Chín ngày trước cuộc bầu cử tiểu bang tại Baden-Wuerttemberg, Rheinland-Pfalz và Sachsen-Anhalt theo kết quả những khảo sát gần đây nhất cho thấy ngày càng trở thành một cuộc chạy đua đầu-đối-đầu ở các tiểu bang. Mặc dù CDU vẫn còn là đảng mạnh nhất ở hai tiểu bang nhưng lợi thế so với các cuộc kiểm tra trước đó với SPD tiếp tục giảm.
Đề tài chính trong các cuộc bầu cử kể trên là " vấn đề tỵ nạn". Như chúng ta biết, sự khủng hoảng tỵ nạn ở Đức gây tranh cãi dữ dội, không những tại Quốc hội mà ngay cả ở các chính quyền tiểu bang, giữa các đảng phái và dân chúng chúng vì chuyện kẻ chống người bênh vực không tránh được trong một đất nước tự do như Đức, nói riêng.

Ở Đức, Pháp ... sẽ bầu cử lại Quốc hội năm 2017 nên có thể nói đây là cuộc thử nghiệm đường lối chính trị cũng như sự ủng hộ chính phủ đương nhiệm liên quan đến "khủng hoảng tỵ nạn tại EU, Đức mà nguyên nhân chính - khách quan nói - là do bà Merkel gây ra với chiêu bài " Refugees willcome" và không ấn định mức giới hạn tối đa. Sự không giới hạn thu nhận người tỵ nạn cho đến nay bà Merkel vẫn khư khư giữ chặt, không chịu thay đổi dù bị phản đối từ mọi phía làm cho mọi người thắc mắc, khó hiểu ?. Ngay cả khi hai ứng cử viên hàng đầu của CDU ở Baden-Wuerttemberg và Rheinland-Pfalz lên tiếng đề nghị, kêu gọi nếu cần nên có giải pháp nội địa cho Đức vì chính họ có lẽ cũng nhận thấy sai lầm về chính sách tỵ nạn một mặt và mặt khác, họ sợ thất cử do sự phản đối đường lối của CDU do Merkel chủ xướng không bò phiếu ủng hộ họ. Cũng là chuyện bình thường và dễ hiểu thôi !. Nhưng Merkel, lấy tư cách đảng trưởng của CDU "phủ quyết" đề nghị của Guido Wolf (Baden-Wuerttemberg) và Julia Kloeckner Rheinland-Pfalz). Hai ứng cử viên là ông Wolf và bà Kloeckner im lặng và hậu quả, sự ủng hộ CDU sút giảm. Riêng ở Baden-Wuerttemberg trong cuối tháng Hai 2016 còn dẫn đầu, giờ thua Xanh (xem kết quả khảo sát cử tri dưới đây).
* Khảo sát về bầu cử nghị viện: Chính quyền 2 tiểu hai bang trước bờ vực thẳm
DPA, ngày 03.3.2016: Trong cuộc bầu cử nghị viện ngày 13 tháng 3 tới, chính quyền ở Stuttgart và Mainz đe dọa bị loại theo cuộc khảo sát gần đây.
Tại Magdeburg, cánh hữu dân túy aFD theo kết quả khảo sát bởi Infratest dimap thay mặt cho ARD "Tagesthemen" ngày "Super Sunday" được công bố đứng trước SPD. Các nhà nghiên cứu đã phỏng vấn trong ba tiểu bang bầu lại nghị viện từ 29 tháng hai đến 02 Tháng 3.2016, ở mỗi tiểu bang hơn 1.000 cử tri tiêu biểu.
