Hôm nay,  

Đứng Ngẩn Trông Vời

5/2/202214:10:00(View: 2255)

Truyện ngắn

mother-n-son


Vậy đó bỗng nhiên mà họ lớn,

Tuổi hai mươi đến có ai ngờ,

Một hôm trận gió tình yêu lại

Đứng ngẩn trông vời áo tiểu thơ

(Huy Cận)

 
*


Buổi sáng, ngày nào cũng một tuồng tương tự, tôi vừa sửa soạn đi làm, vừa hò hét kêu Bê dậy đi học. Lâu lâu tôi phải lên giọng doạ dẫm:

 

– Nếu Bê cứ ngủ nướng như vậy, mẹ giao công tác buổi sáng cho Ba. Ba sẽ áp dụng kỷ luật sắt.

 

Bê nhừa nhựa, ngái ngủ:

 

– Thôi, con thích Mẹ kêu con dậy thôi.

 

Khi Bê đánh răng, tôi đã xong áo xống lượt là, dọn cho Bê bữa điểm tâm gọn trước khi đi học. Rót sữa vào chén để ăn với cốm, Bê hỏi:

 

– Hôm nay Mẹ không đi làm sao?

 

– Có chứ. –  Tôi ngạc nhiên.

 

– Sao Mẹ không thay áo quần cho rồi?

 

Buổi sáng không phải là lúc Bê thích chọc ghẹo tôi.

 

– Mẹ chuẩn bị xong xuôi rồi. Mẹ đi sau con một chút như thường lệ.

 

Giọng Bê hấp tấp:

 

– Mẹ, Mẹ mặc áo đầm này đi làm hả?

 

– Ừ, mùa hè mà.–  Tôi nhìn áo đầm trên người mình, với những hoa hướng dương màu sắc như tranh của Van Gogh. Tôi không nghĩ áo đầm này có một nét nào giống áo ngủ. Hoa hướng dương đang là thời trang năm nay. Cái áo đầm rất xinh trong mắt tôi.

 

– Nhưng Mẹ đâu mặc áo này được!

 

Tôi nhìn Bê, dò hỏi:

 

– Ở hãng mẹ, người ta vẫn mặc đầm như vầy đi làm.

 

– Nhưng mà cái áo này là cho, là cho... Mädchen1.

 

Tôi thở phào, trêu Bê:

 

– Thì mẹ cũng là Mädchen chứ sao.

 

Bê nghiêm giọng:

 

– Không phải. Mẹ là người không trẻ, mà cái áo như vầy rất “in”2 cho mấy đứa con gái trong trường con.

 

Hai mẹ con ngừng đối thoại về cái áo đầm có hoa hướng dương. Bê mang cặp trên vai, ngập ngừng ở cửa như muốn nói điều gì. Tôi đoán ngay:

 

– Bây giờ mẹ không đủ thì giờ thay áo khác. Nhưng ít bữa, mẹ sẽ không mặc áo này đi làm nữa.

 

Suốt đoạn đường đến hãng, Tôi nghĩ hoài về nhận xét của Bê. Tự đó đến giờ, Bê có hề để ý đến áo quần của Bê đâu. Áo quần của người khác lại càng chẳng quan tâm. Vậy mà, tự lúc nào Bê biến trong phòng tắm lâu hơn để chải đầu, xịt keo lên tóc trước khi đi học. Bê bớt mặc cả với tôi từng phút, xin ngủ nướng mỗi sáng. Có ngày, Bê còn xăng xái tự thức dậy sớm để đủ thời giờ “trang điểm”. Bê cứ băn khoăn, sao tóc mình hay bị chĩa. Ở nhà, Bê đội suốt cái nón len, để những sợi tóc mất trật tự được ép đi vào khuôn khổ.

