Tổng thống Joe Biden công bố trong bài diễn thuyết Thông Điệp Liên Bang (State of the Union) ngày 7 tháng 3 rằng quân đội Hoa Kỳ sẽ xây dựng một cảng tạm trên bờ biển Địa Trung Hải để vận chuyển viện trợ nhân đạo đến Gaza, theo Reuters.
Theo các viên chức, kế hoạch cho hoạt động này ban đầu là sẽ sử dụng Đảo Síp (Cyprus) làm căn cứ, không có ý định triển khai quân nhân Hoa Kỳ vào lãnh thổ Gaza.
Hamas hiện đang trì hoãn thỏa thuận với Israel về lệnh ngừng bắn mới trong thời gian 6 tuần và thả con tin. Một viên chức cho biết, đàm phán về thỏa thuận “hiện đang diễn ra và đã kéo dài hơn một tuần qua,” đồng thời nói thêm rằng cần sớm đạt được thỏa thuận ngừng bắn tạm thời “để có thể ngay lập tức giúp người dân Gaza bớt khổ sở.”
Trước lời cảnh báo của Liên Hiệp Quốc về nguy cơ nạn đói lan rộng trong khu vực 2.3 triệu dân, Tổng thống Biden đã đưa ra quyết định xây dựng cảng tạm. Là người ủng hộ Israel mạnh mẽ, Biden đang phải đối mặt với áp lực chính trị ngày càng lớn trong vấn đề chấm dứt chiến dịch tấn công của Israel, trong đó có phong trào biểu tình yêu cầu các cử tri Đảng Dân Chủ không ủng hộ Biden trong cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng trước cuộc tổng tuyển cử vào tháng 11.
Một viên chức cho biết Biden sẽ thông báo với Quốc Hội về việc ra lệnh cho quân đội Hoa Kỳ “thực hiện sứ mệnh khẩn cấp nhằm xây dựng một cảng biển ở Gaza, hợp tác với các quốc gia và các đối tác nhân đạo có cùng chí hướng.”
Cảng tạm sẽ là điểm đến cho hàng trăm chuyến tàu chở hàng viện trợ mỗi ngày; nơi đây sẽ nhận và phân phối thực phẩm, nước, vật tư y tế và nơi trú ẩn tạm thời cho người dân. Washington sẽ hợp tác với các đối tác và đồng minh Châu Âu và trong khu vực để xây dựng một liên minh quốc tế có thể đóng góp nhân lực và kinh phí.
Một viên chức Israel cho biết Israel “hoàn toàn ủng hộ việc triển khai cảng tạm” trên bờ biển Gaza và hoạt động này “sẽ được thực hiện với sự phối hợp hết lòng giữa hai bên”.
Israel đang cho phép nhiều xe chở hàng viện trợ được vào Gaza hơn, và Hoa Kỳ cùng các quốc gia khác cũng đang tiến hành thả viện trợ từ trên không. Nhưng bấy nhiêu vẫn chưa đủ để đáp ứng tình trạng khẩn cấp và nhu cầu của người dân nơi đây.
Một viên chức Hoa Kỳ cho hay: “Chúng tôi sẽ không đợi Israel cho phép trong vấn đề viện trợ nữa. Đây là thời điểm cần đến sự lãnh đạo của Hoa Kỳ.” Hoa Kỳ sẽ làm việc với Liên Hiệp Quốc và các tổ chức viện trợ nhân đạo “hiểu rõ việc phân bổ viện trợ ở Gaza.”
Hoạt động sẽ “mất vài tuần để lên kế hoạch và thực hiện” và lực lượng Hoa Kỳ đã có mặt trong khu vực hoặc sẽ bắt đầu di chuyển đến đó trong thời gian sớm nhất có thể.
Kế hoạch xây cảng tạm được phát triển dựa trên sáng kiến của chính phủ Cyprus, đề nghị tập trung các nguồn viện trợ nhân đạo tại thành phố cảng Larnaca, cách Gaza 210 hải lý. Sau đó, Israel sẽ kiểm tra, sàng lọc các chuyến hàng trước khi chúng được vận chuyển đến Gaza. Ban đầu, cảng tạm sẽ được điều hành bởi quân đội, nhưng trong tương lai, Washington dự định sẽ chuyển sang mô hình hoạt động thương mại.