Hôm nay,  

Xuân Khúc, Những Cột Mốc Trong Dòng Đời

2/12/202100:02:00(View: 3709)
HINH CHO BAI XUAN CUA DOAN HUNG

Có ai đó đã ví đời người như một dòng sông, mỗi giai đoạn cuộc đời như một khúc quành. Mỗi người thường có những dấu ấn riêng để hồi tưởng lại những cột mốc trong dòng đời. Có khi là một nơi chốn, có khi là một kỷ vật, hay một nhân vật.

Riêng tôi, những cột mốc trong dòng đời gắn liền với những bản nhạc xuân. Ngay từ bé khi chưa học nhạc, chưa biết đàn, tôi đã thích nghe và nhớ khá lâu những ca khúc. Tôi cũng đặc biệt say mê không khí những ngày Tết. Có lẽ vì vậy, tôi vẫn nhớ như in những ca khúc xuân mà mình có kỷ niệm trong từng chặng tuổi đời.

Tôi học tiểu học ở trường Sư Phạm Thực Hành, ngôi trường ở Sài Gòn áp dụng lối dạy học mới, năng động kiểu Mỹ dành cho học sinh. Tôi được thầy cô dạy hát trong những dịp lễ đặc biệt, trong đó có ngày Tết. Ở tuổi thơ ấu, những ngày chuẩn bị đón Tết là thần tiên nhất. Ở nhà thì bận bịu dọn dẹp, trang hoàng nhà cửa, mua sắm cho ba ngày Tết. Lên trường thì bài vở nhẹ nhàng, các lớp lo tập văn nghệ mừng xuân. Tôi nhớ cô giáo dạy hát bài Nắng Tươi của Hoàng Quí, ca khúc như vẽ ra được một bức tranh sáng ngời của mùa xuân:

Nắng trong khóm cây xuân sáng ngời
Kìa chim bay xa xa ca hót trong mây
Gió trong khóm cây xuân sáng ngời
Kìa bao em tay nắm reo vang tiếng cười
Ngàn hoa hé tưng bừng hương hoa nồng ngát
Ngàn chim hót vang lừng cất cánh ngang trời…

Nắng. Gió. Chim muông. Hoa lá. Thiên nhiên trong ngày xuân như hiện ra trong mắt. Và tôi thấy mình chính là em bé trong bài hát, reo vang tiếng cười và hát mừng xuân mới…

Ca khúc Nắng Tươi ngày nay ít nghe hát lại. Tìm trên mạng, chỉ thấy một video dạy hát dành cho các em tiểu học ở VIệt Nam:
Lớn lên một chút, ở tuổi thanh xuân mới bắt đầu yêu đương, trong những đêm xuân má ấp môi kề với người tình, tâm hồn tràn ngập hạnh phúc, bản nhạc Khúc Hát Thanh Xuân như cứ vang mãi trong tâm tưởng. Với giai điệu cổ điển của Johann Strauss, lời Việt của Phạm Duy, Khúc Hát Thanh Xuân là bản luân vũ mùa xuân, giai điệu trầm bổng, thanh thoát như lời tình tự lứa đôi:

Ngày ấy khi Xuân ra đời
Một trời bình minh có lũ chim vui
Có lứa đôi, yêu nhau rồi
Hẹn rằng còn mãi không nguôi
Nhạc lắng hương xuân bồi hồi
Như vì tình ai tiếng hát lên ngôi
Nói với nhau, yêu nhau rồi
Một ngày còn mới tươi môi…

Những mùa xuân tràn đầy tình yêu như vậy là bất tử. Để mỗi độ xuân về, những người tình dù đã bạc mái đầu vẫn nhớ mãi bái hát của một thuở xuân nồng:

…Từ đó khi xuân tái hồi
Cho bùi ngùi thương nhớ tới xa xôi.
Nhớ tới câu thương yêu người
Một ngày tuổi mới đôi mươi…

