Kể từ sau vụ khủng bố ngày 9-11, đã có thêm vô số biến cố liên tục khác sẩy ra trên đất Mỹ- Nào là lo sợ bệnh Than-Anthrax hay bệnh đậu mùa, sợ bom nguyên tử, khủng bố đe dọa khắp nơi, nào là chiến tranh A-phú-Hãn đang bùng nổ, hay thị trường chứng khoán tuột dốc, v..v..- Người Việt sống trên đất Mỹ tưởng đã yên ổn, bất chợt phải đương đầu thêm những căng thẳng mới- Nhiều người bị xuống tinh thần, ăn ngủ không yên- Những thú vui đã giảm xuống, nhiều người không thích ra ngoài, không thích giải trí, không thích nghe nhạc hay coi video, không thích ra ngoài hàng quán, v...v...Có người còn tỏ ra chán nản-
- Tìm hiểu để biết khủng bố là những gì, từ đâu"
- Giảm căng thẳng bằng cách tập thể dục, nấu nướng, lắng nghe âm nhạc.
Sự lo âu của dân chúng Mỹ thể hiện qua nhiều hình thái khác nhau- Chẳng hạn, sau vụ có người chết lần đầu tiên ở Florida vì bệnh Than-Anthrax ngày 4 tháng 10, 2001, dân chúng Mỹ đổ xô mua trụ sinh Cipro diệt trừ bệnh Than- Toa thuốc Cipro tăng 16% trong toàn quốc- Tại Nữu Ước, số toa tăng 73% và tại West Palm Beach, Florida, nơi xuất hiện trường hợp Anthrax đầu tiên, toa thuốc Cipro tăng 53%- Nhiều toa thuốc loại trụ sinh Quinolones khác, đồng dạng với Cipro như Levaquin, Avelox, và Tequin cũng lên vọt-
Một phần bởi vì người ta lo sợ bệnh Than nên muốn tích trữ trụ sinh, phần khác người ta lo âu vì căng thẳng quá độ- Tiêu thụ thuốc an thần đột nhiên tăng trưởng trong thị trường Mỹ- Những toa thuốc an thần như Prozac hay Zoloft tăng cao bất thường- Toa cho thuốc trị mất ngủ và an thần như Halcion tăng lên 4%- Những thuốc an thần khác tăng 110%- Thuốc trị bệnh ưu trầm, xuống tinh thần tăng 5%.
Như vậy muốn trấn an tinh thần, sẽ phải làm những gì"
- Chúng ta hãy ráng trở lại một cuộc sống bình thường.
- Nói chuyện với người nọ người kia để chút nỗi tâm tư- Tự tìm thêm lối thoát như đọc sách hay đi bộ để giải trí.
- Tìm hiểu để biết khủng bố là những gì, từ đâu"
- Giảm căng thẳng bằng cách tập thể dục, nấu nướng, lắng nghe âm nhạc.
Nên lưu ý nếu lỡ có những triệu chứng căng thẳng sẩy ra như sau:
Khó ngủ, đau nhức bắp thịt, mệt mỏi và không thể tập trung được tư tưởng- Bệnh nhân lo nghĩ vẩn vơ, thấy nhiều ác mộng khi ngủ ban đêm, ăn cơm mất ngon- Tinh thần bệnh nhân xuống dốc, buồn bã, mất hết năng lực- Bất chợt người bệnh như muốn khóc hay thất vọng.
Khi bị cơn khủng hoảng quá rối loạn, tim như muốn bóp nghẹt, đổ mồ hôi, mặt nóng bừng, đôi khi như phát lạnh, run rẩy chân tay, hơi thở khó khăn hay hổn hển, cảm thấy như mắc nghẹn ở cổ khi nuốt, đau ngực, muốn ói, đau bao tử, chân tay muốn mềm nhũn, tê cứng- Bệnh nhân thấy xây xẩm, chóng mặt, tái mét, sợ hãi, mất hết bình tĩnh, không tự mình kiểm soát được chính mình- Đôi khi như sắp nổi cơn điên hay sợ như sắp chết đến nơi- Người bệnh sợ đi máy bay, sợ lái xe trên cầu, sợ chỗ đông người như khi vào rạp hát, sân đá banh, nói chung sợ không được an toàn- Bây giờ nhiều người còn sợ nhiễm Anthrax khi mở thư từ, sợ bệnh đậu mùa, sợ uống nước trúng độc, sợ bom nguyên tử-
Hậu chấn thương như biến cố Nữu Ước làm nhiều người sợ hãi cực độ- Bệnh nhân bị cảm xúc tê cứng, dễ nổi giận, bứt rứt khó chịu, không thể tập trung trí óc khi làm việc-
Nếu trước đây bệnh nhân đã có một lần bị hậu chấn thương, và ngày nay bị thêm lần nữa, sẽ bị bệnh nặng hơn và cần phải gặp bác sĩ tâm thần sớm hơn-
Quan trọng nhất là đối với những bệnh nhân không đủ khả năng thực thi công việc hàng ngày của mình-
Nói tóm lại, trên đất Mỹ bây giờ, chúng ta đang phải đối phó một loại khủng bố tinh thần tập thể.
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., F.A.A.F.P.; E-mail: [email protected]; Điện thoại: (714) 547-3915.
Send comment
