Bài Học Chiến Lược

  Chiến tranh từ cổ chí kim đều có chiến lược, nghĩa là phương pháp và sách lược thực hiện để chiến thắng. Thời xưa đã có nhiều chiến lược gia để lại cho hậu thế những cuốn binh pháp có giá trị. Ở phương Tây có nhiều nhà quân sự tài giỏi sử sách đều ghi danh. Ở phương Đông người ta gọi đó là những vị quân sư, nghĩa là người thầy của quân. Tuy nhiên những chiến lược đó chỉ là những kinh nghiệm của quá khứ để thời nay hiểu biết thêm về thế dụng binh, không thể đem áp dụng như những bài học cứng nhắc. Bởi vì chiến lược cần phải thay đổi tùy thời tùy thế chớ không thể cứ theo như chuyện cũ mà làm.

Nếu chiến tranh và kết quả của nó là một phương trình toán học, chiến lược là một biến số chớ không thể là một hằng số. Sự thay đổi của chiến lược tùy ở những yếu tố rất phức tạp, có thể tóm gọn trong hai điểm chính: sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật với những loại vũ khí, quân trang quân cụ, phương tiện truyền thông v.v...; sự thay đổi của xã hội loài người cũng như bối cảnh quốc tế do những tiến bộ của tư duy nhân loại nói chung. Sự biến đổi đến với một nhịp độ ngày một nhanh hơn trước. Thí dụ chỉ trong 100 năm qua người ta đã thấy bộ mặt của chiến tranh thay đổi như thế nào. Thế chiến I đầu thế kỷ 20 nhờ cuộc cách mạng kỹ nghệ đã có những vũ khí bằng chất nổ khác hẳn các loại gươm giáo cuối thế kỷ 19. Vậy mà chỉ 20 năm sau, Thế chiến II đã có những loại vũ khí khủng khiếp như bom hạt nhân.

Sau Thế chiến đến cuộc chiến tranh lạnh, chiến lược lại thay đổi một cách dị thường. Đó là những cuộc chiến cục bộ trong đó các vũ khí khủng khiếp nhất lại phải nhường bước cho một bộ mặt mới của chiến tranh có tên là tâm lý chiến. Và bây giờ thì sao" Bây giờ chúng ta đang chứng kiến một tình thế mới: chiến tranh chống khủng bố. Đây là một cuộc chiến quái đản: một quân đội hiện đại nhất có khi lại bất lực trước một cá nhân ôm bom tự sát. Bởi vậy những vị cố vấn, quân sư hay chiến lược gia không biết thích ứng với kiểu chiến tranh này tất chỉ gặp thất bại. Chiến lược mỗi thời một khác, nhưng chiến lược từ cổ chí kim lại có một chân lý bất di bất dịch: trong khi chống kẻ thù chung mà cùng một phe lại chia rẽ xâu xé lẫn nhau thì chỉ có thua.

Tôi muốn đưa ra một trường hợp điển hình: cuộc chiến giữa Israel và người Á rập Palestine. Từ hơn 10 ngày qua, dải đất Gaza của Palestine đã bốc lửa dữ dội, khởi điểm do hai phe của người Á rập đánh lẫn nhau. Muốn hiểu rõ tình hình phức tạp này phải nhìn qua một vài nét lịch sử. Sau khi người Do thái được trở về Palestine để thành lập quốc gia Israel năm 1948, người Á rập đã nổi lên chống đối, có hai nhóm vũ trang mạnh nhất: Fatah và Hamas. Fatah do Yasser Arafat thành lập trong khoảng thập niên 50. Hamas thành lập năm 1987, đây là một nhánh của Anh em Hồi giáo, một tổ chức rất lớn của người Á rập ở Trung Đông. Về thế lực, nhóm Fatah mạnh hơn và biến thành một thực thể đấu tranh chính trị được sự ủng hộ của dân Palestine sau cuộc chiến năm năm 1967. Khoảng thập niên 90, Yasser Arafat ký hòa ước Oslo, nhìn nhận Israel có quyền tồn tại và tiến đến một giải pháp hai quốc gia Israel và Palestine cùng chung sống hòa bình để Israel trả lại những vùng đất chiếm đóng.