 

Tôi tập dần quen với suy nghĩ bước vào tuổi chớm già của mình. Nhưng vẫn chưa muốn nhận thấy con mình không còn là đứa trẻ nhỏ, chạy lúc thúc theo mình, vòi vĩnh, đòi bồng ẵm. Vài năm trước, Bê bể giọng, ồ ề. Tôi cứ tự nhủ, kiểu tự kỷ ám thị, thằng nhóc chắc mặc áo quần không đủ ấm, nên bị cảm lạnh. Tôi cố tránh ý nghĩ, con mình đang bước vào tuổi dậy thì. Tôi nhớ, mới năm nào đây, Bê vào lớp một trường tiểu học. Bê thành “người lớn” một sớm một chiều. Ba năm ở mẫu giáo Bê là Bê. Một hôm, một bà mẹ trẻ vui vẻ kể cho tôi nghe rằng, bé Sandra con bà, đã “chỉnh” bà. Khi bà hỏi Sandra về Bê, Sandra lên giọng:

 

– Mama ơi, Bê bây giờ là người lớn rồi. Tụi con không phải trẻ nít ở Kindergarten nữa. Tụi con đã đi Schule. Bây giờ nó là Quân. Mama không được gọi nó là Bê nữa nhe.

 

Lên trường, Bê là Quân, phân biệt rạch ròi. Nhiều thầy cô đọc tên Bê là Kwan. Khi Bê xong lớp bốn, chuẩn bị lên trung học, tôi chợt có ý nghĩ, ra sở hộ tịch đặt thêm cho Bê cái tên thời thượng, Kevin, Philipp gì đó cho người Đức dễ gọi. Vợ chồng tôi vừa đặt vấn đề, Bê tỏ vẻ giận dữ:

 

– Con là Quân, chớ không phải tên gì khác.

 

– Tại ba mẹ chỉ sợ có người gặp vấn đề với tên của con.

 

– Hồi giờ đâu có ai gặp vấn đề gì đâu! Nếu ai không phát âm được tên của con, ráng chịu.

 

Coi như hồ sơ đổi tên của Bê xếp lại nhanh chóng.

 

Tôi nhớ mới năm nào đây, Bê học nói. Chữ Mẹ của Bê dần dà thành chữ Mẹ-ẵm. Bởi Bê ghiền được Mẹ ẵm lắm. Bê không gọi tôi là Mẹ ơi, mà gọi là Mẹ-ẵm. Có lần trái gió trở trời Bê khóc ử ử suốt, tôi vác Bê hoài cũng đuối. Thấy Bê nhắm mắt thiu thiu ngủ, tôi định chuyền Bê qua tay chị tôi để nghỉ ngơi, kiếm chút chi bỏ bụng. Vậy là Bê khóc ré lên, mắt vẫn nhắm tít. Chị tôi lắc đầu:

 

– Thôi, tao trả lại. Nó làm như ai ngắt véo nó không bằng.

 

Thiệt ra, Bê đâu cần phải mở mắt mới nhận ra Mẹ. Bê đang thích nhõng nhẽo, mà biểu Bê xa mùi Mẹ, là Bê la làng ngay. Thuở cậu Thạch mới “o” cô Lư, cùng với nhiều cậu bạn khác ghé Bad-Nauheim chơi. Rồi sau đó đi xem triển lãm xe hơi ở Frankfurt. Cậu Thạch rủ dại:

 

– Bê đi coi xe hơi không?

 

Nghe tới xe hơi, Bê thích mê tơi:

 

– Dạ, con đi liền.                                                                         

                                          

Bê lật đật lấy giày, lấy áo. Cậu Thạch nhắc:

 

– Mà đi không có mẹ Bê đâu nhe.

 

– Con thích đi với cậu thôi à. – Bê nói tướng.

 

Đi chơi với mấy cô cậu vui quá trời. Tới Frankfurt, xe cộ nhiều ơi là nhiều. Lúc đến cổng trình thẻ vô cửa, Bê thấy chỉ còn vui chút xíu, Bê bắt đầu thấy vắng Mẹ. Người ta đông quá, mà toàn là người lạ, không có ai dễ thương như Mẹ của Bê. Bê không thấy vui nữa. Bê muốn có Mẹ ở đây. Bê níu tay cậu, mếu máo:

 

– Cậu Thạch ơi, con muốn về, con nhớ mùi Mẹ.

 

Mấy cậu xúm lại dỗ Bê:

 

– Mình lại gian hàng coi xe Mercedes nhe.

