Nhà văn Nhã Ca và thi sĩ Trần Dạ Từ tại buổi ra mắt tuyển tập truyện ngắn O Xưa. Hình: Nguyễn Lập Hậu
Một trong những điều lôi cuốn tôi đến với buổi ra mắt tuyển tập truyện ngắn "O Xưa" là giọng đọc thơ của nhà văn Nhã Ca, tác giả của "O Xưa". Khi được nghe lại "Tiếng Chuông Thiên Mụ", một trong những bài thơ của thi sĩ Nhã Ca qua giọng đọc của chính tác giả, trái tim tôi ngân nga nhỏ lệ vì giây phút ấy thầm thì bên tai tôi câu hỏi: "Có phải bạn đang hạnh phúc?"
Có điều gì đó thật kỳ diệu, khó nói được thành lời, cứ lâng lâng trong lòng tôi khi giọng đọc của thi sĩ Nhã Ca cất lên quyện với tiếng chuông hoài niệm đang "thức dậy cùng lịch sử". Khi nhớ lại buổi tối hạnh phúc vừa qua, tôi mơ màng đọc lại những câu sau cùng trong bài thơ "Tiếng Chuông Thiên Mụ":
"Tôi thức dậy rồi chuông ơi chuông hỡi
Tôi thức dậy đây, tôi thức dậy rồi
Thức dậy thực sự rồi
Thức dậy cùng giông bão
Thức dậy cùng tan vỡ
Thức dậy cùng lịch sử
Mẹ hiền ơi thành phố cũ chiều nay
Có tiếng chuông nào rơi như lệ trên tay
Trên mặt nước trên mặt người mặt lộ
Cho con trở về đứng mê sảng ngó."
Thi sĩ Nhã Ca bắt đầu làm thơ lúc tôi chưa chào đời. Khi tuyển tập truyện ngắn "O Xưa" của bà được ra mắt tại Quận Cam, tiểu bang California, Hoa Kỳ, vào ngày 10 tháng 2 năm 2023, thì tóc tôi đã ngả chút màu sương gió. Trong chiếc áo dài tha thướt tình quê, nhà văn Nhã Ca dịu dàng đứng cạnh người chồng hiền đức và tài hoa của mình, thi sĩ Trần Dạ Từ, cùng gửi lời tri ân đến tất cả mọi người có mặt trong buổi giới thiệu tác phẩm mới của bà. Đó là một hình ảnh đẹp mãi mãi lung linh trong tâm thức tôi vì chân-thiện-mỹ chẳng bao giờ mất đi ở bất cứ thời đại nào.
Tôi hiếu kỳ mua sách qua trang Amazon trước ngày ra mắt vì cái tựa "O Xưa". Đây cũng là tựa đề của truyện ngắn thứ mười ba, và cũng là truyện ngắn sau cùng trong tuyển tập "O Xưa". "O" là từ địa phương mà người miền Trung thường dùng để gọi một người phụ nữ có tuổi. "Xưa" là tên của nhân vật chính có thật mà tác giả hồi tưởng để viết thành truyện:
"Tôi viết truyện này để tặng bạn bè cũ, đã có cùng một thời thơ dại ở xóm Chùa, cùng trên "con đường Nam Giao thẳng mà không bằng", như lời nhà thơ Xuân Diệu từng mô tả." Đây là lời kết của truyện ngắn "O Xưa".
Nếu ai đã từng đọc hồi ký "Giải khăn sô cho Huế" của nhà văn Nhã Ca, được in lần đầu tại Sài Gòn vào năm 1969, thì sau khi đọc tuyển tập truyện ngắn "O Xưa", được in lần đầu tại Hoa Kỳ vào năm 2022, sẽ cảm nhận được điều giản dị đáng quý trọng từ những tác phẩm của nhà văn nữ có biệt tài làm thơ hay như viết văn. Bà nghĩ thật, viết thật, và khẳng khái để lại sự chân thành trong lòng người đọc dù đó là bài thơ thuở đầu đời, hồi ký về một giai đoạn tan thương của đất nước, hay truyện ngắn để tặng bằng hữu cùng trang lứa.
