Đẩy mạnh cuộc chiến chống lạm phát dài đăng đẳng, Cục Dự trữ Liên bang hôm nay đã tăng lãi suất cơ bản vào thứ Tư lên 3/4 điểm/phần trăm trong lần thứ ba liên tiếp, một tốc độ làm tăng nguy cơ suy thoái.
Việc Fed đã thúc đẩy lãi suất ngắn hạn, ảnh hưởng đến nhiều khoản cho vay tiêu dùng và kinh doanh, lên phạm vi từ 3% đến 3,25%, mức cao nhất kể từ đầu năm 2008. Các nhà hoạch định chính sách cũng báo hiệu rằng vào đầu năm 2023, họ dự kiến sẽ có thêm một đợt tăng lãi suất cao hơn so với dự kiến hồi tháng Sáu.
Hành động này của ngân hàng trung ương tiếp theo sau một báo cáo của chính phủ vào tuần trước cho thấy chi phí tăng cao lan rộng hơn trong nhiều lãnh vực kinh tế, với sự tăng vọt giá cả cho thuê và các dịch vụ ngày càng trầm trọng mặc dù một số nguyên nhân gây ra lạm phát trước đó, chẳng hạn như giá xăng, đã giảm bớt. Bằng cách tăng lãi suất vay, Fed làm cho việc vay thế chấp hoặc vay mua ô tô hoặc kinh doanh trở nên tốn kém hơn. Khi đó, người tiêu dùng và doanh nghiệp có lẽ sẽ vay và chi tiêu ít hơn, làm hạ nhiệt nền kinh tế và chế ngự lạm phát.
Các quan chức Fed cho biết họ đang tìm cách "hạ cánh nhẹ", bằng cách đó họ sẽ xoay sở để tăng trưởng chậm lại, đủ để kiềm chế lạm phát nhưng không quá nhiều để kích hoạt suy thoái. Tuy nhiên, các nhà kinh tế ngày càng nói rằng họ nghĩ rằng Fed tăng lãi suất mạnh theo thời gian sẽ dẫn đến việc cắt giảm việc làm, tỷ lệ thất nghiệp gia tăng và gây nên một cuộc suy thoái toàn diện vào cuối năm nay hoặc đầu năm sau.
Chủ tịch Jerome Powell đã thừa nhận trong một bài phát biểu vào tháng trước rằng các hành động của Fed sẽ có ảnh hưởng đến các gia đình và doanh nghiệp. Và ông nói thêm rằng cam kết của ngân hàng trung ương trong việc đưa lạm phát trở lại mục tiêu 2% bằng bất cứ giá nào.
Lãi suất ngắn hạn ở mức mà Fed hiện đang hình dung sẽ khiến suy thoái kinh tế có khả năng xảy ra vào năm tới bằng cách tăng mạnh chi phí thế chấp, chi phí cho vay mua ô tô và cho vay kinh doanh. Nền kinh tế đã không chứng kiến mức lãi suất cao như Fed dự kiến kể từ trước cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Tuần trước, lãi suất thế chấp cố định trung bình đạt mức 6%, mức cao nhất trong 14 năm. Theo Bankrate.com, chi phí vay bằng thẻ tín dụng đã đạt mức cao nhất kể từ năm 1996.
Lạm phát hiện nay dường như ngày càng được thúc đẩy bởi mức lương cao hơn và mong muốn chi tiêu ổn định của người tiêu dùng, và ít chịu ảnh hưởng hơn bởi sự thiếu hụt nguồn cung cấp như đã làm suy thoái nền kinh tế trong thời kỳ đại dịch. Tuy nhiên, hôm Chủ nhật, Biden nói trên CBS “60 Minutes” rằng ông tin rằng nền kinh tế vẫn có thể hạ cánh nhẹ nhàng, cho thấy rằng luật năng lượng và chăm sóc sức khỏe gần đây của chính quyền ông sẽ giảm giá dược phẩm và giá chăm sóc sức khỏe.
Một số nhà kinh tế đang bắt đầu bày tỏ lo ngại rằng việc Fed tăng lãi suất nhanh - nhanh nhất kể từ đầu những năm 1980 - sẽ gây ra nhiều thiệt hại kinh tế hơn mức cần thiết để chế ngự lạm phát. Mike Konczal, một nhà kinh tế tại Viện Roosevelt, lưu ý rằng nền kinh tế đang chậm lại và việc tăng lương - một động lực chính của lạm phát - đang chững lại và theo một số biện pháp thậm chí còn giảm một chút.
Việc Fed tăng lãi suất nhanh chóng phản ánh các bước mà các ngân hàng trung ương lớn khác đang thực hiện, góp phần vào lo ngại về một cuộc suy thoái toàn cầu tiềm ẩn. Ngân hàng Trung ương châu Âu tuần trước đã tăng tỷ lệ chuẩn lên 3/4 điểm phần trăm. Ngân hàng Anh, Ngân hàng Dự trữ Úc và Ngân hàng Canada đều đã thực hiện các đợt tăng lãi suất khủng trong những tuần gần đây.
Và ở Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, tăng trưởng đang bị ảnh hưởng bởi việc chính phủ nhiều lần khóa COVID. Nếu suy thoái quét qua hầu hết các nền kinh tế lớn trên thế giới, điều này cũng có thể gây ảnh hưởng khiến nền kinh tế Mỹ bị trật bánh.
Ngay cả trước tốc độ tăng lãi suất ngày càng nhanh của Fed, một số nhà kinh tế - và một số quan chức Fed - cho rằng họ vẫn chưa tăng lãi suất lên mức thực sự sẽ hạn chế vay và chi tiêu và làm chậm tăng trưởng.
Nhiều nhà kinh tế học thuyết phục rằng việc cắt giảm lao động trên diện rộng là cần thiết để làm chậm đà tăng giá. Nghiên cứu được công bố vào đầu tháng này dưới sự bảo trợ của Viện Brookings kết luận rằng tỷ lệ thất nghiệp có thể phải tăng cao tới 7,5% để đưa lạm phát trở lại mục tiêu 2% của Fed.
Theo nghiên cứu của nhà kinh tế Laurence Ball của Đại học Johns Hopkins và hai nhà kinh tế tại Quỹ Tiền tệ Quốc tế, chỉ có một cuộc suy thoái khắc nghiệt mới làm giảm tốc độ tăng lương và chi tiêu tiêu dùng đủ để hạ nhiệt lạm phát.