 

Bê dùng dằng không chịu đi. Cậu Thạch ngồi xổm, nói Bê leo lên lưng cậu. Ở hãng Mercedes, cậu xin cho Bê một hộp đựng viết màu hình cây bút chì bằng gỗ thật to. Bê hơi hơi tươi lên một tị, như vậy Bê tha hồ vẽ. Cậu Thạch thả Bê xuống. Bê ôm chặt hộp đựng viết, Bê nhớ Mẹ quá, Bê đi không nổi. Không lẽ cứ đứng hoài ở quày hàng xe có ngôi sao này à. Mấy cậu còn muốn đi coi mấy chiếc xe BMW đời mới nữa. Đến đâu Bê cũng được cho quà, Bê chỉ vui lên một chút, rồi Bê lại ra rả điệp khúc: “Bao giờ mình về Mẹ?” Mấy cậu vừa phải dỗ ngọt, vừa phải nghiêm giọng cho Bê biết, là bao giờ coi đã đời mới về.

                                   

Chiều tối, cả nhóm cùng về. Vừa thấy mẹ, Bê chạy lại, khóc mếu máo. Hai mẹ con ôm nhau như thể không gặp nhau cả vài năm. Bê thút thít:

 

– Con không bao giờ đi đâu mà không có Mẹ.

 

Cậu Thạch kêu trời, vì phải cõng Bê sụm cả lưng. Có cậu còn gọi Bê là d’Artagnan, không phải tại Bê giống mấy chàng ngự lâm pháo thủ, mà tại Bê thiếu mẹ, Bê nhăn nhó khó thương. Bạn cậu Thạch than:

 

– Cái thằng Bê này không biết điều gì hết. Cậu nó mới cua được đào. Tưởng đâu có dịp nắm tay đào đi ngắm xe hơi. Rốt cuộc, chỉ nghe ông Đặc-Ta-Nhăn Bê lèo nhèo khóc đòi mẹ.

 

*

 

Bé Kim thấy trong phòng chú Kem có hình cô tóc dài. Bé Kim hỏi tôi:

 

– Ai vậy cô?

 

– Đó là cô Hồng, bạn chú Kem.

 

Mặt bé Kim nghiêm lại:

 

– Không có được. Con gái không có được làm bạn với con trai. –  Mặt bé Kim ta đây như bà cụ non.

 

Tôi kể cho mẹ Kim nghe mà không nín cười được. Mẹ Kim nói:

 

– Đối với Bé Kim, chỉ có anh nó mới được phép làm bạn với nó thôi. Còn trong vườn trẻ, Kim chỉ chơi với con gái. À, như vậy cũng giống Bê hồi nhỏ. Những năm Bê ở tiểu học và thời gian mới vào trung học, đám bạn của Bê toàn là con trai. Bê chỉ chơi với các em gái bà con họ hàng mà thôi. Ngoài ra, Bê chê con gái chung chung là komisch3.  Bê kể về bữa tiệc sinh nhật chỉ có Alex, Michael, Daniel. Nhưng bây giờ thì khác rồi. Đôi khi Bê cũng nhắc những tên Alexa, Michaela, Daniela, tức là với những mẫu tự “a” cuối tên giúp tôi nhận ra, “A! Cậu ấm nhà tôi bây giờ cũng có “giao thiệp“ với con gái nữa.”

 

Thiệt ra, Bê cũng tập đối đáp với phái nữ, mà đại diện là tôi. Bê biết viết tiếng Việt đã nhiều năm. Vậy mà, mỗi lần sinh nhật tôi, Bê cứ chúc một câu căn bản: “Chúc Mẹ vui vẻ, trẻ đẹp”. Thật ra, Bê có thể sử dụng nhiều từ ngữ rắc rối hơn. Nhưng Bê lựa những chữ đơn giản để viết… cho chắc ăn. Lâu lâu Bê khen:

 

– Mẹ đẹp.

 

Tôi cười tươi:

 

– Chắc không?

 

Bê ôm lấy tôi cười rúc rích:

 

– Con cũng không biết nữa, mà cứ khen cho chắc ăn.

