Hôm Thứ Hai 29/5/2017, là Ngày Chiến Sĩ Trận Vong tại Hoa Kỳ. Ngày Lễ Memorial Day theo truyền thống là vào Thứ Hai cuối của tháng 5 hàng năm.
Tổng Thống Donald Trump đã tới Nghĩa Trang Quốc Gia Arlington National Cemetery hôm Thứ Hai để dự lễ đặt vòng hoa tưởng niệm tử sĩ nơi Mộ Chiến Sĩ Vô Danh.
TT Trump cũng đọc bài diễn văn sau khi đặt vòng hoa, một phần trong nghi lễ, để vinh danh các chiến binh Hoa Kỳ tử trận.
Trong bài diễn văn, TT Trump cũng vinh danh người con trai tử trận của Tướng John Kelly, Bộ Trưởng Nội An Hoa Kỳ -- tử sĩ Robert và gia đình Kelly.
Robert Kelly, 29 tuổi, tử trận vì bom vệ đường năm 2010 trong khi đi tuần bộ hành ở tỉnh Helmland của Afghanistan.
Lễ Chiến sĩ trận vong đầu tiên tại Hoa Kỳ là nghi lễ tưởng niệm quân nhân Liên bang miền Bắc đã tử trận trong cuộc nội chiến -- được tưởng niệm gần ngày thống nhất sau cuộc chiến. Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất ngày lễ này bắt đầu được mở rộng để tưởng niệm các binh sĩ bị tử trận trong các cuộc chiến khác.
Từ năm 1971 Ngày Lễ chiến sĩ trận vong chính thức trở thành ngày lễ liên bang ở Hoa Kỳ. Vào ngày này người Mỹ đi viếng thăm các nghĩa trang và các đài kỷ niệm; lá cờ Mỹ để rũ cho đến trưa theo giờ địa phương.
Theo Wikipedia, vào cuối thế kỷ 19, Lễ Chiến sĩ trận vong được tưởng niệm vào ngày 30 tháng 5 toàn quốc. Các cơ quan lập pháp tiểu bang đã thông qua luật chọn ngày này để làm lễ tưởng niệm.
Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, ngày này được mở rộng để tưởng nhớ tất cả các quân nhân tử nạn trong các cuộc chiến mà nước Mỹ đã tham gia. Năm 1971, Ngày Chiến sĩ trận vong được Quốc hội tuyên bố là ngày lễ quốc gia, nhưng nó vẫn thường được gọi là Ngày Trang trí. Cũng như một số ngày lễ liên bang khác, hàng năm lễ Chiến sĩ trận vong rơi vào ngày thứ Hai cuối cùng trong tháng 5.
Nhiều người tưởng niệm Lễ Chiến sĩ trận vong bằng cách thăm viếng các nghĩa trang và đài tưởng niệm. Vào đúng 3 giờ trưa giờ địa phương vào Ngày Chiến sĩ trận vong, người Mỹ được khuyến khích dành một phút mặc niệm cho những binh sĩ đã hy sinh trên chiến trường. Quốc kỳ Hoa Kỳ cũng được rũ xuống từ sáng đến trưa.
Nhiều sinh hoạt tưởng niệm tử sĩ và vinh danh chiến binh được tổ chức khắp các thành phố Hoa Kỳ, cũng như ở Quận Cam.
Bây giờ nói chuyện Việt Nam mình... Đọc những bài thơ tưởng niệm tử sĩ mà lòng bùi ngùi. Nơi đây, xin đăng thơ của Trạch Gầm, của Nguyễn Bắc Sơn, và của một nhà thơ khuyết danh.
* * *
LỜI TRƯỚC NGHĨA TRANGThơ của Trạch Gầm
.
Tao sống đến ngày cuối cùng cuộc chiếnĐược cái hơn mầy nhìn thấy đau thươngĐành làm người ngu đổ thừa vận nướcUổng cả tháng ngày gối đá nằm sương.Mầy đã hơn tao vì mầy đã chếtHưởng chút lể nghi hưởng chút ân cầnCó được người thân cho lời nuối tiếcCòn tao bây giờ sống cũng như không.Mầy có tin không quê hương đã mấtGiữa lúc bọn tao nguyên vẹn hình hàiĐâu thuở quân trường đâu thời huấn nhụcĐể nhận lấy ngày khốn nạn hôm nay.Một lũ đàn anh tan hàng cuốn góiBỏ mặc bọn tao đứng khóc dưới cờMón nợ tang bồng bao giờ trả nổiMất cả Sơn Hà cứ tưởng như mơ.Giờ chẳng dám nhìn ngay vào mắt MẹCũng chẳng đủ lời tâm sự cùng ChaĐành đến thăm mầy những thằng đã chếtNgày... Quê Hương còn lắm nỗi thiết tha.
