“Mẹ à!”

Cáo Phó Bà Cố Elizabeth Huỳnh Phúc Ánh Clara OFS.

Cha Tim trao phần thưởng cho học sinh Việt ngữ Kitô Vua, Giáo xứ St. Columban.

Gia đình sum họp nhân dịp 14 năm thụ phong linh mục của Cha Tim.

* Một thành viên của Văn Phòng Giới Trẻ và Sinh Viên Công Giáo *

Mỗi lần tôi tới thăm, Dì hay kể chuyện Dì vui đùa bên con cái. Chuyện các con hay chọc Dì khi Dì nói giỡn. Các con hay kêu, “Mẹ à!” Cái chữ à, Dì kéo thật dài.

Những ai gặp Dì lần đầu sẽ không biết những ngổn ngang niềm riêng Dì chôn chặt trong lòng. Dì hay nói, “Sao bây giờ Dì quên nhiều lắm.” Ai lớn tuổi mà lại không hay quên. Tôi chưa lớn tuổi mà cũng hay quên nè. Dì không hẳn bị lẩn. Phần nhiều là bị mất thăng bằng về tình cảm. Dì hay nhắc chuyện cũ với người thân, nhất là Bà Ngoại và con trưởng của Dì. Rồi có lúc, Dì nói chuyện như thể người Mẹ đã đi xa mười mấy năm của Dì vẫn còn sống.

Qua những tâm sự của Dì, tôi chứng kiến những khoảnh khắc thương tâm của quá khứ như những trận mưa trút trời rơi xuống trên Dì. Dì xoè đôi tay đã khẳng khiu vì tân toan cuộc đời và sự hao mòn của năm tháng ra để hứng. Nước mưa cứ tuôn qua kẽ tay, đi hết. Còn nỗi đau cứ bám lại trên tim. Nên khi kể lại lúc xa Bà Ngoại để đi định cư ở Mỹ, Dì nghẹn lời. “Bà Ngoại đưa Dì ra phi trường. Dì thấy Bà Ngoại chảy nước mắt.” Và khi xa con gái duy nhất, Dì cũng chảy nước mắt. Ký ức lặng lẽ cuộn lấy Dì. Như nắng hè cuộn lấy con đường quê. Dài hun hút.

Dì thích con gái. Lại sanh trai đầu lòng. Vậy mà Dì vẫn mê và yêu lắm. Yêu từ cái tên Dì đặt cho con, từ mái tóc của con, đến tính tình. Dì thấy hoa quả đầu mùa của mình tuyệt hảo, một món quà của Thượng Đế, một niềm vui vô tận cho Dì. “Nó hiền lắm! Ai nói gì nó cũng cười!” Dì hay nói như vậy. Con trưởng của Dì chọn đưa cõi Trời vào cõi người. Kê vai sắt cõng cuộc đời. Tiếp tục đời thứ bốn trong gia đình có những tâm hồn chọn con đường phục vụ. Dì thương con lắm. “Tội lắm! Tuần nào ngày nghỉ nó cũng về thăm.”

Tôi đã được Dì dắt đi trên tâm thức thăm thẳm của người Mẹ già. Đi qua những bóng râm của tuổi thơ con Dì. Đến gần những hoa nắng chiếu trên vách tường tuổi trẻ, lúc Dì lấy chồng khi mới ngoài hai mươi. Và tôi đi cạnh tuổi già mong manh như bóng câu qua cửa của Dì, cái tuổi già chỉ mong mình có chút ý nghĩa đối với con cái, chỉ mong được gần con cháu, chỉ biết nói về con cái như một niềm vui bất diệt. 

Thấy Dượng vất vả, tôi muốn bày chuyện cho Dì giải khuây. Tôi gom góp hình gia đình Dì rồi làm album để Dì coi mỗi khi nhớ con nhớ cháu. Tôi hỏi, “Hồi trẻ, Dì có thích thêu thùa may vá vẽ vời gì không?” Dì nói, và cười tươi, như mọi khi, “Đâu có! Mắc làm công chuyện nhà hết rồi! Nhà có năm đực rựa mà!” Rồi Dì đọc tên anh em trong nhà như một dòng thơ. Tôi thử đem hình cho Dì tô màu. Hình thánh bổn mạng Dì. Hình thánh gia. Hình Giáng Sinh có máng cỏ. Hình nhiều đề tài và nhiều kiểu, có cảnh gia đình, có hình đạo. Chì màu, chì sáp, bút lông. Mong là khi ngồi tô màu, Dì có thể thư giãn đầu óc, cầu nguyện cho ơn thiên triệu. Nhưng Dì nói mắt Dì yếu lắm. Chắc Dì không quen. Dì không quen ngồi yên. Hở chút là Dì chạy đi lau dọn nhà cửa. Như đã thành một bản năng sống. Những người phụ nữ cán đán việc nhà, quên đi niềm vui riêng của bản thân. Hôm ghé nhà tôi, ra tới hàng ba, Dì hỏi, “Chổi đâu? Dì quét chỗ này cho.” Ăn cơm xong, Dì đòi rửa chén. Tôi phải cản lắm mới được. Thiệt tình. Dì muốn tôi tổn thọ hay sao mà đòi rửa chén cho tôi? Dì lấy giấy lau cái bếp, rồi tiện tay lau lên kệ, vòng qua phòng ăn, chùi mấy vết bụi trên cửa kiếng. Sao mà xót ruột.

