WASHINGTON – Tòa Phúc Thẩm Liên Bang đã cho phép Bộ Tư Pháp tiếp tục xem xét những tài liệu mật được thu giữ tại tư dinh Mar-a-Lago của Donald Trump vào tháng trước, để tiếp tục cuộc điều tra việc cựu tổng thống mang hồ sơ an ninh quốc gia về cất giữ tại nhà, và cản trở nỗ lực thu hồi chúng, theo trang NewYork Times đưa tin ngày Thứ Tư, 21 tháng 9 năm 2022.
Trong quyết định dài 29 trang với lời lẽ cứng rắn, Tòa Phúc Thẩm Liên Bang Khu Vực 11 đã ngăn chặn một phần án lệnh của tòa cấp dưới, trong đó Thẩm phán Aileen Cannon tạm thời cấm Bộ Tư Pháp sử dụng các tài liệu mật trong cuộc điều tra hình sự của họ đối với Trump.
Đối với lập luận của Bộ Tư Pháp cho rằng “Tòa liên bang có thể đã sai trong việc thực thi quyền tài phán khi cấm chính phủ Hoa Kỳ sử dụng các tài liệu mật trong cuộc điều tra hình sự, và đòi hỏi chính phủ phải giao nộp những tài liệu đánh dấu là ‘Classified’ cho một chuyên gia đặc biệt thẩm tra,” phán quyết của hội đồng 3 vị thẩm phán viết: “Chúng tôi đồng tình.”
Hội đồng phúc thẩm gồm 3 vị thẩm phán, trong đó có 2 vị được Trump bổ nhiệm – Thẩm phán Britt Grant và Andrew L. Brasher – và Thẩm phán Robin S. Rosenbaum do cựu Tổng thống Barack Obama bổ nhiệm.
Tranh chấp diễn ra sau khi Thẩm phán Cannon, cũng là người được Trump bổ nhiệm, nghiêng về phía cựu tổng thống, bổ nhiệm một chuyên gia đặc biệt bên ngoài sàng lọc tài liệu thuộc đặc quyền trong hơn 11,000 tài liệu được FBI thu giữ khi thực thi trát khám xét ngày 8 tháng 8. Tòa cũng cấm các nhà điều tra truy cập và sử dụng những tài liệu này cho đến khi chuyên gia đặc biệt hoàn tất công việc. Bà Cannon cũng phản đối yêu cầu của Bộ Tư Pháp không đưa khoảng 100 tài liệu được đánh dấu là tài liệu mật vào thủ tục sàng lọc.
Trong hồ sơ đệ trình lên tòa phúc thẩm, Bộ Tư Pháp đã chấp nhận để luật sư đặc biệt thẩm tra tài liệu thu giữ, ngoại trừ những hồ sơ được đánh dấu mật, thu hẹp yêu cầu với hy vọng có thể khôi phục nhanh quyền truy cập vào số tài liệu trọng tâm của cuộc điều tra. Công tố viên lập luận rằng, lệnh cấm tạm thời của Thẩm phán Cannon, không cho các nhà điều tra sử dụng tài liệu mật sẽ cản trở việc đánh giá riêng của các chuyên gia tình báo về những nguy cơ từ việc cựu Tổng thống cất giữ riêng hồ sơ mật về an ninh quốc gia.
Quyết định của Tòa Phúc thẩm bác bỏ nỗ lực của ông Trump khi tuyên bố trước công chúng, thay vì trước tòa, đã giải mật của những hồ sơ nhạy cảm đó.
Ông Trump “gợi ý rằng, ông có thể đã giải mật những tài liệu này khi còn là tổng thống,” phán quyết tòa phúc thẩm viết. “Nhưng hồ sơ không có chứng cớ cho thấy bất kỳ hồ sơ nào trong số đó đã được giải mật. Và trước Chuyên gia giám sát, nguyên đơn phản đối yêu cầu cung cấp bất cứ chứng cớ nào cho thấy ông ấy đã giải mật bất cứ tài liệu nào trong số này.”
Tòa nói thêm: “Trong bất cứ tình huống nào, ít nhất cho những mục đích này, lập luận làm mất tính bí mật gây hiểu lầm vì làm mất tính bí mật của một hồ sơ chính phủ sẽ không thay đổi nội dung hay biến nó thành hồ sơ cá nhân.”
Phán quyết của Tòa Phúc thẩm sẽ đơn giản hóa thủ tục đang được chuyên gia giám sát đặc biệt, Thẩm phán Raymond J. Dearie, thực hiện. Dearie được các luật sư của Trump đề nghị vào vai trò sàng lọc tài liệu và Bộ Tư Pháp đồng ý. Nếu đây là phán quyết cuối cùng trong tranh chấp này, Thẩm phán Dearie sẽ không còn được truy cập vào những tài liệu mật nữa, và có thể tập trung sự chú ý vào kho hồ sơ gần 11,000 tài liệu còn lại.
Ông Trump “thậm chí không tìm cách chứng minh rằng mình có nhu cầu cần phải biết những thông tin trong những tài liệu mật đó,” phán quyết ghi. “Ông cũng không đưa ra được rằng, chính phủ hiện tại đã từ bỏ yêu cầu đối với những tài liệu này. Và thậm chí nếu ông ấy có làm vậy đi chăng nữa, thì điều đó, tự bản thân nó, sẽ không giải thích tại sao lại có lợi ích cá nhân trong những tài liệu mật.”
Phán quyết được Tòa Phúc thẩm đưa ra vào cùng ngày Bộ Trưởng Tư Pháp New York khởi kiện dân sự 4 cha con ông Trump và Trump Organization sau khi có kết luận điều tra về việc kinh doanh gian lận và lường gạt.
Phán quyết là bước ngoặt mới nhất trong cuộc điều tra liên bang về việc cựu Tổng thống cất giữ hồ sơ chính phủ, kể cả những tài liệu được đánh dấu tuyệt mật. Hiện chưa rõ nhóm luật sư của ông Trump có kháng án quyết định này lên tòa cấp trên hay không.
Trước đó, trong phiên điều trần trước Thẩm phán Dearie vào Thứ Ba, 20 tháng 9, các luật sư của cả hai bên đã tranh cãi về việc liệu nhóm luật sư của ông Trump có được phép xem hồ sơ hay không. Bên Bộ Tư Pháp cho biết một số hồ sơ bị hạn chế rất cao không phải ai cũng có quyền xem chúng.
Một điểm gây tranh cãi khác là liệu Thẩm phán Dearie có thể yêu cầu ông Trump hoặc đại diện của ông tuyên bố dứt khoát liệu ông ta có thực sự đã thực hiện hành động giải mật tài liệu hay không.
Ông Trump đã tuyên bố công khai rằng ông đã giải mật tất cả những gì ông lấy từ Phòng Bầu Dục, nhưng không có bằng chứng đáng tin cậy nào để chứng minh cho tuyên bố đó và các đại diện của ông cũng không hề đề cập tới điều đó trước tòa. Thay vào đó, họ chỉ nói bóng gió rằng ông Trump có thể đã làm như vậy. Các luật sư của Trump lập luận rằng sẽ là quá sớm để họ tiết lộ thông tin như vậy vào giai đoạn này.