Trải qua ngần ấy năm trời lênh đênh theo mệnh nước thăng trầm, bà vẫn gìn giữ được tâm hồn dạt dào tình cảm, tấm lòng nhiều thương mến và khí phách trong sáng của một người cầm bút giàu lòng can đảm.
Tôi được biết chương trình thơ nhạc đón mừng thêm một đứa con tình thần của nhà văn Nhã Ca đã được thâu hình và sẽ được trình chiếu trên YouTube trong tương lai. Đây không chỉ là niềm vui của những độc giả yêu quý bà mà còn là nỗi mừng cho những người đọc ở thế hệ chưa được sanh ra vào thời bà bắt đầu sáng tác.
Tôi tin, nếu là người Việt Nam, hiểu được tiếng Việt phổ thông, thì độc giả dù có sống ở phương trời nào, trong thể chế nào, cũng sẽ mỉm cười khi một lần đọc tiếng Việt của Nhã Ca:
"Khi những nàng tiên từ bỏ trần gian
Em là nàng tiên ở lại yêu anh."
(trích "Đêm Xuân" của Nhã Ca)
Khi bài hát "Bài Nhã Ca Thứ Nhất", do cố nhạc sĩ Trầm Tử Thiêng phổ nhạc từ bài thơ cùng tên của thi sĩ Nhã Ca, được Khánh Ly cất lên tại buổi ra mắt sách Nhã Ca, tình yêu đậm sâu ngày nào trong tôi, tưởng đã nhạt nhòa như bóng nắng lịm tắt ban chiều, bỗng chốc dâng đầy nơi khoé mắt theo từng câu, từng chữ của Nhã Ca:
"Tôi làm con gái
Một lần yêu người
Một lần mãi mãi
Bao giờ cho nguôi
Tôi làm con gái
Bao nhiêu tuổi đời
Bấy lần thơ dại
Buồn không ai hay."
(trích "Bài Nhã Ca Thứ Nhất" của Nhã Ca)
Vì "một lần mãi mãi", tôi xin được tỏ bày lòng biết ơn đối với nhà văn Nhã Ca và những người cầm bút biết nâng niu bảo bọc chân-thiện-mỹ cho nhân loại như bà. Vì những tác phẩm của họ, sẽ có thêm những niềm hạnh phúc tiếp theo cho người đọc.
Là một trong những người đến dự buổi ra mắt "Tuyển tập truyện ngắn O Xưa” của nhà văn Nhã Ca, tôi thành tâm cảm ơn các cô chú, anh chị và các bạn đã tham gia tổ chức và đóng góp công sức để thực hiện một chương trình nghệ thuật công phu và ý nghĩa.
Nguyên Thái
(California, ngày 12 tháng 2, năm 2023)
Gửi ý kiến của bạn
Trên Văn Việt ngày 16 tháng 2 vừa qua, Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn (University of New South Wales, Sydney, Úc) cho biết một số độc giả trên mạng đã hiểu một cách sai lầm rằng câu “Lưỡi lê no máu rửa Tây hồ” là thơ của thi sĩ Vũ Hoàng Chương. Từ chuyện ngộ nhận ấy, nhiều vị viết lời bình luận rằng Vũ Hoàng Chương là một người sắt máu, chẳng khác gì Tố Hữu ngoài Bắc. Cũng qua câu trên, có người cho rằng thơ văn miền Nam thời Việt Nam Cộng Hoà cũng “máu me” lắm chứ chẳng nhân bản, nhân văn gì. Theo Giáo sư Tuấn, “Sự thật có lẽ không phải vậy, mà chỉ là một sự bịa đặt trong một cuốn tiểu thuyết, cuốn Ván Bài Lật Ngửa của tác giả Nguyễn Trương Thiên Lý” (tức nhà văn, nhà biên khảo, Ủy viên Tuyên huấn Trung ương Trần Bạch Đằng). Giáo sư Tuấn cho biết là câu ấy không có trong bài “Lửa từ bi” của Vũ Hoàng Chương, và chụp lại bài thơ “Từ đây” trong tập thơ Hoa Đăng của thi nhân họ Vũ (Sài Gòn : Văn Hữu Á Châu, 1959) để chứng minh rằng câu thơ ghê gớm ấy cũng không có trong đó:
Trong tiểu thuyết HIỆP KHÁCH HÀNH, nhà văn Kim Dung kể chuyện về cuộc phiêu lưu của chàng trai trẻ Thạch Phá Thiên từ năm 12 tuổi, không cha mẹ, anh em, họ hàng, bạn hữu, không học hành chữ nghĩa, không võ công, không tiền của, mà tình cờ lạc vào giữa chốn võ lâm giang hồ. Đọc xong bộ truyện, tôi tò mò muốn tìm hiểu bài thơ HIỆP KHÁCH HÀNH của thi hào Lý Bạch...
