LTS- Vào ngày 23/08/2022 trên trang mạng tin tức www.kqed.com đã có một bài phân tích của nhà báo Marisa Lagos khá chi tiết về cuộc cuộc đua nóng bỏng vào vị trí Dân Biểu Liên Bang Địa Hạt 45 tại Quận Cam. Địa Hạt này bao gồm toàn bộ Little Saigon và các thành phố lân cận, nơi có rất đông cộng đồng gốc Việt sinh sống. Sau đây là phần lược dịch của bài phân tích này.
Vào một buổi tối đầu tháng 8, tại sự kiện National Night Out do thành phố Garden Grove tổ chức, ứng cử viên Dân Biểu Đảng Dân Chủ Jay Chen- một gương mặt chính trị khá mới mẻ- giới thiệu bản thân với các cử tri tại sở cảnh sát: ông là một cựu chiến binh, ủy viên quản trị đại học cộng đồng; tốt nghiệp Harvard, là cựu sĩ quan tình báo Hải Quân; là cha của 2 đứa con trai 6 tuổi và 8 tuổi. Ông hứa đảm bảo con cái của chúng ta sẽ được an toàn khi đến trường và chấm dứt tình trạng bạo lực súng đạn hiện nay.
Trong cùng ngày, trong một bãi đậu xe Target ở thành phố Westminster, nữ Dân Biểu Liên Bang Địa Hạt 48 Michelle Steel (Cộng Hòa) cũng đang trò chuyện với những người bạn lâu năm và những cử tri. Bà cảm ơn tất cả các nhân viên cảnh sát, nhân viên cứu hỏa, cho biết mình từng là ủy viên cứu hỏa ở Los Angeles, cho nên rất hiểu biết về công việc của họ.
Quận Cam từ lâu đã là thành trì đáng tin cậy của Đảng Cộng Hòa, nhưng này đã trở thành địa hạt chiến trường cho các cuộc đua vào Quốc Hội trong các cuộc bầu cử gần đây, và năm nay cũng không phải là ngoại lệ. Cuộc đua tại Địa Hạt 45 góp phần quan trọng để xác định đảng nào sẽ nắm thế đa số tại Quốc Hội Hoa Kỳ sau tháng 11 sắp tới. Các cử tri ở đây sẽ giúp xác định cán cân chính trị trong một Quốc hội hiện bị chia rẽ nặng nề theo lằn ranh đảng phái. Jodi Balma, một giáo sư khoa học chính trị của Đại học Fullerton cho biết tại Địa Hạt 45 sẽ là một cuộc cạnh tranh ngang ngửa, quyết liệt.
Michelle Steel giành được ghế Dân Biểu Liên Bang Địa Hạt 48 vào năm 2020, sau khi đánh bại Dân Biểu Dân Chủ đương nhiệm Harley Rouda. Lúc đó Đảng Cộng hòa có lợi thế với số lượng cử tri Cộng Hòa cao hơn rõ rệt. Nhưng việc phân chia lại địa hạt bầu cử đã định hình lại tương quan chính trị. Địa Hạt 45 nay không còn bị chi phối bởi các thành phố biển giàu có, bảo thủ (Huntington Beach, Newport Beach, Laguna Beach…), mà bao gồm nhiều khu vực với tầng lớp trung lưu và lao động hơn. Nó trải dài đến tận Brea và bao gồm Cerritos ở Quận Los Angeles. Đảng Dân chủ hiện có lợi thế cử tri ghi danh cao hơn khoảng 5% tại đây. Ngoài ra, đây là một quận đặc biệt đa dạng - gần 37% cư dân là người Mỹ gốc Á, 36% là người da trắng và 23% là người Latin. Và nó bao gồm các cộng đồng người nhập cư và tị nạn từ Việt Nam, Trung Đông, Nam Á và Bắc Phi. Địa hạt cũ của bà Steel có đến 70% là người da trắng.
