Hôm nay,  

Câu Chuyện Y Tế: Sưng Phổi

14/11/200900:00:00(Xem: 8370)

Câu Chuyện Y Tế: Sưng Phổi

Bs Trần Mạnh Ngô
Bệnh nhân là một Ông già 77 tuổi than phiền ho và khó thở. Bệnh nhân cho biết khoảng gần một năm nay, lúc có lúc không, và triệu chứng có vẻ nặng hơn trong 3 ngày qua.
Trước hết bệnh nhân thấy ho một chút. Thỉnh thoảng như muốn khó thở và ho không có đàm. Bệnh nhân không hút thuốc lá, chưa bao giờ có tiền sử bệnh lý suyễn. Không rõ bệnh nhân làm nghề gì, chỉ biết bệnh nhân làm việc trong một hãng cung cấp dụng cụ y khoa trong vòng 10 năm nay. Bệnh nhân bị cao huyết áp, tiểu đường, cao mỡ, và hiện đang uống thuốc.
Cân lượng, huyết áp, mạch, nhiệt độ bệnh nhân không thấy có vẻ gì là đang bị bệnh nặng. Nghe phổi thấy tiếng khò khè cả 2 bên phổi trong lúc thở vào và tiếng lách cách trong lúc thở ra, nghe rõ hơn phổi bên trái so với phổi bên phải. Tim đâp bình thường. Rờ bụng không thấy đau và không sình bụng. Khi bệnh nhân gặp bác sĩ chuyên khoa về phổi, đo độ dưỡng khí (pulse oximetry) trong môi trường không khí phòng khám bệnh thấy thấp, độ bão hòa 92%. Nhiệt độ lúc này 100 độ F.
Chụp hình phổi cho biết có vết nám ở thùy dưới phổi dưới, khuyến cáo sưng phổi. Ngoài ra tim bình thương và bệnh nhân có xơ cứng động mạch chủ. Khi gặp bác sĩ phổi, chụp hình quang tuyến phổi cho thấy có vết nám ở thùy dưới phổi trái gần phía ngoài bao tim và có thay đổi toả mô khe phổi bên phải. Theo ý kiến bac sĩ chuyên khoa phổi thì bệnh nhân bị 1) Viêm phổi cấp tính thùy dưới bên trái và 2) Bệnh khe phổi kinh niên (chronic interstitial lung disease), chưa rõ nguyên nhân.
Bs phổi bàn luận bệnh lý vơí bệnh nhân và vợ bệnh nhân. Theo ý kiến bác sĩ chuyên khoa phổi thì bệnh nhân nên nhập viện để điều trị. Nhưng bệnh nhân từ chối.
Bác sĩ phổi cho một liều Solu-Medrol trong phòng mạch để kiểm soát khò khè phổi. Đồng thơì cho Medrol, Levaquin, và Symbicort. Bs phổi yêu cầu bệnh nhân trở lại phòng mạch phổi để trong vòng 24 giờ cần phải hoạch định điều trị ra sao. Bệnh nhân cũng được khuyến cáo cần vào bệnh viện ngay nếu không thấy thuyên giảm. Bệnh nhân được bác sĩ phổi theo dõi.
Sau giai đoạn điều trị câp tính, bệnh thuyên giảm. Nhưng theo bác sĩ phổi bệnh nhân vẫn cần tìm hiểu tình trạng bệnh phổi kinh niên. Và cần chụp hình cắt lớp trong tương lai sau khi khỏi hẳn tình trạng sưng phổi cấp tính. Bác sĩ chuyên khoa phổi theo dõi. Chụp hình phổi ít tuần sau thấy vết nám đã hoàn toàn biến mất, phổi trong trở lại bình thưòng.