Đối với CDU và SPD tại Baden-Wuerttemberg Infratest dimap tiên đoán trước một sự thất bại. Kết quả khảo sát ở phía tây nam, CDU chỉ còn 28%, lần đầu tiên xuống dưới mức 30%. SPD được 13%, ngang bằng với AfD. Lực lượng mạnh nhất theo số liệu công bố là đảng Xanh của đương kim Thống đốc Winfried Kretschmann với 32%. Liên minh Xanh và SPD đã cai trị tiểu bang này trong năm năm qua, từ đó không còn có đa số nữa. Nếu các công dân có thể bầu vị Thống đốc của họ trực tiếp, 64 phần trăm sẽ lựa chọn cho người đương nhiệm Kretschmann và chỉ có 17% cho ứng cử viên đối thủ Guido Wolf (CDU).
Ở tiểu bang Rheinland-Pfalz theo khảo sát - - không thể đủ đa số cho một liên minh màu đỏ-xanh như trước đây hoặc một liên minh đen-vàng. Trong cuộc khảo sát, CDU được 36 phần trăm, SPD 34%. AfD: 9%, đảng Xanh 7%. FDP 5%, còn Tả Khuynh với 4% không lọt vào nghị viện Mainz (Mainzer Landtag). (Ghi chú thêm: Riêng FDP còn bấp bênh vì muốn được tham chính theo luật bầu cử Đức một đảng tranh cử phải chiếm tối thiểu 5%).
Như vậy sẽ có 5 đảng trong tương lai ngồi trong quốc hội tại Mainz. Sự thành lập một chính phủ mới phức tạp vì chẳng những liên minh màu đỏ-xanh lá cây (41%) mà ngay cả liên minh màu đen và màu vàng (41 %) hoặc xanh + đen (43 phần trăm) cũng không có liên minh nào chiếm đa số. Chỉ có thể có một liên minh lớn giữa CDU + SPD với 70 phần trăm số phiếu sẽ cầm quyền. Một liên minh gồm CDU, Xanh và FDP được 4%, và đèn đường (SPD, FDP + Xanh) là 46%.
Đảng Dân chủ Xã hội (SPD) cùng với đảng Xanh, nhiệm kỳ vừa qua chiếm đa số phiếu ở Rheinland-Pfalz - và vị Thống đốc là Dreyer. Đa số này đang lảo đảo. Tuy nhiên liên minh màu đỏ-xanh được 50% đánh giá tốt cho tiểu bang, và tương tự một liên minh lớn giữa CDU và SPD có 47 phần trăm cử tri khuyến khích.
Tại tiểu bang Sachsen-Anhalt, đảng aFD theo kết quả cuộc khảo sát chiếm đến 19 phần trăm, một lần nữa hơn SPD. Đây là cuộc khảo sát thứ hai liên tiếp, trong đó cung cấp cho thấy cánh populists (AfD) là lực lượng mạnh thứ ba trước SPD. Đảng SPD chỉ có 15%. CDU của Thống đốc Reiner Haseloff vẫn ở 31 phần trăm và là lực lượng mạnh nhất. Nếu không thay đổi, ở đây một sự tiếp nối của liên minh đen-đỏ hiện nay có thể thực hiện dù chỉ hơn đa số vừa đủ sau cuộc bầu cử vào ngày 13 tháng Ba. Tả khuynh được 21 phần trăm. Xanh 5,5% và một lần nữa FDP với 4,5 phần trăm không có mặt ở nghị viện.
Nhân tiện người viết thay vì trả lời câu hỏi xin góp ý sơ về luật bầu cử tiểu bang ở Đức.
* Luật bầu cửa tiểu bang ở Đức (ví dụ Baden-Wuerttemberg)
Trong cuộc bầu cử nghị viện tiểu bang tất cả các công dân của tiểu bang Baden-Wuerttemberg có đủ điều kiện để bỏ phiếu, có nghĩa là, họ có thể bầu cử nếu họ là người Đức theo nghĩa của Điều luật 116 para. 1 của Luật cơ bản và trong ngày bầu cử phải
• có tròn (đủ)18 tuổi,
• cư trú trong ít nhất ba tháng ở Baden-Wuerttemberg,
• không bị loại khỏi luật bầu cử và
• có trong danh sách cử tri của cộng đồng làng xã ("Heimatgemeinde").
