Thập niên 1980 và 90, một kẻ vụng về như tôi cũng kiếm được những việc làm tay chân. Tại Philadelphia, tôi sơn nhà, lau kiếng các cửa tiệm và dọn dẹp những căn thuê và văn phòng. Ngày đầu tiên sơn nhà, tôi dựng ngược cầu thang lên tường, miễn cười nhé, nhưng không bị đuổi. Lần khác, bị bia hành, tôi phải trèo xuống cầu thang để ói năm, sáu lần, mà vẫn không bị sa thải. Chủ tôi, Joe LeBlanc chỉ cười ngất. Thậm chí hắn còn trả lương tôi nguyên ngày, rồi cho về sớm.
Thuở đó dễ kiếm ăn, ai nấy rộng rãi hơn, và bo nhiều hơn tại các quán nhậu. Sau giờ làm, tụi tôi thường chui vào The Office, một ba nhảy khoả thân hạng bét, nơi mà bọn lịch sự, choàng complet, không bao giờ đến. Luật Pennsylvania không cho hở nắm vú, nên mấy nàng tiên cứ phải dán, ấn hai ngôi sao nho nhỏ lên đỉnh nhũ hoa. Hạ tầng thì lúc bụm, lúc loé, loé, làm quần chúng loá, loà đôi mắt, quần quật tâm trạng và ký ức. Các em nghe đây, đây là nguồn gốc nhân loại, hỡi ai đi ngang cũng phải cúi đầu, bùi ngùi, lẩm bẩm câu gì cũng được. Xem chán, chúng tôi kéo nhau lại McGlincheys để nốc bia Rolling Rock và uýtki Jameson. Tại The Office, một ả da đen tủm tỉm, “Tao nghe nói bọn Tàu tụi bay có thể làm tình, à, một trăm lần liên tiếp?” Tôi không nỡ nào làm ả vỡ mộng về một niềm tin phấn khởi và dễ thuơng như vậy.
Ngược đời, Joe là một người Canada đã sang Mỹ để nhập ngũ và tham gia chiến tranh Việt Nam. Vừa di cư vừa diệt cộng, lại được cặp một nàng Việt lai Pháp, một công ba chuyện. Có lần hắn thấy một lính Mỹ quăng đồ hộp, thật mạnh, lên đầu con nít Việt Nam. “Việt Cộng can đảm hơn chúng tao,” Joe thú thật. Sau khi bị đạp khỏi quân đội vì lý do kỷ luật, Joe ở đại tại Mỹ, bất hợp pháp. Rời chiến trường vài ngày, hắn bắn bể một đèn đường tại Oakland, Cali. “Tại sao?” tôi hỏi. “Tao đéo biết. Lúc đó tao mát.” Joe mê súng ống, và thường xuyên đến Kentucky để cất một căn nhà vòm, trong một quận hoàn toàn da trắng. Hắn bảo tôi hứng thì xuống chơi, hắn sẽ cho bắn những cây tiểu liên, đủ loại, nhưng tôi chẳng dại gì tạo cơ hội để Joe lên cơn. Tặc tặc tặc tặc! Thấy tôi giữa rừng ôm cây AK-47, Joe xơi tôi luôn thì bỏ mẹ!
