Lời Tác Giả: Thế giới hiện đại không tồn tại cái được gọi là dân chủ cộng sản
hay dân chủ tư sản mà chỉ hiện hữu chính thể độc tài đảng trị với chính thể dân
chủ đa nguyên. Để tiện theo dõi, quan sát khách quan lịch sử hình thành và thực
tiễn cai trị của hai thể chế này, xin tạm sử dụng lại dân chủ tư sản và dân chủ
cộng sản cho bài viết này.* * *
Hơn hai trăm năm trước, khi cuộc cách mạng kỹ nghệ khởi đầu từ Anh quốc lan ra
toàn cõi Âu Châu làm thay đổi những giá trị cổ học, từ kinh tế, văn hoá, xã hội
đến chính trị. Chính trong thời gian của cuộc cách mạng này, giúp loài người
thay đổi nhận thức, mở rộng tầm nhìn về tự do tư tưởng, tín ngưỡng, chính trị
trong đó có khoa học kỹ thuật giúp phát minh máy móc, điện năng làm thay đổi năng
suất trong nông, công nghiệp nhất là xây dựng được những đội thương thuyền, chiến
thuyền xuyên lục địa cùng những vũ khí hiện đại gây nhiều cuộc chiến biên giới
lẫn bành trướng thuộc địa của các cường quốc Âu Châu trải rộng khắp nơi trên thế
giới. Song song với những tiến bộ vượt bậc của nhân loại, là nẩy sinh các vấn đề
chính trị, xã hội lạc hậu cần đổi mới, cần thẩm định và tái cấu trúc lại hệ thống
tổ chức cai trị, liên quan đến mọi mặt của đời sống cộng đồng, xã hội loài người:
a) Thứ nhất là thân phận nông nô đã tồn tại qua nhiều thế hệ sống trong lãnh địa
của các lãnh chúa, quân chủ phong kiến Châu Âu. Họ không được tự do rời lãnh địa
nếu không được phép, họ không được tiếp cận tư tưởng nào khác, ngoài những điều
được truyền đạt, chỉ dạy của chúa đất và thân phận họ chỉ là nô lệ cho các lãnh
chúa phong kiến.
b) Thứ hai là cách mạng kỹ nghệ sản sinh ra, làm rõ nét hơn hai thành phần mới
của xã hội là chủ nhân nhà máy sản xuất, cơ sở kinh doanh được gọi là tư bản, với
số đông công nhân, làm công ăn lương trong các cơ xưởng được gọi là vô sản.
Trong phát triển kinh tế, xã hội hai thành phần chủ-thợ tức chủ nhân và công
nhân luôn xung đột quyền lợi, mâu thuẩn lợi ích.
c) Thứ ba là các nước bị đế quốc thực dân xâm chiếm, liên tục đấu tranh không
ngừng nghỉ hầu giành lại chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và độc lập dân tộc. Từ đó
phát sinh hai con đường, hai phương thức đấu tranh: một là sử dụng đàm phán,
thương thuyết để đòi chủ quyền; hai là đấu tranh bạo động, vũ trang đánh đuổi
thực dân, giải phóng dân tộc.
d) Thứ tư là bên trong cách mạng kỹ nghệ phát sinh nhiều mặt gây bất ổn, ảnh hưởng
đến nhu cầu phát triển xã hội và mô hình cai trị của quân chủ phong kiến âu
Châu đã lỗi thời ruỗng nát, đầy dẫy bất công không còn thích hợp cho nhu cầu
phát triển ổn định của xã hội loài người.
Nói tóm lại, do nhu cầu bức bách của mô hình cai trị quân chủ phong kiến đã lỗi
thời với một xã hội tiền kỹ nghệ đầy dẫy bất công phân cực giàu nghèo của đàn
áp bóc lột, của phân biệt đối xử đối với các thành viên sống chung trong cộng đồng
xã hội và nhất là các thành viên trong xã hội không được đối xử như một con người
trọn vẹn, ngay trong lục địa Âu Châu cũng như trong các nước bị thực dân đế quốc
chiếm đóng đô hộ.
Trước bối cảnh hỗn độn đó, nhiều tư tưởng tiến bộ, chủ đạo được khai sinh nhằm
tháo gỡ bế tắc trong chính trị, giải quyết xung đột, mâu thuẩn trong kinh tế và
hạ giảm áp lực của tầng lớp thống trị lên giai cấp bị trị. Bên cạnh những tư tưởng,
tư duy mới làm thay đổi, chuyển đổi, từ bên trong mô hình tổ chức cai trị của
quân chủ phong kiến Âu Châu, có nhóm Hegel “trẻ”, trong đó có Karl marx cho ra
đời chủ thuyết và tuyên ngôn Cộng Sản vào năm 1848, đã thu hút làm mê say,ngơ
ngẩn nhiều thế hệ trí thức và ảnh hưởng sâu đậm trong lòng tầng lớp vô sản trên
toàn thế giới.
