Hôm nay,  

Tóc Mai Sợi Vắn Sợi Dài Vs. Cô Hàng Xóm: Bản Nào Mùi Hơn?

26/05/202300:00:00(Xem: 4532)

tóc mai sợi vắn sợi dài
Bản nhạc Tóc Mai Sợi Vắn Sợi Dài của nhạc sĩ Phạm Duy
 
Là một người có học nhạc, chơi đàn, từ thuở nhỏ tui đã thích nhạc Phạm Duy. Nhạc của ông “nhạc sĩ của thế kỷ” này thì đã có nhiều người phân tích tại sao hay, hay chỗ nào… Tui không dám hó hé giải thích tại sao mình thích. Chỉ thấy là khi mình đệm đàn cho người khác hát thì thấy phê. Vậy thôi!
 
Rồi già thêm một chút, tự dưng tui bỗng thích thêm “nhạc sến.” Đặc biệt mỗi khi cảm thấy tủi thân vì thất tình, tui thấy nhạc bolero giống như tâm sự “đời tôi cô đơn” của chính tui. Thích quá, tui bèn thử suy nghĩ xem có điều gì chung giữa nhạc Phạm Duy và “nhạc sến” khiến tui phải mê cả hai.
 
Có rồi! Tự nhiên nhớ lại hai bản nhạc Tóc Mai Sợi Vắn Sợi Dài của Phạm Duy  và Cô Hàng Xóm của Lê Minh Bằng. Cả hai bài đều là tâm sự của một kẻ thất tình, nghe và hát đúng chỗ thì đều “phê” như nhau. Tui xin chép lại một vài đoạn lời ca sau đây để so sánh.
 
Tóc Mai Sợi Vắn Sợi Dài



Thuở ấy em vừa thôi kẹp tóc
Thuở ấy anh vừa thôi học xong
Yêu anh yêu anh em làm thơ
Yêu em yêu em anh soạn nhạc

Thuở ấy thơ còn non mùi sữa
Thuở ấy tiếng đàn nghe vụng quá
Cho nên không khoe nhau bài thơ
Cho nên không khoe nhau bài nhạc

Ở nhà mẹ dạy câu ca
Mang ra cho nhau nghe nhé
Ở nhà mẹ dạy câu ru
Mang ra cho nhau ghi nhớ

Lan Huệ sầu ai Lan Huệ héo
Lan Huệ sầu đời trong héo ngoài tươi

Từ đó ta thành đôi tình nhân
Từ đó ta cùng vui tình xuân
Yêu nhau yêu nhau theo thời gian
Xa nhau xa nhau theo mộng tàn

Từ đó em làm dâu người ta
Từ đó anh thành anh nghệ sĩ
Em thôi em thôi không làm thơ
Em yên em yên vui chuyện nhà

Còn đời người bạn năm nao
Trôi theo trôi theo cơm áo
Cười đùa đàn địch xôn xao
Nhưng không quên câu hoa héo…

…Lòng vẫn thương người em tuổi thơ
Lòng vẫn nhớ tình duyên ngày xưa
Bao nhiêu bao nhiêu thiên Trường Ca
Không qua không qua câu mẹ hò…

…Tóc mai sợi vắn sợi dài
Lấy nhau chẳng đặng thương hoài ngàn năm…
 
Cô Hàng Xóm

 
Vùng ngoại ô tôi có căn nhà tranh
Tuу bé nhưng thật xinh, tháng ngàу sống riêng một mình
Nhà ở bên em sống trong giàu sang
Quen gấm nhung đài trang, đi về xe đón đưa

Đêm đêm dưới ánh trăng vàng
Tôi với câу đàn âm thầm thở than
Và cô nàng bên xóm
Mỗi lúc lên đèn sang nhà làm quen

Tôi ca không haу, tôi đàn nghe cũng dở
Nhưng nàng khen nhiều và thật nhiều
Làm tôi thấу trong tâm tư xôn xao
Như lời âu уếm mặn nồng của đôi lứa уêu nhau

Hai năm trôi qua nhưng tình không dám ngỏ
Tôi sợ thân mình là bọt bèo…
…Rồi một hôm, tôi quуết đi thật xa
Tôi cố quên người ta như hình bóng trong xa mờ…

…Hôm naу đón cánh thiệp hồng
Em báo tin mừng lấу chồng giàu sang
Đời em nhiều maу mắn
Có nhớ anh nhạc sĩ nghèo nàу không?

cô hàng xóm tuấn vũ 2
 Cô Hàng Xóm của nhạc sĩ Lê Minh Bằng.
 
