Như VB đã trình bày trong số báo thứ Bảy tuần qua, sau hơn hai tuần kịch chiến với 3 sư đoàn CSBV và gây nhiều tổn thất cho Cộng quân, Lực lượng VNCH tại mặt trận Xuân Lộc đã được lệnh triệt thoái để tái phối trí phòng thủ vòng đai Sài Gòn. Sau đây là phần tổng lược về tình hình vòng đai Sài Gòn sau khi các đơn vị VNCH rút khỏi phòng tuyến Xuân Lộc, tỉnh Long Khánh. Phần này được biên soạn dựa theo hồi ký của Đại tướng Cao Văn Viên do Trung tâm Quân sử Lục quân Hoa Kỳ xuất bản, dịch giả Duy Nguyên chuyển dịch sang Việt ngữ và đồng ý cho Việt Báo sử dụng làm tài liệu biên soạn các bài tổng lược về cuộc chiến Việt Nam. VB cũng đã bổ sung một số chi tiết dựa theo lời kể của một số nhân chứng và tài liệu được phổ biến trong đặc san Mũ Mâu.
* Đại tướng Cao Văn Viên nhận định về cuộc rút quân khỏi Xuân Lộc
Theo ghi nhận của Đại tướng Cao Văn Viên, việc di tản khỏi Xuân Lộc đã được các đơn vị VNCH thực hiện thành công nên Quân đoàn 3 bắt đầu củng cố tổ chức phòng thủ và phác thảo một kế hoạch toàn diện, trình lên bộ Tổng Tham Mưu cùng với kế hoạch phòng thủ Biệt khu Thủ Đô. Trung tướng Nguyễn Văn Toàn, Tư lệnh Quân đoàn 3, đã đề ra kế hoạch gồm 5 trung tâm kháng cự chính. Những trung tâm này mở rộng tầm hoạt động ra một bán kính xa hơn tầm bắn của đại bác 130 mm; năm mặt trận này sẽ liên lạc với nhau tạo thành vòng cung bao bọc bốn hướng quanh Sài Gòn.
Mặt trận Củ Chi nằm về hướng Tây Bắc do Sư đoàn 25 BB phụ trách, mặt trận Bình Dương về hướng Bắc do Sư đoàn 5 BB đảm nhận; mặt trận Biên Hòa về hướng Đông Bắc thuộc trách nhiệm của Sư đoàn 18 BB; Vũng Tàu và Quốc lộ 15 do Lữ đoàn 1 Nhảy Dù trấn giữ, một tiểu đoàn của Sư đoàn 3 BB, đơn vị Thiết giáp và lực lượng Địa phương quân và Nghĩa quân tỉnh Phước Tuy phụ trách phòng tuyến Bà Rịa. Mặt trận Long An trực thuộc quyền điều động của Biệt khu Thủ Đô với quân số còn lại của Sư đoàn 22 BB vừa được tái tổ chức. Đặc biệt, dọc theo Quốc lộ 15 được để bỏ ngõ và làm đường rút lui ra biển khi cần thiết.
Là một tư lệnh chiến trường, Trung tướng Nguyễn Văn Toàn được toàn quyền quyết định và được Bộ Tổng Tham Mưu ra sức yểm trợ khi ông thi hành kế hoạch này. Hành động đầu tiên của ông là rút Sư đoàn 25 BB từ Tây Ninh về, để tỉnh này lại cho Biệt động quân và Địa phương quân cơ hữu của Tiểu khu Tây Ninh phụ trách. Sư đoàn 25 BB rút về Củ Chi và mạn Tây Biệt khu Thủ Đô, xa hơn vòng đai phòng đai phòng thủ cũ của Biệt khu. Sư đoàn 18 BB sau 3 ngày nghỉ ngơi tại Long Bình, ra trấn đóng mạn Nam của thành phố Biên Hòa. Lữ đoàn 3 Kỵ binh và Lữ đoàn 468 Thủy quân Lục chiến trấn giữ mạn Nam của căn cứ Long Bình.
