Hôm nay,  

Bệnh Than Kinh Niên

17/03/201500:00:00(Xem: 6242)

Than vãn là chuyện rất bình thường hay xảy ra ở tất cả mọi người khi không được hài lòng về một vấn đề nào đó.

Nhưng lại có người… lạm dụng và trở thành có tật hay than về bất cứ chuyện gì, từ chuyện nhỏ đến chuyện lớn, chuyện không thể thay đổi được, chuyện chẳng ăn nhằm gì đến họ, kể cả chuyện gì đâu đâu nếu không muốn nói là lãng xẹt, họ cũng đều đem ra để mà… than vãn với người khác.

Than hoài, than mãi, than vớ vẩn làm cho người nghe cảm thấy… bực mình bực mẩy, làm cho không khí trở nên u ám mất vui, và có khi còn làm cho người nghe bị buồn lây hay lo sợ vẩn vơ nữa.

Bệnh có tật hay than vãn, hay là bệnh than-kinh-niên là một vấn nạn trong xã hội ngày nay.

* * *

blank
Không than vãn...

Hễ gặp mặt nhau là họ than.

Bất cứ chuyện gì họ đều cũng có thể than được hết.

Trời mưa thì than là mưa sao buồn quá, ướt át không đi đâu chơi được.

Mùa hè có mặt trời thì than là nóng quá, chịu không nổi. Mùa đông thì than tuyết rơi suốt ngày chán quá, lạnh quá, đi đâu cũng trơn trượt khó khăn.

Gặp chuyện khó khăn trong công ăn việc làm bên nầy thì than khổ quá, và ước chi phải còn ở bên nhà thì sướng biết mấy (?).

Thiếu ăn thì than đói, còn ăn nhiều quá thì than no than khổ cho cái bụng.

Sao lúc nầy mình yếu quá không được sung như hồi trẻ (Thôi đi ông già 7 bó, vừa phải thôi, tham lam quá sao được)

Con cái khó dạy thì than con là nợ. Bị vợ cằn nhằn hay bị đì suốt ngày thì than vợ là oan gia, còn ngược lại đụng nhằm chồng cà chớn hay làm biếng nhớt thây thì than chồng là nghiệp chướng!

Con cái thì than cha mẹ ông bà hủ lậu, khó quá, không biết gì hết, quê quá. Cha mẹ thì than sao tụi nhỏ ngày nay sao khó dạy quá.

Người mua than người bán ham lời bán mắc quá. Người bán than người mua là thứ đồ keo kiệt.

Trò than thầy, than cô sao nghiêm khắc quá. Còn thầy cô thì than học trò ngày nay sao cứng đầu quá, không biết lễ phép gì hết.

Họ than để mà than, để xả xú bắp và để được cảm thấy… nhẹ nhàng dễ chịu hơn.

Đàn ông hay đàn bà?

Xin lỗi các chị, đàn bà thường có khuynh hướng hay than vãn hơn đàn ông…

Họ than bất cứ chuyện gì trong ngày để cho nhẹ người, than để mà than, chớ không có mục đích thật sự để tìm cách giải quyết vấn đề. Họ chỉ cần có người chịu lắng tai nghe mà thôi.

Đàn ông, ngược lại, than là để tìm một giải pháp cho vấn đề.

Nên nhớ là đàn bà và đàn ông hoàn toàn khác nhau.

Than thiệt hay than giả?

Thông thường là họ than thiệt. Họ là những người bị stress, không chấp nhận hoàn cảnh và thiếu tự tin nơi chính mình. Họ cần than vãn và cần có người để lắng tai nghe, để cảm thông hay để san sẻ nỗi niềm với họ.

