Hôm nay,  

Thảm Họa Tàn Khốc Ở Java: Tại Sao Các Trận Động Đất Nông Có Sức Tàn Phá Lớn Hơn?

24/11/202221:17:00(Xem: 4099)

 

download (3)

Trận động đất ở Cianjur là một hồi chuông cảnh tỉnh để cải thiện các hoạt động xây dựng ở Indonesia, bởi vì các trận động đất nông (shallow earthquake) lớn hơn nhiều có thể xảy ra ở Java. Vấn đề không phải là có hay không, mà là khi nào. (Nguồn:YouTube)

 

Ngày 21 tháng 11 năm 2022, một trận động đất xảy ra gần thành phố Cianjur ở Tây Java, Indonesia, đã khiến ít nhất 268 người thiệt mạng và 22,000 tòa nhà bị hư hại.

 

Với cường độ 5.6 độ richter, trận động đất này nhỏ hơn nhiều so với những trận động đất gây chết chóc và tàn phá khác ở Indonesia trong vài thập niên qua. Tại sao lần này lại khác như vậy? Một trong những lý do chính khiến trận động đất ở Cianjur có sức hủy diệt khủng khiếp như vậy: độ nông sâu của nó là 10km.

 

Và trận động đất này là một hồi chuông cảnh tỉnh để cải thiện các hoạt động xây dựng ở Indonesia, bởi vì chúng ta vẫn biết từ trước rằng các trận động đất nông (shallow earthquake) lớn hơn nhiều có thể xảy ra ở Java; vấn đề không phải là có hay không, mà là khi nào.

 

Vai trò của độ sâu/ nông động đất

 

Hai trong số các yếu tố quan trọng nhất quyết định độ rung chuyển mặt đất mà một trận động đất gây ra là cường độ và khoảng cách của nó.

 

Những trận động đất lớn ở độ sâu hơn 50km có thể và thực sự gây ra thiệt hại trên diện rộng, nhưng cường độ rung chuyển giảm đi vì sóng địa chấn phải ‘vượt’ ít nhất 50km trước khi đến được với con người.

 

Những trận động đất như vậy hiếm khi gây ra thương vong lớn – trận động đất 6.5 độ Richter ở Tasikmalaya, Java năm 2017 xảy ra ở độ sâu 90 km, khiến 4 người thiệt mạng và làm hư hại 4,826 căn nhà.

 

Trận động đất Cianjur mới đây nhỏ hơn nhiều – ở cường độ 5.6 độ richter, năng lượng của nó nhỏ hơn khoảng 8 lần so với trận động đất Tasikmalaya, nhưng thiệt hại nó gây ra lại lớn hơn nhiều.

 

Trận động đất Cianjur có tác động lớn hơn vì nó xảy ra trong phạm vi vài km cách thành phố Cianjur, nơi rung lắc được xếp vào loại “nghiêm trọng” (Mức độ 8 theo Thang đo Mercalli).

 

Một so sánh tương tự là các trận động đất xảy ra ở khu vực hút chìm (subduction zone) khổng lồ ở ngoài khơi. Mặc dù những trận động đất này có thể lớn hơn nhiều so với trận động đất ở Java, nhưng chúng thường cách các trung tâm dân cư từ 100 km trở lên, vì vậy chúng gây thiệt hại về tính mạng con người ít hơn.

 

Mối nguy hiểm không thường xuyên

 

Có một lý do khác khiến các trận động đất nông trong đất liền có thể gây ra thiệt hại tàn khốc như vậy, đặc biệt là ở Java: chúng không thường xảy ra, cho nên hầu hết mọi người đều ‘lãng quên’ mối nguy này.

 

Dân số Java đã tăng gấp bốn lần trong suốt thế kỷ 20, và trong thời gian này chỉ có một trận động đất nông vào năm 1924 khiến gần 800 người chết và 4 trận khác khiến từ 10 đến 100 người chết.