Ngày Xuân Phân là ngày chính giữa của mùa Xuân theo âm lịch và cũng là ngày đầu tiên của mùa Xuân ở Bắc bán cầu theo dương lịch (Vernal Equinox). Trong ngày này, thời gian của ban ngày và ban đêm bằng nhau, nói cách khác là âm dương cân bằng. Nhờ thế vạn vật bắt đầu sinh sôi nảy nở, hoa sẽ dâng hương cho niệm xuân tình. Trong một ngày lập xuân nhiều thế kỷ trước, Sư Huyền Quang [?] ngẫu nhiên bắt gặp hình ảnh một thiếu nữ bên song liền viết bài “Xuân Nhật Tức Sự”. Bài thơ tả người thiếu nữ đang thêu thùa, bỗng chim hoàng oanh líu lo từ lùm tử kinh bên ngoài khiến nàng ngừng mũi kim. Không tiếng lời vì xuân tràn trong ngỏ ý, ngoại cảnh cũng như tâm tư. Nói lời gì cũng bằng thừa khi mạch mới tràn dâng. Nụ đang chúm, không chỉ hoa, nụ còn là môi bung cánh sen, đỏ hường xuân thắm. Bởi vì bây giờ đã sang xuân. Xuân đang thì...
Ly dị, thông thường, bắt đầu bằng vết thương lòng. Những vết thương sâu đậm, máu chảy dai dẳng sẽ từ từ ẩn vào tiềm thức và ảnh hưởng vô thức hoạt động đưa ra những ý nghĩ về khuynh hướng ly hôn.
Trong một số trường hợp, vết thương nhẹ, rướm máu sơ sài, nhưng bỗng dưng lớn chuyện, vì tự ái, vì tiếp tục tranh cãi, vì giận quá lỡ lời, vì bạo hành thiếu suy nghĩ. Từ đó, ly nước đã đổ xuống đất, làm sao để hốt lên? Trong một số trường hợp khác, có kẻ muốn ly dị vì nhiều lý do, từ tài chánh cho đến người thứ ba; từ xung đột trong đại gia đình đến thành công hoặc thất bại trên đường đời. Những trường hợp này vô cùng phức tạp, khó có thể giải thích cặn kẽ. Khó phân định lỗi phải. Tuy nhiên, có thể kết luận: Nếu yêu nhau đủ thì khó khăn nào cũng có thể vượt qua. Nhà nhân loại học Paul Bohannan đưa ra lý thuyết về ly dị, trình bày sáu giai đoạn riêng biệt mà một cá nhân sẽ trải qua trên đường ly hôn. Bohannan xác nhận: sáu giai đoạn có thể xảy ra theo thứ tự khác nhau và với cường độ khác nhau
Buổi ra mắt tập thơ “Tháng năm là mộng đang đi” của Nguyễn Thị Khánh Minh đã hoàn tất, nhưng nhiều câu hỏi vẫn lơ lửng sau khi nhà thơ nổi tiếng này nói rằng ấn phẩm này có lẽ là tập thơ cuối cùng của chị. Không có lời giải thích rõ ràng vì sao tập thơ thứ 12 này có thể là ấn phẩm cuối cùng của chị, nhưng buổi ra mắt sách hôm 25/2/2023 tại một quán cà phê giữa Little Saigon đã để lại nhiều kỷ niệm trong những người yêu thơ tham dự.
