Thalassemia (phát âm: tha-là-xí-mi-a) là một loại bệnh thiếu máu, trong đó chất hemoglobin sinh sản không đủ ở trong hồng huyết cầu. Hemoglobin có trách nhiệm mang dưỡng khí (oxygen) và khiến cho máu có mầu đỏ.
Thalassemia có hai dạng mà Anh ngữ gọi là 1) thalassemia trait hay thalassemia minor: người có mang tính bệnh, nhưng không mắc bệnh và 2) thalassemia major: người mắc bệnh thiếu máu thalassemia.
THALASSEMIA TRAIT: MANG TÍNH BỆNH THALASSEMIA
Thalassemia Trait xẩy ra khi một người nào đó chỉ có mang một tính di truyền (gene) thalassemia từ cha hay mẹ và một tính di truyền hemoglobin máu bình thường. Người có mang tính bệnh thalassemia thường là khỏe mạnh như những người khác và phần lớn là họ không biết mình mang tính bệnh thalassemia. Một vài người mang tính bệnh này có thể bị thiếu máu nhẹ nhưng thường là không có triệu chứng gì. Theo bác sĩ Afshan Ali-Nazir, giám đốc khoa Ung Thư Nhi Đồng tại Bệnh Viện Fountain Valley và Giảng Sư viện Đại Học UCI, thì cứ 15 người gốc Việt sẽ có 1 người mang tính bệnh thalassemia.
Vì thalassemia là loại bệnh mang tính di truyền, cha mẹ có thể truyền tính bệnh này cho con cái của họ. Nếu một trong hai cha hoặc mẹ mang tính bệnh và người kia bình thường, mỗi khi mang thai, em bé có 50% nguy cơ mang tính bệnh thalassemia.
THALASSEMIA MAJOR: BỆNH THIẾU MÁU THALASSEMIA
Bệnh này xẩy ra khi cả cha lẫn mẹ truyền tính di truyền thalassemia qua cho em bé. Thalassemia là một loại bệnh thiếu máu trầm trọng.
Các em bé mắc bệnh thalassemia thường thì không có triệu chứng gì và trông rất bình thường ngay sau khi sanh. Tuy nhiên, khi các em được gần một tuổi, các em thường biếng ăn và hay mệt mỏi. Da xanh xao, một vài xương ở mặt của các em nở lớn ra, và sự tăng trưởng của các em cũng chậm lại. Nếu thử, các bác sĩ có thể thấy có triệu chứng thiếu máu nhưng chữa trị bằng chất sắt cũng không có kết quả. Các bệnh nhân này thường cần tiếp máu suốt cuộc đời của họ.
Nếu cả hai cha và mẹ mang tính thalassemia (thalassemia trait), mỗi em bé khi sinh ra sẽ bị 25% nguy cơ mắc bệnh thalassemia.
TRUY TẦM BỆNH THALASSEMIA
Chỉ cần một ít máu là người ta có thể thử và xác định là bạn có mang tính bệnh thalassemia hay không. Tuy nhiên loại thử máu này không được làm thường xuyên mà bạn phải yêu cầu các bác sĩ làm việc này. Thử nghiệm này đo lường lượng Hemoglobin A2.
NGƯỜI VIỆT NÊN THỬ MÁU TRUY TẦM THALASSEMIA
Vì tính di truyền nên tỷ số người Việt mang tính bệnh thalassemia (thalassemia trait) rất cao. Nếu bạn có tính bệnh này, bạn có thể bị thiếu máu nhẹ. Thiếu máu nhẹ thường hay bị hiểu lầm là vì thiếu chất sắt (iron), do đó nhiều người lầm lẫn uống thuốc bổ có nhiều chất sắt. Đối với bệnh thalassemia, chất sắt không những không giúp ích gì cho bệnh nhân, mà còn có thể gây thêm nguy hiểm, ngoại trừ những bệnh nhân đã được thử nghiệm lại và xác định là thiếu chất sắt.
Bác sĩ Nguyễn Bích Liên, bác sĩ chuyên khoa Ung Thư và Maú và là Chủ Tịch Tổ Chức Ung Thư Việt Mỹ VACF (Vietnamese American Cancer Foundation), cho biết bà rất quan tâm về bệnh này trong cộng đồng Người Việt và kêu gọi mọi người nên thử máu để truy tầm bệnh.
CON CÁI CỦA BẠN
Nếu bạn và người phối ngẫu đều mang tính bệnh thalassemia, các con của bạn sẽ bị nguy cơ mang bệnh thalassemia (thalassemia major), một loại bệnh thiếu máu trầm trọng. Hiện nay, phương pháp trị bệnh thalassemia là tiếp máu thường xuyên hoặc thay tủy.
Nếu bạn chỉ mang tính bệnh thalassemia, thì bạn không cần phải lo lắng nhiều về sức khỏe của riêng bạn. Tuy nhiên, con của bạn có thể mang tính bệnh thalassemia.
Nếu người phối ngẫu của bạn đã thử và KHÔNG mang tính bệnh thalassemia và bạn có mang tính bệnh, thì các con của bạn có thể mang tính bệnh nhưng không thể mắc bệnh thalassemia.
Ngược lại, nếu cả hai vợ chồng đều có mang tính bệnh thalassemia thì nguy cơ các con cái bị bệnh này rất cao (tỷ số là 1 trong 4 người), bạn nên thảo luận việc này với bác sĩ gia đình hay bác sĩ chuyên khoa về Ung Thư và Máu.
Bài viết trên được trích từ tài liệu của Đại Học Rochester, New York, và tin tức, dữ kiện từ bác sĩ Afshan Ali-Nazir.
Gửi ý kiến của bạn
