Hôm nay,  

Nhạc Sĩ Lan Đài & Nỗi Nhớ Xa Xôi

16/07/202119:10:00(Xem: 3835)


blank


blank


blank


Nhạc sĩ Lan Đài và nhạc sĩ Lê Trọng Nguyễn cùng sinh năm 1926 tại Quảng Nam, cùng trải qua thời kỳ sinh hoạt với nhau từ thời kháng chiến và hai thập niên thời Việt Nam Cộng Hòa. 

Nhạc sĩ Lan Đài tên thật là Nguyễn Kim Đài sinh năm 1926 tại Hội An.  Vào đầu thập niên 1940, nhạc sĩ La Hối thành lập Hội Hiếu Nhạc Faifo (La Philharmonique de Faifo) có nhiều bạn trẻ tại địa phương như Lan Đài, Lê Trọng Nguyễn, Trương Đình Quang, Huỳnh Sỏ, Hoàng Tú Mỹ (nay còn sống ở Hội An)… tham gia sinh hoạt âm nhạc. Nhạc sĩ La Hối (1920-1945), trong những năm 1936-1938 theo học ở Sài Gòn, trau dồi âm nhạc cổ điển Tây phương, trở về Hội An làm Hội Trưởng Hội Hiếu Nhạc, hướng dẫn nhạc lý, sáng tác ca khúc cho các hội viên: (ký âm (solfège), hoà âm (harmonie), và sáng tác (composition).

Trong những năm 1946-47, Lan Đài và Lê Trọng Nguyễn tham gia trong vùng chiến khu Nam Ngãi Bình Phú, hoạt động văn nghệ ở Liên Khu, sau đó bị Việt Minh theo dõi vì nghi ngờ ông thuộc thành phần có hoc, tiểu tư sản đang có ý định “dinh tê” trốn về “thành” như một số văn nghệ sĩ nên bắt ông bỏ tù, giam tại nhà lao Tiên Hội, một trong những nhà lao giam giữ khắc nghiệt nhất thời bấy giờ thuộc vùng Tiên Phước, Quảng Nam. Nhưng may mắn cho ông, ông được “phóng thích” năm 1954 sau khi có hiệp định đình chiến Genève, trở về vùng Quốc Gia. Lê Trọng Nguyễn ghi lại những dòng chia sẻ của ông rất khó khăn và nguy hiểm khi rời vùng chiến khu trốn về Hội An.

Năm 1955, Lan Đài dạy âm nhạc tại trường Trung Học Nguyễn Bỉnh Khiêm, Phan Rang. Năm 1956, dạy âm nhạc tại trường Trung Học Kiểu Mẫu Thủ Đức. Năm 1957 làm việc tại Bộ Thông Tin ở Sài Gòn. Năm 1959 ông phụ trách “Chương Trình Lan Đài”, chương trình chuyên về âm nhạc trên đài truyền hình Sài Gòn. Ca sĩ Diễm Hồng (Vũ Thị Hồng Lê), người bạn đời của ông cùng các ca sĩ ở Sài Gòn góp mặt trong chương trình truyền hình được khán giả ái mộ.

Từ năm 1959 trở về sau Lan Đài mở lớp dạy nhạc ở Sài Gòn, viết các thể loại về âm nhạc. Có thể nói ông là nhạc sĩ, dạy âm nhạc trong hai thập niên nên đã sáng tác nhiều nhất về âm nhạc. Sách của ông được các nhà xuất bản như Xuân Thu, Khai Trí, Văn Hiến hợp đồng ấn hành nên phổ biến rộng rãi ở miền Nam Việt Nam:

Tự học Tây Ban Cầm theo phương pháp cấp tốc: Sơ Cấp, Trung Cấp.

Tự học Tây Ban Cầm (nhạc khiêu vũ, nhạc Jazz)

Tự học Hạ Uy Cầm (Guitare Hawaienne) Hạ Băng Cầm (Banjo Alto)

Tự học Đại Hồ Cầm (Contre Basse)

Nghệ Thuật Độc Tấu Tây Ban Cầm

Tự học Ukulele (viết chung với Lê Trọng Nguyễn)

Tự học Khiêu Vũ

Tự học Khẩu Cầm (Harmonica) (dị chuyển và đồng chuyển) (viết chung với Đằng Vân)

Để Sáng Tác Một Bản Nhạc Phổ Thông

Kỹ Thuật Hòa Aâm

Hòa Điệu Sơ Cấp

Hòa Điệu Tổng Quát

Nhạc Lý Căn Bản

Tự học Tây Ban Cầm Điện, TBC Điện Trầm

Tự Điển Tây Ban Cầm (2000 Thế Bấm)