 

Bê rất thích xài cụm chữ: “Cho chắc ăn”. Thỉnh thoảng, Bê nói cho tôi lên tinh thần:

 

– Mẹ trẻ.

 

– Trẻ như ai?

 

– À, à, Mẹ trẻ hơn mấy người già.

 

Bê chỉ tôi chơi cờ Pokemon. Ai dè, tôi cũng cao tay cờ, làm Bê thỉnh thoảng phải xuống nước năn nỉ. Bạn của tôi dự báo rằng: Nếu Bê tìm bạn gái dựa theo tiêu chuẩn như mẹ Bê, coi chừng Bê ế chổng chơ. 

 

*

 

Em gái tôi lo lắng kể:

 

– Tụi em mất ngủ mấy hôm nay.

 

– Có chuyện gì vậy?

 

– Hôm sinh nhật bé Cốm, tiệm hoa mang đến 14 hoa hồng, thật đẹp. Em hỏi người gởi là ai, tiệm hoa nói họ không được phép trả lời.

 

Nghe đâu, em gái tôi trằn trọc mấy canh, duyệt qua danh sách những “thủ phạm tình nghi”. Biết, mấy chục năm trước, tuổi mười ba đã được gọi là nàng, đã làm cho chàng về yêu hoa cúc hoặc mến lá sân trường. Nhưng bây giờ, bé Cốm vẫn bé tí teo trong mắt em tôi. May quá, em tôi sớm tìm được ra manh mối. Cũng là con cái chỗ quen biết. Hơn bé Cốm được… một tuổi. Tự nhiên tôi đâm ra cảm mến thằng bé có vẻ lãng mạn này. Mấy đứa con nít khác chỉ hít hà tiếc rẻ. Phải chi thằng nhóc mua chips sô-cô-la đem tặng, cả đám nhào vào, tha hồ chung vui. Hỏi ra, biết đó là Du, nhỏ hơn Bê vài tháng. Hồi xưa khi còn ở Bad-Nauheim, có lần vợ chồng tôi dẫn Bê đến nhà Du chơi. Hai đứa có chụp hình chung. Vậy là Cốm đưa cho Bê một mission possible: “Tìm tấm hình đó cho Cốm”. Xui, mấy hôm đó tôi đi làm xa. Tôi vừa gọi về, Bê chưa kịp hỏi thăm mẹ khoẻ không, mà chỉ vội hỏi, tôi còn nhớ cất tấm hình ở đâu. Theo như hướng dẫn của tôi, Bê đã lật mấy cuốn Album to tướng, cuối cùng tìm ra tấm hình như tôi diễn tả. Trong hình có hai đứa bé thật, có điều chụp từ xa, hai đứa như hai con kiến. Bê đoán mình là đứa bé mặc áo thun sọc ngang. Nhưng Bê đâu có thấy mặt mũi Du ra sao. Thôi đành chờ hôm nào về Bad-Nauheim, Bê sẽ coi Du ra sao, mà Mẹ cứ xuýt xoa khen thằng bé dễ mến.

 

Mỗi lần Bê báo tin sẽ về nhà ông bà Ngoại là Cốm, Ô Mai trông đứng, trông ngồi. Khi Bê đến, đứa thì nhảy lên ôm cổ, đứa chạy lại chập bàn tay chào nhau. Tôi nói với Ô Mai:

 

– Bây giờ vui như vậy, chứ ít bữa anh Bê có bồ, đâu được như vậy nữa.

 

Ô Mai lắc đầu:

 

– Tụi con cứ như vậy hoài.

 

– Ô Mai có chắc không? Có bồ là anh Bê quên mất tiêu mấy đứa à.

 

– Không, con biết chắc mà. –  Ô Mai nhỏ giọng –  Bây giờ anh Bê có Freundin4 rồi, mà tụi con vẫn vui đó.

 

Tôi giật mình, hỏi dồn Ô Mai:

 

– Thiệt không, thiệt không?

 

– Dạ, thiệt mà. Nhưng chuyện này chỉ có tụi con biết thôi.

