(Phần II - Bài của viên chức Jeff McMurdo của Canada làm việc tại Việt Nam, đã đăng trên Ottawa Citizen ngày 2 tháng chín 2000. Phần I có nhan đề “1 Viên Chức Canada: Bắc Việt Thuộc Địa Hóa Nam Việt” đăng ở Việt Báo hôm Thứ Hai.)
Theo nhận thức được biết, cách tiến vào giải quyết vấn đề với Hanoi là nói năng nhỏ nhẹ, hoạt động ngầm đằng sau của vấn đề và không để bé xé ra to. Đây là một sách lược mà Canada đã theo trong trường hợp của bà Hiệp, và đã đưa nhân quyền nói chung vào cuộc thương thảo.
Ngay đầu năm, sách lược ngược lại với sách lược nói trên được áp dụng đối với Hoa kỳ. Toà đại sứ Canada đã dùng các giới truyền thông để làm cho công chúng chú ý tới Stanley Fowler, một công dân Canada đã bị kết án về tội sát nhân tại Texas. Mặc dầu sách lược này đã không cứu được Fowler khỏi bị hành quyết, sách luợc này đã lôi mọi dịp may ra để kháng án.
Trường hợp của Fowler hoàn toàn ngược lại với trường hợp tại Việt Nam, vì nó quá hiển nhiên hay rõ rệt. Ngay sau bốn năm, trường hợp của bà Hiệp khó để cho giới truyền thông của Canada cho loan tin. Toàn quốc Canada ít có ai đã để ý tới chuyện của bà Hiệp.
Ngay cả đường lối ngoại giao nhờ Fidel Castro của Cuba cũng thất bại, không tạo được một sự thay đổi chính trị thực sự, sự hành quyết bà Hiệp đi vào vấn đề là phải kêu gọi bàn tay của Hanoi đưa ra giúp đỡ. Như một khi khi chúng tôi (chính phủ Canada) không có thể có một sự hợp tác cơ bản trên cấp bậc lãnh sự, bất cứ sự khiếu nại nào cũng như là lỗ hổng, việc khiếu nại làm cho chúng tôi cảm thấy có nhiều vấn đề song phương phiền phức.
Chúng tôi vẫn chưa nhận được tin của phía Việt Nam vì nó rơi đúng vào ngày lễ kỷ niệm 25 năm chế độ Saigon bị sụp đổ, ngày 30/4. Một trong bốn tờ báo của Canada đã loan tin với hàng tít lớn ngay trang đầu “Nhân dân Việt Nam muốn Hoa kỳ xin lỗi về cuộc chiến tranh”. Cái tít lớn này như đại diện cho người dân Canada có chủ trương chống Hoa kỳ nhiều hơn là thực trạng chính trị giữa Canada với Việt Nam. Điểm này chứng tỏ chúng tôi cũng dễ bị lầm lẫn tại Việt Nam giống như Hoa kỳ trong việc phán đoán như công nhận cái giả định không cần kiểm chứng đầu tiên xem dân chúng đang nghĩ gì. Các đảng viên của CSVN phỏng đoán là nếu cho bầu cử tự do và công chính, họ chỉ được 20% số phiếu ủng hộ của dân chúng, giống như số phiếu trong cuộc bầu cử vừa qua tại Nga sô mà đảng cộng sản Nga đã nhận được. Đảng CSVN đã công bố một cách vô căn cứ, tiếng nói của họ là tiếng nói của đa số nhân dân Việt Nam.
Tại Việt Nam, người cộng sản lãnh đạo nhân dân thành công trong sự nghiệp chống Pháp và chống Việt Nam Cộng hòa được Hoa kỳ hỗ trợ với sự dàn dựng lên các tổ chức của mặt trận quốc gia như lấy lòng yêu nước làm động cơ. Phong trào người quốc gia theo Việt Minh để chống lại Pháp và Mặt trận Giải phóng Miền nam chống lại chính quyền Saigon đủ để cho Hanoi dư sức khai thác lòng yêu tổ quốc của người dân Việt nam chân chính. Nhân dân Việt Nam đã hy sinh, chịu cực khổ và các gian nguy để đuổi ảnh hưởng của các ngoại bang ra khỏi tổ quốc, nhưng họ lại phải nhận cái Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt nam với những tên bộ đội lợi dụng chiến thắng nhờ ở timh thần toàn dân của một nước, những tên bộ đội này lợi dụng tới mức độ vượt hẳn những gì mà dân miền Nam chưa bao giờ nghĩ tới nó lại tệ như thế. Nói về lịch sử chiến tranh năm 1994, đảng CSVN đã cử hành lễ chiến thắng với những láo khoét có chiến lược (Strategic Lies).