Như ai nấy, Joe có lúc ương ương, nhưng hắn thật tốt bụng, tôi cam đoan, bởi vì hắn rất tử tế với nhân viên, vì chịu mướn những kẻ quờ quạng hay chậm hiểu, bởi tuổi tác, bẩm sinh hay thuốc men. Mùa đông ít việc, hắn còn cho tôi vay tiền, đem đến tận nhà, luồn vô kẽ cửa và hai lần hắn còn bảo, “Khỏi!” khi tôi định trả nợ. Joe mướn một cụ, vì lão già này đói há họng. Laura ê hề ký lô, nên Joe cho sơn phết tầng một, để miễn leo thang. Joe mướn một khứa chậm đến nỗi có biệt danh là “Êm Đềm.” Với một miếng giấy nhám, Êm Đềm khều khều chẳng khác gì Marcel Marceau. Là một dạng dược sỹ, thậm chí nhà hoá học cao siêu, bí hiểm, Êm Đềm thích pha trộn nhiều chất thiên nhiên hay hoá học trong cơ thể, nên rất tiếc chết đứng, tại bồn rửa tay, khi chưa đầy 25 tuổi. Tony thì tù 13 tháng bởi buôn ma túy. Hắn và thằng em cứ mỗi tháng lên xe lửa xuống Miami, bốc hàng, nhưng tiền lai láng như Coke, chúng mua xe xì po. Khòm người, mấy ghệ toe toét, khen nước sơn láng. Chúng bể mánh khi bị cò chặn bởi một lỗi giao thông vớ vẩn. Tony chết 35 tuổi. Hắn bảo trong tù, nhiều tên xinh xinh bị rạch lỗ đít bởi lưỡi lam, dĩ nhiên là miễn cưỡng, để thêm trơn tru khi ra vào. Chi tiết này tôi xen vào một truyện ngắn trong quyển Fake House [Nhà Ngụy].
Này nào, Joe không làm từ thiện, mà mần ăn đàng hoàng, và chúng tôi không ù lì hay chơi ma túy trong giờ làm việc. Thậm chí còn cày tối đa, rất là vinh quang, khi không ói mửa. Joe mướn bọn tôi vì thuở ấy thiếu nhân công, nhất là cho những nghề cu li, nhưng bây giờ, bạn phải có bằng đại học chỉ để pha cà phê hay gác cổng bãi đậu xe. Với cả lô người cấu xé dành từng việc làm, sẽ đến lúc một tiến sĩ cũng phải khúm núm, nhắc nhở, “Bà có cần ăn món tráng miệng không?” Hay, “Ông có cần tăm xỉa răng không?” Mấy ả mới lấy bằng Phân Tích Thơ Kiểng Hậu Hiện Đại sẽ phải uốn, éo, ưỡn da thịt trên xân khấu, mỉm, loé, rồi hỏi, “Tao nghe nói bọn Tàu tụi bay có thể làm tình, à, một trăm lần liên tiếp?” Phải nịnh khách mới được bo xịn, đúng không?
Tuần vừa rồi, tôi tạt vào McGlincheys gần 12 giờ trưa. Vắng teo. Nếu bọn mạt rệp không còn tiền để nhấm nháp bia bèo vào giờ ăn trưa, kinh tế quả đang chúi đầu. “Sao không ma nào, Ronnie?” tôi hỏi cha chủ.
“Có mày!”
“À, nhưng vầy không ổn. Ai nấy đâu rồi?!”
“Bây giờ thiên hạ không uống như xưa. Vậy thôi.”
“Tại vì kinh tế!”
“Không phải, không phải. Thiên hạ chỉ không uống như xưa. Xưa, klhông bao giờ có ai vô ba mà không uống bia. Bây giờ thì có.”
“Vô ba mà không uống bia? Nghĩa là sao?”
“Thí dụ bốn thằng ngồi một bàn, sẽ có một hay thậm chí hai thằng không uống gì hết!”
“Thật là vô duyên!”
"Hay là thiên hạ mua bia ở tiệm, rồi đem về nhà uống, khỏi cần vô ba. Về nhà thì dễ phì phà.”
"Ronnie, mày ơi, thiên hạ hút xì ke từ hổi xửa, hồi xưa rồi, đâu phải mới đây!”
"Ừ, có lẽ mày đúng. Có lẽ kinh tế có ảnh hưởng."