 

Chỗ quen biết, Ô Mai bật mí cho tôi nghe:

 

– Nhưng con không kể thêm gì nữa đâu. Mà thôi, con kể nhỏ cho dì nghe. Ô Mai dí sát vào tai tôi, thì thầm, bồ của anh Bê là con gái đó.

 

Tôi thở phào nhẹ nhõm. Thời buổi bây giờ, chi tiết này kể ra cũng rất giá trị. Tôi bắt đầu nghe ngóng các trao đổi của những bậc phụ huynh có con trai lớn. Tôi nghe kể, con trai lớn của bà chị họ đưa bạn gái về nhà chơi, cậu dắt cô đến chào bác trai, bác gái rồi cùng nhau “lặn” về phòng cậu. Chị hối chồng chạy ra tiệm thuốc tây mua “hệ thống phòng thủ”. Anh giãy như đỉa phải vôi, “Bà còn vẽ đường cho hươu chạy nữa”. Anh nhất định không rời bỏ “hiện trường”. Anh nóng ruột đi lui đi tới ngoài hành lang, giống như lính của hoàng gia Anh canh giữ lâu đài. Chị không còn cách nào khác, vội lấy xe, chạy ù ra phố. Về nhà, chị gõ nhẹ cửa phòng, bảo cậu ra cho chị nói chuyện. Rồi chị kín đáo dúi vào tay anh con trai món hàng vừa mua. Tôi tấm tắc ngưỡng mộ, “Trời trời, chị ngầu quá. Rồi khi đưa cho nó, chị nói sao?” Nhiều người cười tôi, khéo lo bò trắng răng. Bê đang trung học. Thong thả mà, đến khi cần, tự nhiên nghĩ ra à.

 

Bây giờ, Bê còn một năm nữa là tròn 18 tuổi. Tôi cứ lo lắng miết. Lỡ có khi tôi ở vào tình huống như bà chị họ, liệu tôi có đủ bình tĩnh chạy ra tiệm thuốc tây chăng. Tôi cũng chưa tưởng tượng được rồi mình sẽ nói ra sao với Bê.

 

*

 

Giỡn sóng lâu thấm mệt, tôi về phòng trước. Tính mở tủ lạnh lấy nước uống, mắt tôi chợt dừng lại. Một vỏ sò điệp xinh xắn trên bàn. Có lẽ của con bé, con của cô bạn đi chung. Con bé chắc vào nhầm phòng, nên để trên bàn của phòng gia đình tôi. Tôi mân mê vỏ sò trong tay. Gần 30 năm trước, có người đem tặng tôi cái vỏ sò, trong có nắn nót mấy chữ “Ra biển nhớ người anh thương”. Tôi đã quýnh quíu, hốt hoảng giấu vội vỏ sò, tưởng như cả nhân gian đang chằm chằm nhìn thấy tôi… phải lòng người dưng. Tôi không dám ngó người ta. Tôi phân vân không biết làm sao giữ bí mật to lớn này. Cất vỏ sò vào cặp, sợ chúng bạn bắt gặp. Tôi đổi ý, lấy ra. Để trong tủ áo quần, sợ chị em biết “tội” của mình, tôi không yên lòng. Cuối cùng, tôi đã giấu vỏ sò sau những chậu cây trong vườn um tùm của Ba tôi. Đi học về, ngó quanh quất không thấy ai, tôi len lén đem vỏ sò ra ngắm, bâng khuâng. Nhiều biến động, tai ương đến với gia đình tôi. Tôi không còn dịp nâng niu vỏ sò. Tôi không biết đã đánh mất vỏ sò ở đâu, lúc nào. Người ta cũng biệt tăm. Tôi không còn hình dung người ta ra sao. Bởi, có hồi nào tôi đã ngước nhìn thẳng mặt đâu. Nhưng vỏ sò, vẫn cứ đậm nét trong trí nhớ của tôi. Phút giây này, tôi tưởng mình đang bồi hồi, bối rối như cô bé học lớp Chín xưa lắc, xưa lơ. Tôi nghĩ thầm, lát nữa tôi sẽ xin con bé vỏ sò này. Rồi tôi lúc lắc đầu một mình. Thôi khỏi, trong ký ức tôi vẫn nguyên vẹn vỏ sò năm xưa. Tôi mở cánh cửa thông qua phòng cô bạn, đặt chiếc vỏ sò lên bàn cạnh giường. Trở về phòng mình, tôi nằm nhoài ra.

