SAIGON -- Sẽ có hàng loạt xưởng may VN sập tiệm, và nhiều ngàn thợ may thất nghiệp, theo bản tin Bloomberg News hôm Thứ Tư.
Kỹ nghệ may mặc 3 tỉ đô la của VN, nơi cung cấp các sản phẩm nổi tiếng cho Nike và Brands, có thể sắp thấy phá sản hàng loạt vì chi phí công nhân tăng và vì cạnh tranh từ Trung Quốc, theo lời một cán bộ từ xưởng sản xuất may mặc lớn nhất VN nói.
Phân nửa trong số 2,000 xưởng may VN có thể khai phá sản trong 2 năm tới, theo lời Le Viet Toa, phó tổng giám đốc công ty Việt Tiến. Ông nói qua cuộc phỏng vấn tại văn phòng ông ở Sài Gòn, thực ra đó cũng là cơ hội vàng cho hãng qúôc doanh này vì sẽ có cơ hội mua lại để sáp nhập và sẽ tăng thị phần thương vụ đã chia sẵn cho năm tới.
Toa nói, “Chỉ có các hãng lớn mới sống sót.”
Công nhân VN đang rời bỏ các xưởng may để tìm việc lương cao hơn ở các văn phòng, làm thương tổn kỹ nghệ may trong lúc các đối thủ Trung Quốc giảm chi ào ạt bằng cách dọn các xưởng may về các tỉnh nghèo sâu trong nội địa. Kỹ nghệ may là mặt hàng thu ngoaị tệ nhiều thứ nhì của VN sau dầu thô, và suy giảm này có thể làm giảm sức tăng trong nền kinh tế mà các dự án chính phủ sẽ tăng 8% mỗi năm trong thập niên tới.
Horst Geicke, chủ tịch VinaCapital tại Sài Gòn, nói, “VN đã làm rất xuất sắc nhờ tay nghề cao và lương thợ rẻ, nhưng chuyện lương rẻ đang là chuyện quá khứ rồi. Đây là 1 kỹ nghệ xế chiều.”
Một triệu thợ tại các xưởng may VN có lương khoảng 100 Mỹ Kim/tháng, gần gấp đôi mức lương tối thiểu 55 Mỹ Kim. Nhưng Toa nói, ngày càng nhiều thợ may bỏ xưởng để tìm việc ở khách sạn và ngân hàng vì lương cao hơn.
VinaCapital ước tính lương thợ ở VN thấp 20% hơn so với các thành phố ven biển Trung Quốc. Nhưng lương ở miền quê Trung Quốc lại thấp tư 10% tới 15% hơn so với lương thợ ở Sài Gòn.
Để hạ giá, Việt Tiến nói là các xưởng may đang mở rộng về các tỉnh nông thôn, nơi lương thợ chỉ bằng 70% lương thợ Sài Gòn, thành phố lớn nhất VN.
Việt Tiến, nơi may áo và các trang phục khác cho các hãng American Eagle Outfitters và Nike, nói là đã mua lại 2 xưởng may VN mới sập tiệm năm nay, thế là thêm vào 30 xưởng may của hãng này.
Các xưởng mới [sáp nhập] sẽ giúp tăng các xưởng tại các tỉnh tới 70% cac1 địa điểm sản xuất trong vòng 3 năm, từ mức bây giờ chỉ mới phân nửa, theo lời Toa.
Việt tiến dự toán thương vụ sẽ tăng 19% năm nay để tới 250 triệu Mỹ Kim. Xuất cảng chiếm 90% thương vụ công ty. Các lô hàng may mặc VN chở sang Mỹ tăng 31% để tới 1.51 tỉ đô trong nửa đầu năm.
Ngành may VN cũng có thể hưởng lợi nhờ VN gia nhập WTO năm nay. Jonathan Pincus, kinh tế gia cao cấp tại Chương Trình Phát Triển Liên Hiệp Quốc UNDP tại Hà Nội, nói, “WTO sẽ cho tiếp cận tốt hơn để VN vào các thị trường lớn, Châu Âu và Mỹ. VN có thể tăng mau chóng xuất cảng các hàng đó vào các thị trường lớn và nhưt hế sẽ tạo thêm việc làm.”
Dù vậy, nỗ lực giảm chi phí và nhờ sap1 nhập có thể chưa đủ sức tăng tính cạnh tranh trong ngành đang thiếu một hậu phương nguy6en liệu. Xưởng may VN phải nhập cảng hầu hết tơi sợi, trả giá cao hơn các xưởng đối thủ ở Trung Quốc những nơi có thể tìm nguồ ở điạ phương.
Toa nói, “Nói thẳng, may mặc VN rất là yếu kém, yếu kém cả chất lượng và số lượng. Tôi lo nhất là khâu tơ sợi [nguyên liệu].”