Tổng thống Trump đãi tiệc Tập Cận Bình ở Mar a Lago 4/2017. Ảnh: Youtube FOX10
Tôi sang Mỹ từ năm 2006, đến nay đã qua ba đời tổng thống, hai Cộng Hòa, một Dân Chủ.
Hồi ở Việt Nam, kiến thức chính trị về nước Mỹ của tôi không nhiều. Tôi chỉ biết rằng có 3 vị tổng thống Mỹ mà mình rất ngưỡng mộ: tổng thống Lincoln giải phóng nô lệ, tổng thống Roosevelt thời Đệ Nhị Thế Chiến, tổng thống Reagan làm xụp đổ Liên Bang Xô Viết. Sau này sang Mỹ mới biết cả 3 ông đều là Đảng Cộng Hòa. Như vậy thì mình chắc là có “khuynh hướng Cộng Hòa” rồi!
Sang Mỹ thời gian đầu tiên tôi ở Houston, Texas, thành trì của Cộng Hòa. Xem những phim cao bồi, tôi rất thích cái tinh thần đạo đức đơn giản nhưng thẳng thắng, trung thực của dân Cao Bồi Mỹ: nói một là một, hai là hai; hứa là làm; mỗi cá nhân thể hiện và tự thực hiện công lý, không dựa vào chính quyền… Tôi nhận ra rằng tính cách này cũng giống đặc điểm đôn hậu, chất phác, thật thà của người nông dân Miền Nam mà tôi yêu quí, cho dù mình là gốc Bắc Kỳ di cư. Tôi càng tin vào “khuynh hướng Cộng Hòa” của mình.
Rồi sau đó một năm, tôi sang Miền Nam Cali nắng ấm sinh sống. Sau một thời gian, tôi nhận ra nhiều người bạn bè Cali của mình có “khuynh hướng Dân Chủ”. Tôi thấy ở họ cũng có những điểm đáng quí: tinh thần tự do phóng khoáng, tinh thần xã hội, cộng đồng, ý thức bảo vệ môi trường, khuynh hướng hạn chế sở hữu súng giết người hàng loạt… Lập nghiệp ở Cali, gia đình tôi có được nhiều trợ cấp ban đầu dành cho người mới nhập cư mà ở bên Houston không có, cho nên đã hội nhập khá nhanh vào xã hội Mỹ. Chỉ sau hơn một năm, gia tôi đã ngừng nhận tất cả các trợ cấp xã hội, để chuẩn bị đời sống “cày bừa” như nhiều người Mỹ khác. Cuộc sống không giàu, nhưng từng bước đi lên, cho nên bỗng dưng tôi bị lây cái “khuynh hướng Dân Chủ” hồi nào không hay.
Tôi vẫn giữ liên lạc với gia đình và bạn bè ở Houston. Khi trò chuyện với thằng bạn thân “khuynh hướng Cộng Hòa” ở vùng Bellaire đã hơn 20 năm, tụi tôi đồng ý với nhau rằng Cộng Hòa và Dân Chủ nên luân phiên nắm ghế tổng thống Mỹ, để cân bằng quyền lợi mọi thành phần kinh tế. Cộng Hòa lên thì ngành kỹ nghệ dầu mỏ của Houston sẽ lên, có lợi cho bạn tôi. Dân Chủ lên thì những ngành kỹ thuật vệ bảo vệ môi trường lên, là những điều tôi thấy tốt. Do đó sau 8 năm Obama, khi ông Trump mới lên làm tổng thống, chúng tôi vẫn đồng thuận, nói chuyện với nhau bình thường, không có vấn đề gì! Tôi còn nói với bạn mình rằng ở những vị trí dân cử địa phương, tôi cũng có bầu cho một vài chính trị gia Cộng Hòa mà tôi thấy làm được việc.
Thế nhưng chỉ hai ba năm sau, tự nhiên chính kiến của tụi tôi xa nhau dần. Nhìn lại cho kỹ, cái khuynh hướng “cân bằng giữa Dân Chủ- Cộng Hòa” của chúng tôi không thay đổi. Điểm khác biệt lớn giữa tụi tôi là cách đánh giá về tổng thống Trump. Tôi nói rằng không chống tất cả những giá trị của Đảng Cộng Hòa, nhưng riêng về tính cách của ông Trump thì tôi chịu không nổi! Bạn tôi thì bênh vực, nói rằng ông Trump “tuy nói năng lung tung nhưng làm được việc!”. Biết tranh luận chính trị là khó, nhưng với truyền thống “trung dung” của cả hai thằng, tôi thử tìm hiểu những điểm “làm được việc” của ông Trump từ bạn mình, và thử dùng “facts” (sự thật) chứ không phải opinions (ý kiến) để xem xét.