 

Nửa tỉnh, nửa ngủ, tôi như đang trong giấc mơ thật nhẹ nhàng. Bê vào phòng lúc nào tôi không hay, đang nóng nảy tìm kiếm gì đó.

 

– Mẹ, Mẹ, nãy giờ mấy đứa nhỏ có vào phá phòng mình không?

 

– Không, chỉ có mẹ về trước, chứ mọi người đang ngoài bãi biển mà.

 

Bê ngập ngừng:

 

– Mẹ có thấy vỏ sò để trên bàn không?

 

Tôi nhỏm dậy:

 

– Có, mà sao?

 

– Mẹ cất ở đâu?

 

– Mẹ đem qua để bên phòng kia.

 

– Tại sao? Của con mà.

 

– Con định tặng cho mẹ phải không?

 

Bê ngần ngừ:

 

– Dạ… không. Con qua phòng kia lấy lại nghe.

 

Bê vội vàng chạy qua phòng bên. Đột nhiên, tôi tỉnh hẳn. Trong trí tôi bao nhiêu là câu hỏi, bao nhiêu là giả thuyết. Cu Bê đã nhặt vỏ sò, không phải để tặng mẹ như từ trước đến giờ. Bê vẫn hay tặng tôi những thứ lỉnh kỉnh dễ thương. Ô, vậy là, vậy là, Bê có dự định tặng cho “con bé” nào đó sao! Ý nghĩ đó làm tôi như giật bắn cả người. Con bé chắc học ngang lớp Bê, cũng mười bảy như Bê? Hay học dưới lớp Bê, cỡ tuổi tôi hồi đó? Bê sẽ viết gì trong vỏ sò không? Ui chao, con bé đó có cuống quít không. Có như tôi, có vội vàng cúi đầu, giấu mặt vì sợ người ta biết nó xao xuyến. Ồ, có lẽ không. Tụi trẻ bây giờ dường như là vật chất lắm. Tụi nó tặng nhau những dĩa nhạc thời thượng. Thâu cho nhau cả trăm bản nhạc vào iPod. Đứng cạnh nhau mà vẫn gởi thư sms qua điện thoại di động ào ào. Biết đâu, khi Bê đưa cho “nó” món quà, con bé nhún vai, nhíu mày một cách dễ ghét, hỏi vặn Bê: “Was kann ich damit anfangen5?

 

Vậy đó bỗng nhiên mà họ lớn, không biết Bê có khái niệm áo tiểu thơ là gì chưa, đã có trận gió tình yêu nào đó thổi qua chưa. Riêng tôi, tôi thấy mình buồn buồn, đang đứng ngẩn trông vời đứa con mình khôn lớn, đủ lông cánh, xa dần khỏi tầm tay.

 

– –  Hoàng Quân

 

Nghĩa tiếng Việt của những chữ, câu tiếng Đức:

 

