Một trong những kiến trúc đẹp nhất khu trung tâm Sài Gòn là thương xá Tax đã bị phá bỏ vào tháng 10 - 2016 để xây một cao ốc 40 tầng (Ảnh chụp: tháng 1-2011)
Vừa qua, để "góp thêm một tiếng nói" về hướng đi cho công cuộc phát triển đô thị song hành với bảo tồn di sản, giới chuyên môn về đô thị và di sản vừa gặp nhau qua 50 tham luận tại hội thảo khoa học “Di sản đô thị ở TP. Sài Gòn trong quá trình hiện đại hóa - Bảo tồn để phát triển bền vững…”, theo Tuổi Trẻ online (TTO).
Cảnh báo về tình trạng "xâm lấn và chiếm dụng ngang nhiên" di tích lịch sử cùng xâm hại các di sản văn hóa - lịch sử - kiến trúc ở nhiều đô thị trong cả nước đã được đưa ra ngay từ đầu buổi hội thảo.
TTO dẫn lời thạc sĩ Nguyễn Mậu Hùng đến từ Đại học Huế, dẫn ra tên các di sản văn hóa - lịch sử tại vùng Sài Gòn đã bị xâm hại, như chùa Giác Lâm, chùa Phụng Sơn, lò gốm Hưng Lợi… để minh chứng rằng “nếu không cải thiện được tình trạng xâm lấn di tích và xâm hại di sản thì câu chuyện về bảo tồn và phát triển sao cho bền vững còn xa vời lắm”.
TS Nguyễn Minh Hòa thì "gây choáng" hội thảo khi đưa ra một danh sách gồm 18 công trình đã biến mất trong quá trình xây dựng và phát triển TP. Sài Gòn, đó là những cái tên quen thuộc một thời, như: khu ụ tàu Ba Son, cầu sắt trong Thảo cầm viên, cầu Ba Cẳng (độc nhất vô nhị ở Đông Nam Á) trên kênh Hàng Bàng (quận 6), tháp quan sát phòng cháy chữa cháy đầu tiên của Sài Gòn ở khuôn viên Sở Cảnh sát PCCC, trại Davis trong sân bay Tân Sơn Nhất, công viên Chi Lăng, quán cà phê Givral, thương xá Tax, nhà đèn Chợ Quán, cầu Nhị Thiên Đường, vòng xoay Quách Thị Trang cùng tượng Trần Nguyên Hãn...
Khi vạch ra một điều rất khó chấp nhận là đến nay vẫn chưa có một danh sách và lý lịch đầy đủ về các di sản, di tích văn hóa - lịch sử - kiến trúc trên địa bàn Sài Gòn, ông Hòa đề xuất cách làm của các nước, khi xây dựng phát triển đô thị nếu vì bất khả kháng phải hy sinh di sản thì ở ngay tại công trình mới, cần làm "phụ lục" về di sản bị phá bỏ, gồm như: bảng giới thiệu, hình ảnh, một chút hiện vật còn sót lại, mô hình thu nhỏ của công trình/di sản lúc còn tồn tại....
TTO nêu nhận định của TS Nguyễn Minh Hòa, rằng: “Kiến trúc sư danh tiếng nhất thế kỷ 20 là Le Corbusier có một câu nói đại ý rằng diện mạo của một thành phố có tuổi đời lâu năm giống như một khuôn mặt người, mà đã là khuôn mặt người lớn tuổi thì không thể không có nếp nhăn, có vết nám, thậm chí là cả những vết sẹo, nhưng đó mới là khuôn mặt người, nếu không có chúng thì là khuôn mặt của manơcanh, bóng mịn, vô hồn. Những di sản văn hóa - lịch sử - kiến trúc chính là những nếp nhăn của khuôn mặt thành phố”.
Gửi ý kiến của bạn
