thống đương nhiệm đứng phía sau khung kính chống đạn, mặc chiếc áo măng-tô đen, mang găng tay đen, giơ cao tay ủng hộ một đám đông bạo loạn đang chực chờ phát súng chỉ thiên từ thủ lĩnh để tấn công vào Quốc Hội lật ngược kết quả bầu cử. Đó là “một ngày của tình yêu” – theo lời mô tả của Donald Trump, người đứng đầu hôm đó – cho dù trong vòng 36 giờ, 10 người đã chết, nhiều người bị thương gồm 174 cảnh sát. Trong số nạn nhân tử vong, có một cảnh sát chết sau khi bị những kẻ bạo loạn tấn công. Chung quanh khu vực Ellipse ngày 6 Tháng Giêng đó, là những gương mặt đằng đằng sát khí. Cờ xí rợp trời – những lá cờ mang tên Trump và cờ thời kỳ nội chiến. Bốn năm sau, cũng tại công viên Ellipse, cũng là một biển người được ước chừng khoảng trên 75 ngàn người, tập trung về từ 7 giờ sáng. Trật tự, lịch sự. Khi hoàng hôn DC buông xuống cũng là lúc số người tham dự đã kéo dài đến tận National Museum of African...
Chính quyền CSVN và Ủy ban Tự do Tôn giáo quốc tế Hoa Kỳ (The United States Commission on International Religious Freedom / USCIRF) đã có tầm nhìn tương phản về quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo ở Việt Nam...
17 ngày nữa, cuộc tranh cử tổng thống Mỹ bước vào kết thúc. Ai thắng? Ai bại? Đời sống sẽ được trở lại bình thường không bị ám ảnh của truyền thông lôi kéo, không bị áp lực của đảng phái thuyết phục. Thật là đáng mừng.Không chắc. Nếu ông Trump thắng, cuộc giao chuyển quyền lực tuy không vừa ý, nhưng chắc sẽ xuôi qua bình yên. Nếu ông Trump thua, đây mới là vấn nạn. Đến giờ phút này, ai cũng biết, nếu ông Trump không được làm tổng thống thì sẽ ứng với câu: Được làm vua, thua làm giặc. Chuyện này đã xảy ra trong lịch sử: Ngày 6 tháng 1, 2021. Và căn cứ theo những lời ông tuyên bố khi vận động tranh cử. Chính quyền Biden, FBI, nội an, cảnh sát, quân đội, có chuẩn bị gì chưa? Hay chỉ có ông Howard Stern tuyên bố: “Tôi không đồng ý với Trump về mặt chính trị, tôi không nghĩ ông ta nên đến gần Nhà Trắng. Tôi không ghét ông. Tôi ghét những người bỏ phiếu cho ông. Tôi nghĩ họ ngu ngốc. Tôi ghét. Tôi sẽ thành thật với bạn, tôi không tôn trọng bạn," (Fox News.)
Chỉ còn vỏn vẹn chưa đầy ba tuần nữa là ngày bầu cử. Cho đến hôm nay, ai nói, cũng đã nói. Ai làm, cũng đã làm. Nói nhiều hay ít, và làm nhiều hay ít, cũng đã thể hiện rõ ràng. Trừ khi, như một cựu ký giả của tờ Sóng Thần trước năm 1975, hiện đang sinh sống ở Virginia, nói rằng: “Có thể họ không lên tiếng trước công chúng, nhưng ngày bầu cử, lá phiếu của họ dành cho đảng đối lập.” Vị cựu nhà báo này muốn nói đến cựu tổng thống Hoa Kỳ, George W Bush, vị tổng thống duy nhất thuộc đảng Cộng hoà còn tại thế.
Hoa Kỳ luôn được tôn vinh là một cường quốc tích cực tham gia trong mọi sinh hoạt chính trị quốc tế, nhưng lịch sử ngoại giao đã chứng minh ngược lại: Hoa Kỳ từng theo đuổi nguyên tắc bất can thiệp và cũng đã nhiều lần dao động giữa hai chủ thuyết quốc tế và cô lập. Trong việc thực thi chính sách đối ngoại trong thế kỷ XX, Hoa Kỳ mới thực sự trực tiếp định hình cho nền chính trị toàn cầu, lãnh đạo thế giới tự do và bảo vệ nền an ninh trật tự chung. Nhưng đối với châu Âu, qua thời gian, vì nhiều lý do khác nhau, càng ngày Hoa Kỳ càng tỏ ra muốn tránh xa mọi ràng buộc càng tốt.
Tiếng Việt không ít những thành ngữ (ví von) liên hệ đến đặc tính của nhiều con vật hiền lành và quen thuộc: ăn như heo, ăn như mèo, nhát như cáy, gáy như dế, khóc như ri, lủi như trạch, chạy như ngựa, bơi như rái, khỏe như voi, hỗn như gấu, chậm như rùa, lanh như tép, ranh như cáo, câm như hến …Dù có trải qua thêm hàng ngàn hay hàng triệu năm tiến hóa, và thích nghi để sinh tồn chăng nữa – có lẽ – sóc vẫn cứ nhanh, sên vẫn cứ yếu, cú vẫn cứ hôi, lươn vẫn cứ trơn, đỉa vẫn cứ giai, thỏ vẫn cứ hiền, cá vẫn cứ tanh, chim vẫn cứ bay, cua vẫn cứ ngang (thôi) nhưng hến thì chưa chắc đã câm đâu nha.
Khi thiên tai đổ xuống, thảm họa xảy ra, và con người với khả năng chống đỡ có giới hạn, thì những gì nhân loại có thể làm là cứu nhau. Ngược lại với nguyên tắc tưởng chừng như bất di bất dịch của một thời đại mà con người luôn hướng đến hòa bình và lương thiện, lại là các thuyết âm mưu tạo ra để lan truyền thù ghét và mất niềm tin vào chính quyền đương nhiệm. Đại dịch Covid-19 vĩnh viễn là sự thật của lịch sử Mỹ, trong triều đại của Donald Trump. Tòa Bạch Ốc của Trump lúc ấy, qua lời mô tả của những nhân viên trong ngày dọn dẹp văn phòng làm việc để bắt đầu bước vào giai đoạn “work from home” là “ngôi nhà ma.” Giữa lúc số người chết tăng theo từng giây trên khắp thế giới thì Trump vẫn điên cuồng xoay chuyển “tứ phương tám hướng” để kéo người dân quay về một góc khác của đại dịch, theo ý của Trump: “Covid không nguy hiểm.”
Mặc dù các bác sĩ tâm thần có bổn phận bảo mật các thông tin sức khỏe tâm thần do bệnh nhân tiết lộ, nhưng hầu hết các tiểu bang tại Hoa Kỳ đều có luật bắt buộc hoặc cho phép bác sĩ tâm thần tiết lộ thông tin bí mật khi bệnh nhân có triển vọng gây tổn hại cho cộng đồng...
DAVEMIN.COM
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.