Canada đã lập lại sự bang giao hiện diện tại Hanoi năm 1991, trong lúc đảng CSVN đã phải đối đầu với cuộc khủng hoảng ghê gớm nhất. Liên bang Sô Viết bị sụp đổ, có nghĩa là Hanoi bị mất đi một đồng minh thiết yếu, một đối tác mậu dịch, một nước viện trợ với ánh hào quang của chủ nghĩa cộng sản mà CSVN coi nó như bất di bất dịch hay không bao giờ thay đổi. Mệnh trời đã xui khiến để CSVN công bố cầm quyền dựa tạm bợ vào cái hố sâu thăm thẳm đã chứa đầy những xác anh em của đảng cộng sản nằm trong các quốc gia Đông Âu.
Năm 1992, tôi vừa nhận chức tại Saigon, tôi đã được nghe có những đảng viên CSVN bán nhà đã chiếm hữu vì sợ rằng chủ nhà cũ khi trở về có thể đòi lại. Còn một số đảng viên khác đã lập các văn kiện giả hay làm hôn thú với vợ của chủ nhà đã bị thủ tiêu để chứng minh đó không phải là tài sản của nhà nước trong truờng hợp đảng cộng sản bị những người quốc gia lật đổ và giành lại chính quyền.
Những mưu mô trên thấy ra không cần thiết khi có động tĩnh Hanoi nhận trách nhiệm đổi lại kinh tế và xã hội khởi ra từ năm 1986, chính sách có tên là “Đổi Mới” đi song song với nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Công cuộc xã hội hóa đã bị hoàn toàn thất bại nặng trước vật chất dư thừa của dân chúng miền Nam đang hưởng. Việt Nam là nước xuất cảng gạo lớn nhất đứng vào hàng thứ hai trên thế giới, nhưng khi chế độ Saigon sụp đổ, nhà nước Cộng hòa Xã hội Việt nam lại trở thành nước nhập cảng gạo và cho dân chúng miền Nam ăn bo-bo lẫn với khoai mì. Bất cứ ai từng đi qua thiên đường lúa gạo của vùng đồng bằng sông Cửu Long, họ đều nhận thấy có một sự sai lầm của đỉnh cao trí tuệ loài người đã để phí phạm những tài nguyên phong phú của vùng này trong việc đuổi dân chúng đi vùng kinh tế mới.
Vào năm 1986, các cấp lãnh tụ già nua của Hanoi vẫn chưa chịu chấp nhận công cuộc đổi mới kinh tế, mặc dầu họ đã nhìn nhận trước sau sẽ phải đến. Đảng CSVN phải nhớ tới năm 1945, quân phiệt Nhật bản đã gây ra thảm họa đói làm chết hàng triệu người. Thảm họa này thành như một khí cụ để làm cho dân chúng hướng vào những người theo cộng sản có tâm huyết thực sự vì dân và vì nước thuở đó.
Đảng CSVN cho thay đổi đường lối chính trị như chong chóng mỗi khi cảm thấy tình hình chính trị trong nước có chiều hướng giảm sút. Đảng CSVN vẫn một mực ôm lấy giáo điều và nghiêm khắc thẳng tay một khi đảng này ở thế mạnh. Cờ trong tay tha hồ phất, gió càng lên, ngọn cờ được phất cao hơn và mạnh hơn.
Những người cộng sản của Việt Nam đã lầm, thế giới đã thay đổi, con người khôn ngoan hơn nhiều; những người lãnh đạo hôm nay cần phải có hai tài năng: tài sống theo tinh thần hoà hợp (Team Work Skill) và tài có khả năng truyền thông (Communication Skill). Lịch sử đấu tranh của nhân dân Việt Nam đã chứng minh cho sự kiện của hai tài năng này.
Công cuộc đổi mới có hiệu quả, nó không khác gì như Mặt trận Việt Minh năm 1945 và Mặt trận Giải phóng Miền nam sau này cũng nằm dưới một mặt trận giả danh nghĩa của nó.
Để tạo ra ảo giác có sự thay đổi thực sự, đảng CSVN một mặt cho hạ thấp áp lực chính trị đối với mặt trận nội bộ, một mặt lôi cuốn sự ủng hộ quốc tế. Giả sử đảng CSVN có cởi mở hệ thống chính trị là làm cho người ta bỏ qua lịch sử nắm quyền của đảng CSVN với những tai quái đã bắt chước Trung quốc và Liên sô một cách mù quáng để lại hậu quả còn kéo dài cho những thế hệ sau này. Đảng CSVN vẫn còn tỏ ra không chấp nhận bất cứ ai đề nghị đổi mới chính trị nào, kể cả các quốc gia nước ngoài.
(mai sẽ tiếp phần III)
Gửi ý kiến của bạn