Đối với một số chủ tiệm, sự thật quá phũ phàng, nên họ cứ bám đại vào tuyên truyền về “phục hồi kinh tế,” lải nhải trên TV và báo chí, trong khi bao nhiêu người chung quanh đã nằm dưới đáy xâu, và chính họ đang đuối sức. Tuy nhiên, là một ba bèo ngay trung tâm thành phố, McGlincheys có thể không những ngáp, ngáp, mà còn sống dai, thậm chí hồi xuân. Khi những ba lẫy lừng chung quanh lăn đùng, những bọn khách kha khá đó, nay cũng bắt đầu chật vật, sẽ mò vào đây. Ngồi trên những ghế cao xiêu vẹo, lòi mút, họ sẽ nhí mắt, nhe răng và hỏi, “Đặc biệt hôm nay là cái gì? Loại bia nào rẻ nhất?”
Đúng là cuộc đời. Nhiều thứ muốn bắn thì đã chậm rồi, còn nhiều thứ đáng bắn, thì bắn không được. Nhiều khi chưa kịp bắn, thì đã bị bắn rồi.
Đinh Linh
Nhấn Vào Đây Để Tải Tập Tin PDF
Thuở đó dễ kiếm ăn, ai nấy rộng rãi hơn, và bo nhiều hơn tại các quán nhậu. Sau giờ làm, tụi tôi thường chui vào The Office, một ba nhảy khoả thân hạng bét, nơi mà bọn lịch sự, choàng complet, không bao giờ đến. Luật Pennsylvania không cho hở nắm vú, nên mấy nàng tiên cứ phải dán, ấn hai ngôi sao nho nhỏ lên đỉnh nhũ hoa. Hạ tầng thì lúc bụm, lúc loé, loé, làm quần chúng loá, loà đôi mắt, quần quật tâm trạng và ký ức. Các em nghe đây, đây là nguồn gốc nhân loại, hỡi ai đi ngang cũng phải cúi đầu, bùi ngùi, lẩm bẩm câu gì cũng được. Xem chán, chúng tôi kéo nhau lại McGlincheys để nốc bia Rolling Rock và uýtki Jameson. Tại The Office, một ả da đen tủm tỉm, “Tao nghe nói bọn Tàu tụi bay có thể làm tình, à, một trăm lần liên tiếp?” Tôi không nỡ nào làm ả vỡ mộng về một niềm tin phấn khởi và dễ thuơng như vậy.
Ngược đời, Joe là một người Canada đã sang Mỹ để nhập ngũ và tham gia chiến tranh Việt Nam. Vừa di cư vừa diệt cộng, lại được cặp một nàng Việt lai Pháp, một công ba chuyện. Có lần hắn thấy một lính Mỹ quăng đồ hộp, thật mạnh, lên đầu con nít Việt Nam. “Việt Cộng can đảm hơn chúng tao,” Joe thú thật. Sau khi bị đạp khỏi quân đội vì lý do kỷ luật, Joe ở đại tại Mỹ, bất hợp pháp. Rời chiến trường vài ngày, hắn bắn bể một đèn đường tại Oakland, Cali. “Tại sao?” tôi hỏi. “Tao đéo biết. Lúc đó tao mát.” Joe mê súng ống, và thường xuyên đến Kentucky để cất một căn nhà vòm, trong một quận hoàn toàn da trắng. Hắn bảo tôi hứng thì xuống chơi, hắn sẽ cho bắn những cây tiểu liên, đủ loại, nhưng tôi chẳng dại gì tạo cơ hội để Joe lên cơn. Tặc tặc tặc tặc! Thấy tôi giữa rừng ôm cây AK-47, Joe xơi tôi luôn thì bỏ mẹ!