Có hai điểm mà bạn tôi (và nhiều người ủng hộ tổng thống Trump) hay nhắc đến nhiều nhất: ông Trump làm cho kinh tế Mỹ đi lên, và chỉ có ông Trump là người dám chống lại Trung Cộng. Tôi thấy cả hai điểm đó đều không ổn lắm.
Thứ nhất, bạn tôi nói ông Trump là tỉ phú, giỏi về kinh tế lắm, nền kinh tế Mỹ thời ổng tăng trưởng liên tục. Tuy nhiên, bạn tôi không chịu nhìn nhận rằng kinh tế Mỹ đã tăng trưởng từ thời Obama. Không lấy số liệu từ báo chí Mỹ (đa phần bị cho là… “thổ tả”, chống Trump), tôi xem một bài phân tích của BBC ngày 17 tháng 2 2020 https://www.bbc.com/news/world-45827430, có những biểu đồ so sánh số liệu nền kinh tế Mỹ thời Obama và thời Trump. Theo những biểu đồ này, kinh tế Mỹ đã tăng trưởng trở lại trong thời Obama. Vào năm 2009, nền kinh tế Mỹ đang ở con số âm -4%, sau đó tăng dần. Vào năm 2014 là đỉnh điểm tăng trưởng trên 5%; còn những năm cuối nhiệm kỳ Obama mức tăng trưởng vào khoảng 2%. Trong 3 năm đầu dưới thời Trump, mức tăng trưởng kinh tế ở vào khoảng từ 2% - 3%. Còn biểu đồ tăng trưởng của chỉ số Dow Jones trên thị trường chứng khoán, thời ông Trump nối tiếp mức tăng của thời Obama.
Như vậy, chuyện chỉ có ông Trump làm kinh tế Mỹ tăng trưởng là không đúng. Thêm nữa, “đũa thần” của ông Trump làm cho kinh tế Mỹ tăng trưởng cũng không có gì là bí mật: giảm thuế cho các doanh nghiệp, một điều mà nhiều tổng thống Cộng Hòa cũng làm. Tôi nói với bạn mình: chuyện này thì một ông vua thời phong kiến Việt Nam cũng làm được. Muốn được lòng dân, thì cứ việc tuyên bố giảm sưu cao, thuế nặng, là nhân dân sẽ tung hô “đức vua vạn tuế, vạn vạn tuế” ngay. Tuy nhiên, việc giảm thuế có mặt trái của nó: thâm thủng ngân sách quốc gia. Theo số liệu của Bộ Ngân Khố Hoa Kỳ (https://www.washingtonpost.com/business/2019/10/25/us-deficit-hit-billion-marking-nearly-percent-increase-during-trump-era/), thâm thủng ngân sách trong năm 2019 chạm con số kỷ lục $984 tỉ, tăng 26% so với năm trước. Tổng thống Trump không thể giải quyết được vấn đề này, do đó việc tăng trưởng kinh tế nhờ giảm thuế không phải là một liều thuốc bổ không có tác dụng phụ.
Và bây giờ vào đầu năm 2020, khi đại dịch COVID-19 bùng nổ, nền kinh tế Mỹ rơi vào giai đoạn suy thoái tồi tệ nhất trong lịch sử, tỉ lệ thất nghiệp cũng kỷ lục, và thâm thủng ngân sách chắc chắn sẽ đạt mức kỷ lục mới vào cuối năm nay. Tổng thống Trump hoàn toàn không có lỗi, nhưng ông cũng không có “đũa thần” nào để vực dậy nền kinh tế trong năm bầu cử. Người ủng hộ ông như bạn tôi chỉ còn dựa vào việc ông “làm được” thứ hai: chỉ có ông Trump chống Trung Cộng.
Tôi nói với bạn mình rằng điều này càng không ổn. Chắc chắn là khi bắt đầu nhiệm kỳ của mình, ông Trump muốn kết thân với Trung Cộng. Vào đầu tháng 4 2017, ông Trump long trọng tiếp đãi Tập Cận Bình tại khu nghỉ mát Mar-a-Lago tại Florida. Ông Trump gọi ông Tập là “người bạn”, và hai bên đã bàn đến những chuyện hợp tác kinh tế lớn giữa hai quốc gia. Trên trang web chính thức của Tòa Bạch Ốc https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/remarks-president-trump-meeting-president-xi-china/ còn lưu lại lời phát biểu của ông Trump đứng bên cạnh Tập Cận Bình vào ngày 7 tháng 4 2019. Xin dịch trích dẫn: “…mối quan hệ được phát triển giữa chủ tịch Tập và tôi thật là vượt bực. Chúng tôi mong muốn được đứng bên nhau nhiều lần nữa trong tương lai. Tôi tin tưởng rất nhiều những vấn đề xấu tiềm tàng sẽ qua đi. Tôi muốn cảm ơn chủ tịch Tập đã có mặt với chúng tôi tại Hoa Kỳ. Thật là một niềm vinh dự cho tôi và những người đại diện cho tôi được tiếp đón ông chủ tịch và tùy tùng. Và một lần nữa, những tiến bộ đã được thực hiện”.