Theo Jodi Balma, Jay Chen sẽ có một thách thức rất đáng gờm. Ngay cả ở Địa Hạt 45 mới, Michelle Steel vẫn nổi tiếng hơn ở Quận Cam, vì bà từng phục vụ trong Hội Đồng Giám sát Quận Cam, và cùng với chồng là Shawn Steel đã hoạt động trong Đảng Cộng Hòa tại địa phương trong nhiều thập kỷ trước. Nhưng bà Steel nay là một người bảo thủ trung thành trong một quận hạt đang dần chuyển sang khuynh hướng Dân Chủ. Mới đây, bà đã bỏ phiếu chống lại các dự luật kiểm soát súng, hôn nhân đồng tính và các biện pháp tiếp cận phá thai; đồng thời bà đồng tài trợ cho một dự luật cấm tất cả các ca phá thai ở cấp liên bang.
Ngược lại, Jay Chen đang vận động để bảo vệ quyền phá thai, kiểm soát súng nhiều hơn, và mở rộng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Theo Jodi Balma nói thêm, Chen sẽ là khôn ngoan nếu buộc Steel phải chịu trách nhiệm về những lá phiếu mà bà đã chống lại quyền phá thai và hôn nhân đồng tính, cả hai đều đưa bà vào vị trí cực đoan ở Quận Cam.
Trong chiến dịch tranh cử, Steel nói rằng bà muốn chống lại việc tăng thuế và chi tiêu của chính phủ, cũng như sự ủng hộ đối với việc thực thi pháp luật và các hình phạt hình sự khắc nghiệt hơn. Bà nói đa số cử tri đang tức giận vì lạm phát, giá xăng và tội phạm.
Jay Chen không giống như một số đảng viên Đảng Dân chủ là cố gắng né tránh những vấn đề kể trên, mà cho biết đã có hướng điều chỉnh chúng và sẽ giải quyết nguyên nhân thực sự. Ông muốn đảm bảo việc giảm chi phí. Nói về lạm phát, ông cho rằng nhiều công ty đang cố tình nâng giá để trục lợi trong giai đoạn khó khăn hiện tại. Chevron và Exxon đã kiếm được 30 tỷ đô la lợi nhuận chỉ trong quý vừa qua, trong khi người dân đang phải trả mức giá xăng cao kỷ lục.
Barbara Eames- một tình nguyện viên tại sự kiện National Night Out ở Westminster- nói với Michelle Steel rằng bà và những người khác trong cộng đoàn nhà thờ đang cầu nguyện cho nhiều thành viên Quốc hội giống như Michelle. Bà nói cần nhiều người như Michelle, vì hiện nay có quá nhiều thứ đang phá hủy đất nước Hoa Kỳ. Bà Eames nói bà quan tâm đến việc trẻ em trong trường học đang được dạy chống lại lý thuyết một sắc tộc ưu tiên, cũng như vấn đề hôn nhân đồng tính .
Nhưng ở Garden Grove, Diana Trần lại tiếp thu thông điệp của Jay Chen về nỗ lực ngăn chận bạo lực súng đạn. Theo bà, khi theo dõi về bạo lực súng đạn và những gì đang diễn ra trong xã hội hiện nay, thực sự bà sợ hãi khi đưa con trở lại trường học!
Jodi Balma cũng lưu ý rằng các cử tri Việt Nam trẻ tuổi có xu hướng nghiêng về đảng Dân chủ, trong khi cha mẹ và ông bà của họ vẫn đồng tình với Đảng Cộng Hòa. Và trong nhiều trường hợp, họ tin vào lập trường chống cộng của Đảng Cộng Hòa trong nhiều thập kỷ đã là vấn đề chính trị quan trọng ở Quận Cam. Nhưng Balma cũng chỉ ra sự chuyển hướng gần đây của Đảng Cộng Hòa ủng hộ các chính phủ cực hữu, trong đó có những nhà lãnh đạo chuyên quyền như Tổng thống Hungary Viktor Orban. Điều này có thể làm tổn thương các ứng cử viên bảo thủ ở Quận Cam. Các cử tri Việt Nam liệu có còn tin rằng Đảng Cộng Hòa đang chống lại chủ nghĩa cộng sản, trong khi lại mời gọi và kết thân với những kẻ độc tài và phát xít?
Jodi Balma nói thêm rằng khi cuộc bầu cử đang đến gần, kết quả sẽ phụ thuộc nhiều vào những người có quan tâm đến các vấn đề chính trị xã hội, và thực sự có đi bỏ phiếu. (DV)