Dự án Thiên Sử Thi của các nước Đông Nam Á

Đây là một dự án truyện tranh lịch sử do Zayplay Animation Studio của Thái Lan thực hiện. Thiên sử thi này lấy bối cảnh lịch sử và các nhân vật nổi tiếng trong giai đoạn thế kỷ mười tám và thế kỷ mười chín của các nước Đông Nam Á, dĩ nhiên bao gồm cả Việt Nam. Zayplay Animation Studio là một công ty truyền thông, họ thường tập trung vào chủ đề lịch sử, văn hóa, nghệ thuật và thần thoại của người châu Á ở vùng đông và đông nam.
    Zayplay Animation Studio là nhà làm phim hoạt hình 2D, truyện tranh comic, những trò chơi điện tử với chủ đề là những nhân vật lịch sử, thần thoại và các vấn đề liên quan đến truyền thông. Zayplay Animation Studio có trụ sở ở Bangkok, Thái Lan. Trong nhiều bức tranh của dự án the Epic of Mainland Southeast Asia tôi thích thú với những nhân vật lịch sử Việt Nam như: vua Thái Đức, Quang Trung… hoặc là những di sản cổ vật của lịch sử Việt Nam như trống đồng chẳng hạn. Ở trên trang nhà của Zayplay Animation Studio phần nhiều là tranh vẽ dạng comics (truyện tranh) về các nhân vật của Thái Lan, lịch sử, văn hóa, nghệ thuật, ẩm thực, thần thoại của Thái Lan là chính, vì các họa sĩ và những nhà làm phim hoạt hình, trò chơi điện tử là người Thái. Họ thể hiện sự tự hào về truyền thống của họ là lẽ đương nhiên. Còn các nhân vật lịch sử, lịch sử, văn hóa, nghệ thuật của các nước như Burma, China, Indonesia, India… thì ít hơn.

Riêng Việt Nam, tôi nhận ra cũng khá nhiều, trong số tranh chân dung những nhân vật nổi tiếng được Ushaganeya và trung tâm Zayplay Animation Studio thực hiện, cụ thể như: chúa Nguyễn Phúc Khoát, chúa Trịnh Sâm, vua Gia Long, vua Thái Đức, đô đốc Bùi Thị Xuân, bà Ya Dố, Mạc Thiên Tứ… Bà Ya Dố là nhân vật lịch sử mà người Việt ít biết đến nhất. Bà vốn người Ba Na, đã góp công to lớn vào sự phát triển của lực lượng Tây Sơn ở thuở ban đầu khi mới khởi nghĩa. Sau này bà được phong làm thứ phi của vua Thái Đức, tuy nhiên bà không thích cuộc sống cung đình mà xin được lui về với bản làng.

    Chân dung vẽ vua Thái Đức của Ushaganeya  khá oai phong, trượng phu, mang nhiều nét ước lệ kinh điển của những nhân vật lịch sử. Các nhân vật lịch sử khác cũng thế, trang phục, dung mạo, thần thái… đều phần nhiều mang tính ước lệ. Vì là tranh dạng comics nên những chi tiết y phục, mão, áo bào, cân đai… cũng chỉ là tượng trưng, là ước lệ chứ không có tính chính xác. Bởi vậy có một số ý kiến chê cho là không đúng với lịch sử. Thật ra thì lịch sử của nước ta không lưu lại tài liệu hay hình ảnh nào về trang phục của các triều đại một cách chính xác. Tất cả đều mang tính ước lệ, chúng ta không thể nào biết chính xác trang phục triều Lý thế nào, trang phục triều Trần ra sao, trang phục nhà hậu Lê khác với các triều đại trước ở chỗ nào? Các triều đại xa hơn về trước như triều Tiền Lê, Tiền Lý, Ngô… hay thời bắc thuộc thì càng không có cơ sở để biết. Các vở tuồng hát bội, cải lương, chèo… trang phục của các nhân vật lịch sử cũng chỉ là ước lệ, trang phục các triều đại đều na ná như nhau.

    Dù sao đi nữa người Thái đã làm dự án the Epic of Mainland Southeast Asia thật là thú vị, thật nhiều ý  nghĩa. Dự án đã giới thiệu một phần lịch sử của người Đông Nam Á vào thế kỷ XVIII và XIX với thế giới.

    Dự án the Epic of Mainland Southeast Asia do Zayplay Animation Studio thực hiện cách đây đã năm năm, hiện tại thì trang blog của dự án không biết vì sao đã bị khóa, tuy nhiên chúng ta vẫn có thể xem được một số tranh ảnh của Ushaganeya trên Google.