Tự học Măng Cầm (Mandoline) và Băng Cầm (Banjoline)…

Nhạc sĩ Lan Đài sáng tác nhiều ca khúc và phổ biến rộng rãi: như Chiều Thương Nhớ (Phổ thơ Hoàng Hương Trang, ca khúc nầy trùng tên với ca khúc của Thẩm Oánh), Nuối Tiếc, Đôi Tay Ngọc Nữ, Câu Chuyện Tâm Tình, Quán Chiều, Tìm Về, Nụ Cười Tái Ngộ, Tà Áo Trinh Nguyên, Nói Đi Em, Sao Vẫn Còn Thương, Em Là Tất Cả (Viết chung với Mạnh Phát), Tà Áo Tím (Viết chung với Mạnh Phát, nhạc sĩ Hoàng Nguyên ca khúc trùng tên Tà Áo Tím), Nhạc Ru Tuổi Hồng (Tuyển Tập Nhạc viết chung với Nguyễn Hiền, Anh Việt, Hoàng Nguyên, Lê Trọng Nguyễn), Nhạc Xanh (Tập Nhạc viết chung với Y Vân)…

Nhạc sĩ qua đời tháng 3 năm 1982 tại Long Hương, Bà Rịa. Tháng 3 năm 1983, gia đình Lê Trọng Nguyễn định cư tại Los Angeles, Hoa Kỳ theo diện bảo lãnh (ODP).

Trước năm 1975, nhạc sĩ Lê Trọng Nguyễn không sống bằng âm nhạc. Với khả năng chuyên môn nên từ năm 1965 đến năm 1975, làm Giám Đốc các công ty Centra Co., Sealand, nhà máy Dầu Hỏa Cửu Long. Những nhạc phẩm của ông trong khoảng ba thập niên đã tạo nên tên tuổi nhạc sĩ trong nền tân nhạc Việt Nam. Khi Lê Trọng Nguyễn được định cư tại Hoa Kỳ, giấc mơ với âm nhạc được hồi sinh, những tình khúc của Lê Trọng Nguyễn được phổ biến rộng rãi.

Trong khi đó, nhạc sĩ Lan Đài đã sống và đóng góp nhiều ca khúc nổi tiếng và sách về âm nhạc lại sống lặng lẽ tại quê nhà. Sau khi qua đời ít ai nhắc đến tên nhạc sĩ Lan Đài.

Viết những dòng nầy, kèm theo những ca khúc của ông, rất quen thuộc đã được các ca sĩ thành danh ở miền Nam VN trình bày (kèm trong YouTube) để gởi đến quý vị.

Áo Tím Ngày Xưa rất quen thuộc với giới thưởng ngoạn

“Thơ ấu đi vào trong giấc mơ 

Yêu mến xưa tìm lên trang thơ

Lòng vẫn nhớ một mùa thu  xưa

Một mùa thu dệt nhiều mộng mơ

Tôi đã yêu đã thương đã nhớ…”

Ca khúc Áo Tím Ngày Xưa với tiếng hát Thái Thanh

https://www.youtube.com/watch?v=zIdAx2jO7dc


Với tiếng hát Giao Linh

https://www.youtube.com/watch?v=ICSdrQ_jCNI

Ca khúc Khói Lam Chiều đã một thời rất thịnh hành

“Mỗi lúc hoàng hôn sắp về ngàn lối

Nuối tiếc ngày xanh đã tàn mơ rồi

Bùi ngùi, xao xuyến, thương nhớ xa xôi

Thương về quê hương mến yêu

Có bóng cô em diễm kiều.

… Khói lam chiều lên chơi vơi

Khói lam chiều vương nơi nơi

Khói lam chiều gieo đơn côi

Đưa người tha phương vào trong lãng quên”

Ca khúc Khói Lam Chiều với tiếng hát Phương Dung

https://www.youtube.com/watch?v=W3Q-A9A8Yug


Ca khúc Chiều Tưởng Nhớ phổ thơ Hoàng Hương Trang (ca khúc nầy trùng tên với ca khúc của Thẩm Oánh)

“Chiều đi lặng lẽ

Thương nhớ muôn bề

Khi người yêu đã chết

Nhạc thu chưa thấy về

… Bàn tay đâu tìm không thấy nữa

Bờ môi đâu, mắt đâu, ôi tìm đâu

Dấu chân em xa vời vợi

Nghìn muôn xưa quên lãng rồi”

Ca khúc Chiều Tưởng Nhớ với tiếng hát Lệ Thu:

https://www.youtube.com/watch?v=LI3oPEZGFaM

Với tiếng hát Thanh Lan

https://www.youtube.com/watch?v=F8mIOiJz16Y

Ca khúc Tà Áo Trinh Nguyên

“Một chiều vàng ngát ý thơ 

Vương nắng thu trên làn má

Dịu dàng người hoa thướttha

In bóng duyên trên đường tà.