Cả hai đều là câu chuyện của những kẻ thất tình, chỉ có điều là cách kể lại có khác nhau. Cũng yêu một cô hàng xóm, rồi chàng đem đàn ra ca, cho dù là đàn ca dở. Phạm Duy viết rằng: “…Yêu em, yêu em anh soạn nhạc…Thuở ấy tiếng đàn nghe vụng quá…”, còn Lê Minh Bằng thì viết: “…Đêm đêm dưới ánh trăng vàng tôi với câу đàn âm thầm thở than…Tôi ca không haу, tôi đàn nghe cũng dở, nhưng nàng khen nhiều và thật nhiều…”
 
Rồi khi người yêu đi lấy chồng (Phạm Duy: “…Từ đó em làm dâu người ta…”; Lê Minh Bằng: “…Hôm naу đón cánh thiệp hồng… Em báo tin mừng lấу chồng giàu sang…”) thì hai anh chàng nhạc sĩ nghèo vẫn luôn thương nhớ về mối tình dở dang (Phạm Duy: “…Từ đó anh thành anh nghệ sĩ… Lòng vẫn thương người em tuổi thơ, lòng vẫn nhớ tình duyên ngày xưa…”; Lê Minh Bằng: “…Đời em nhiều maу mắn, có nhớ anh nhạc sĩ nghèo nàу không?...”
Giống quá đi chứ! Chỉ có khác là một đằng kể lể hơi ướt át, ủy mị; còn một bên có vẻ buồn nhưng cam chịu với số phận cuộc đời.
 
Phần nhạc thì khác hẳn rồi. Cô Hàng Xóm là điệu bolero, mùi không thể tả! Tông La thứ (Am) cũng là “tông mùi,” rất hợp với tâm trạng của kẻ thất tình. Hợp âm bấm đơn giản, người nào cũng có thể tự ôm đàn để vừa đệm vừa ca, vừa kể lể...
 
Nhạc của Tóc Mai Sợi Vắn Sợi Dài có phần khó hơn. Hồi nhỏ mới nghe những lần đầu tiên, không hiểu tại sao tui không nhớ lắm phần giai điệu chính, mà chỉ nhớ có câu nhạc dạo đầu trước khi Thái Thanh cất tiếng, với lời do một tay hát nhạc chế tự đặt: “…bán cà rem bán luôn cái thùng…!” Phần hợp âm cũng lạ, ít giống với các bản nhạc thông thường: La trưởng (A) đi theo là Đô trưởng (C), rồi lại có Sol trưởng (G). Nghe có phần trắc trở? Cho nên có người nghe thắc mắc bài này viết theo nhạc Tây hay nhạc Ta? Điều này tui cũng không rõ.
 
Nhưng chắc chắn là giai điệu, tiết điệu, hòa âm của Tóc Mai Sợi Vắn Sợi Dài bất ổn giống như tâm trạng của một kẻ thất tình. Hai câu đầu đều trở về với nốt chủ âm (nốt La). Thường thì khi câu nhạc trở về nốt chủ âm sẽ tạo cảm giác “nghỉ ngơi, kết thúc.” Nhưng trong bài này thì không hề có cảm giác yên nghỉ đó, mà ngược lại có phần khắc khoải, hoài vọng. Cảm giác bất an đó kéo dài trong suốt bản nhạc, cho dù mỗi phiên khúc đều trở về với nốt chủ âm: “… Lan huệ sầu đời, trong héo ngoài tươi…” Tui đoán rằng ông Phạm Duy cố tình sử dụng kiểu hợp âm nghịch nhắc ở trên để tạo ra không khí trắc trở cho bài nhạc. Bởi vì nhạc thất tình mà!
 
Bản nhạc chỉ thực sự có cảm giác “kết thúc” ở hai câu cuối bài, khi hai câu cuối về  lại nốt chủ âm thấp, như lời ru trầm buồn hai câu ca dao:

…Tóc mai sợi vắn, sợi dài

Lấy nhau chẳng đặng, thương hoài… ngàn… năm…

Mà sự “kết thúc” này cũng không có cảm giác an bình, mà vẫn có phần hoài niệm, thương nhớ.
 
Còn phần lời ca thì khỏi nói. Tui có lần tự hỏi đâu là phần lời của Phạm Duy đặt, đâu là phần lấy từ ca dao? Lời nhạc có khi đem tui về với tuổi thơ với những câu mẹ ru “…mang ra cho nhau ghi nhớ…”; có khi làm tui tưởng tượng ra một Sài Gòn hoa lệ, có chàng nhạc sĩ “trôi theo cơm áo”, dù “cười đùa đàn địch xôn xao” trong ánh đèn màu của những phòng trà, nhưng không thể  “…quên câu hoa héo…”, luôn nhớ về người em tuổi thơ…
 
Thiệt tình mà nói, chỉ sau khi thất tình, bầm dập nhiều lần, tui mới thấy Tóc Mai Sợi Vắn Sợi Dài hay thiệt là hay, bởi vì nó diễn ta đúng tâm trạng của mình.
 