Viêm sưng phổi nguy hiểm cho tất cả mọi người. Càng nguy hiểm hơn trong trường hợp này bệnh nhân bị bệnh kinh niên như tiểu đường và cao huyết áp. Theo Cơ Quan Bệnh Tiểu Đường thì bệnh nhân bị tiểu đường có nguy cơ tử vong gấp 3 lần vì cúm và viêm sưng phổi. Thường thưòng mỗi năm bệnh nhân tiểu đường phải chích ngừa cúm. Chích cúm không thể ngừa cúm được 100% nhưng ít ra có thể bảo vệ bệnh nhân khỏi bị mắc cúm trong vòng 6 tháng. Những người sống chung quanh trong gia đình cúm nên chích ngừa cúm hàng năm. Chính bản thân mình sẽ đỡ bị cúm hơn nếu những người xung quanh mình không bị cúm. Không chích ngừa cúm nếu bị phản ứng hột gà (vì siêu vi trùng cúm cấy trong hột gà). Bệnh nhân cần chích thuốc ngừa viêm sưng phổi. Rất tiếc chỉ có 1/3 bệnh nhân tiểu đường chích ngừa viêm sưng phổi. Trẻ em từ 2 tuổi trở lên hay những người già bị bệnh kinh niên (như tiểu đường) cần chích ngừa sưng phổi để ngừa nguy cơ tử vong vì sưng phổi.
Cứ 1 trong 20 người lớn tử vong vì sưng phổi. Cứ 2 trong 10 người lớn bị tử vong vì nhiễm trùng máu (vi trùng vào máu). Cứ 3 trong 10 người lớn lại bị tử vong khi bị sưng màng óc. Cứ 100,000 người tử vong hàng năm vì nhiễm vi trùng. Chích ngừa sưng phổi giúp phòng tránh những bệnh kể trên. Ít ra là 60% tránh được viêm sưng phổi, viêm màng óc, nhiễm trùng vào máu và tử vong. Có thể chích ngừa viêm phổi bất cứ lúc nào trong năm. Phần lớn có thể ngừa cả đời luôn. Trừ trường hợp bệnh nhân dưới 65 tuổi bị bệnh kinh niên hay yếu miễn nhiễm thì cứ 5-10 năm nên chích lại một lần.  Mùa đông là mùa sưng phổi, vậy nên chích ngừa sưng phổi.
Còn thêm một lời nhắn nữa là bệnh cúm heo H1N1 đang phát triển ở Hoa Kỳ. Trong mùa cúm, xin coi chừng tránh lây lan sang người khác. Dùng khăn giấy che mũi và mồm khi ho hay hắt xì. Vất giấy chùi vào sọt giác. Rửa tay bằng xà bong và nước, đặc biệt khi vừa ho hay hắt xì xong. Lau tay bằng rượu cồn cũng tốt. Không rờ tay vào mắt, mũi, hay miệng. Không gần những người đang bị bệnh. Khi bị cúm heo, nên ở nhà không đi làm, không đi học, tránh gần những ngưòi xung quanh để tránh lây lan sang người khác. Xin vào web site CDC để tìm hiểu thêm dịch cúm gà, cúm heo hay đại dịch cúm. (Bài này dùng làm tham khảo, nếu có vấn đề sưng phổi, bệnh nhân cần gặp khám bác sĩ gia đình).
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô, E-mail: nmtran@hotmail.com; Xin mời ghé thăm Y Dược Ngày Nay, www.yduocngaynay.com, Một Trang Web Y Khoa của người Việt viết cho người Việt.

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
1234567Trang sauTrang cuối

Rụng tóc (alopecia) thường xảy ra trên da đầu, nhưng cũng có thể xảy ra ở bất kỳ nơi nào trên cơ thể. Rụng tóc là một tình trạng phổ biến và không phải là vấn đề đáng lo ngại. Ở Úc, khoảng một nửa đàn ông ở độ tuổi 50 thường có dấu hiệu hói đầu, và hơn 1/4 phụ nữ trong cùng độ tuổi cho biết tóc họ bị thưa đi. Thường thì vấn đề này là do di truyền. Nếu thấy mình đang bị rụng tóc và đang lo lắng về điều đó, quý vị nên đi khám hoặc hỏi ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán trước khi thử bất kỳ phương pháp điều trị nào. Rất nhiều sản phẩm được quảng cáo là có khả năng đảo ngược tình trạng rụng tóc, nhưng lại có rất ít sản phẩm đã được kiểm nghiệm khoa học về hiệu quả.

Hàm răng của bệnh nhân có vẻ như được chăm sóc khá tốt, nhưng nha sĩ James Mancini, giám đốc lâm sàng của Trung Tâm Nha Khoa Meadville ở Pennsylvania, cảm thấy phần nướu có vấn đề. Tình cờ, Mancini có quen biết với bác sĩ của bệnh nhân đó nên đã liên lạc để chia sẻ sự lo ngại – và rồi họ ‘lần’ ra bệnh thật! Mancini cho biết: “Thực ra, Bob mắc bệnh ung thư bạch cầu (leukemia). Dù ông ấy không thấy mệt mỏi hay có các triệu chứng khác, nhưng vấn đề xuất hiện ở phần răng miệng. Khi bác sĩ của Bob biết được tình trạng, Bob đã được điều trị ngay lập tức.”

Thời nay, nhiều người thường bị đau cổ vai gáy, lại còn kèm theo cả đau đầu. Nỗi đau này có thể gây ra thêm nỗi đau khác, không chỉ về mặt vật lý mà còn về mặt tâm sinh lý. Xét về mặt sinh lý, ngày càng có nhiều nghiên cứu chứng minh rằng những cơn đau ở cổ thường khiến cho người ta bị thêm chứng đau đầu. Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí The Journal of Headache and Pain là nghiên cứu đầu tiên cung cấp những dấu hiệu khách quan về sự liên quan của cơ bắp với tình trạng đau nhức đầu.