 

Mãi cho đến năm 2006, một thảm họa thực sự lớn đã xảy ra: trận động đất Yogyakarta 2006, cường độ 6.3, giết chết 5,749 người.

 

Những nơi khác ở Java không có kinh nghiệm ứng phó trực tiếp với một trận động đất lớn, và sự thiếu kinh nghiệm này thường kéo dài qua nhiều thế hệ. Kết quả là người ta ít chú ý đến khả năng chịu đựng động đất của các công trình dân cư, vì vậy khi động đất xảy ra, nhiều tòa nhà yếu sẽ sụp đổ.

 

Một quá khứ thuộc địa hoàn toàn khác

 

Lịch sử động đất của Java trong thời kỳ thuộc địa đã vẽ nên một bức tranh hoàn toàn khác. Nghiên cứu mới của nhóm tác giả cho thấy có nhiều trận động đất thiệt hại nặng nề đã xảy ra ở Java kể từ thế kỷ 17. Kể từ năm 1865, có ít nhất chín trận động đất đã gây ra rung chuyển nghiêm trọng đến mức gần như chắc chắn chúng là những trận động đất nông. Trong đó bao gồm hai trận động đất gần Wonosobo ở miền trung Java vào năm 1924, gây ra trận lở đất thảm khốc giết chết gần 900 người.

 

Trong nghiên cứu, nhóm tác giả cũng đã ghi nhận sự rung chuyển cực kỳ dữ dội do trận động đất ngày 25 tháng 10 năm 1875 gần Kunningan ở Tây Java gây ra. Một nhân chứng kể lại bản thân đã bị ném khỏi ghế và nhìn thấy một đàn bò bị hất cẳng té nhào.

 

Cirebon cũng trải qua một trận động đất gây thiệt hại nặng nề vào ngày 16 tháng 11 năm 1847. Cường độ của trận động đất này có thể là từ 7 độ trở lên, bởi vì nó được cho là đã khiến một con sông bị lệch lòng khoảng 5m.

 

Cianjur, nơi xảy ra trận động đất hồi đầu tuần, cũng từng trải qua ít nhất một trận động đất nghiêm trọng vào ngày 28 tháng 3 năm 1879, khiến một số tòa nhà ở Cianjur bị sập và một số người thiệt mạng.

 

Một thực tế của cuộc sống

 

Các địa chất gia quá hiểu rằng động đất là điều không thể tránh khỏi trong cuộc sống ở Java. Trong quá trình làm việc hai thập niên ở Java, họ đã xác định được nhiều đứt gãy (faults *) – vết nứt hoặc khe nối trên lớp vỏ Trái Đất – có khả năng đang hoạt động, nhưng chỉ một số ít được nghiên cứu chi tiết.

 

* Faults: Đứt gãy (còn gọi là biến vị, đoạn tầng hoặc phay) là một hiện tượng địa chất liên quan tới các quá trình kiến tạo trong vỏ Trái Đất. Đứt gãy có nhiều loại: Đứt gãy thuận, đứt gãy nghịch, đứt gãy ngang... Thông thường đứt gãy thường xảy ra tại nơi có điều kiện địa chất không ổn định.

 

Đứt Gãy Lembang (Lembang Fault) ở ngoại ô Bandung, thành phố lớn thứ tư của Indonesia (dân số 8.8 triệu người, so với 170,000 người của Cianjur), là một trong số ít bằng chứng địa chất về hoạt động động đất đã được tạo ra từ thời tiền sử. Đứt gãy này được cho là có khả năng tạo ra một trận động đất mạnh 6.5 – 7.0 độ richter cứ sau 170 – 670 năm.

 

Các đứt gãy đang hoạt động khác được cho là mối đe dọa đối với các thành phố Jakarta, Surabaya và Semarang, ngoài Yogyakarta. Và đây chỉ là những đứt gãy mà chúng ta đã biết.