Có người cắc cớ, hỏi tui “Vậy thì bài nào mùi hơn? Tóc Mai Sợi Vắn Sợi Dài hay Cô Hàng Xóm?”

Cũng khó trả lời! Tui nhớ hồi nhỏ, sống trong con hẻm lao động. Một lần nhà trong hẻm có đám ma, kéo mấy anh “bê đê” đến hát giúp vui. Họ vừa đờn, vừa ca Cô Hàng Xóm trong đêm nghe phê không thể tả! Rồi một lần nữa, đi xe đò miền Trung gặp bão, xe phải dừng ở một quán mái tôn nghèo ở dưới chân đèo Cả. Suốt đêm mưa bão, chủ quán cho nghe một băng cassette toàn nhạc bolero, trong đó có Tuấn Vũ hát Cô Hàng Xóm, nghe mà đứt ruột!
 
Có những lần ở Mỹ, cùng với một nhóm bạn hạt đàn thùng, nhắc về những kỷ niệm ngày xưa “…Sài Gòn ơi, thôi hết rồi những ngày hát nhớ nhau, nhớ Phạm Duy với tình ca sầu…” (Nguyễn Đình Toàn- Sài Gòn Niềm Nhớ Không Tên). Nghêu ngao hát lại Tóc Mai Sợi Vắn Sợi Dài, mà như thấy lại một trời kỷ niệm…
 
Âm nhạc là vậy đó! Nghe và hát đúng cảnh, đúng người thì sẽ thấy thấm thía, chẳng kể gì nhạc PHạm Duy hay nhạc sến…