Như ai nấy, Joe có lúc ương ương, nhưng hắn thật tốt bụng, tôi cam đoan, bởi vì hắn rất tử tế với nhân viên, vì chịu mướn những kẻ quờ quạng hay chậm hiểu, bởi tuổi tác, bẩm sinh hay thuốc men. Mùa đông ít việc, hắn còn cho tôi vay tiền, đem đến tận nhà, luồn vô kẽ cửa và hai lần hắn còn bảo, “Khỏi!” khi tôi định trả nợ. Joe mướn một cụ, vì lão già này đói há họng. Laura ê hề ký lô, nên Joe cho sơn phết tầng một, để miễn leo thang. Joe mướn một khứa chậm đến nỗi có biệt danh là “Êm Đềm.” Với một miếng giấy nhám, Êm Đềm khều khều chẳng khác gì Marcel Marceau. Là một dạng dược sỹ, thậm chí nhà hoá học cao siêu, bí hiểm, Êm Đềm thích pha trộn nhiều chất thiên nhiên hay hoá học trong cơ thể, nên rất tiếc chết đứng, tại bồn rửa tay, khi chưa đầy 25 tuổi. Tony thì tù 13 tháng bởi buôn ma túy. Hắn và thằng em cứ mỗi tháng lên xe lửa xuống Miami, bốc hàng, nhưng tiền lai láng như Coke, chúng mua xe xì po. Khòm người, mấy ghệ toe toét, khen nước sơn láng. Chúng bể mánh khi bị cò chặn bởi một lỗi giao thông vớ vẩn. Tony chết 35 tuổi. Hắn bảo trong tù, nhiều tên xinh xinh bị rạch lỗ đít bởi lưỡi lam, dĩ nhiên là miễn cưỡng, để thêm trơn tru khi ra vào. Chi tiết này tôi xen vào một truyện ngắn trong quyển Fake House [Nhà Ngụy].
Quán bia McGlincheys.
Ai mà chịu làm chủ một đám trời đánh như vầy thì thật là đáng phục, nhưng, như tôi đã bảo, thuở đó kinh tế tốt, và ai nấy đều có việc. Tôi cũng biết Tumi, một khứa Đức lang thang, chuyên di chuyển bằng xe đò Greyhound, và có thể ngồi trên xe buýt ba ngày mỗi chuyến. Khi không lảng vảng tại Phila, hay múa cầu mưa, kiểu da đỏ, tại North Dakota, hắn thường mò đến Santa Monica, nơi hắn ngủ ngoài bãi biển. Sạch túi, Tumi chỉ cần đứng trước tiệm sơn, rồi chỉ không lâu sẽ một người thầu nào đó mướn. Mỗi ngày Tumi chỉ cần đủ tiền để ngốn một bữa bao bụng, rồi nốc bia về chiều. Tên thật của hắn là Ludwig, nhưng đổi thành Tumi vì theo đạo Hồi, tuy Tumi Hồi cỡ nào, hay kiểu nào, tôi cũng không rõ. Tuy không uyên bác gì, Tumi giáo dục tôi, “Mày biết một trái ôliu có nhiều chất đạm bằng một miếng thịt bò bistek?” Rồi, “Phải mất nhiều thời gian lắm mới tạo được một khúc xương. Lâu lắm!” Joe cũng mướn Tumi.Này nào, Joe không làm từ thiện, mà mần ăn đàng hoàng, và chúng tôi không ù lì hay chơi ma túy trong giờ làm việc. Thậm chí còn cày tối đa, rất là vinh quang, khi không ói mửa. Joe mướn bọn tôi vì thuở ấy thiếu nhân công, nhất là cho những nghề cu li, nhưng bây giờ, bạn phải có bằng đại học chỉ để pha cà phê hay gác cổng bãi đậu xe. Với cả lô người cấu xé dành từng việc làm, sẽ đến lúc một tiến sĩ cũng phải khúm núm, nhắc nhở, “Bà có cần ăn món tráng miệng không?” Hay, “Ông có cần tăm xỉa răng không?” Mấy ả mới lấy bằng Phân Tích Thơ Kiểng Hậu Hiện Đại sẽ phải uốn, éo, ưỡn da thịt trên xân khấu, mỉm, loé, rồi hỏi, “Tao nghe nói bọn Tàu tụi bay có thể làm tình, à, một trăm lần liên tiếp?” Phải nịnh khách mới được bo xịn, đúng không?