Họ than chuyện hiện tại đã đành nhưng đôi khi than luôn những chuyện đã qua từ lâu, và cũng có khi họ than vãn những chuyện chưa xảy đến trong tương lai. Thí dụ như họ than hổng biết chừng nào họ chết, và lúc chết có đau đớn lắm không và sau khi chết rồi sẽ đi về đâu, con cái có biết cúng quải không? vân vân…

Bên cạnh than thiệt cũng còn có những trường hợp than gỉả, than dỏm nữa. Có tiền, muốn giấu vì sợ thiên hạ biết hay sợ bị ganh tị ghen ghét hoặc sợ bị vay mượn thì họ than là gặp vận xui xẻo, tai nạn tốn hao quá, gia đình bên nhà đau yếu bệnh hoạn cần phải giúp đỡ, v.v…. Người nghe bị cho vô trồng mà hổng hay biết, mà còn chặc lưỡi thở dài, an ủi họ vài lời như ngày mai trời lại sáng, ráng cố gắng lên bạn ơi...ráng sống. Chỉ còn vài năm nữa thôi.

Thật ra, sự than vãn làm không khí bớt vui và có khi làm cho người nghe phải hồi hộp lo theo nếu tinh thần của người nầy không đủ vững.

Có khi họ than chuyện không có thật cũng là mục đích để xoi mói, tò mò muốn biết chuyện riêng tư của người khác. Họ rất sành tâm lý vì họ biết khi họ tuôn ra trước tâm sự của họ thì thể nào người nghe cũng đáp lễ lại và chia sẻ lại tâm sự riêng tư của chính mình.

Nhưng đôi khi vỏ quít dầy thì lại gặp móng tay nhọn. Đó là trường hợp cả hai đàng đều…dỏm hết.

Ngược với loại người mắc bệnh than thì có loại người mắc bệnh nổ như lựu đạn, đây là loại người hay khoác lác hoặc khoe khoang quá lố những gì thật sự ra họ không thể có được, để mà…bắt le thiên hạ. Một đàng thì quá tiêu cực, còn một đàng thì lại quá tích cực.

Tâm lý học nói gì về bệnh than kinh-niên

*/ Than vãn giúp cho họ có cái vẻ thông minh hơn, vì họ nghĩ rằng không một người thông minh nào mà vui vẻ chấp nhận hoàn cảnh không tốt đẹp hay một món hàng quá tồi tệ hết;

*/ Có người sống quá lâu trong tâm trạng stress, lo âu, bất mãn hay đau đớn triền miên tới một độ không còn có thể chịu đựng được nữa nên họ cần phải phơi bày nó ra một cách huỵch tẹc, bằng cách… than vãn. Như vậy, họ hy vọng sẽ có người giúp đỡ;


*/ Họ hy vọng khi than vãn sẽ giúp họ gặp được những người đồng cảnh ngộ, nhờ đó họ cảm thấy được an ủi phần nào;

*/ Đôi khi có người thích than vãn vì họ cảm thấy việc đó làm cho họ vui vui. Thí dụ họ than vãn một cách khôi hài rằng trời mưa lớn làm cho việc đi ra bãi đậu xe quá khó khăn, đầu cổ ướt nhem như chuột, vân vân;

*/ Họ cảm thấy có cái quyền được nhận xét tiêu cực hay tích cực như là một cách nói chuyện cân bằng và đúng âm điệu. Tuy nhiên, cũng có thể có những người nghe cảm thấy khó chịu khi họ bị bắt buộc nghe những gì quá tiêu cực;

*/ Khi người ta than vãn trên giấy trắng mực đen (chẳng hạn như viết thơ gởi chánh phủ, hoặc người có trách nhiệm, hay gởi cho báo chí) về một việc nào đó, họ có hy vọng là vấn đề nêu trong thơ sẽ sớm được giải quyết. Ngược lại, họ nghĩ rằng nếu không có ai chịu lên tiếng trong đơn thơ thì chắc chắn là chuyện ở đâu cũng còn ở đó;

*/ Một số người có thói quen than vãn bất cứ chuyện gì, vì họ sống trong một gia đình mà sự than vãn thường hay xảy ra hằng bữa hằng ngày.

Làm sao đối phó lại những người có tật hay than vãn?