Rồi hai tư tưởng, hai phương thức đấu tranh nhằm thay đổi mô thức cai trị của
quân chủ phong kiến Âu Châu và nhà nước thực dân đế quốc: một bên có tư tưởng vận
dụng tầng lớp bị trị theo cách ôn hoà, áp lực lên giai cấp thống trị để tự thay
đổi, tự diễn biến bên trong guồng máy cai trị; bên kia có tư tưởng lãnh đạo tầng
lớp bị trị, chủ yếu là tuyên truyền vận động quy tụ thành phần công, nông lao động
nghèo làm cuộc cách mạng vũ trang lật đổ, thay đổi toàn diện bộ máy cai trị của
nhà nước quân chủ phong kiến, thực dân cùng lúc xoá bỏ các tàn tích chế độ cũ
triệt để không khoan nhượng.
Từ hai tư tưởng thay đổi mô hình tổ chức cai trị để điều hướng xã hội loài người
phát triển đã sản sinh ra hai mô hình cai trị là dân chủ tư sản và dân chủ công
sản. Trong giai đoạn này, giai đoạn của bình minh cách mạng, thuở cả hai tư sản
với cộng sản đều có cùng một mục tiêu thay đổi, đánh đổ quân chủ phong kiến, phản
kháng, chống đối chủ nghiã thực dân đế quốc để người dân Âu Châu và các dân tộc
bị trị, bị đế quốc xâm lăng khắp nơi trên thế giới được làm chủ đất nước, làm
chủ đời sống của chính mình. Với chủ trương, mục đích thành lập chính phủ của
dân, do dân,vì dân... với đảng lãnh đạo, nhân dân làm chủ, nhà nước quản lý
cùng với những ý tưởng có giá trị như tự do, dân chủ, nhân quyền, dân quyền và
nhiều giá trị tư tưởng khác liên quan mật thiết đến sự phát triển của xã hội
loài người.
Đến hôm nay, qua thời gian dài thử thách cũng như thực hành của hai mô hình tổ
chức cai trị dân chủ Cộng sản và dân chủ tư sản chúng ta thấy:
1) Dân chủ cộng sản, về hình thức đã phô trương bề nổi rất nhiều, nào là chính
quyền nhân dân, tòa án nhân dân, công an nhân dân, quân đội nhân dân, hội đồng
nhân dân, ủy ban nhân dân...mọi thứ đều đề cao nhân dân, ra vẽ trân quý nhân
dân nhưng thực chất là phản bội nhân dân, bịp bợm nhân dân, cướp quyền làm chủ
của nhân dân.
2) Dân chủ tư sản, không phô trương về hình thức từng bước điều chỉnh sai sót
thực hiện đúng thực chất đúng nghĩa là chính quyền của dân, do dân, vì dân và
thật sự hữu hiệu trong cai tri, hữu hiệu trong nhiệm vụ điều hướng xã hội loài
người phát triển như một phần nhân loại đã được hưởng từ kết quả của mô hình tổ
chức cai trị này.
Tại sao dân chủ tư sản và dân chủ cộng sản cùng chia sẻ những ý tưởng tiến bộ, những
giá trị tốt đẹp nhằm giúp cho loài người hạnh phúc và xã hội phát triển văn
minh, phồn thịnh.Thế thì tại sao dân chủ cộng sản lại bất lực không thực hiện
được mà dân chủ tư sản lại làm tốt, thực hành rất tốt một số ý tưởng tiến bộ nền
tảng như ý tưởng Marx trong chiều hướng phát triển chính trị, kinh tế, văn hoá
và xã hội trong mô hình cai trị của nó?
Dưới đây là một số ý tưởng mà dân chủ tư sản làm hay hơn, hiệu quả hơn dân chủ
công sản:
- Về ý tưởng “đảng lãnh đạo” của dân chủ tư sản, các đảng phái chính trị thay
nhau cầm quyền qua các cuộc bầu cử tự do, do người dân lựa chọn. Chính cách đảng
lãnh đạo nhiều hơn một đảng chính trị, thực sự hữu hiệu trong cai trị đã làm
cho quốc gia hùng cường, thịnh vượng và toàn dân hạnh phúc ấm no. Kết quả thực
tiển của mô hình cai trị này đã nói lên tất cả cái tốt đẹp của nó đem đến cho
xã hội loài người, không cần phải bàn luận.
Riêng đảng lãnh đạo theo cách dân chủ cộng sản đã thất bại vì chỉ duy nhất một
đảng lãnh đạo nên không ngăn nổi độc tài phát triển và độc tài là nguồn gốc mọi
xấu xa, tội lỗi phát sinh tội ác của con người, nó kềm hảm ngăn chặn động lực
phát triển xã hội loài người.