Hầu hết những người ở lại Sài Gòn sau 1975 như tôi đã chứng kiến những mùa xuân khốn khó. Xuân về mà nỗi lo cơm áo gạo tiền vẫn không dứt. Thay cho xuân đoàn tụ là những cái tết chia xa, người đi kẻ ở. Nhưng chúng tôi không muốn mất đi niềm hy vọng của mùa xuân. Chúng tôi vẫn hát, vẫn cười, vẫn nâng ly rượu mừng xuân mới. Trong những cái tết thăng trầm đó, giọng ca lãng tử của cố nhạc sĩ Trần Quang Lộc trong bái hát Có Phải Xuân Về Không Em do chính anh sáng tác đã trở thành một xuân khúc không bao giờ quên. Xuân nghèo nhưng vẫn hào sảng. Bôn ba giữa chợ đời, nhưng vẫn còn có cành mai nở, có ly rượu để chào xuân và uống say đời:

Em ơi mai nở, có tiếng nói cười, mùa xuân đã về rồi sao
Đi qua phố chợ, mua dăm ly rượu, mừng xuân uống cho say đời
Lô nhô bóng người thấp thoáng giữa đời chào nhau chén rượu đầu môi
Quen thân lưu lạc hát giữa phố người bài ca ấm êm cho đời…

Trong những mùa xuân thiếu thốn cả vật chất lẫn niềm vui tinh thần đó, chúng tôi nhớ lại những mùa xuân tươi đẹp đã qua, và hy vọng có những đổi thay tốt đẹp hơn cho một năm mới:

…Vui xuân năm này thương xuân năm nào gặp nhau nói chuyện ngày qua
Hương xuân tan vội bao năm đứng đợi tình xuân dấy men trong lòng
Em ơi xuân về có tiếng nói cười dường như có huông đổi thay
Nghe viên đá nhỏ lăn theo chân người lòng nghe bỗng dưng bồi hồi…

 Rồi tôi cũng như hàng triệu người Việt khác đã rời bỏ quê hương Việt Nam để định cư tại Mỹ, đi tìm một tương lai tốt đẹp hơn cho con cái, cho chính mình. Trong những cái Tết đầu tiên nơi vùng đất mới, tôi đi tìm những bản xuân ca hải ngoại chia sẻ nỗi lòng hoài hương của mình. Và cho đến tận bây giờ, tôi vẫn không thể tránh khỏi nghẹn ngào khi hát thầm ca khúc Thư Xuân Hải Ngoại của nhạc sĩ Trầm Tử Thiêng. Tôi tin rằng đây là ca khúc hải ngoại về chủ đề xuân tha hương cảm động nhất. Hình như Trầm Tử Thiêng viết ca khúc này với tâm tình của cả kẻ ở lẫn người đi. Tôi thấy hình ảnh của mình lúc còn ở quê nhà mong chờ những lá thư người thân kể chuyện đón tết ra sao ở Úc, Mỹ; và nay là ở hải ngoại nhớ lại những mùa xuân êm đềm ở cố hương:

…Ước gì giờ này anh đang ôm em xuân về ngoài kia
Mối tình bình yên đôi ta không lo lắng gì chia lìa
Thế mà người tình phải đi, thế mà cuộc tình tan vỡ
Thân phận bềnh bồng để xuân trôi qua âm thầm đợi mong…
…Thư xuân từ ngàn phương Mang nỗi lòng người tha phương Ôm ấp tình hoài hương
Thư xuân là rượu cay Tương tư rót tràn trên giấy Bên trời đông tuyết say…
Ước gì giờ này nhạc đang du dương trong bài tình xuân
Bên này nằm nghe quê hương bên kia pháo nổ tưng bừng
Chan hoà nhạc lòng lả lơi, mơ người về từ muôn lối
Suối tuôn lệ mừng vòng tay thân yêu ôm trọn mùa xuân…

Hoài niệm… Day dứt với nỗi nhớ những mùa xuân xưa…Mơ về mùa xuân đoàn tụ trong tương lai… Chỉ trong vài câu nhạc, Trầm Tử Thiêng đã phác họa được tâm tình của cả dân tộc Việt trong một giai đoạn lịch sử thương tâm nhất…