Tuần vừa rồi, tôi tạt vào McGlincheys gần 12 giờ trưa. Vắng teo. Nếu bọn mạt rệp không còn tiền để nhấm nháp bia bèo vào giờ ăn trưa, kinh tế quả đang chúi đầu. “Sao không ma nào, Ronnie?” tôi hỏi cha chủ.
“Có mày!”
“À, nhưng vầy không ổn. Ai nấy đâu rồi?!”
“Bây giờ thiên hạ không uống như xưa. Vậy thôi.”
“Tại vì kinh tế!”
“Không phải, không phải. Thiên hạ chỉ không uống như xưa. Xưa, klhông bao giờ có ai vô ba mà không uống bia. Bây giờ thì có.”
“Vô ba mà không uống bia? Nghĩa là sao?”
“Thí dụ bốn thằng ngồi một bàn, sẽ có một hay thậm chí hai thằng không uống gì hết!”
“Thật là vô duyên!”
"Hay là thiên hạ mua bia ở tiệm, rồi đem về nhà uống, khỏi cần vô ba. Về nhà thì dễ phì phà.”
"Ronnie, mày ơi, thiên hạ hút xì ke từ hổi xửa, hồi xưa rồi, đâu phải mới đây!”
"Ừ, có lẽ mày đúng. Có lẽ kinh tế có ảnh hưởng."
Doãn Quốc Vinh, thơ
LỤC BÁT RU HỜI
Tặng riêng cho Mẹ
Dăm ba câu hát ngọt ngào
Đôi dòng lục bát lao xao ru hời
Mà sao đến tận cuối đời...
Con đi chẳng hết những lời mẹ ru...
California 2011
NIÊU CƠM QUÊ NHÀ
Tặng cho người thân ở xa
...
Lạy trời, lạy đất, lạy mây
Lạy cho lúa chín trĩu đầy hạt thơm
Lạy cho xó bếp nhiều rơm
Để tôi thổi chín niêu cơm quê nhà
Mời anh, mời chị ở xa
Ghé chơi... xơi chén cơm cà với tôi
Bát canh bông bí ngọt chồi
Vại dưa, khoanh cá, khúc dồi... chân quê
Dăm năm thu vén bộn bề
Này anh, này chị đường về nhớ chăng ?
California 2007
DOÃN QUỐC VINH
Dĩ nhiên là kinh tế rồi. Một ả bán ba cho chính Ronnie, Aila, bảo tôi dạo này tiền vô xụt một phần ba. Nhiều mặt hồi xưa lại thường xuyên, bây giờ ả chì thấy mỗi tháng cỡ một lần. Chính ả cũng phải dè sẻn, bớt ăn nhà hàng. Chẳng có gì hay ho, phấn khởi trong khi kinh kế bầy hầy.LỤC BÁT RU HỜI
Tặng riêng cho Mẹ
Dăm ba câu hát ngọt ngào
Đôi dòng lục bát lao xao ru hời
Mà sao đến tận cuối đời...
Con đi chẳng hết những lời mẹ ru...
California 2011
NIÊU CƠM QUÊ NHÀ
Tặng cho người thân ở xa
...
Lạy trời, lạy đất, lạy mây
Lạy cho lúa chín trĩu đầy hạt thơm
Lạy cho xó bếp nhiều rơm
Để tôi thổi chín niêu cơm quê nhà
Mời anh, mời chị ở xa
Ghé chơi... xơi chén cơm cà với tôi
Bát canh bông bí ngọt chồi
Vại dưa, khoanh cá, khúc dồi... chân quê
Dăm năm thu vén bộn bề
Này anh, này chị đường về nhớ chăng ?
