Thổ Nhĩ Kỳ, Phần Lan và Thụy Điển đã đạt được thỏa thuận để ‘dọn đường’ cho Phần Lan và Thụy Điển chính thức trở thành thành viên NATO. (Nguồn: Chụp lại từ YouTube)
MADRID – Các nhà lãnh đạo NATO hôm thứ Tư đã chính thức mời Phần Lan và Thụy Điển gia nhập liên minh, một ngày sau khi Thổ Nhĩ Kỳ hủy bỏ phản đối tư cách thành viên của hai nước này, dọn đường cho sự mở rộng quan trọng nhất của liên minh NATO trong nhiều thập kỷ.
Thỏa thuận lịch sử này nhấn mạnh cuộc chiến ở Ukraine đã phản tác dụng như thế nào đối với Tổng thống Vladimir V. Putin, lật đổ nỗ lực của Nga nhằm làm suy yếu NATO và đẩy Thụy Điển và Phần Lan, hai quốc gia trung lập và không liên kết trong nhiều thập kỷ vào vòng tay của liên minh.
NATO cho biết, sau một thời gian đàm phán căng thẳng, 3 bên đã đạt được một thỏa thuận trong cuộc họp giữa tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan, Tổng thống Sauli Niinistö của Phần Lan và thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson, ở thủ đô Tây Ban Nha.
Thúc đẩy cuối cùng để giải quyết tranh chấp bắt đầu vào đầu ngày thứ Ba, khi Tổng thống Biden gọi điện cho ông Erdogan để thúc giục ông "nắm bắt thời điểm" trước hội nghị thượng đỉnh, cho phép các cuộc thảo luận về các chủ đề khác được tiến hành, theo một viên chức chính quyền cấp cao thâm niên.
Viên chức này nói rằng thỏa thuận giữa Thổ Nhĩ Kỳ và hai nước Bắc Âu liên quan đến những thỏa hiệp của cả hai bên, bao gồm tuyên bố của Thổ Nhĩ Kỳ hoan nghênh Phần Lan và Thụy Điển áp dụng và các vấn đề liên quan đến lệnh cấm vận vũ khí áp đặt đối với Thổ Nhĩ Kỳ và Thổ Nhĩ Kỳ tin rằng Phần Lan và Thụy Điển đã đưa ra những giải quyết cần thiết về các quan ngại của họ đối với các nhóm mà họ coi là khủng bố.
Trong một cuộc họp báo hôm thứ Tư, ông Stoltenberg đã chỉ ra cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine và hứa rằng “Ukraine có thể trông cậy vào chúng tôi chừng nào còn có thể”. Ông không đề cập đến lời hứa năm 2008 của NATO sẽ đưa Ukraine trở thành thành viên đầy đủ vào một thời điểm nào đó trong tương lai.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết: “Tôi vui mừng thông báo chúng tôi đã có một thỏa thuận mở đường cho Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO. Thỏa thuận cũng giải quyết các mối lo ngại của Thổ Nhĩ Kỳ, bao gồm xuất cảng vũ khí và chống khủng bố.”
Thụy Điển và Phần Lan trong lịch sử đã từ chối xin quy chế thành viên của NATO, một phần vì có nhiều tranh cãi dư luận trái chiều và sự cẩn trọng xung quanh mối quan hệ an ninh của họ với Nga. Nhưng tình hình đã thay đổi đáng kể sau khi Nga tấn công Ukraine, khiến cả hai nước đều xin gia nhập.
Thỏa thuận thư được ký kết sau khi Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg làm trung gian cho các cuộc đàm phán tại Madrid giữa ông Erdogan và các lãnh đạo Thụy Điển, Phần Lan.
Phần Lan và Thụy Điển khẳng định trong thỏa thuận không có lệnh cấm vận vũ khí quốc gia nào liên quan đến việc bán vũ khí cho Thổ Nhĩ Kỳ, và cả ba nước đều cho biết sẽ làm việc cùng nhau về các yêu cầu dẫn độ. Thụy Điển là nơi sinh sống của 100,000 người Kurd tị nạn và Thổ Nhĩ Kỳ đã kêu gọi dẫn độ những cá nhân mà họ cho là có liên quan với PKK hoặc YPG của Syria.
Stoltenberg cho biết Phần Lan và Thụy Điển đã đồng ý “sửa đổi thêm luật trong nước” để cho Thổ Nhĩ Kỳ sự đảm bảo chống khủng bố mà họ mong muốn, và sẽ “ngăn chặn các hoạt động của PKK” và “ký một thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ về việc dẫn độ.”
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã chúc mừng ba quốc gia đã thống nhất được thỏa thuận, và cho rằng đây là “một bước quan trọng đối với NATO, điều này sẽ củng cố liên minh và an ninh tập thể của chúng ta.”
Thủ tướng Anh Boris Johnson cũng hoan nghênh thỏa thuận trên Tweeter: “Tin tuyệt vời khi Hội nghị thượng đỉnh NATO bắt đầu. Quy chế thành viên của Thụy Điển và Phần Lan sẽ làm cho liên minh tuyệt vời của chúng ta trở nên mạnh mẽ hơn và an toàn hơn.”
Gửi ý kiến của bạn