Trên nguyên tắc, tất cả các công dân đủ điều kiện bỏ phiếu trong xã (Gemeinde), trong đó họ đã đăng bộ với nơi cư ngụ chính và sẽ được tự động ghi tên vào danh sách cử tri.
Cử tri sẽ bị loại không được quyền bỏ phiếu, nếu họ
• Bị mất quyền bỏ phiếu theo quyết định của tòa án hoặc
• Công việc của họ không có thể làm được một mình và cần có một giám sát viên cho tất cả các vấn đề (dịch vụ đầy đủ) được bổ nhiệm.
Không có quyền bầu cử nếu cử tri ở một bang khác với nơi cư trú duy nhất hoặc chính cũng như người Đức sống ở nước ngoài. Người ngoại quốc không đủ điều kiện bầu cử, trừ khi họ cũng có cả quốc tịch Đức và thực hiện đầy đủ các điều kiện phổ thông đầu phiếu khác. Do đó, dân các nước thành viên khác của Liên minh châu Âu (công dân EU) đang sống ở tiểu bang Baden-Wuerttemberg - không giống như bầu cử châu Âu và địa phương - không đủ điều kiện để bỏ phiếu trong cuộc bầu cử nghị viện tiểu bang.
Thay lời kết:
* Cho tôi được mở ngoặc ở đây như là một gợi ý, trước khi bàn về bầu cử tiếp. Chúng ta thấy, quốc gia nào cũng có luật bầu cử của họ. Sai nguyên tắc là phạm luật, bất hợp lệ. Chuyện tự ý thay đổi luật bầu cử là chuyện ngoài sức tưởng tượng và khó xảy ra đối với người bản xứ cũng như với những người di dân hiểu biết dựa trên căn bản tìm hiểu để hội nhập vào xã hội mới.
* Xa hơn và rất quan trọng, muốn ứng cử, bầu cử phải là cư dân tại địa phương có đăng bộ đàng hoàng và với thời gian sinh sống ở đó tối thiểu ba tháng. Quy định rõ ràng như vậy nên chuyện ai đó ở Đức từ tiểu bang A bỗng nhiên được đi bầu ở tiểu bang B thôi cũng là chuyện hi hữu, bất hợp pháp đừng nói chi vào ban lãnh đạo. Điều lệ này có giá trị với các tổ chức, hội đoàn (hay theo nội quy ấn định nếu có) và đảng phái. Vì vậy mới có chi bộ, phân bộ, tỉnh bộ ... Và cũng cần phải hiểu rằng một thị xã hay huyện thôi cũng có những vùng phụ cận là các làng nhỏ (giống như VN thời VNCH thị xã có nhiều khu vực và mỗi khu vực như vậy có ông "Ấp trưởng" và các ấp gom lại mới hình thành thị xã và có thị trưởng & phó thị trưởng). Nguyên tắc hành chánh là thế và nếu ai từng đi làm ở các hãng xưởng Đức đều biết rằng cơ cấu tổ chức của hãng xưởng cũng tương tự như vậy: theo hàng ngang và hàng dọc. Cho nên chuyện người cư trú từ tiểu bang này đi bầu ở tiểu bang khác là việc không thể có. Chỉ đáng tiếc điều là vài người trí thức, có trình độ mà cũng nhắm mắt làm theo dù biết là sai?. Còn những ai nhìn thấy thì đâm ra chán nản, âm thầm rút lui và hậu quả là sự ủng hộ giảm đi.
Nhưng đó là quyền của họ. Khi người ta muốn nếu với chủ đích đố trời cản nổi !. Cho qua.