… Đường đời dù sóng gió 

Mà mong ước không bao giờ nhạt phai

Lòng người thường tiếc nuối 

Một dĩ vãng đã xa rồi”

Ca khúc Tà Áo Trinh Nguyên với tiếng hát Hà Thanh

https://www.youtube.com/watch?v=_iP15Y8BAtA

Ca khúc Tìm Về của Y Vân & Lan Đài cũng rất quen thuộc trong giới mộ điệu âm nhạc

“Đêm vắng anh ơi có buồn lắm không

Về đây cùng tôi cho hết chờ mong

Hết đi đường vắng âm thầm

Hết đi lẻ bóng cô đơn

Hết mang nỗi sầu vấn vương

… Nơi đây có vòng tay chờ đợi

Đang tha thiết mong anh trở lại

Quê hương ấm êm trong tình người

Anh nhớ mau về anh ơi

Ca khúc Tìm Về với tiếng hát Phương Thoa

https://www.youtube.com/watch?v=yZG92gKyZ4k

Ca khúc Quán Chiều

“Hoàng hôn theo nắng tắt cô liêu

Riêng bóng tôi ngồi trong quán chiều

Đường xưa đâu có khác bao nhiêu

Nhưng người xưa đã xa tôi nhiều

… Ai ơi, mộng đời bao, hoa đẹp tươi

Vì đời bao trái ngang buồn vui

Nhớ chăng những lời nói trong tiếng cười

Mà mến thương người”

Ca khúc Quán Chiều với tiếng hát Hà Thanh

https://lyric.tkaraoke.com/16129/quan_chieu.html

Không hiểu vì lý do gì mà nhạc sĩ Lan Đài sáng tác nhiều ca khúc mang nỗi buồn man mác xa xôi trong khi nghề nghiệp và tình yêu với cuộc sống cũng là niềm ước mơ của nhiều người.

Trong  thời gian qua, tôi đã viết nhiều về thơ văn nơi phố cổ Hội An, càng về già càng nhớ nơi chốn với bao nhiêu kỷ niệm của thuở học trò. Hai đêm qua, tôi nghe lại những ca khúc của nhạc sĩ Lan Đài và viết những dòng nhạc về ông với niềm thương cảm.