1 Mädchen: con gái

2 in: hợp thời

3 komisch: kỳ cục

4 Freundin: bạn gái

5 Was kann ich damit anfangen: Tôi/Em làm gì với cái quái này?

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Tuyển tập “9 Khuôn Mặt: 9 Phong Khí Văn Chương” của Bùi Vĩnh Phúc là những trang sách phê bình văn học độc đáo, nơi đây 9 người cầm bút nổi tiếng của Miền Nam – Thanh Tâm Tuyền, Mai Thảo, Vũ Khắc Khoan, Võ Phiến, Nguyễn Mộng Giác, Nguyễn Xuân Hoàng, Phạm Công Thiện, Bùi Giáng, Tô Thùy Yên – được chiếu rọi trên trang giấy rất mực trân trọng, công phu, phức tạp, và nổi bật là kiểu phê bình văn học rất mực thơ mộng của họ Bùi.
Nhận được tin buồn nhà thơ Phan Xuân Sinh sau một cơn bạo bệnh, nhập viện vì bệnh tim mạch, hôn mê sau 10 ngày vô phương cứu chữa đã qua đời tại Texas ngày 28/2/2024. Thọ 76 tuổi...
Từ hồi trẻ, tôi đã có thói quen là những ngày giáp Tết thì bắt đầu chọn một vài bài nhạc xuân để nghe; và trong những ngày đầu năm thì sẽ đọc một cuốn sách. Thói quen “khai sách đầu xuân” có thêm một chi tiết khi tuổi quá độ “ngũ thập nhi tri thiên mệnh”: đọc một cuốn sách có chủ đề về Phật Giáo. Trong năm Giáp Thìn này, tôi chọn cuốn “Từ Mặc Chiếu Đến Như Huyễn” của một tác giả cũng tuổi con rồng: cư sĩ Nguyên Giác, cũng là nhà báo Phan Tấn Hải. Giới thiệu “tác giả, tác phẩm” dài dòng như vậy, nhưng đối với tôi, người viết đơn giản chỉ là anh Hải, một người anh thân thiết, đã từng có một thời ngồi gõ bàn phím chung trong tòa soạn Việt Báo ở phố Moran. Đọc sách của anh Hải, tôi cũng không dám “điểm sách” hay “phê bình sách”, vì có thể sẽ bị anh phán rằng “… viết như cậu thì chỉ… làm phí cây rừng thôi!” Bài viết này chỉ ghi lại một vài niềm hứng khởi khi được tặng sách, khi đọc qua cuốn sách mà cái tựa cũng đã chạm sâu thẳm vào những điều bản thân đang chiêm nghiệm.
Chúng ta thường được nghe nói, rằng mọi người đều bình đẳng trước Thượng Đế. Tuy nhiên, Thượng đế thì không ai thấy, nhưng có một thứ còn đáng sợ hơn nhân vật cổ sử đó (nếu thật sự là có Thượng Đế): đó là những trận mưa bom. Người dân Ukraine và Palestine ý thức rất rõ, vì đó là chuyện hằng ngày của họ: mọi người đều bình đẳng khi đứng dưới mưa bom. Già, trẻ, nam, nữ, trí thức, nông dân, nhà thơ, họa sĩ… đều bình đẳng: khi bom rơi trúng là chết. Cuộc chiến giữa người Palestine muốn giữ đất và người Israel từ nơi xa tới nhận phần đất mới do quốc tế trao tặng từ đất Palestine đã kéo dài nhiều thập niên. Bây giờ căng thẳng mới nhất là ở Gaza, cuộc chiến đang tiếp diễn giữa nhóm Hamas, thành phần chủ trương bạo lực của dân Palestine, và quân Israel. Trong những người chết vì bom Israel, có những người hiền lành nhất, đó là trẻ em và phụ nữ.
Thông thường khi nghe hai chữ “cô đơn” chúng ta liên tưởng đến trạng thái tinh thần yếm thế, tâm tư buồn bã, ngày tháng chán chường, thậm chí, cuộc đời trống rỗng. Có lẽ, vì ý nghĩa từ điển của từ vựng này; có lẽ, vì ảnh hưởng văn chương nghệ thuật; có lẽ vì chúng ta đã từ lâu tin như thế, mà không bao giờ đặt một nghi vấn nào. Đây là định nghĩa của “cô đơn” qua Bách thư toàn khoa Wikipedia: “Cô đơn là một trạng thái cảm xúc phức tạp và thường gây khó chịu, đáp ứng lại với sự cách ly xã hội. Cô đơn thường bao gồm cảm giác lo lắng về sự thiếu kết hợp hay thiếu giao tiếp với những cá nhân khác, cả ở hiện tại cũng như trong tương lai. Như vậy, người ta có thể cảm thấy cô đơn ngay cả khi xung quanh có nhiều người. Nguyên nhân của sự cô đơn rất đa dạng, bao gồm các vấn đề về xã hội, tâm thần, tình cảm và các yếu tố thể chất.