Rồi dần dần tôi cũng đi vào giai đoạn tuổi vàng, độ tuổi mà nhiều người bắt đầu tìm lại những gì đã xảy ra trong đời mình. Cuộc đời phù du, ngắn ngủi thật. Nhìn lại nó giống như xem một cuốn phim chỉ dài vài tiếng, trong đó mình là nhân vật chính với đủ mọi tình tiết vui buồn. Và chẳng có ca khúc nào phác họa lại một kiếp người xúc tích, sống động như Xuân Ca của nhạc sĩ Phạm Duy. Bài hát chỉ có bốn câu thật đơn giản, được lập lại trong năm phiên khúc. Mỗi phiên khúc là một giai đoạn cuộc đời. Mà đời người theo Phạm Duy thì bắt đầu ngay từ đêm cha mẹ động phòng để hình thành mầm sống thai nhi. Rồi ta chào đời, lớn lên để bắt đầu yêu đương, trải qua biết bao vui sầu. Dù sao đi nữa, người nhạc sĩ tha thiết yêu người, yêu đời vẫn muốn được tái sinh trở lại, để được làm tình nhân thêm nhiều kiếp nữa:

Xuân trong tôi đã khơi trong một đêm vui
Một đêm, một đêm gối chăn phòng the đón cha mẹ về.
Xuân âm u lắt leo trong nguồn suối mơ
Bừng reo rồi theo nắng lên từ cha chói chan lòng mẹ…
…Xuân tôi sang bến yêu tôi tìm gió trăng
Tình Xuân là Xuân có khi mừng vơi có khi sầu đầy
Xuân yêu đương muốn căng lên nhựa sống ngon
Tìm em gặp em đón Xuân nghìn năm bão Xuân ngập lòng
… Xuân tôi ơi sức Xuân tôi còn khát khao
Dù nay, dù mai cũng như mọi ai chết trong địa cầu
Xuân muôn năm có ta Xuân còn hỡi Xuân
Thì xin, thì Xuân hãy cho tình nhân sống thêm vài lần.

Câu điệp khúc của Phạm Duy chỉ lập lại có hai chữ “xuân ơi” mà nghe tha thiết làm sao! Tình yêu mùa xuân của người nhạc sĩ thiên tài thật là mãnh liệt:
Xuân Xuân ơi, Xuân ới, Xuân ơi…

Và rồi trong giai đoạn cuối đời, nếu có ai đó hỏi tôi ước gì trong mùa xuân, tôi xin mượn lời ca của bài Tâm Xuân (Đạo Ca 10) cũng của nhạc sĩ Phạm Duy phổ thơ Phạm Thiên Thư để nói lên lời ước nguyện:

Xuân về trong gió, hoa lay lững lờ
Xuân về đám mây, bướm vàng nhụy bay
Xuân về lòng đất, mầm tươi nhựa trào
Xuân về non cao, chim mừng suối reo…
…Em về siêu nhiên, hành hương chùa chiền
Dâng hoa cúng Phật, ưu phiền sẽ tan
Em mở lòng ra, vui cùng cỏ hoa
Xuân về vũ trụ ! Ta về lòng Ta !...
…Mùa Xuân có không ? Hay là cõi Tâm ?
Mùa Xuân có không ? Hay là cõi không ?
Về nguồn về cội ! Về nguồn về cội !
Để rồi vươn tới, với lòng mênh mông…

Mùa xuân đất trời đến rồi đi, cũng như tuổi xuân của một đời người. Chỉ có xuân trong cõi tâm là những mùa xuân miên viễn. Hãy trở về nguồn cội của tâm để được sống trong những mùa xuân bất tận…

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
First PagePrev Page1234567Next PageLast Page

Không hiểu sao, khi những giòng nhạc trong bài Tuổi Đá Buồn của TCS qua tiếng hát của ca sĩ Khánh Ly vang lên từ máy phát thanh ở rạp hát của Bowers Museum, lòng tôi bỗng nhiên rưng rưng. Cho dù lúc ấy, nhân vật chính là nữ ca sĩ Khánh Ly chưa xuất hiện trên sân khấu trong buổi tối kỷ niệm Sinh Nhật 80 tuổi của bà hôm thứ sáu tuần trước. Cho dù tôi đã nghe rất nhiều lần tiếng hát Khánh Ly từ lúc rất trẻ khi còn ở trong nước, hay những năm sau này ở Mỹ khi về già. Có lẽ tôi xúc động vì ý nghĩa của buổi tối kỷ niệm ngày sinh nhât của môt người nghệ sĩ đã hơn 60 năm ca hát cho đời và tạo cho mình môt chỗ đứng riêng với giọng hát đặc biệt của mình.

