Để một bên lập trường chánh trị về vấn đề ân xá hợp thức hóa cho di dân lậu. Phân tích trên phương diện kỹ thuật điều hành quỹ Medicaid - chương trình bảo hiểm y tế của liên bang cho người Mỹ nghèo và bịnh, những nhà chuyên môn về công tác y tế xã hội khẳng định. Rằng với tình hình thu chi của Quỹ Medicaid như hiện tại, Medicaid sẽ phá sản liền nếu Quốc hội đồng ý "ân xá", hợp thức hóa cho khoảng gần 12 triệu di dân lâu trên đất Mỹ. <"xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Như đã biết, theo luật lệ hiện hành của Medicaid, 12 triệu người này không hội đủ điều kiện được hưởng Medicaid vì qui chế nhập cư của họ. Nhưng khi hợp thức hóa cho họ thành người nhập cư hợp pháp thường trực thì Medicaid phải bảo chi vì đa số là những người nghèo.
Thống kê của <"xml:namespace prefix = st1 ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />
Theo Cẩm Nang của Medicaid năm 2005, định mức lợi tức đồng niên của một gia đình 4 người dưới 19.500$ là coi như sống dưới mức nghèo khó Mỹ và đủ điều kiện để hưởng Medicaid. Ngoài phúc lợi y tế Medicaid đó, nhà nước phải giúp nhiều phúc lợi khác nữa như phiếu thực phẩm (=food stamps), mượn trợ cấp tổng quát GR nếu dưới 65, và trợ cấp tiền mặt như ở Cali gọi là CAPI (tiền trợ cấp cho thường trú nhân nếu trên 65 tuổi).Tài khóa năm 2001 có của liên bang ghi có 46 triệu người hưởng Medicaid. Tài khóa năm 2003 Medicaid ngốn hết 278.3 tỷ. Và năm 2009, con số đó sẽ lên 445 tỷ. Và năm 2005 rồi số người hưởng Medicaid đã lên 58 triệu người.
Nếu phe chống và phe binh hợp thức hóa thỏa hiệp được với nhau sau hai tuần nghỉ Lễ Phục Sinh, thì Quốc Hội Mỹ sẽ hợp thức hoa cho 12 triệu người Mỹ nhập cư lậu. Theo ước tính của chuyên viên ngân sách, Medicaid phải tăng kinh phí lên 21%. Với đà chi vượt trội bất thần và hiện trạng thu, Quỹ Medicaid sẽ sập tiệm - là cái chắc.
Song song với cái khó khăn vô cùng nan giải do việc hợp thức hóa cho di dân lậu đối với Medicaid, là cái khó khăn chưa có giải pháp của chương trình Medicare dành cho người 65 tuổi hồi hưu đương nhiên Medicare phải bảo chi. Theo thống kê, thế hệ bùng nổ dân số Mỹ đợt đầu 78 triệu người đã đến tuổi 60 năm nay. Kinh phí An Sinh Xã Hội, Medicare, Medicaid sẽ chiếm 60% ngân sách quốc gia. Muốn tránh khủng khoảng khánh tận của các chương trình Medicare- Medicaid phải hoặc tăng thuế, hoặc giảm các dịch vụ phục vụ người dân. TT Bush lo quá đã đề nghị Quốc Hội lập ủy ban lưỡng đảng nghiên cứu, và tìm hướng giải quyết.
Đảng Dân Chủ đối lập, Trưởng khối Thiểu số Dân Chủ Harry Reid nói Luật Cải Tổ Medicare của TT Bush "sẽ làm tăng số người không được bảo hiểm [y tế] lên và làm cho y tế mắc mỏ thêm." Nữ TNS Hillary, được xem là chuẩn ứng cử viên tổng thống Dân Chủ năm 2008 cũng nói rất nhiều về Medicare. Còn quí vị nghị sĩ, dân biểu sắp phải tái ứng cử trong kỳ bầu cử 2006 cũng nói không ít về nhu cầu kiện toàn Medicare và phương hướng ngăn chận sự khánh tận. Ai cũng nói nhưng chưa thấy hành động thiết thức cứu vãn. Vấn đề Medicare-Medicaid sẽ trở thành đề tài tranh cử tổng thống.
Vấn đề Medicare-Medicaid là một vấn đề nhức nhối của quốc gia và bức thiết của cử tri. Nên ít ai dám đụng mạnh vào lãnh vực cấm kỵ, không khéo sẽ mất phiếu ấy. Không những cử tri lớn tuổi là lớp người hưởng dụng mà nhỏ tuổi đang đóng thuế cho chương trình này, cả hai đều thiết tha. Quí vị sống bằng lá phiếu của người dân biết cử tri có hai ý muốn gần như trái ngược nhau: không muốn phúc lợi và dịch vụ của Medicare bị cắt và không muốn đóng góp thêm tiền thuế Medicare và tiền chung chịu khi hưởng dụng.
Những nhà chuyên môn không làm chánh trị lo sợ hơn trước nguy cơ phá sản của hai chương trình truyền thống của Mỹ này. Như Leonard Schaeffer của hệ thống bảo hiểm y tế lớn nhứt của Mỹ là Well Point nói nước đã tới trôn rồi. Nếu không thay đổi được số người được Medicare và Medicaid ngày càng tăng, chận đứng y tế phi mã tăng như hỏa tiễn, kinh phí Medicare từ 256 tỷ hiện tại sẽ tăng lên 13 ngàn tỷ trong vòng 45 năm tới. Theo Ông giá cả về y tế lên không chịu nổi. Nếu không hành động, năm 2012 đây, quỹ Medicare sẽ phá sản.
Giữa lúc vần đề Medicare- Medicaid rối bời sắp rơi vào cơn khủng hoảng phá sản như vậy, mà Medicaid gánh thêm một gánh nặng 21% do việc hợp thức hóa 12 triệu di dân không có giấy tờ là một vấn đề nan giải thêm. Quí vị dân biểu nghị sĩ liên bang, bất phân đảng phái phải đắn đo, suy nghĩ thật kỹ. Quyền lợi lá phiếu gốc di dân Hispanics có lớn hơn trách nhiệm đối với ngân sách liên bang Mỹ hay không"