Có bốn bước để thích ứng vào tình huống bị bắt buộc phải nghe than:

1/ Chấp nhận rằng mình không phải là thủ phạm hay đầu mối gây ra sự kiện làm người kia buồn lòng. Đó không phải là vấn đề do mình tạo ra. Chính người kia, người đang than vãn mới là vấn đề thật sự;

2/ Không để người kia lung lạc mình. Phải biết phớt tỉnh, coi như không có gì quan trọng đối với mình. Tỏ vẻ bất cần thí dụ như không thèm quan tâm đến những gì người kia nói;

3/ Bảo họ viết hết những gì họ than vãn vô giấy tờ, và đề nghị họ đến gặp thẳng những người đã làm cho họ khổ. Chắc chắn trong đa số trường hợp là họ sẽ không dám viết. Và sau đó họ sẽ không còn than vãn nữa;

4/ Hãy xem người than vãn như một đứa bé ba tuổi, cái gì cũng hay than và than không có lý do.

Tại sao họ than

-/ Cái tôi của họ quá to lớn? Họ nghĩ rằng họ phải khá hơn mọi người nhưng thật sự ra thì không phải như vậy;

-/ Thường họ không được hạnh phúc nên phải than;

-/ Nếu họ than phiền bạn và đòi bạn phải xin lỗi nhưng bạn lại không có dính dấp gì đến sự kiện đó hết, thì đừng thèm quan tâm đến họ. Chẳng phải lỗi ở bạn và họ cũng chẳng bao giờ được hài lòng đâu;

-/ Khi họ than vãn, bạn có thể đề nghị ra các giải pháp. Đôi khi có trường hợp cũng giúp ích được cho họ, nhưng thường thì họ sẽ từ chối ý kiến của bạn như “tôi cũng biết như vậy nhưng… tại, bởi, vì, thì, là…”. Thí dụ: họ nói ở bên nầy cực quá, khổ quá, lạnh quá, thế nầy thế nọ thì bạn xúi họ về bên kia mà ở sướng hơn. Thường thì họ thụt liền, và hết dám than về chuyện đó nữa.

Hãy coi chừng

- Người nào thường hay than vãn một cách thái quá là người đang khổ tâm và muốn san sẻ nỗi khổ của họ qua cho người khác;

- Tránh xa những người tiêu cực thường có tật hay than thở nếu không muốn …bị nhiễm;

- Đừng bao giờ nói với họ câu: “đó là việc của anh (chị)” vì họ sẽ thêm bực bội, tức tối và có thể gây rắc rối cho bạn;

- Tỉnh bơ, không để cho họ lung lạc mình;

- Đừng bao giờ cố gắng áp đặt ý kiến của mình cho họ, vì như thế sẽ làm cho họ than vãn nhiều hơn nữa.

Và hãy giữ một thái độ bình tĩnh, chỉ lắng nghe họ nói nhưng đừng để cảm xúc mình bị dính mắc vào đó.

Tôi không than vãn nữa

Ngưng than vãn là mình bắt đầu biết nói chữ Không.(say No)

Khi than vãn là lúc mình đồng ý nhận làm một việc nào đó nhưng biết rõ là mình không có một kinh nghiệm nào hết. Đó chẳng khác nào mình hy sinh bản thân cho người khác.

Có tật than vãn suốt ngày là một trở ngại trong việc phát triển nhân cách của chính mình. Mình thường nghĩ rằng trách nhiệm là ở nơi người khác hay ở tất cả mọi người. Nghĩ như thế làm cho mình không dám chấp nhận những khó khăn trong đời sống. Ngoài ra, sự than vãn triền miên làm cho mình không thể trưởng thành được.

Muốn giảm bớt hay chữa bệnh than-kinh-niên thì hãy tạo cho mình một tánh tự-lập.

Có thể sử dụng các phương pháp tự rèn luyện nhân cách thí dụ như yoga, sophrologie (tập hợp các biện pháp thư giãn) hoặc thiền định đếm hơi thở, vân vân để giúp mình mở rộng tâm-thức của mình./.