Vào những ngày cuối năm 2023, khi mà người Mỹ bắt đầu chuẩn bị cho những bữa tiệc Giáng Sinh, năm mới, bàn tán chuyện mua sắm, thì chiến sự giữa Isarel và Hamas chưa có dấu hiệu thuyên giảm. Trên vùng đất thánh của cả ba tôn giáo lớn, những kiếp người lầm than chỉ mong có một ngày hòa bình, một ngày không bom đạn. Cũng vào những ngày cuối năm 2023, người Mỹ bắt đầu nhìn thấy một viễn cảnh Ukraine bị bỏ rơi, phải chấp nhận đổi đất lấy hòa bình. Nhiều người Việt cho rằng Ukraine sắp là một Việt Nam Cộng Hòa khác, một đồng minh bị Mỹ bỏ rơi, nhưng sau một thời gian có thể nhanh hơn nhiều.
Vào ngày 6 Tháng 12, giới truyền thông Mỹ đồng loạt đưa tin Taylor Swift, nữ ca nhạc sĩ đầy tài năng, được tạp chí Time vinh danh là “Nhân Vật Của Năm 2023” (Person of The Year). Đây là lần đầu tiên một ca nhạc sĩ được bình chọn danh hiệu giá trị này, càng nhấn mạnh thêm sự thành công và sức ảnh hưởng của cô gái hát nhạc pop-đồng quê. Trước đây, nhiều nhân vật được Time chọn từ năm 1927 là các tổng thống Hoa Kỳ, những nhà hoạt động chính trị lỗi lạc.
Bốn câu thơ này được bố tôi (nhà văn Doãn Quốc Sỹ) ghi lại như một giai thoại văn học, làm lời tựa cho tác phẩm Mình Lại Soi Mình. Bố tôi kể rằng khoảng năm 1984, phong trào vượt biên đang rầm rộ. Một người bạn mới gặp đó, mà hôm sau đã vượt biên rồi! Vào một ngày đẹp trời, bố tôi đạp xe từ Sài Gòn qua Làng Báo Chí bên kia cầu xa lộ để thăm chú Nguyễn Đình Toàn. Đến giữa cầu thì thấy chú đang đạp xe theo chiều ngược lại, cũng định đến thăm mình ở căn nhà hẻm Thành Thái. Hai người bạn gặp nhau giữa cầu. Có lẽ chú Toàn đã nhìn những cánh đồng lúa bên Thủ Thiêm, tức cảnh sinh tình, ngẫu hứng làm ra bốn câu thơ này.
Hôm đó, một chàng đương từ Sài Gòn đạp xe tới thăm bạn ở Làng Báo Chí bên kia cầu xa lộ. Chàng vừa đạp xe tới cầu thì gặp bạn cũng đương từ bên kia cầu phóng sang dự định về Sài Gòn thăm mình...
Có một người sống trong thành phố, bận rộn, tranh đấu, xông pha, lăn lộn giữa sự phức tạp như một sinh trùng bị mắc lưới nhện vẫn phải vùng vẫy để sống, để chờ ngày bị ăn thịt. Một hôm, ông ta đi du lịch, thấy một phong cảnh đẹp đến mức lặng người, cảm thấy siêu thoát, nhận ra đạo lý của mục tiêu tại sao con người tồn tại. Nhưng vẫn phải trở về phố cũ, y như Lưu Nguyễn phải trở về làng cũ vì những lý do chính xác, vì lẽ phải của những bổn phận làm người. Ông vẽ lại phong cảnh đó trên một vách tường lớn. Mỗi khi đời giông bão, mỗi khi hồn âm u, mỗi khi trí khổ não, ông đến trước bức tranh, nhìn ngắm, ngẫm nghĩ để tìm thấy sự thanh thản, sở hữu cảm giác bình an. Ông nghe được tiếng hát “chiều nay vang lừng trên sóng.” Ông thấy được “Âm ba thoáng rung cánh đào rơi. Nao nao bầu sương khói phủ quanh trời.” Hồn ông “lênh đênh dưới hoa chiếc thuyền lan.” Những giờ phút tĩnh lặng đó, tâm trí ông “Đèn soi trăng êm nhạc lắng tiếng quên … là cả một thiên thu trong tiếng đàn chơi vơi…”
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.