Tôi thường gọi bạn tôi “nghệ sĩ trầm lặng” vì biết bản tính anh từ ngày ở quân trường trên Đà Lạt, cách nay gần sáu thập niên. Khi anh bước vào con đường văn học nghệ thuật coi như “người bạn tri kỷ” và sự giải trí thanh tao trong cuộc sống nơi xứ người. Đức tính khiêm nhường và trầm lặng của anh, với tôi, rất quý vì phù hợp với tâm hồn. Câu nói của triết gia Pháp cho rằng những người thường khoe khoang, khoác lác thường với tâm hồn rỗng tuếch vì đầu óc họ chỉ có vậy. Và câu nói nhà bác học Blaise Pascal từ thế kỷ XVII “Le moi est haïssable” (Cái tôi đáng ghét) chứng minh cho điều đó. Vì tình trạng sức khỏe không cho phép nên Dương Viết Điền không tiếp tục những tác phẩm còn dang dở như nỗi niểm của anh trong tập cuối Nhật Ký Lúc Chiều Tà!

Nói tới tình khúc Từ Công Phụng phải nói ngay về “Bây Giờ Tháng Mấy”. Đó là ca khúc đầu tay của anh từ khi còn ngồi ghế trường trung học. Cú đầu là coup de maitre. Vậy mà chút xíu nữa ca khúc này không được nhìn thấy mặt trời. Trong bài viết “Mãi Mãi Bên Em” của nhà văn Hồng Thủy, có đoạn kể lại như sau: “Sáng tác bài “Bây Giờ Tháng Mấy” xong, anh Phụng chỉ định để hát chơi chứ không có ý muốn phổ biến. Một buổi chiều anh mang đàn ra ngồi ở hành lang đại học xá, vừa đàn vừa hát bài “Bây Giờ Tháng Mấy”. Tiếng hát theo gió, lọt vào phòng của một anh bạn gần đấy. Anh bạn nghe hay quá bèn nhất định đòi mang bản nhạc đi bán cho nhà xuất bản. Sau khi mua lại bản quyền, nhà xuất bản cho phổ biến ngay và bản nhạc được mọi người đón nhận nồng nhiệt. Chỉ một thời gian ngắn, bản nhạc được xếp vào danh sách những bản nhạc nổi tiếng.

Vào năm 1998, lần đầu tiên tôi được đi Pháp, đến kinh đô ánh sáng Paris mà thuở bé chỉ dám nghĩ đến trong mơ. Đến Paris, người bạn Pháp hỏi tôi muốn đi viếng những danh lam thắng cảnh nào. Bên cạnh tháp Effeil, tôi nói muốn đến Ga Lyon, và thăm vườn Lục Xâm Bảo.

Vào chiều ngày Chủ Nhật 27/10, tại phòng trà Blue, Lê Sỹ Dự Entertainment sẽ gởi đến khán giả yêu nhạc thính phòng một chương trình nhạc với chủ đề Cung Trầm Khúc. Nhân dịp này, nhạc sĩ Sỹ Dự đã trò chuyện với Việt Báo về việc chuẩn bị cho Cung Trầm Khúc, cũng như những hoài bão âm nhạc của mình trong tương lai.

Khi nói đến âm nhạc, người ta thường liên tưởng đến khái niệm về “tâm hồn” hay “cảm xúc”. Khi nói đến giáo dục lại thường liên kết với “trí tuệ”. Một bên là nghệ thuật, một bên là tri thức. Một bên là những chàng nghệ sĩ, một bên là những nhà mô phạm. Thực ra hai lĩnh vực này có nhiều khi đan lẫn, kết hợp với nhau. Âm nhạc là một ngành học với học vị lên tới tiến sĩ, không thua kém gì học bác sĩ, kỹ sư. Và khoa học đã chứng minh từ lâu rằng học âm nhạc góp phần phát triển khả năng trí tuệ toàn diện cho trẻ em.