Little Saigon, July 16, 2021

Vương Trùng Dương



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
“Hát gì mà giống như trả bài.” “Hát như ăn cơm nguội.” “Hát nghe không phê gì hết.” … Ngụ ý là hát không có cảm xúc. “Hát gì mếu máo giống như khóc.” “Hát sao mà nhìn cái mặt ghê quá.” … Ngụ ý là quá nhiều cảm xúc khi diễn tả. Nhưng trước hết, cảm xúc là gì? Và cảm xúc ảnh hưởng tiếng hát như thế nào? Cảm xúc là trạng thái tinh thần do những thay đổi sinh lý thần kinh gây ra, có liên quan khác nhau đến suy nghĩ, cảm giác, phản ứng hành vi, mức độ thích thú hoặc không hài lòng. Hiện tại không có sự đồng thuận khoa học về một định nghĩa cho cảm xúc, vì vậy nó hay bị lẫn lộn với tâm trạng, tính khí, tình tình. (Wikipedia) Có lẽ, tạm đóng khung một cách đơn giản: “Cảm xúc là những phản ứng tinh thần có ý thức được trải nghiệm một cách chủ quan hướng đến đối tượng cụ thể, thường kèm theo những thay đổi sinh lý và hành vi.”
Trên Việt Báo cách đây mấy tuần có đăng bài viết so sánh hai ca khúc Tóc Mai Sợi Vắn Sợi Dài (Phạm Duy) và Cô Hàng Xóm (Lê Minh Bằng), làm nhóm bạn mê nhạc bolero của tôi phấn chấn quá! Có người nói rằng còn nhiều trường hợp nữa để chứng minh rằng nhạc sến phổ biến hơn nhạc Phạm Duy. Một so sánh khác nữa về hai bài nhạc, một Phạm Duy- một bolero, còn thú vị hơn nữa, đó là Áo Anh Sứt Chỉ Đường Tà của Phạm Duy và Những Đồi Hoa Sim của Dzũng Chinh. Lời đề nghị này có lý! Bởi vì cả hai đều là ca khúc phổ từ cùng một bài thơ Màu Tím Hoa Sim của cố thi sĩ Hữu Loan. Và cả hai bài đều thuộc những ca khúc phổ biến vào bậc nhất của dòng nhạc bolero và nhạc Phạm Duy thời Miền Nam trước 1975.
Chiều Chủ Nhật 21/5 vừa qua chương trình nhạc “Tôi vẽ đời em: dòng nhạc Trần Hải Sâm” đã diễn ra trên sân khấu Elizabeth A. Hangs tại Santa Clara Convention Center với sự tham dự của gần 700 khán giả yêu thích văn nghệ vùng San Jose, trung tâm sinh hoạt văn hoá của người Việt ở miền bắc California...
Trong hai thập niên (1954-1975) về lãnh vực âm nhạc ở miền Nam Việt Nam rất nhiều ca khúc ca ngợi tinh thần chiến đấu anh dũng và sự ngưỡng mộ, biết ơn người lính VNCH...
Trần Anh Hùng, đạo diễn gốc Việt nổi tiếng với phim "Mùa Đu Đủ Xanh" hay "Xích-lô" vừa đoạt giải Đạo Diễn Xuất Sắc Cannes thuộc về với cuốn phim “The Pot au Feu” tại Cannes Film Festival. Lấy bối cảnh thế giới ẩm thực Pháp năm 1885, bộ phim dựa trên cuốn tiểu thuyết năm 1924 của Marcel Rouffe “The Passionate Epicure” kể về một nhân vật hư cấu sôi nổi, Dodin Bouffant, người được truyền cảm hứng từ nhà ẩm thực nổi tiếng người Pháp Jean Anthelme Brillat-Savarin.
Là một người có học nhạc, chơi đàn, từ thuở nhỏ tui đã thích nhạc Phạm Duy. Nhạc của ông “nhạc sĩ của thế kỷ” này thì đã có nhiều người phân tích tại sao hay, hay chỗ nào… Tui không dám hó hé giải thích tại sao mình thích. Chỉ thấy là khi mình đệm đàn cho người khác hát thì thấy phê. Vậy thôi! Rồi già thêm một chút, tự dưng tui bỗng thích thêm “nhạc sến.” Đặc biệt mỗi khi cảm thấy tủi thân vì thất tình, tui thấy nhạc bolero giống như tâm sự “đời tôi cô đơn” của chính tui. Thích quá, tui bèn thử suy nghĩ xem có điều gì chung giữa nhạc Phạm Duy và “nhạc sến” khiến tui phải mê cả hai.
Tối Thứ Bảy 29-4-2023 tại Phượng Mai Studio ở Quận Cam, một số bằng hữu đã đến dự đêm nhạc Trần Chí Phúc, chủ đề Tháng Tư – Sài Gòn – Vượt Biển – Đấu Tranh với những ca khúc anh đã sáng tác trong 44 năm qua kể từ năm 1979, mang niềm khắc khoải về quê nhà đã xa...
Tối Thứ Bảy 15-4-2023 nhiều đồng hương vùng Dallas tiểu bang Texas đã đến dự đêm nhạc Sài Gòn Mơ Ngày Hội Ngộ, diễn ra tại phòng sinh hoạt của thương xá Asia Square Times, thưởng thức những ca khúc thương nhớ Sài Gòn, Vượt Biển của nhạc sĩ Trần Chí Phúc đến từ Nam Cali...
“Đất Khổ” lưu lạc ra nước ngoài sau năm 1975 và mãi đến thập niên 1990 mới có cơ hội trình chiếu tại Hoa Kỳ. Đây cũng là một phim chính được chiếu tại tại Đại hội Điện ảnh Việt Nam kỳ 8 – Viet Film Fest – do Hội Văn học Nghệ thuật Việt-Mỹ (VAALA) tổ chức năm 2015 ở Little Saigon, Nam California...
“Khi tôi muốn ca hát về tình yêu thì tình yêu lại biến thành đau khổ. Nhưng khi tôi chỉ muốn hát về đau khổ thì đau khổ lại hoá thành tình yêu”. – Franz Schubert.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.