Tham khảo

- Luce Janin Devillars. Psychologie.com- Jarrête de me plaindre
http://www.psychologies.com/Therapies/Exercices-de-coaching/Articles-et-Dossiers/J-arrete-de-me-plaindre

- Video:Avez vous déja vu? Un mec qui se plaint tout le temps?
http://www.youtube.com/watch?v=fyUVjE4aUK4

Montreal, 2015

Nguyễn Thượng Chánh, DVM

Ý kiến bạn đọc
18/03/201523:50:33
Khách
Có nhiều nguời ở trong nước thì than "khổ quá muốn ra nước ngoài sống cho sướng". Tới chừng ra hải ngoại ở 1 lúc thì lại than "Ối! ở nước ngoài cũng buồn, cũng khổ quá, có sướng gì đâu, thôi để hồi hương về VN sống sướng hơn".
Cứ cái kiểu này mà có 1 bà đã chạy ra chạy vô đến 8 lần rồi.
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Khi nói đến việc giữ cho xương khỏe mạnh, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến vitamin D, chất dinh dưỡng giúp cơ thể hấp thụ lượng canxi cần thiết để giúp cho bộ xương chắc khỏe. Nhưng dù rằng vitamin D đúng là một chất dinh dưỡng thiết yếu, trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy tầm quan trọng của các loại vitamin khác trong việc chống gãy xương (fractures) và bệnh loãng xương, hay bệnh xương xốp (osteoporosis).
Không thể nhìn thấy bằng mắt thường, không có mùi và cũng chẳng có vị, những lượng nhỏ chì (lead) hiện diện trong các vật dụng mà chúng ta sử dụng hàng ngày, trong nhà chúng ta ở, và cả trong nước chúng ta uống. Thậm chí, chì còn xuất hiện trong các bình nước tái sử dụng, như việc phát hiện ra chì trong đáy ly Stanley. Vụ việc đã làm dấy lên nhiều tranh cãi và khơi dậy sự chú ý của người tiêu dùng đối với một vấn đề đã tồn tại từ rất lâu.
Hôm cuối tháng Hai vừa qua, Tòa Tối cao của bang Alabama phán quyết rằng: “Phôi đông lạnh là trẻ em.” Tuyên án này tuy chỉ có uy lực theo Hiến pháp và luật pháp ở Alabama, tuy nhiên, sự bắt đầu này tạo ra tiền lệ cho tất cả những vụ án vế sau của tất cả các bang khác và kề cả hiến pháp Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến thời kỳ cho phép phá thai. Nhiều người và nhiều cơ quan sẽ phải chịu trách nhiệm, sẽ bị trừng phạt nếu làm hỏng phôi thai, như một tội giết trẻ em. Phán quyết của Alabama, được công bố hôm thứ Sáu, bắt nguồn từ hai vụ kiện của ba nhóm cha mẹ đã trải qua thủ tục thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để sinh con và sau đó chọn đông lạnh số phôi còn lại. Giáo sư Nicole Huberfeld của Trường Luật Đại học Boston cho biết, đó cũng là một quyết định có thể gây ảnh hưởng lan rộng đến việc sử dụng các phương pháp điều trị sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).
Thử tưởng tượng rằng chỉ cần uống một viên thuốc là quý vị sẽ tràn trề năng lượng, da dẻ mịn màng, và tim mạch khỏe re? Các viễn cảnh hấp dẫn này vẫy gọi mãnh liệt mỗi khi chúng ta dạo quanh qua các quầy hàng bán các loại thực dược phẩm bổ dưỡng trong hiệu thuốc, từ các loại viên uống dầu cá (fish oil), bột collagen (collagen powder), kẹo bổ sung ma-giê và muôn hình vạn trạng các loại vitamin.
Hơn một thập niên từ sau cái chết bất ngờ của mẹ, Sehrish Sayani mắc chứng rối loạn tâm thần hậu chấn (PTSD). Suốt những năm đó, những cơn hoảng loạn dữ dội nhất đã giảm dần, nhưng các triệu chứng như nghi ngại thái quá (hypervigilance), trở nên đặc biệt nhạy cảm với một số yếu tố và những giấc ngủ chập chờn đã trở nên quen thuộc trong cuộc sống của cô.