Nhóm Hamas có ý đồ lo các vấn đề xã hội cho dân Palestine sống đói khổ dưới sự chiếm đóng của Israel để từ đó ngấm ngầm tổ chức đấu tranh võ trang. Hamas được dân Palestine mến yêu, nhưng sau những vụ bạo động, kể cả thủ đoạn đánh bom tự sát, Hamas đã bị Mỹ và Liên Âu liệt vào loại tổ chức khủng bố. Lập trường của Hamas là không thừa nhận quyền tồn tại của quốc gia Israel, tiếp tục đánh phá Israel bất chấp hòa ước Oslo. Từ năm 2005 một tổ chức của Fatah là Binh đoàn al-Aqsa đã hợp tác với Hamas trong các vụ đánh phá Israel. Và bây giờ sau cuộc bầu cử năm 2006, Hamas đã thắng cử khiến Fatah trở thành một đảng đối lập. Hiện nay Thủ tướng và các bộ trưởng của Palestine là Hamas, còn Fatah giữ ghế Tổng Thống. Những diễn biến sau đó cho thấy Hamas đang vận dụng thời cơ chiếm toàn bộ quyền hành Palestine, mặc dù phần lớn số 70,000 cảnh sát và nhân viên an ninh là những người trung thành với Fatah. Năm 2005, dải đất nhỏ hẹp Gaza đã được trao trả cho chính quyền Palestine, người Do thái rút hết khỏi các trại định cư. Lần đầu tiên một mảnh đất Palestine nằm trong tay người Á rập "sạch bóng quân thù", nhưng đây cũng là lúc sự căng thẳng nội bộ Á Rập lên đến cao độ, kể cả xung đột võ trang.

Chuyện bất ngờ là giữa lúc Gaza rực lửa vì xung đột phe phái, Hamas bắn rốc-kết qua Israel. Chiến trong nội bộ chưa đủ hay sao mà còn gây sự luôn cả với kẻ thù ở bên ngoài" Đây là một sáng kiến chiến lược mới của Hamas nhằm chọc giận Israel để khi quân Israel trở lại tiến vào Gaza, Hamas sẽ có lý do hô lớn toàn dân nổi dậy kháng chiến chống quân thù. Và đặc biệt, nếu những người al-Fatah không chịu đánh Israel, họ sẽ bị chụp cái mũ to tổ bố là "Palestine gian" để bị giết luôn. Cho đến nay Israel vẫn thoải mái khoanh tay ngồi nhìn theo kiểu "tọa sơn quan song hổ đấu" (Ngồi trên núi xem hai con hổ đánh nhau). Nhưng mấy ông Do thái còn khôn hơn mấy ông quân sư Tầu thời xưa, sức mấy họ chịu khoanh tay ngồi nhìn. Mấy quả rốc-kết Hamas bắn đã tạo cơ hội ngàn vàng cho họ. Israel đem quân vào Gaza chăng" Không đâu, mấy ông Do thái đâu có phải đồ ngốc. Họ đã nhìn thấy bài học của Mỹ ở Iraq. Khi hai kẻ thù lâm chiến hệ phái, chớ có dại đem thân vào đó cho cọp khủng bố nó sơi tái.

Israel đứng ngoài Gaza, nhưng dùng phi cơ và trực thăng bắn và nã rốc-kết nhắm vào các lãnh tụ và trụ sở của Hamas. Họ diệt kẻ thù nguy hiểm nhất, và còn độc địa chọc hai anh Hamas và Fatah đâm chém lẫn nhau cho đã đời để rút cuộc tan rã hết. Israel không ngu dại mà xả thân hòa giải hai kẻ thù, để lãnh họa lây. Vậy bài học cho ai đây" Thấm thía nhất vẫn là hai anh Hamas và Fatah. Bài học muôn thủa: khi gà cùng một chuồng đá lẫn nhau thì chỉ có từ chết đến bị thương. Nói đến đánh đấm ai làm chi nữa cho mệt.

• Bắc Virginia: Triển Lãm Tranh Họa Sĩ Nguyễn Trọng Khôi
• Việt Nam Bán 250 Tỷ Đồng Công Trái 91 Ngày, Lãi 4.6%
• Iraq: Sứ Quán Mỹ Thiếu Người
• Hãng Bảo Hiểm Blue Cross: Tăng 39% Bảo Phí