Sự thật rành rành như vậy. Những diễn biến thay đổi nhanh chóng chỉ trong ba năm qua đã làm cho một số người quên mất điều này.
Thêm nữa, việc chống Trung Cộng không chỉ diễn ra trong thời Trump. Có thể nhận thấy chính sách chống Trung Cộng đã bắt đầu từ thời Obama, có khác chỉ là chiến lược hay cách thực hiện. Chính sách Hướng Đông, liên kết với các quốc gia khác trong khu vực Đông Nam Á để chống Trung Cộng của Hoa Kỳ có từ thời Obama. Các cuộc tuần tra Biển Đông của chiến hạm Mỹ để bảo vệ tự do hàng hải bắt đầu từ thời Obama. Về kinh tế, Obama tạo ra khối Hiệp Định Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) bao gồm nhiều quốc gia khác nhau trong vùng Thái Bình Dương để vây kinh tế Trung Cộng. Ngay sau khi lên nhậm chức, tổng thống Trump rút Hoa Kỳ ra khỏi hiệp định này, vì cho rằng nó không có lợi cho nước Mỹ. Ông chống Trung Cộng bằng cách đánh thuế. Tức là bằng một chiến thuật khác, có cả ưu lẫn nhược điểm. Nhưng hoàn toàn không thể kết luận “chỉ có Trump mới chống Tàu”.
Sau khi “hai chuyện ông Trump làm được việc” đã được soi sáng bằng “facts” như vậy, bạn tôi vẫn còn một câu để bênh vực nữa: “có tổng thống nào mà làm việc không lương như ông Trump đâu. Làm cực như vậy, mà còn bị đám truyền thông “thổ tả” suốt ngày nói xấu!”. Trời đất! Câu này tôi thấy hơi quen quen. Hồi tôi đi học ở Việt Nam, tôi được dạy rằng bác Hồ liêm khiết lắm, sống đơn giản trong một căn nhà sàn sơ sài để lo việc nước !!! Còn bà chủ tịch quốc hội Kim Ngân đã từng lên mặt mắng những người dám lên tiếng chống lại đảng độc tài, những người đi biểu tình chống Trung Cộng rằng: "... những người này đã làm được gì cho đất nước!?!". Và chẳng lẽ những vị tổng thống, dân cử Mỹ khác có nhận lương để phục vụ nước Mỹ là không đáng quí trọng hay sao? Thêm nữa, tôi thấy tất cả các tổng thống Mỹ đều phải làm việc dưới búa rìu dư luận, cả từ phe đối lập lẫn báo chí. Và họ đều cho rằng với một nền dân chủ như vậy, nước Mỹ mới phát triển thành cường quốc số 1 thế giới như ngày hôm nay.
Để chấm dứt việc tranh luận, tôi nói với bạn mình rằng: “Tui vẫn như trước, không thấy khó chịu khi một tổng thống Cộng Hòa lên nắm quyền. Nhưng phải chi đó đừng phải là ông Trump. Tui hứa với ông rằng, nếu Đảng Cộng Hòa cử một người khác lên làm ứng cử viên tổng thống, tháng 11 này tui sẽ bỏ phiếu cho Cộng Hòa!”
Hết chuyện! Bởi vì tôi biết rằng lời hứa của mình sẽ không thể trở thành hiện thực…
Dân Việt
Tài sản đánh giá 1 tỷ nhưng nợ 1 tỷ mốt hay 900 triệu không có nghĩa người đó là tỷ phú. Nếu người đó cho mình là tỷ phú thì kẻ đó là thằng lừa bịp hay conman.
Nếu Pres. Trump là người “biết” làm việc, Pres. Trump đã không chán nản thốt lên “Làm Tổng Thống giờ khổ hơn xưa. Tôi cứ ngỡ là sẽ dể lắm.” Đây là lời của nhà tỷ phú kiếm tiền bằng cách làm show bán cho đài truyền hình.
Nếu Pres. Trump là người có khái niệm tối thiểu về chính trị, trong cơn men trong sự cổ vỏ trong ngày đại hộ đảng, ứng cử viên Trump đã cương rằng “Tôi có thể bắn bất cứ ai trên Đại lộ Số Năm mà không mất một lá phiếu.”. Những người ùng hộ Pres. Trump nên đào sâu câu nói này.