Đã năm mươi năm trôi qua, nguyên nhân thực sự về cái chết của nhà thơ Pablo Neruda vẫn là một câu hỏi còn bỏ ngỏ đối với nhiều người trên thế giới. Ông đột ngột lìa đời sau cuộc đảo chánh năm 1973 của Chile. Pablo Neruda không chỉ là nhà thơ từng đoạt giải Nobel danh giá, mà còn là một trong những nhà hoạt động chính trị có ảnh hưởng nhất ở Chile. Pablo Neruda công khai theo chủ nghĩa cộng sản, thẳng thắn ủng hộ và làm việc trong chính quyền của Salvador Allende, vị tổng thống cánh tả của Chile, cầm quyền từ năm 1970 đến năm 1973.
Tôi viết về Nhạc sĩ Phạm Duy, một bài khá dài, nhiều chương, với một tình cảm thân thiết, rõ ràng, đơn giản, như ta nói thân hình ông ta chia làm ba phần đầu mình và tay chân, trong đầu có bộ não, vầy thôi, nhưng/ hẳn sẽ làm rất nhiều người không đồng tình. Thậm chí cay đắng, “Thằng này đã ca ngợi thằng kia”.Đây là những người vốn không thích, chẳng ưa, rất ghét Phạm Duy. Tôi không có quyền bình phẩm đúng sai. Tôi vẫn tôn trọng những người này. Vì tôi hiểu, Tự do phải cần được tôn trọng.
Ngày 11 tháng 2 năm 2023, vài tờ báo và trang mạng trong nước đưa tin: Vũ Hoàng Chương từng được đề cử Giải Nobel Văn Chương (The Nobel Prize in Literature).
Danh sách được Ủy Ban Nobel công bố trong tháng 2, năm 2023, sau 50 năm giữ kín theo quy định của giải này. Theo đó, Vũ Hoàng Chương là một trong 100 tác giả tên tuổi được đề cử giải Nobel Văn Chương năm 1972...
LTS: Chiều Thơ Nhạc Ra Mắt Sách O Xưa | Nhã Ca đã được tổ chức vào chiều thứ Sáu, 10 tháng 2 cuối tuần qua. Gia đình Nhã Ca/Trần Dạ Từ và Việt Báo xin cảm ơn quý bạn hữu gần xa đã đến tham dự sinh hoạt cùng chúng tôi. Cũng xin cảm ơn các thân hữu, độc giả, khách tham dự đã gửi bài viết đến tòa soạn. Chúng tôi sẽ lần lượt đăng các bài quý vị gửi đến.
Nhã Ca làm thơ trước khi viết văn, chị làm thơ từ Huế và khi vào trong Nam chị mới bắt đầu viết văn cùng anh Trần Dạ Từ – cũng là một thi sĩ nổi tiếng với những bài “thơ Tình”.
Không biết hai anh chị yêu thơ của nhau trước rồi mới yêu người hay yêu người rồi mới bật ra thơ. Nhưng phải nói là cả hai người làm thơ này đã là hai tác giả nổi tiếng về “thơ Tình” cho những người đang yêu nhau từ thời 1964 cho đến bây giờ. (Nếu người ta còn thích đọc “thơ Tình” như tôi.)
Copyright © 2023 vietbao.com All rights reserved 
(3)+Organization&utmac=UA-228784330-57&utmcc=__utma%3D736250856.2012859531.1679479181532.1679479181532.1679479181532.2%3B%2B__utmb%3D736250856%3B%2B__utmc%3D736250856%3B%2B__utmz%3D736250856.1679479181532.2.2.utmccn%3D(direct)%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D736250856.-%3B)