Bảy Đờn

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Lần đầu tiên tôi được nghe kể chuyện về ca sĩ Khánh Ly là vào khoảng 10 tuổi. Lúc đó, bố tôi là giáo sư trường Sư Phạm Sài Gòn. Vào một buổi tối, nghe nói Khánh Ly được mời về trường hát. Trong nhà tôi, chị Khánh được theo bố đi nghe nhạc, khuya về kể rằng bố được giao nhiệm vụ tặng hoa cho Khánh Ly. Khi nhận hoa, cô ca sĩ nổi tiếng này còn hỏi rằng: “…Trong truyện Giòng Sông Định Mệnh, tại sao anh không cho Thiệu và Yến lấy nhau?”
Chiều Chủ Nhật 8 tháng Sáu, 2025 vừa qua, giữa lòng thành phố Fountain Valley, Nam California, trong một không gian âm nhạc nhỏ bé, ấm cúng nhưng trang trọng và thân mật, khoảng trên dưới 30 khán giả mộ điệu đã được thưởng thức một chương trình nhạc thính phòng tuyệt vời với ban tam tấu TrioniCity...
CÓ NHAU TRONG ĐỜI: 7 GIỜ TỐI CHỦ NHẬT 29 THÁNG 6 NĂM 2025 tại Coffee Factory: 15582 Brookhurst St., Westminster, CA 92683. Vé bảo trợ $150 - Vé VIP $100 - Vé đồng hạng $80. Để đặt vé và bảo trợ cho chương trình, vui lòng nhắn tin ban tổ chức 714-725-5445 hoặc 714-592-8941. Ban tổ chức chân thành cảm ơn Coffee Factory hỗ trợ Lê Uyên thực hiện chương trình tưởng niệm này.
Viết cho thế hệ trẻ là quan tâm lớn của nhiều nhà văn gốc Việt. Và mới trong tháng qua, nhà văn Trần Ngọc Ánh vừa ấn hành 2 bản dịch tiếng Anh, tiếng Pháp của tập hồi ký “Ba, Con Không Muốn Là Người Cộng Sản.” Bản dịch sang tiếng Anh do dịch giả Kim Vũ từ California thực hiện, nhan đề “Daddy, I don't Want to be a Communist.” Bản dịch sang tiếng Pháp do dịch giả Bảo Hưng từ Paris thực hiện, nhan đề “Papa, Je ne voudrais pas être communiste.” Cả hai bản dịch này ấn hành chung trong cuốn sách dày 184 trang. Bìa sách thực hiện bởi hai họa sĩ: Trần Nho Bụi và Phan Trường Ân. Một số tranh trong sách là từ họa sĩ Nguyễn Tư.
Cuốn phim trinh thám – kinh dị này của đạo diễn Victor Vũ khẳng định rằng trình độ làm phim giải trí của Việt Nam nay có thể so sánh ngang hàng với những nền điện ảnh lớn trong khu vực, đồng thời tìm được những dấu ấn của riêng mình.
Nhạc Lê Uyên Phương là một hiện tượng độc đáo của âm nhạc Việt Nam xuất hiện từ cuối thập niên 1960s. Lúc đó là thời của quê nhà chinh chiến. Nhạc của Phương là lời ca ngợi tình yêu, như một cách kêu gọi hòa bình. Lúc đó là thời của những nỗi lo lắng về sống và chết nơi quê nhà chỗ nào cũng đạn bom, nhưng Phương lại hát lên lời ca ngợi hạnh phúc đôi lứa giữa một khung trời "Chờ trăng lên, nghe sao thì thầm"... Tình yêu của Lê Uyên Phương giữa bối cảnh đó tự thân đã là một triết lý của hiện sinh, rằng cuộc sống này là một hạnh phúc có thực, xa lìa mọi ý thức hệ.
Chỉ kéo dài hơn 30 phút, cuốn phim tài liệu Đất Lành Chim Đậu (On Healing Land, Birds Perch) đã để lại cho khán giả nhiều cảm xúc, nhiều điều để suy gẫm. Phim được công chiếu ra mắt ở Quận Cam vào tối ngày 9 tháng 5 năm 2025 tại rạp Lido Newport Beach, nhân tháng tưởng niệm 50 chấm dứt chiến tranh Việt Nam. Buổi chiếu phim do Orange County Film Society thực hiện, với sự phối hợp của Newport Beach Film Festival, và Hội Văn Học Nghệ Thuật Việt Mỹ (VAALA). Phim do Naja Phạm Lockwood đạo diễn; với giám đốc sản xuất là nhà văn Lan Cao.Bộ phim tài liệu xoay quanh câu chuyện của những gia đình, những đứa trẻ từ hai miền Nam, Bắc là nạn nhân của cuộc chiến tranh Việt Nam. Đó là bà June (Dung) con gái của Thiếu Tướng Nguyễn Ngọc Loan; ông Nguyễn Từ Huấn con trai của Trung Tá Nguyễn Tuấn thuộc quân đội VNCH;
Thưa anh Trần Hoài Thư rất kính mến, Những gì anh mong mỏi đã thành tựu viên mãn. Tất cả mọi người đều như thấy có sự hiện diện của anh trong ngày tang lễ. Làm sao giải thích được lúc đi đến nhà quàn ở New Jersey ngày thứ Bảy (8/6), ba nhóm trong tiểu bang Virginia xuất phát từ ba ngả khác nhau lại cùng dừng chân và gặp nhau ở Delaware Rest Area. Những cái ôm thật chặt từ những người mới gặp nhau lần đầu mà tưởng như đã quen nhau từ lâu.
Cánh cửa gỗ mộc mạc mở ra chỉ sau vài giây tôi đến trước cổng, chưa kịp gọi chuông. Hình như người nghệ sĩ nào cũng có một điểm chung, đó là sự tinh tế và chú ý từng chi tiết nhỏ sự việc quanh mình. Philippa Pham Hughes xuất hiện sau cánh cửa với nụ cười rạng rỡ. Gương mặt của người nghệ sĩ gốc Việt này, đúng như cô đã viết trong lá thư khi đang ở Thái Lan: “Tôi xin lỗi tôi không nói được tiếng Việt. Tôi ước gì mình có thể. Không ai nghĩ tôi là người Việt Nam.” Cung mệnh ‘thiên di’ và một cuộc bắt cóc. Philippa ngồi trước tấm ảnh chụp và cắt dán theo phong cách nhiếp ảnh ý niệm (conceptual photography), sắp đặt một cách có chủ đích, không phải khoảnh khắc tự nhiên. Một phụ nữ đang bay lên khỏi mặt đất. Một người đàn ông đang nằm trên bãi biển. Sợi dây trói buộc một chân của người phụ nữ vào thân hình của người đàn ông. Một sự giải thoát đang diễn ra, từ tốn. Tấm ảnh ra đời sau khi Philippa chấm dứt cuộc hôn nhân của cô, là một trong những điểm nhấn độc đáo của ngôi nhà.
Khi trả lời phỏng vấn với người điều hợp Eric Nong (VAALA) trong buổi chiếu ra mắt Daydreamers (Người Mặt Trời) tại rạp Frida Cinema (Santa Ana) tối Thứ Sáu 2 tháng 5, 2024, nhà sản xuất kiêm đạo diễn Timothy Linh Bùi nói rằng ma ca rồng không phải là chủ đề chính của bộ phim. Người Mặt Trời được giới thiệu là một trong những bộ phim Việt Nam đầu tiên với những nhân vật chính là “vampire”. Theo ông, đằng sau câu chuyện về những con quỉ hút máu người xuất hiện ngay ở thành phố Sài Gòn, Daydreamers chứa đựng nhiều thông điệp về xã hội, con người, tình gia đình…
DB Derek Trần: Tôi làm tất cả để bảo vệ cộng đồng mình trong vấn đề di trú

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.