Câu Chuyện Khu Địa Đàng Ở Miền Đông Với Những Đổi Thay Đang Diễn Ra
Sơn Tùng
Ngày 11.8.2011, Lực Lượng Đặc Nhiệm Chống Băng Đảng (Gang Task Force) bất ngờ mở cuộc bố ráp tại Khu Thương mại Eden trên Đại lộ Wilson, thuộc Thành phố Falls Church, Virginia, khởi sự từ 4 giờ chiều ngày 11 kéo dài tời 5 giờ sáng ngày 12.8 và 19 người đã bị bắt với những lý do khác nhau, từ say rượu tới cờ bạc bất hợp pháp, hay có liên hệ đến một băng đảng được gọi là Dragon Family.
Sau cuộc bố ráp, giới chức cảnh sát địa phương đã mở một cuộc họp báo để công bố kết quả mà sau đó tin về vụ này đã được phổ biến trên báo chí Mỹ như The Washington Post, Falls Church News Press, và các hệ thống truyền hình lớn NBC, ABC, CBS với nội dung vẽ ra một hình ảnh xấu về trung tâm thương mại lớn nhất của cộng đồng người Việt tại Vùng Hoa Thịnh Đốn, như sự lộng hành của băng đảng Gia đình Con Rồng trong Khu Eden với những tội ác như tống tiền, cờ bạc, và mãi dâm Hệ thống truyền hình CBS còn chiếu bản tường trình về băng đảng cùng với hình ảnh quốc kỳ VNCH trong Khu Eden, tạo ra ấn tượng xấu về người Việt chống cộng ở hải ngoại.
Những hành động nhuốm màu kỳ thị ấy đã gặp phản ứng mạnh từ phiá cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong vùng, nhất là những thương gia làm ăn trong Khu Eden. Ngày 22.8.2011, một cuộc họp báo đã được Hiệp Hội Thương mại Người Mỹ gốc Việt Vùng HTĐ (Vietnamese American Chamber of Commerce - District of Columbia, viết tắt là VACOC-DC) đứng ra tổ chức trong Khu Eden.
Trong cuộc họp báo này, đại diện của Hiệp Hội đã công bố bản lên tiếng, nêu ra những hành động sai trái của Cảnh sát trong cuộc bố ráp, xem thường thủ tục pháp lý, lộng quyền trong lúc thi hành nhiệm vụ, tự do bắt giữ và chụp hình nhiều người mà không có lý do chánh đáng. Sau đó, Cảnh sát lại không mời báo chí Việt ngữ tham dự cuộc họp báo, và những tin tức thiếu trung thực, phóng đại đã được đưa ra, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều doanh nghiệp đang làm ăn trong Khu Eden và tạo ra sự hoang mang trong cộng đồng người Việt sinh sống trong Vùng HTĐ. Chưa nói đến ảnh hưởng rộng lớn hơn khi các sắc dân khác, vì được thông tin không chính xác, đã có thể có những ngộ nhận về sinh hoạt trong Khu Eden và xa lánh nơi này vì bị coi như thiếu an ninh, do các băng đảng kiểm soát.
Khu Eden 30 năm trước đây là một bãi đất hoang. Nhờ người Việt tị nạn, nơi đây đã trở thành một khu thương mại nhộn nhịp, một tự hào của cộng đồng gốc Việt trong vùng, đóng góp vào sự phồn thịnh chung tại Falls Church và Virginia. Nay Khu Eden đang có cơ đi xuống vì những sự buộc tội của Cảnh sát, như lời tuyên bố của Trung úy Charlie Dean, thuộc Sở Cảnh sát Prince Geoge County: Gia đình Con Rồng, một băng đảng người Mỹ gốc Việt, đã đe dọa sự kinh doanh trong Khu Eden từ nhiều năm nay. Tống tiền, bạo động và đe dọa đã luôn luôn ám ảnh các chủ tiệm bao lâu băng đảng còn hoạt động, và đâm chém, nổ súng (phần nhiều là giữa các thành viên băng đảng với nhau) và mua bán ma túy thường xảy ra luôn. Cái cộng đồng gắn bó với nhau trong Khu Eden đã bị tê liệt và bị đe dọa bởi sự hiện diện của băng đảng.