 

Chuẩn bị cho trận động đất tiếp theo

 

Các trận động đất nông trong tương lai có thể sẽ lớn hơn nhiều so với trận động đất Cianjur, bên cạnh các thành phố lớn hơn nhiều so với Cianjur. Indonesia có thể làm gì để tránh thương vong lớn trong một thảm họa như vậy?

 

Câu trả lời điển hình là cải thiện – và thực thi – các quy tắc xây dựng, bắt buộc mọi công trình xây dựng mới phải có khả năng chống chịu động đất tốt hơn.

 

Indonesia có quy chuẩn xây dựng dựa trên bản đồ nguy cơ địa chấn hiện đại, nhưng nó chỉ được áp dụng cho các tòa nhà từ tám tầng trở lên. Và với mức độ nghèo đói cao ở Indonesia, việc thực thi phổ biến quy tắc xây dựng được coi là không thiết thực.

 

Một giải pháp thay thế khả dĩ là áp dụng các tiêu chuẩn đơn giản, tối thiểu về cường độ bê tông, chất lượng của cốt thép và các khía cạnh khác của thực tiễn xây dựng. Dù có thể không phù hợp với quy chuẩn xây dựng, nhưng ít nhất chúng có mức độ bảo vệ cao hơn so với thực tiễn hiện nay.

 

Bất kỳ thay đổi nào trong thực tiễn xây dựng đều đòi hỏi phải thay đổi nét văn hóa: mọi người phải có yêu cầu cao hơn trong xây dựng và sẵn sàng trả tiền cho điều đó.

 

Việt Báo phỏng dịch theo bài viết “Why are shallow earthquakes more destructive? The disaster in Java is a devastating example” của nhóm tác giả Phil R. Cummins, Mudrik Rahmawan Daryono, và Stacey Servito Martin, được đăng trên trang TheConversation.