* * *
TIỆC TẨY TRẦN CỦA NGƯỜI SỐNG SÓTThơ của Nguyễn Bắc Sơn
.
Bóng bồ câu gù trên đầu ngọn thápAi chèo thuyền câu cá giữa dòng sôngVẫn còn đây bóng dáng chiếc cầu congĐây có sẵn rượu bia đồ nhắm tốtCác bạn cũ những thằng nào vô phướcMồ đang xanh vì cuộc chiến hôm quaHãy về đây mà say khướt cùng ta.Này bóng mây cao này vòm lá thấpCon đường phố người anh em tấp nậpMột người này yêu một chút người kiaTay ấm trong tay chân ấm vỉa hèTrái tim ấm lửa tình người ấm ápNgười sống sót nâng ly mời kẻ khuấtLại gần đây trên bãi cỏ bờ sôngSoi mặt mình trong dòng nước xanh trongĐể nhìn thấy hình bản lai diện mụcCởi áo trận và hoa mai ném tuốtXin giã từ đời vũ khí huy chươngXin trở về như một kẻ hoàn lươngXin vứt hết xin bắt đầu lại hết..
* * *
.
TƯỞNG NIỆM HOÀNG SAThơ của người khuyết danh từ Bắc Việt viết về trận hải chiến Hoàng Sa. Blog Osin (của nhà báo Huy Đức) có lời dẫn trước bài này, như sau.
.
Ai Là Tác Giả Bài Thơ “Tưởng Niệm Hoàng Sa”?
Anh ruột tôi là 1 liệt sĩ hy sinh trên chiến hạm HQ 10, Nhật Tảo. Mấy chục năm nay tôi đã đọc biết bao nhiêu bài thơ, đoạn văn viết để tri ân các liệt sĩ anh hùng. Có một bài thơ thật đặc biệt với tôi vì nó được viết bởi 1 người miền bắc (khuyết danh) năm 1974. Theo đặc san Quảng Đà phát hành ở thủ đô Hoa thịnh Đốn, Hoa Kỳ, năm 2005 (Trang 84), bài thơ này đã được gửi từ miền bắc Việt Nam sang Pháp rồi từ đó chuyển về miền nam Việt Nam năm 1974 sau trận Hoảng Sa. Tôi đọc bài thơ này không biết bao nhiêu lần không chán… Lời thơ thật cảm động, sẻ chia và cũng đầy hùng khí. Vì tình hình chính trị năm 1974 Tác giả đã không thể để tên của mình. Hy vọng bây giờ với internet, chúng ta có thể tìm ra danh tánh của vị tác giả bài thơ này (Vũ Nam Nhuận ở Virginia, Mỹ)
.
TƯỞNG NIỆM HOÀNG SAXin kể thêm tôi: thành 19 triệu một ngườiTrái tim tôi đập về trong đóDòng máu xa nguồn bỗng giận sôiHoàng Sa, Hoàng SaCái tên nghe buồn từ thuở ban sơĐối với tôi đã là da thịtDẫu chỉ là một mảnh san hôLại đau chăng vết buốt tự ngàn xưaTrong sử cũ còn hằn dấu ngựaTừ thảo nguyên xaTừ biển ải lửaKhói tràn về đen thẫm những ước mơĐếm bao người vợ đợi chờEm ơi, trên từng trang sử nhỏXin kể thêm tôi, thành 19 triệu một ngườiThành viên gạch hồng tươiLàm bức tường thành, ngăn triền sóng dữGiữ không cho rơi một giọt mật nàoMỗi giọt ra đi chính mỗi giọt máu đào, bao đời cha ông nhỏ xuốngNgười bạn hải quân miền nam ơiTrên đảo mù sương hôm đó có tay anh cầm súngTừ những hạm tàu rẽ sóng đại dươngTôi thấy pháo anh giương nòng sừng sựngCuộc chiến đấu kết thúc dù bị thảmBài ca anh hùng vẫn vọng trời caoXin cho thơ tôi góp phát súng chàoVĩnh biệt tuần dương chìm giữa sóngĐáy biển âm thầm ngàn năm lạnh cóngVẫn mặn nồng lòng tổ quốc taMột thi sĩ miền Bắc khuyết danh (1974)