Các chủ cơ sở kinh doanh trong Khu Eden đã bác bỏ những lời cáo buộc vô căn cứ trên đây của Cảnh sát mà họ cho rằng bất công và có sự kỳ thị chủng tộc.
Cho đến nay, qua bốn phiên xử, trong số 19 người bị bắt trong cuộc bố ráp và 1 người bị bắt sau, đã có 10 người bị đưa ra toà xử về tội cờ bạc bất hợp pháp và đều được tha bổng.
Ngoài ra, có 3 người nhận tội cờ bạc bất hợp pháp và đóng tiền phạt thay vì thuê luật sư biện hộ tốn kém hơn, 3 chủ quán bị buộc tội có pháo, có rượu trong tiệm, những tội nhẹ không liên quan gì tới băng đảng.
Trong khi chờ toà xét xử 4 người còn lại, VACOC - DC đã tổ chức một cuộc họp dân chính (Town Hall Meeting) tại Khu Eden vào tối hôm 8.12.2011 giữa các giới chức chính quyền Thành phố Falls Church và cư dân gốc Việt trong vùng, nhất là những người làm ăn trong Khu Eden, với sự góp mặt của vài tổ chức và đại diện truyền thông Việt ngữ.
Điều khiển cuộc họp này là ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch VACOC - DC, và Luật sư Trần Hậu Duệ, cả hai đều thuộc thế hệ một rưỡi, những người lớn lên trong xã hội Mỹ và được đào tạo từ nền giáo dục Mỹ.
Hai vấn đề chính đã được nêu ra trong cuộc họp này là vụ bố ráp Khu Eden ngày 11.8 và vấn đề tiền thuê phố kinh doanh trong Khu Eden quá cao.
Về những thắc mắc và câu hỏi liên quan đến cuộc bố ráp, ông Davis Snyder, Phó Thị trưởng Thành phố Falls Church, cho biết tuy là Phó Thị trưởng nhưng ông không thể ảnh hưởng vào việc làm của Cảnh sát. Những người bị bắt trong vụ này đã được Cảnh sát lập hồ sơ đưa ra toà, mọi người phải đợi quyết định của tòa án. Phần chính quyền Falls Church cũng đang điều tra tìm hiểu sự thật về vụ này và sẽ cho cộng đồng biết kết quả sau. Ông Snyder nói thêm: Trước đây, mỗi khi quý vị gặp khó khăn, quý vị không biết gặp ai, và chúng tôi cũng không biết liên lạc với ai trong cộng đồng quý vị. Từ ngày có Hiệp hội VACOC - DC, chúng ta có thể liên lạc với nhau và Hội-đồng Thành Phố rất quan tâm đến các thương gia ở đây, chúng ta có thể cùng nhau xây dựng mối liên hệ tốt đẹp hơn. Ông Snyder cho biết đã có những quan hệ rất tốt với Hiệp Hội qua vụ bố ráp tại Khu Eden.
Vấn đề tiền thuê phố kinh doanh trong Khu Eden quá cao hầu như mọi người đã biết từ lâu, nhưng đây là lần đầu tiên được công khai nêu ra với chính quyền TP Falls Church, do các người kinh doanh trong Khu Eden và do VACOC - DC. Một thành viên của VACOC - DC đã trình bày kết quả của một cuộc khảo sát cho thấy các trung tâm thương mại ở gần Khu Eden có những tiện nghi và cơ hội kinh doanh thuận lợi hơn nhưng tiền thuê phố và tiền CAM (phụ thu về dịch vụ vệ sinh, cào tuyết,vv.) thấp hơn Khu Eden nhiều. So sánh tiền thuê phố thì trong bốn trung tâm gần Khu Eden nhất, tiền thuê khoảng 25-45$/square foot/tháng, tiền CAM 5-5.50$/SF, trong khi Khu Eden tiền thuê phố có nhiều hạng, thấp nhất khoảng 80$/SF và tiền CAM khoảng $19/SF, hạng thứ hai là 102$/SF và tiền CAM $28/SF. Tiền CAM trả cho những việc gì, chủ phố chưa bao giờ cho người thuê biết. Trên biên lai chỉ ghi tiền nhà và tiền CAM chứ không cho biết gì thêm cả. Kết luận, tiền thuê phố ở Khu Eden cao tương đương với phố chính New York hay DC, và tiền CAM ở Khu Eden đã mắc hơn những nơi gần Eden từ 300 tới 500%.