Một nghiên cứu mới cho thấy thiếu ngủ không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng và hiệu suất làm việc trong ngày, mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí JAMA Network Open, so với những người ngủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi ngày, những người ngủ ít hơn 6 tiếng/ngày có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 cao hơn khi về già.

Khi nói đến việc giữ cho xương khỏe mạnh, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến vitamin D, chất dinh dưỡng giúp cơ thể hấp thụ lượng canxi cần thiết để giúp cho bộ xương chắc khỏe. Nhưng dù rằng vitamin D đúng là một chất dinh dưỡng thiết yếu, trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy tầm quan trọng của các loại vitamin khác trong việc chống gãy xương (fractures) và bệnh loãng xương, hay bệnh xương xốp (osteoporosis).

Không thể nhìn thấy bằng mắt thường, không có mùi và cũng chẳng có vị, những lượng nhỏ chì (lead) hiện diện trong các vật dụng mà chúng ta sử dụng hàng ngày, trong nhà chúng ta ở, và cả trong nước chúng ta uống. Thậm chí, chì còn xuất hiện trong các bình nước tái sử dụng, như việc phát hiện ra chì trong đáy ly Stanley. Vụ việc đã làm dấy lên nhiều tranh cãi và khơi dậy sự chú ý của người tiêu dùng đối với một vấn đề đã tồn tại từ rất lâu.

Hôm cuối tháng Hai vừa qua, Tòa Tối cao của bang Alabama phán quyết rằng: “Phôi đông lạnh là trẻ em.” Tuyên án này tuy chỉ có uy lực theo Hiến pháp và luật pháp ở Alabama, tuy nhiên, sự bắt đầu này tạo ra tiền lệ cho tất cả những vụ án vế sau của tất cả các bang khác và kề cả hiến pháp Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến thời kỳ cho phép phá thai. Nhiều người và nhiều cơ quan sẽ phải chịu trách nhiệm, sẽ bị trừng phạt nếu làm hỏng phôi thai, như một tội giết trẻ em. Phán quyết của Alabama, được công bố hôm thứ Sáu, bắt nguồn từ hai vụ kiện của ba nhóm cha mẹ đã trải qua thủ tục thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để sinh con và sau đó chọn đông lạnh số phôi còn lại. Giáo sư Nicole Huberfeld của Trường Luật Đại học Boston cho biết, đó cũng là một quyết định có thể gây ảnh hưởng lan rộng đến việc sử dụng các phương pháp điều trị sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Thử tưởng tượng rằng chỉ cần uống một viên thuốc là quý vị sẽ tràn trề năng lượng, da dẻ mịn màng, và tim mạch khỏe re? Các viễn cảnh hấp dẫn này vẫy gọi mãnh liệt mỗi khi chúng ta dạo quanh qua các quầy hàng bán các loại thực dược phẩm bổ dưỡng trong hiệu thuốc, từ các loại viên uống dầu cá (fish oil), bột collagen (collagen powder), kẹo bổ sung ma-giê và muôn hình vạn trạng các loại vitamin.

Hơn một thập niên từ sau cái chết bất ngờ của mẹ, Sehrish Sayani mắc chứng rối loạn tâm thần hậu chấn (PTSD). Suốt những năm đó, những cơn hoảng loạn dữ dội nhất đã giảm dần, nhưng các triệu chứng như nghi ngại thái quá (hypervigilance), trở nên đặc biệt nhạy cảm với một số yếu tố và những giấc ngủ chập chờn đã trở nên quen thuộc trong cuộc sống của cô.

Trong cuốn tiểu thuyết Chuyện Hai Thành Phố (A Tale of Two Cities) của Charles Dickens, được xuất bản năm 1859 và lấy bối cảnh thời Cách Mạng Pháp, có đoạn viết: “Đó là thời đại tốt đẹp nhất, cũng là thời đại tồi tệ nhất, đó là thời đại của sự khôn ngoan, cũng là thời đại của sự ngu xuẩn.” Đại dịch COVID-19 cũng là một thời đại như thế. Một mặt, khoa học đã cứu sống được nhiều người. Chưa đầy một năm sau khi phát hiện virus, Hoa Kỳ đã tạo ra và thử nghiệm vắc xin, rồi cho sản xuất, phân phối và triển khai tiêm chủng hàng loạt miễn phí cho người dân. Ước tính vắc xin COVID đã cứu được ít nhất 3.2 triệu người chỉ riêng ở Hoa Kỳ. Những thành tựu này tạo ra hy vọng về việc chúng ta có thể nhanh chóng ứng phó với đại dịch trong tương lai.
1234567Trang sauTrang cuối
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.