- Về ý tưởng “nhân dân làm chủ nhà máy” trong các nước tư sản hiện nay, công
nhân của các nhà máy, hảng sản xuất lớn được chia một số cổ phiếu theo mức lợi
nhuận trong tổng kết tài khóa hằng năm và được mua thêm ngoài số cổ phiếu được
chia, nếu công nhân muốn. Đây là thực chất, là cách thể hiện quyền công nhân làm
chủ nhà máy ở các nước dân chủ tư sản.
Riêng việc công nhân làm chủ nhà máy của các nước dân chủ công sản chỉ là hô khẩu
hiệu chứ không bao giờ có thật và hiện nay nhìn vào nước cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam sẽ trả lời được mọi thắc mắc nghi vấn về thể chế “ưu việt” của
dân chủ cộng sản, không chỉ trên phương diện công nhân làm chủ nhà máy mà trên
tất cả mọi mặt đời sống làm chủ của người dân!
- Về ý tưởng “cán bộ là đầy tớ nhân dân”, tất cả những ai đi đến nhà thương,
trường học, các cơ quan công quyền... của các nhà nước dân chủ tư sản, đều thấy
cung cách phục vụ, ứng xử của các người“cán bộ” này. Họ vui vẽ nhiệt tình, tận
tụy với công việc, với trách nhiệm được giao phó, làm việc đúng với nghiã “đầy
tớ nhân dân”, rất ít “ông chủ nhân dân” không vừa ý với cung cách phục vụ của đầy
tớ của mình.
Riêng chuyện đầy tớ của nước dân chủ cộng sản nhất là Việt Nam, có lẽ mọi nguời
trong chúng ta không ít lần chứng kiến đầy tớ nhân dân phục vụ ông chủ nhân dân
“đáng xấu hổ” rất phổ biến, nó không còn là “cá biệt” cho bất cứ khu vực nào của
hệ thống tổ chức cai trị thuộc nhà nước dân chủ cộng sản!
Còn rất nhiều ý tưởng trong chuổi giá trị tư tưởng của các bộ óc vĩ đại được
hình thành trước, trong và sau cuộc cách mạng kỹ nghệ Âu Châu. Tư tưởng đó,
tinh hoa đó dân chủ tư sản đã làm, đã thực hiện tốt hơn, hữu hiệu hơn dân chủ
công sản.
Tuy thế chúng ta cần trở lại trọng tâm của hai mô hình dân chủ tư sản, dân chủ
công sản. Dân chủ tư sản hiệu quả hơn dân chủ cộng sản trong thực tiễn cai trị
là do cơ cấu tổ chức, do thiết chế bộ máy nhà nước. Trong mô thức này, ba ngành
hành pháp, lập pháp, tư pháp hoạt đông độc lập được phân công và qui định trách
nhiệm, quyền hạn rõ rệt. Ngoài ra các ngành này còn bị sự giám sát của người
dân để quyền lực nhà nước thật sự trở thành quyền lực của toàn dân và không do
một đảng duy nhất lãnh đạo mà nhiều đảng thay nhau lãnh đạo.
Dù thế nào đi nữa, dù khen hay chê, dù nói tốt hay xấu thì mô hình tổ chức cai
trị dân chủ công sản đã thất bại, đã bất lực trong cai trị, vì chỉ có duy nhất
đảng cộng sản lãnh đạo mà đảng này lại đứng trên, đứng ngoài hiến pháp,luật
pháp. Dân chủ công sản ngày nay ở Việt Nam thật ra là dân chủ trá hình của độc
tài quân chủ chuyên chế, của thời vua chúa xa xưa. Ở đó đã dần hiện ra cảnh “thế
tập”, cha truyền con nối. Ở đó lại tái hiện “pháp lệnh”, lệnh trên truyền xuống
cho cấp thừa hành, bất luận đúng sai, từ lệnh miệng đến văn bản. Ở đó kẻ cầm
quyền dùng hình luật như là vũ khí để trấn áp, bịt miệng, trừng phạt những cá
nhân dũng cảm chỉ ra những sai trái, độc đoán của tầng lớp thống trị, dìm dân
nước xuống vực sâu đói nhgèo, lạc hậu, chậm tiến, tồi tệ hơn chế độ mà họ dùng
bạo lực cách mạng để lật đổ.
Nói tóm lại, cả hai nhóm tổ chức cai trị dân chủ tư sản và dân chủ công sản đều
có một số nhận định, chia sẻ cũng như nhìn nhận chung về giá trị con người và
xã hội. Thế nhưng dân chủ cộng sản ngày càng rời xa lý tưởng ban đầu, nó đã biến
lý tưởng thành hoang tưởng bởi sai lầm trong mô thức cai trị, hệ thống quản trị
quốc gia và dân chủ tư sản thật sự thực hiện được mục tiêu “ Dân giàu - nước mạnh
- xã hội – công bằng –dân chủ -văn minh” xứng đáng trở thành mô hình cai trị lý
tưởng được nhân loại ước mơ, hướng tới cuả thời hiện đại.