California 2007
DOÃN QUỐC VINH
Đối với một số chủ tiệm, sự thật quá phũ phàng, nên họ cứ bám đại vào tuyên truyền về “phục hồi kinh tế,” lải nhải trên TV và báo chí, trong khi bao nhiêu người chung quanh đã nằm dưới đáy xâu, và chính họ đang đuối sức. Tuy nhiên, là một ba bèo ngay trung tâm thành phố, McGlincheys có thể không những ngáp, ngáp, mà còn sống dai, thậm chí hồi xuân. Khi những ba lẫy lừng chung quanh lăn đùng, những bọn khách kha khá đó, nay cũng bắt đầu chật vật, sẽ mò vào đây. Ngồi trên những ghế cao xiêu vẹo, lòi mút, họ sẽ nhí mắt, nhe răng và hỏi, “Đặc biệt hôm nay là cái gì? Loại bia nào rẻ nhất?”
Phòng thuê một người nghèo tại Philadelphia, không có tủ lạnh, 2009
Lần đầu tiên vào McGlincheys, năm 1982, tôi 18 tuổi. Lúc ấy, một panh Rolling Rock chỉ 80 xu, nay $2.65. Lạm phát là một thuế ngầm, bởi bọn cai trị in tiền bừa bãi. Trên tường, đồng hồ không rõ số, để dân quên thời giờ, thong thả uống bia từ trưa đến chiều, đến 2 giờ khuya, lúc bị đuổi ra ngoài đường, tủi buồn, ngơ ngác, lâng lâng hay dận giữ. Trên tường, xưa chỉ một TV, nay bốn cái, chiếu thể thao liên miên. Vì bị chia trí, thiên hạ khó tập trung vào việc xã hội hay chính trị, khó bàn cãi với nhau. Trong các ba Mỹ, hay thậm chí bất cứ đâu, kể cả Việt Nam, nhạc thường inh ỏi. Trước thời tân tiến, nhạc được xướng lên khi ta vui, ta buồn, nay nhạc bị áp dụng để lấp tư duy. Nhạc thâu đã biến thành một công cụ ngu dân. Một lần tại Brighton, Anh Quốc, tôi mò vào một ba tuyệt đối không chơi nhạc, nên rất dễ nói chuyện, ngẫm nghĩ hay quan sát. Quả là thiên đàng!
Cặp vợ chồng Việt Nam bán trái cây và rau cải tại Chợ Ý, Philadelphia, 2012.
Ba Mỹ thường hiếm khách Á Châu. Khoảng 1990, tôi gặp một người Việt tại McGlincheys. Bùi sống tại Camden, một thành phố tồi bại và nguy hiểm nhất nhì Hoa Kỳ, như Detroit vậy, tuy nhỏ hơn. Bùi làm lò thịt gà, và mỗi tháng, hắn mò sang Phila để chơi đĩ trong phố Tàu. Cựu chiến binh Cộng Hoà, Bùi bị tù sau 75, bị Việt Cộng đánh không còn răng cửa. Viết về Bùi, tôi đăng một truyện ngắn đầu tiên, “555,” và một chi tiết khác về Bùi, tôi cũng xen vào tiểu thuyết Love Like Hate [Yêu Như Ghét hay Yêu Thích Ghét, vì “like” có hai nghĩa]. Tôi giới thiệu Bùi với thằng bạn Joe Banford. Mới qua Mỹ bảy tháng, tiếng Anh Bùi kém, không trò chuyện được, nhưng hắn có bảo Joe, “If someone bother you, I will shot him!” Shoot là bắn, shot là đã bắn, I will shoot him có nghĩa là Tao sẽ đã bắn nó!Đúng là cuộc đời. Nhiều thứ muốn bắn thì đã chậm rồi, còn nhiều thứ đáng bắn, thì bắn không được. Nhiều khi chưa kịp bắn, thì đã bị bắn rồi.
Đinh Linh
Nhấn Vào Đây Để Tải Tập Tin PDF
Gửi ý kiến của bạn