Cách nay 70 năm về trước, khoảng năm 1954-1955 trước cuộc di cư vĩ đại do hiệp định Genève ký kết. Chúng tôi sống ở Hải Phòng, có lúc ở Hà Nội, tùy theo công việc làm di chuyển của ông thân tôi. Khi tôi được khoảng 9, 10 tuổi, có lần tôi được theo ba tôi đến rạp hát Trần Mỹ Ngọc ở phố Tám Gian, thành phố Hải Phòng. Hôm đó chúng tôi coi hát tuồng và chèo cổ, tuồng “Tứ Trạng Đồng Khoa“ có cô Bích Thuận, cô Kim Chung, cô Bích Sơn và kép Khánh Hợi thủ những vai chánh, họ diễn rất xuất sắc, truyền cảm. Tôi theo dõi và say mê bốn ông trạng nguyên đồng khoa và tôi ưng ý nhất là ông trạng do cô Bích Thuận lồng vai. Trên sân khấu, mà tôi ngây ngô, tưởng như trong cuộc đời, họ đẹp quá, đẹp về đạo đức, ngôn ngữ qua cách đối đáp thưa gửi và cử chỉ lễ phép giao tình… không phải mình tôi mê mẩn đâu nhe, mà toàn rạp hát cũng vậy, vãn tuồng mà khán giả không chịu đứng lên ra về ngay, còn nấn ná, còn ngẩn ngơ…

Ở cõi đời có nhiều điều khiến mình phải dừng và chậm lại để mà lắng nghe. Như nghe tiếng chim hót ngoài vườn rực nắng, nghe tiếng mưa đêm rả rích quện với tiếng gió chẳng hạn. Nhưng đó chỉ là yếu tố ngoại cảnh làm chạnh lòng những ai đang có nỗi niềm bên trong. Chúng chẳng sánh được với những cảm xúc phát xuất từ đáy lòng thi sĩ biến thành thơ, để rồi thơ chạm vào tim người nhạc sĩ phát ra nốt nhạc, tiếng nhạc làm thổn thức giọng hát và ngân vang trong lòng người

Có lẽ đã đến lúc cần đặt câu hỏi về sự dễ dãi của khán giả Việt? Như vấn đề đã nhiều lần được đặt ra trong lãnh vực âm nhạc, với các cô ca sĩ trong nước gầm rú phô diễn kỹ thuật mà không chuyển tải được nội dung, cảm xúc của bài hát, phim Việt còn nặng tính phô trương kỹ thuật, nhét tất cả mọi chiêu, mọi nước bước, đường đi, ý tưởng vào cùng một vở kịch, rồi nhấn hết cỡ âm lượng, dung lượng trấn áp khán giả - hệt như việc đãi ăn một bữa buffet quá no nê, để khách hài lòng với số lượng mà quên để ý đến phẩm lượng.

Nếu nói một cách ngắn gọn nhất, thì tui sẽ nói như thế này: Hình như Mai là cuốn phim Việt Nam hay nhất với tui từ trước đến giờ thì phải. Còn nếu nói dài thì nói luôn là tui coi phim Việt Nam không nhiều. Hồi nhỏ không có gì coi thì tivi chiếu gì coi đó, trong đó có phim VN. Sao mà nó cứ chầm chậm, lây lất. Ngột ngạt. Nặng nề. Đến lúc diễn viên có thể nói nhanh hơn một chút, cuộc sống chuyển động lẹ hơn một chút, thì tui lại thấy sao những gì mà người ta nói, người ta làm, người ta sống cứ như ở một thế giới nào đó mà tui không tồn tại, nó cứ giả giả gượng gượng như "plastic". Rồi thì cũng đến lúc tui được xem nhiều cuốn phim Việt Nam hay ho hơn, tử tế hơn trong các lần VAALA tổ chức Đại hội điện ảnh Việt Film Fest. Nhưng bàng bạc trong đó, vẫn cứ thấy lẩn quẩn một nỗi gì khó diễn tả lắm. ‘Bi ơi, đừng sợ!’ (mặc dù tui coi tui sợ muốn chết), ‘Trăng nơi đáy giếng’, ‘Song Lang’,… nhiều quá không nhớ hết tựa… ‘Mai’ thu hút tui từ cảnh đầu tiên...
First PagePrev Page1234567Next PageLast Page
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.