Một vấn đề quan trọng khác cũng được nêu lên là có quá nhiều tiệm ăn trong Khu Eden. Hiện có khoảng 50 nhà hàng hay tiệm ăn uống trong tổng số 120 cửa hàng tại đây (chiếm gần phân nửa cơ sở kinh doanh). Chủ phố chỉ biết thu tiền, và tiền thuê mỗi ngày một tăng cao mà không có chính sách nào để tránh cho các cơ sở kinh doanh trong Khu Eden cạnh tranh lẫn nhau, và giết lẫn nhau.
Sau khi nghe VACOC - DC trình bày , ông Wyatt Shields, Giám đốc Điều hành của TP Falls Church, nói, ông thấy được những vấn đề khó khăn của những ngừơi buôn bán ở Khu Eden, chẳng hạn như có nhiều nhà hàng hay dịch vụ giống nhau trong một khu thương mại và tiền thuê phố, tiền CAM quá cao. Khi trở về văn phòng, ông ta sẽ bắt đầu làm việc, nhìn kỹ vào những vấn đề này để xem có những luật lệ hay phương cách gì có thể giúp được những người kinh doanh trong Khu Eden.
Hai vấn đề nói trên tuy hai mà một, và liên hệ chặt chẽ với nhau, và đã được Luật sư Trần Hậu Duệ nói đi nói lại. Thứ nhất là cộng đồng chúng ta đã không thay đổi từ năm 1975 khi đặt chân lên nước Mỹ tị nạn. Thứ hai là chúng ta đã im lặng quá lâu để cho một người biết luật pháp hiếp đáp cộng đồng chúng ta.
Ông Duệ nói rằng đây không phải là một cuộc chiến tranh giữa cộng đồng người gốc Việt và TP Falls Church, cũng không phải chỉ là bảo vệ 19 người bị bắt và bị đối xử kỳ thị, mà đây là vấn đề dân quyền và công bằng cho mọi sắc dân, trong đó có công dân gốc Việt. Đây là cơ hội cho chúng ta lên tiếng, làm việc chặt chẽ với nhau để thay đổi. Chúng ta không thể chấp nhận mãi sự đối xử bất công và kỳ thị. VACOC - DC được thành lập là để đứng ra cùng đồng hương đòi hỏi sự thay đổi, và cần có sự tự giác về quyền của mình và sự dấn thân tranh đấu của mọi người. Hiệp Hội sẵn sàng làm mọi việc để giúp đồng hương nhưng không thể tự làm một mình, và con đường còn dài, còn nhiều khó khăn, mong mọi người cùng đi với Hiệp Hội.
Tới đây, chúng ta thấy rõ, do vụ bố ráp Khu Eden, cộng đồng người gốc Việt tại Vùng Hoa Thịnh Đốn đã buớc vào một khúc quanh mới với sự xuất hiện của Hiệp Hội VACOC - DC gồm những người thuộc thế hệ một rưỡi, những người trẻ dấn thân, đứng ra lãnh đạo một cuộc thay đổi tư duy và hành động nhằm đưa cộng đồng gốc Việt hội nhập toàn diện vào xã hội Mỹ, thay vì đứng bên lề, hoài niệm quá khứ và chấp nhận những đối xử bất công, kỳ thị.
Đây là con đường tất yếu phải mở ra, và nên có sự hiểu biết và tiếp tay của những tổ chức, hội đoàn hiện hữu trong cộng đồng, như ý kiến đã được giới báo chí Việt ngữ nêu ra trong một cuộc họp trước đây.
Phải chăng một sự trao đuốc đang diễn ra giữa hai thế hệ người Việt tị nạn ở hải ngoại?
Sơn Tùng
12.12.2011
Đọc sao giống báo VC viết thế?