* Trở lại chuyện bầu cử ở Đức sắp tới. Qua những diễn biến tóm lược ở trên chúng ta thấy rõ chỉ vì lời nói từ lòng tốt thương người thiếu suy xét của bà Merkel mà Đức hiện đang lãnh trọn hậu quả bất ngờ, đang tìm cách gỡ gạc. Nhiều người đã chỉ trích và cho rằng Merkel ngây thơ dù bà ta dĩ nhiên chẳng muốn nghe. Ngay cả cựu thủ tướng Đức Schroeder đánh giá, nói rõ ra là Merkel chỉ có trái tim mà không có một chương trình, chính sách tỵ nạn nào hết. Mới đây Schroeder còn lên tiếng mỉa mai, có ý "dạy dỗ" Merkel là không nên nói "wir schaffen das (Chúng ta làm được điều đó)", một câu nói bất hủ của bà Merkel !. Schroeder nói thêm:"Sai lầm là Merkel cho ấn tượng của một tình huống đặc biệt, đó là sự bình thường mới". Chính trị hiện đang cố gắng để sửa chữa sai lầm này - nhưng nhiều xấu hơn tốt.
* Dựa theo kết quả khảo sát ở trên chúng ta thấy được sự ủng hộ CDU sa sút nhiều. Số phận của bà Merkel (ý nói con đường chính trị) gắn liền với "chính sách tị nạn mở cổng" của bà ta !. Rồi đây CDU và Merkel sẽ còn nhìn thấy rõ hơn sau ba cuộc bầu cử nghị viện tiểu bang vào chủ Nhật tuần tới 13.03 vì Đức bầu cử rất dân chủ và lá phiếu dân chủ đóng vai trò quan trọng để trả lời cho đường lối chính trị đúng sai nói chung của liên minh cầm quyền, đặc biệt của bà Merkel. Một điểm khác không kém quan trọng theo sự nhận xét của người viết là sự ủng hộ hữu khuynh qua chính sách tỵ nạn của Merkel đang tăng lên tại ba tiểu bang nói trên, nhất là đảng AfD nhờ chống đối kịch liệt chính sách tị nạn của Merkel trở thành đảng mạnh thứ ba ở Đức hiện nay, hơn cả Xanh, một đảng đang tham chính cấp tiểu bang và liên bang.
* Các chuyên gia phân tích tình hình chính trị còn nói: "CDU có thể thất bại trong cuộc bầu cử nghị viện trong 9 ngày nữa vì đường lối chính trị "bốc đồng, sai lầm của họ", mà người khởi xướng, chịu trách nhiệm là bà thủ tướng!. Ngược lại AfD sẽ lọt vào nghị viện ba tiểu bang trên.
* Nếu số lượng người tị nạn trong tương lai gần không giảm, và nếu kỳ họp thượng đỉnh EU vào ngày 07.03.2016 tới không mang lại kết quả để giải quyết sự khủng hoảng tỵ nạn ở EU theo đúng như ý của bà Merkel thì câu hỏi quyền lực trong Liên đảng dự kiến sớm nổ ra công khai. Và nếu CDU thua đậm trong ba cuộc bầu cử nghị viện tới, sự tranh luận, chống đối trong nội đảng về đường lối chính trị và chính sách tỵ nạn của Merkel sẽ bộc phát mạnh.
Dù muốn dù không Nữ Thủ tướng Đức sẽ phải giải thích cho người dân, chậm nhất ngay sau hội nghị thượng đỉnh EU vào ngày 07.03.2016 giữa những nhà lãnh đạo các quốc gia thuộc EU và Thổ Nhĩ Kỳ tại Bruessel cũng như chúng ta chờ xem kết quả bầu cử nghị viện tại ba tiểu bang Baden-Wuerttemberg, Rheinland-Pfalz và Sachsen-Anhalt vào ngày chủ Nhật 13.03.2016 để từ đó có thể đánh giá đúng hơn về "đường lối tị nạn mở cổng không hạn chế" của bà Merkel và con đường chính trị của bà ta trong tương lai !.
* © Lê-Ngọc Châu – Nam Đức, chiều ngày 04.03.2016 theo AFP, DPA, Handelsblatt, ...
.
.