Xin bà con đừng để quá khứ đau thương mà mờ đi viển tượng tai họa tương lai của con cháu mình.
Tác giả nói đủ rồi. Tôi chỉ ngứa miệng thêm chút thôi. Nếu người Việt tản cư nhằm lúc này, liệu Pres. Trump có cho bạn tá túc nơi đây không?
Nhưng khi qua Mỹ tôi mới ngộ ra ,những gì mình biết về các T Th mình đã từng một thời ngưỡng mộ , thật ra chỉ là một mặt nhỏ và phiến diện của những nhân vật lịch sữ mà thôi. Tôi có dịp nói chuyện với những người quen biết để tìm hiểu thêm để hiẻu rõ thêm về nước Mỹ ,lúc đầu ai củng nói T Th đảng nào củng vậy , họ chỉ coi trọng quyền lợi nước Mỹ là trên hết mà thôi. Thật ra hai chủ trương của đảng DC và CH khác nhau rõ rệt.Nếu nhìn kỹ và nói chính yếu tố kinh tế mới cho thấy sự khác biệt này thì một người DC sẽ chủ trương phân chia lợi tức quốc gia để phát triển kinh tế tương lai xa ( R and D ) và phân phối cân bằng phần tài chánh trong các lãnh vực : quốc phòng , xã hội , phân chia cho dân thụ hưỡng trong ( an sinh xã hội ) và ngoài nước ( viện trợ ),...nhìn xa hơn nữa , tổng quát để thấy đảng nào chủ trương coi quyền lợi quốc gia lâu dài, hay ưu tiên đảng phái trước mắt và trên hết , và quyền lợi cho cá nhân ,theo cách nhìn nào để tổ chức chánh quyền to lớn cồng kềnh hay thu nhỏ chánh quyền ,....
Mỗi chủ trương về kinh tế và đất nước của hai đảng rất xa nhau, ông cứ nhìn để thấy đảng DC khuynh hướng lấy thuế nhiều tối đa của dân để họ quyết định chi tiêu theo lý luận của họ ( tổ chức hành chánh sẽ phình to ), ở chổ này DC sẽ gần giống XHCN (trong đóng góp cho lợi tức quốc gia anh càng làm nhiều thì anh phải đóng thuế tối đa để trong thụ hưỡng thì mọi người cùng bình đẳng ,dù có đi làm đóng thuế hay không hưỡng thụ không phân biệt giàu nghèo ) , chi cho phúc lợi xã hội nhiều để mọi người đều được thụ hưỡng ( kể cả những người không đóng thuế trong và ngoài nước Mỹ ) để họ sẽ ủng hộ bỏ phiếu cho mình. Trái lại CH chủ trương không nên thu thuế cao quá cho người đi làm , để khuyến khích dân làm việc , các hảng xưởng sẽ đầu tư rộng ra , tạo công ăn việc làm cho mọi người cho nên ai củng có dịp đóng góp thuế cho quốc gia , chánh quyền nên tư nhân hóa mọi việc để guồng máy chánh quyền thu nhỏ lại, dành tiền thuế cho dân hưởng hay chuyển đổi qua quốc phòng mạnh, đây chính là việc DC không ủng hộ ( bạn tôi nói rằng khi DC lên thì gia đình đừng cho con đi lính, họ sẽ cắt tiền , đóng căn cứ quân sự, thu gọn chi tiêu quốc phòng,..mà cả nhà chỉ nên ở nhà và hưởng trợ cấp là hay nhất )....
Nhìn và ủng hộ đảng nào là hãy nhìn kỹ chủ trương và việc họ làm gì trong mọi lãnh vực : phương cách phát triển kinh tế, cân bằng ngân sách chi thu trong nước ưu tiên giửa Quốc phòng, an sinh xã hội, môi sinh ,.... Chứ không nên nghe người ta nói theo báo chí , truyền thông, tại và bị , cái thành quả đó là tự nhiên tiếp nối cái củ có rồi (ta nên tự hỏi một cái đà phát triển củ nếu gặp người kế tục làm bậy thì kết quả củ sẽ đi ngược lại ,... ) , cho nên ta nên nhìn kỹ từ những chủ trương và chánh sách của mỗi đảng làm vừa qua, nhất là xem DC hay CH , đảng nào chủ trương đảng hay quốc gia là trên hết , để tôi thấy phải đi đến lúc phải "chuyển trục qua CH " thôi,vì tôi rất sợ chủ trương bè phái của đảng DC không coi thể chế quốc gia ra gì cả .