Chúng ta thường nghe tiếng săn trong săn bắn, săn thú rừng, cụ thể như săn nai, săn heo... người thợ săn phải vất vả lội suối băng rừng để tìm con mồi. Có khi thức khuya dậy sớm dấu mình trong bụi rậm, rình ngay lối mòn con mồi thường đi qua. Lúc nhác thấy con mồi là lúc thần kinh người đi săn căng thẳng, tim đập mạnh, mọi thao tác dương súng nhắm con vật phải thật nhanh, nhẹ nhàng và chính xác. Đợi mục tiêu di chuyển đúng vào tầm đạn, ngón tay trỏ bóp cò. Đùng một phát, con mồi lăn ra, người đi săn hả hê nhìn ngắm thành quả của mình: Chấm dứt một mạng sống để có được một niềm vui.
Trong thú chơi ảnh nghệ thuật người săn ảnh hầu như cũng trải qua các giai đoạn như thế. Người thợ săn gọn gàng với một bị đạn, một khẩu súng, còn người săn ảnh lỉnh kỉnh những máy, ống kính, film, chân ba càng và bao nhiều thứ bà nhằng khác tùy nhu cầu của mỗi người. Người (săn) ảnh cũng hồi hộp đợi chờ, chờ mặt trời xuống luồn vào đám mây dáng hổ phục để có tấm ảnh “Hoàng Hôn Rực “Nắng”. Hoặc ngồi chịu lạnh ngoài bãi biển từ sáng tinh mơ để đợi mặt trời to như cái nia hồng nhú lên từ từ phía hòn đảo xa...
Khi ngắm máy, người ảnh cũng chọn lựa, đắn đo, xê dịch làm sao cho chủ đề đúng vào điểm mạnh, đường nét thật bắt mắt, mọi khía cạnh tương phản tối đa nghĩa là tất cả những yếu tố cấu thành một tác phẩm được thể hiện đồng bộ như một phản xạ. Người ảnh trong giây phút xuất thần, thể nhập vào với cảnh vật trước mặt. Một tiếng xạch, một tác phẩm đang hình thành. Cũng có lúc người ảnh phải ngụy trang: nhìn như không nhìn, chụp như không chụp, nhờ vậy mới có những snapshot bất ngờ độc đáo. Nếu lúc nào cũng 1,2,3 thì làm gì ghi được nét nghĩ ngợi riêng tư của người con gái đang thì...
Sau mỗi lần shoot mà chúng ta cảm thấy hả hê thì đấy là niềm an ủi ban đầu. Rồi còn thấp thỏm lúc tráng film, khi soi film trước đèn, thấy bố cục chặt chẻ, đường nét hay, film không phải crop, đúng sáng.... là niềm vui cứ dâng tràn và tác phẩm dường như đang hiển hiện trước mặt. Có thể, một câu thơ, một khúc hát được ngâm lên khe khẽ hay được huýt sáo một cách bâng quơ... đó là dấu hiệu của niềm hân hoan mà người chơi ảnh muốn chia xẻ.
Đến một lúc, tác phẩm thật sự phải ra đời, như người mẹ phải đến ngày sinh nở chuẩn bị mọi thứ cho lúc lâm bồn, người ảnh lo pha chế thuốc, giấy, chuẩn bị máy móc và các thứ cho việc phóng ảnh, rồi tự nhốt mình vào phòng tối. Lúc phóng ảnh cũng còn nhiều tính toán, tính khẩu độ máy phóng, tính thời gian phơi sáng, tính phương thức thui che... phải động não tối đa để tác phẩm được hoàn hảo.
Lúc cho tờ giấy trắng tinh vừa mới phơi sáng vào khay thuốc, dưới ánh đèn đỏ mờ nhạt hình ảnh hiện lên từ từ nhập nhòa như cảnh vật trong sương mờ buổi sớm mai. Nếu mọi tính toán chu tất thì sau khi định hình, ảnh sẽ được mang ra ngâm nước rửa ngoài ánh sáng thường. Bấy giờ thì tác giả không còn một lo âu nào nữa, thỏai mái ngắm nhìn tác phẩm của mình. Nhưng công việc chưa hết, còn phơi ảnh, chấm tát, vào khung.
Đợi lúc cả nhà đi vắng, một mình trước tác phẩm, bên cạnh tách cà phê, có khi kèm thêm điếu
Malboro, đây là giây phút thần tiên nhất của người chơi ảnh. Làm sao cảm hết được niềm vui của người mẹ khi thấy đứa con vừa ra đời bụ bẩm hồng hào kháu khỉnh: Chà, cái mũi sao giống bố thế, còn lỗ tai y đúc của ông ngoại. Và người ảnh thì: Hay quá, mình bấm đúng ngay lúc thằng bé vừa nhăn mặt ngước lên, mấy cánh chim kết vừa đúng vòng cung của tấm ảnh, tuyệt thật, nếu chậm một giây là hỏng bét. ..phải chi đừng có cái bóng đen đi xa tít đằng kia thì tuyệt... thôi nhưng chẳng sao... tựa gì nhỉ. Băn Khoăn" Ngỡ Ngàng" hay Lo Âu" Tung Cánh hay Kết Đoàn" Cứ thế mà tác giả lẩm bẩm với đứa con tinh thần của mình trong khi niềm hân hoan dẫn tác giả đi vào bất tận.
Cái lý thú của người thợ săn tắt ngay khi con mồi ngã qụi, sau đó là chia chác tranh giành phần hơn miếng ngon, lắm khi sinh ra bất hòa. Niềm vui của người săn ảnh thì mãi mãi với tác phẩm của mình. Mỗi tác phẩm là một câu chuyện một kỷ niệm khó quên. Niềm vui đó không những riêng cho tác giả mà còn cho bạn bè, có khi vượt ra ngoài biên giới đến tận người xem ở những chân trời xa lạ. Và chính mình cũng thường xuyên hoan hỷ chia xẻ vui mừng về những thành công của người khác. Trong nghệ thuật cũng như trong tâm linh, nếu thiếu tự giác sẽ đi đến thiếu tự trọng, hậu quả là ta luôn luôn sống trong lo âu dòm chừng,nóng giận và thường tìm cách tô vẻ cho mình một lớp võ hào nhoáng thiếu trung thực và kém lương thiện. Nhưng nội lực yếu, đầu óc non cạn thì cho dù có cỡi lên đầu cọp cũng chẳng nhát được ai.
Tác phẩm là dấu tích của hành trình đi tìm nghệ thuật, là biểu hiện của tu chứng..Người Anh có câu châm ngôn đại ý: Anh có thể dối một người suốt đời nhưng không thể dối mọi người mãi mãi.
Đi tìm nghệ thuật là trở về với bản thể tinh khiết của vũ trụ trong đó có con Người. Con Người phải khám phá những bí ẩn của chính mình, phải biết rõ mình nếu không chẳng khác gì người mù đi đêm. Chính con Người có sứ mạng bảo vệ, phát huy tất cả những giá trị rực sáng từ hôm qua để chuẩn bị trao lại cho ngày mai.
Tôi nghĩ bất cứ ai đã làm nghệ thuật cũng đều thấy như vậy.