Tôi vẫn thương lắm những người phụ nữ cùng thế hệ với Mẹ tôi, như Dì. Một thế hệ nhiều mất mát. Trong hai mươi mấy năm nghiên cứu về người Việt hải ngoại, tôi đã gặp nhiều những cảnh lòng như Dì ở mọi miền thế giới. Những người phụ nữ dành cho con cháu nụ cười và giữ riêng nước mắt cho mình. Những người phụ nữ cuối cùng của một Việt Nam trước khi đất nước này bị thống nhất và bị giải phóng. Những người phụ nữ tinh ròng, sống hết mình vì gia đình, chồng con. Những người phụ nữ gánh gồng những binh đao trận mạc, vẫn còn đón hoả châu rơi trên tâm thức mấy chục năm sau, vẫn đón bom rơi đạn lạc dù chồng con ra trận đã mấy chục năm trước. Ở hải ngoại, họ mất luôn cái môi trường xã hội cộng thể của xóm làng, của họ hàng. Trong tuổi già, đời sống trở nên đơn lẻ. Nên những mất mát tăng theo luỹ thừa kép, lũy thừa ba. Trái tim Mẹ già - mênh mông nỗi nhớ, bát ngát niềm đau.

Liệu ai sẽ giữ trái tim Mẹ trong tuổi già bóng xế, xa con xa cháu, xa quê xa nhà? Những người phụ nữ lầm lũi trên lối mòn ký ức lung linh tắt. Trong những lần đi thăm các Viện Dưỡng Lão, tôi vẫn cảm cái quạnh quẽ hắt hiu của một không gian bị xã hội bỏ quên. Bãi đậu xe ở những nơi này thường rất vắng.

Nếu trái đất được giữ bởi trọng lực, thì cuộc đời được giữ bởi lực hút từ trái tim những người Mẹ. Nhưng lực nào sẽ giữ cho những trái tim mẹ già thổn thức nhớ con nhớ nhà khỏi bật ra khỏi nhịp tim mong manh của hoàng hôn đời người? Sẽ có mãi những nhịp ru cuộc đời trong cõi người, mà hai chữ đẹp nhất chính là “Mẹ à!” của con cái trách yêu Mẹ già thích giỡn.

Đời sống ở Mỹ cô quạnh đến chát đắng cho người cao niên. Lần cuối tôi thay Mẹ đến thăm Tết Dì Dượng ở căn hộ gần biển, Dì khóc, đòi về nhà, “Tui muốn về nhà Mẹ tui…” Những chấn thương tình cảm, như những cơn động đất tần số cao, cứ lập lại, lập lại, lập lại. Lập lại, cho đến khi mọi thứ vỡ tan, nhòa đi, trong nước mắt tủi hờn. Xa cha xa mẹ, rồi con cái lấy vợ lấy chồng ra riêng. Nỗi cô đơn ấy, người sống trong đợi chờ, bao giờ mới cạn? Lần tôi mời ghé nhà chơi, Dì ngồi ngoài hàng ba, nói với Dượng:

• Ở nhà Mẹ, em hay ở với con Lý, anh nhớ không?

Dì hay nhớ chuyện xưa. Nhớ mái nhà thơ ấu. Mái ấm sung túc trước khi Cộng Sản cưỡng chiếm miền Nam. Nhớ Bà Ngoại thương Dì, cưng Dì. “Dì muốn gì, Ngoại cũng cho,” Dì hay nhắc vậy. Ở quê cũ, họ hàng, người quen thật nhiều. Xóm giềng thân thiết. Đời sống gắn bó, người với người. Khi đi tìm tự do, nhiều người Việt phải chấp nhận đánh đổi tất cả những giềng mối thân thiết ấy. Và sự chấn thương tình cảm đó, đối với nhiều người, hầu như không vãn hồi được. Ức chế tâm lý đưa đến niềm đau khôn nguôi. Cách duy nhất là tìm về dĩ vãng, níu lấy thương yêu thưở nào.

Cuộc đời Dì cùng chung tâm sự với những người phụ nữ Việt Nam, một cảnh hai quê, sinh trưởng ở quê mình, mà lưu vong ở quê người. Nên lạc lõng. Bơ vơ. Xa lạ. Càng sống ở xứ người càng lâu, thì càng lạc lõng, buồn tênh. Nên Dì hay đi lạc. Vì tìm hoài không ra cái ngôi nhà tuổi thơ vẫn réo gọi trong tiềm thức. Dượng đi tìm. Con cái đi tìm. Sau nhiều lần đi lạc ở trần đời, Dì đã tìm được đường về nhà thật trên trời.

Dì đã dâng cho Chúa hoa quả đầu mùa. Nay Dì về Nhà Cha, hưởng ân lộc muôn vàn. Xin Chúa thương an ủi Dượng và tang gia trong niềm đau trần thế, và ban cho gia đình hy vọng trong niềm tin muôn đời. Để con cái, cháu chắt, khi nhớ đến Dì, sẽ còn nhớ nụ cười và tính hay đùa nghịch của Dì mà khẽ gọi, “Mẹ à!”

• Kiện Cơ Quan An Ninh Hoa Kỳ Nghe Lén Từ Thiện Hồi Giáo
• Ít Nhất 10 Viên Chức Cộng Hòa Đồng Minh Của Trump Đã Thử Nghiệm Dương Tính Với Coronavirus
• SINH HOẠT CỘNG ĐỒNG:
• Biểu Tình Tại Mỹ, Toàn Cầu, Đòi Bush Bỏ Màn Đánh Iraq