Trong cuốn tiểu thuyết Chuyện Hai Thành Phố (A Tale of Two Cities) của Charles Dickens, được xuất bản năm 1859 và lấy bối cảnh thời Cách Mạng Pháp, có đoạn viết: “Đó là thời đại tốt đẹp nhất, cũng là thời đại tồi tệ nhất, đó là thời đại của sự khôn ngoan, cũng là thời đại của sự ngu xuẩn.” Đại dịch COVID-19 cũng là một thời đại như thế. Một mặt, khoa học đã cứu sống được nhiều người. Chưa đầy một năm sau khi phát hiện virus, Hoa Kỳ đã tạo ra và thử nghiệm vắc xin, rồi cho sản xuất, phân phối và triển khai tiêm chủng hàng loạt miễn phí cho người dân. Ước tính vắc xin COVID đã cứu được ít nhất 3.2 triệu người chỉ riêng ở Hoa Kỳ. Những thành tựu này tạo ra hy vọng về việc chúng ta có thể nhanh chóng ứng phó với đại dịch trong tương lai.
Hơn một thập niên trước, Shria Kumar, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và là chuyên gia nghiên cứu tại Đại học Miami, bắt đầu chú ý đến một dấu hiệu đáng lo ngại. Có một số bệnh nhân ung thư dạ dày đến gặp bà ở độ tuổi rất trẻ, và rất nhiều người là phụ nữ. Khuynh hướng này vẫn tiếp diễn cho đến ngày nay. Các khoa học gia đang nỗ lực tìm hiểu tại sao điều này lại xảy ra. Vào mùa xuân năm ngoái, họ đã xác nhận rằng hiện tượng này đang diễn ra ở Hoa Kỳ. Sau khi kiểm tra hệ thống các cơ sở dữ liệu chứa các thông tin chi tiết về các trường hợp ung thư ở nhiều tiểu bang trên toàn quốc, các nhà nghiên cứu nhận thấy ung thư dạ dày đang gia tăng nhanh hơn ở phụ nữ trẻ.
Wegovy, Ozempic và Mounjaro là các loại thuốc giảm cân và điều trị tiểu đường đã gây được tiếng vang lớn trong lĩnh vực tin tức y tế. Chúng nhắm vào các con đường điều tiết liên quan đến cả bệnh béo phì và tiểu đường, và được nhiều người coi là bước đột phá trong việc kiểm soát cân nặng, đường và huyết áp. Nhưng liệu những loại thuốc này có giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của hội chứng chuyển hóa (metabolic disease) không? Điều gì đã thúc đẩy sự phát triển của chúng từ ban đầu?
Gần đây quý vị vừa bị cảm lạnh, cúm, RSV hoặc COVID, bệnh đã qua nhưng mãi vẫn không thể hết ho? Rất nhiều người bị giống như vậy. Triệu chứng này có thể tồn tại trong nhiều tuần sau khi cơ thể chúng ta đã loại bỏ vi-rút. Michael Shiloh, một bác sĩ chuyên nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế UT Southwestern cho biết những bệnh nhân bị ho thường kể là họ đã bị bịnh từ 8 tuần trước khi đến gặp ông. Ông nói: “Chúng tôi thực sự không thể phát hiện thấy vi rút gì ở những người này nữa nhưng họ vẫn bị ho.”
Bằng cách bắt chước cơ chế bảo vệ của cơ thể chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn, một nhóm nghiên cứu ở Lund, Thụy điển hy vọng có thể ngăn chặn tình trạng viêm phát triển thành nhiễm trùng máu, theo đài truyền hình SVT, Thụy điển. Nhiễm trùng máu là tình trạng nhiễm trùng có thể đe dọa tính mạng. Thông thường nguyên nhân là do viêm phổi, nhiễm trùng đường tiểu hoặc nhiễm trùng vết thương. Nghiên cứu từ Lund cho thấy hiện nhiễm trùng huyết phổ biến hơn so với trước đây.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.