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
(WASHINGTON, ngày 16 tháng 7, Reuters) – Hôm thứ Tư, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết Bộ Giao Thông sẽ hủy bỏ khoản tài trợ trị giá 4 tỷ MK của chính phủ liên bang dành cho kế hoạch xây đường cao tốc California High-Speed Rail.
(WASHINGTON, ngày 16 tháng 7, Reuters) – Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm Thứ Tư cho biết ông tin rằng TQ sẽ sớm đưa ra án tử hình đối với những ai sản xuất và buôn bán fentanyl (loại ma túy tổng hợp chết người đang hoành hành tại Hoa Kỳ). Trump cũng tỏ ra rất lạc quan là sẽ đạt được thỏa thuận chống ma túy với Bắc Kinh.
“Quyết định này dẫn đến những sinh mạng đang bị đe dọa,” một nhân viên CDC, người quản lý chương trình tài trợ cai nghiện, được gọi là chương trình Dữ liệu Quá liều để Hành động, thường được gọi là OD2A, cho biết. “Chỉ riêng việc thông báo trì hoãn cũng có thể dẫn đến việc sa thải và đóng cửa chương trình. Nó thực sự có thể khởi động một phản ứng dây chuyền khó có thể khắc phục.”
Thuế quan là một thứ thuế tiêu thụ. Nó ảnh hưởng lên tất cả những hàng hóa liên quan mà công ty nhập cảng Mỹ và người tiêu thụ Mỹ phải trả toàn phần hay từng phần. Do đó thuế quan ảnh hưởng đến lạm phát ở nước Mỹ. Các kinh tế gia của Goldman Sachs ước tính rằng người tiêu dùng Mỹ sẽ phải trả 70% chi phí trực tiếp của thuế quan. Vào tháng 5, Walmart cho biết họ sẽ buộc phải tăng giá để ứng phó với thuế quan. Ralph Lauren cũng cho biết họ đang xem xét việc tăng giá quần áo. Theo dữ liệu của Cục Thống Kê Lao Động (Bureau of Labor Statistics) công bố vào hôm qua 15/7, lạm phát hàng năm đã tăng lên 2.7% trong tháng 6, từ mức 2.4% của tháng 5, theo chỉ số giá tiêu dùng (Consumer Price Index - CPI). CPI cốt lõi (core CPI), không bao gồm giá năng lượng và thực phẩm, tăng lên 2.9%, so với mức 2.8% của tháng 5.
Washington, DC – Dân biểu Derek Tran (CA-45) đã bỏ phiếu thuận để thông qua Đạo Luật Quốc Phòng FY26 (NDAA) tại Ủy ban Quân vụ Hạ viện. Dự luật này cho phép chi tiêu quốc phòng tùy nghi lên tới 882,6 tỉ Mỹ kim, đồng thời bao gồm nhiều điều khoản do ông Tran đề xướng nhằm tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu, nâng cao đời sống quân nhân và đầu tư cho các chương trình cộng đồng tại miền Nam California. Đặc biệt, ông Tran đã vận động thành công việc đưa vào luật một yêu cầu Bộ Quốc Phòng tiếp tục duy trì đầu tư mạnh cho Căn Cứ Huấn Luyện Liên Quân Los Alamitos (JFTB-LA), thuộc địa hạt quốc hội mà ông đại diện. Căn cứ này giữ vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lực phòng thủ quốc gia, đồng thời là nơi đào tạo giới trẻ, gắn bó mật thiết với cộng đồng chung quanh.
- Mỹ thiêu hủy 550 tấn viện trợ (USAID) lương thực khẩn cấp - đủ để nuôi sống 1,5 triệu trẻ em suy dinh dưỡng trong một tuần - Chủ tịch UFC: nhiều võ sĩ ghi danh để xin dự các trận đấu võ Trump tổ chức trong Nhà Trắng năm tới - Trump nói với báo chí: hồ sơ Epstein do Obama, Comey, Biden bịa đặt ra.
Hình ảnh Hoa Kỳ trong mắt thế giới từ khi Donald Trump trở thành tổng thống đã suy giảm một cách rõ rệt. Đồng thời, thế giới lại nhìn Trung Quốc với con mắt thiện cảm hơn, theo kết quả của một cuộc khảo sát dư luận quy mô lớn tại 25 quốc gia do Viện nghiên cứu Pew thực hiện. Đặc biệt, các quốc gia có thu nhập trung bình hiện nay có xu hướng ưu tiên mối quan hệ với Trung Quốc hơn.
Ai trong chúng ta có thể nhớ được đã bao nhiêu lần mình bước vào nhà hàng buffet, đi ngang qua khu bánh ngọt chất đầy những chiếc bánh quy với trạng thái thờ ơ hoặc cố tình bước thật nhanh? Những cái bánh quy thường sẽ không phải là sự lựa chọn hàng đầu trong một bữa ăn buffet bình dân. Nhưng ở nơi rất xa, nơi mà không nhiều người đặt chân đến vì đó không phải là quốc gia lý tưởng để du lịch, có những đứa trẻ đang thèm khát trong cơn đói, chờ đợi những chiếc bánh quy – những chiếc bánh quy không bao giờ đến. Vào khoảng cuối nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden, USAID đã chi khoảng $800.000 cho những chiếc bánh quy giàu dinh dưỡng, một cựu nhân viên USAID nói với Reuters. Những chiếc bánh quy này đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ em dưới 5 tuổi. Nó là giải pháp tạm thời nhưng hữu hiệu cho những trường hợp thiên tai xảy ra, dân mất nhà, dân chạy trốn chiến tranh. Chiếc bánh quy cứu đói cho trẻ em, giúp họ chống chọi khi chờ đợi bếp ăn thiện nguyện của các nhóm cứu trợ nhân đạo.
(WASHINGTON, ngày 15 tháng 7, Reuters) – Tổng thống Donald Trump cho rằng nếu chia lại các khu vực bầu cử ở Texas, Đảng Cộng Hòa có thể giành được thêm năm ghế trong Hạ Viện. Việc này có thể giúp đảng của ông dễ dàng giữ được ưu thế hiện tại trong cuộc bầu cử giữa kỳ trong năm 2026.
(WASHINGTON, ngày 15 tháng 7, Reuters) – Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ (USDA) hôm Thứ Ba thông báo sẽ ngừng cấp kinh phí cho một mạng lưới các trung tâm trên toàn quốc, từng đồng hành và giúp đỡ hàng ngàn trang trại và tiểu thương.
Bạn có thể ngưng đọc một phút và tự nhủ rằng "Không biết" thì tất cả trong tâm bạn sẽ sạch trơn, sẽ không có xanh đỏ tím vàng, sẽ không còn buồn vui hờn giận, sẽ không còn dấu vết Nam Tông hay Bắc Tông, sẽ không còn dấu vết biện biệt thiện với ác, sẽ không còn ranh giới đúng với sai nữa, và Tâm Không đó chính là một bước để vào Gương Tâm trong trẻo, không do tạo tác, không hiển lộ từ ba cây lau nào hết. Nếu bạn thường trực sống với tâm không biết, bạn sẽ hiểu các Thiền ngữ để lại trong kinh sách Thiền Tông.
Cô Maxwell (đang thọ án 20 năm tù) xin ra khai trước Quốc Hội để được ân xá: Elon Musk can, nói cô khai sẽ bể tùm lum rồi tự cô hại cô. - Bộ Tư pháp xin Tòa Tối cao bác đơn kháng cáo cô Ghislaine Maxwell kháng cáo rằng Epstein khai ra ở tòa Florida cũng là cho cô miễn tố. - MAGA nổi giận: Trump nhiều năm phun ra các thuyết âm mưu về nhà nước ngầm và về Dân Chủ móc nối Epstein vui sex trẻ em, bây giờ Trump nói hãy quên hết đi - Trump bị MAGA chống đối vì nói Epstein không có danh sách khách vui sex trẻ em, mặc dù có các hành vi giao dịch này
(WASHINGTON, ngày 14 tháng 7, Reuters) – Bộ Thương Mại Hoa Kỳ hôm thứ Hai cho biết họ đang điều tra việc nhập cảng máy bay điều khiển từ xa (drone) cùng các linh kiện kèm theo, và polysilicon – thành phần chủ yếu trong pin năng lượng mặt trời và vi mạch điện tử.
Tối Cao Pháp Viện (TCPV) Hoa Kỳ hôm Thứ Hai đã bật đèn xanh cho chính quyền Trump tiếp tục kế hoạch giải thể Bộ Giáo Dục với việc sa thải hơn 1,000 người, theo bản tin từ New York Times. Phán quyết này là một thắng lợi lớn đối với Trump, tạo điều kiện thuận lợi để ông thúc đẩy mục tiêu giảm bớt sự can thiệp của chính phủ liên bang trong lĩnh vực giáo dục. Theo kế hoạch, hơn 1,300 nhân viên sẽ bị cho nghỉ việc. Bộ Giáo Dục – cơ quan chịu trách nhiệm quản trị các khoản vay sinh viên hàng tỷ MK, giám sát chất lượng giáo dục, và đảm bảo thực thi luật dân quyền trong môi trường học đường – sẽ phải gồng mình chống chọi khi bị cắt giảm nhân sự thê thảm như vậy.
- Liên Âu: Trump áp thuế 30% là đã khai từ thương mại Mỹ-Âu.// Liên Âu sẽ đáp trả mức thuế 30% với thuế trả đũa trị giá 72 tỷ euro. - Nhờ Trump đánh phá đồng minh, kinh tế TQ tăng tốc tháng 6, vượt xa dự báo. - Video giám sát dài 11 giờ bên ngoài phòng giam Epstein vào đêm ông qua đời năm 2019 là ghép từ 2 clip riêng, bị sửa 4 lần bằng Adobe Premiere Pro, xóa mất 1 phút lúc Epstein chết
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.