* Áp lực của CQ tại các mặt trận quanh Sài Gòn
Cũng theo ghi nhận của Đại tướng Cao Văn Viên, sau khi Lực lượng VNCH rút khỏi An Lộc, Chơn Thành và An Lộc, áp lực của CQ gia tăng đáng kể từ nhiều hướng nhắm vào Sài Gòn. Quốc lộ nối Củ Chi và Tây Ninh bị cắt nhiều đoạn. Các đoàn xe chở tiếp phẩm lên Tây Ninh thường xuyên bị phục kích. Đồng thời CQ gia tăng các đợt pháo kích vào Biên Hòa bằng phi tiễn và đại bác 130 mm; CQ từ phía Bắc tỉnh Bình Dương, mật khu Hố Bò tiến xuống. Tin tình báo cho thấy CQ đang siết vòng vây chung quanh Sài Gòn bằng nhiều mũi dùi. Mỗi mũi là một quân đoàn gồn 2 đến 3 sư đoàn bộ binh có thiết giáp và pháo binh yểm trợ. Hoạt động của một số đơn vị VNCH bị suy giảm trong ngày Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu từ chức, ngày 21 tháng 4 năm 1975. Lợi dụng tình hình chính trị của VNCH có sự thay đổi, Cộng quân đã dồn toàn lực lượng tấn công vào Biên Hòa từ hướng Nam và Đông Nam. Ngày 26 tháng 4/1975, CQ tấn công vào Trường Thiết Giáp tại Long Thành, chiếm quận lỵ Chơn Thành và cắt đứt Quốc lộ 15 nối Vũng Tàu với Sài Gòn. Đặc công CQ chiếm cầu xe lửa nằm về hướng Tây Nam Biên Hòa trong khi đại bác CQ pháo xối xả vào căn cứ Không quân. Cộng quân tràn xuống gần kho đạn ở Thành Tuy Hạ, định phá kho đạn này và trực tiếp đe dọa Sài Gòn từ hướng Đông Nam.
Tại khu vực trách nhiệm của Sư đoàn 25 Bộ binh, suốt trong tháng 3/1975, Cộng quân chủ trương chiếm núi Bà Đen và những ngôi làng phía Tây tỉnh Tây Ninh để mở rộng hành lang xâm nhập vào các khu Hố Bò, Khiêm Hạnh và Hiếu Thiện. Tại mặt trận Khiêm Hạnh-Hiếu Thiện, Cộng quân đã gặp phản ứng quyết liệt của Sư đoàn 25 Bộ binh và Lực lượng Thiết giáp tăng phái. Tuy nhiên CQ quyết chiếm cho bằng được nên sau khi chiếm được quận lỵ Dầu Tiếng thuộc tỉnh Bình Dương, CQ băng qua sông, đem theo thiết giáp và pháo binh vào Hố Bò và Bời Lời, Tại đây, CQ bắt đầu nhắm thẳng vào Biệt khu Thủ đô.
Từ Tây Ninh rút về Củ Chi để củng cố vòng đai phòng thủ tại đây, Sư đoàn 25 BB tiếp tục giao chiến với CQ tại Đức Hòa, Đức Huệ và Hiếu Thiện. CQ cố cắt đứt liên lạc giữa tỉnh lỵ Hậu Nghĩa và Đức Huệ, Đức Hòa và giữa Hiếu Thiện với Củ Chi; CQ đắp mô và đặt rào cản tại nhiều vị trí. Sư đoàn 25 BB liền tìm cách vừa giải tỏa các nơi bị CQ chiếm vừa ngăn chận không cho CQ tiến về Sài Gòn. Tuy nhiên CQ đã đưa quân lẻn vào khu vực quận Hóc Môn, toan chận hậu đường rút lui của Sư đoàn 25 BB về Thủ đô Sài Gòn đồng thời mở cuộc tấn công vào Sài Gòn.
Trong ngày 27/4 và đêm 28/4, Củ Chi trở thành mục tiêu pháo binh và phi tiễn của CQ. Thiệt hại của các đơn vị VNCH tại Củ Chi rất nặng. Nhất là đoàn xe tiếp tế từ Cù Chi đi Hiếu Thiện bị phục kích và bị thiệt hại nặng. 45 xe chở tiếp phẩm quân lương bị đốt cháy. Tuy vậy chiến trận trên địa bàn của Sư đoàn 25 BB phụ trách không ác liệt bằng mặt trận Biên Hòa.
* Kịch chiến tại phía Đông tỉnh Bình Dương
Nỗ lực của CQ trong giai đoạn cuối này là tấn công vào Phú Giáo, Tân Uyên, Cổ Mi nằm về phía Đông Nam tỉnh Bình Dương. Các đơn vị Địa phương quân và Nghĩa quân tại đây đã bị các trung đoàn Cộng quân của khu Miền Đông tấn công liên tục, cuối cùng phải rời bỏ phòng tuyến. Tại Bến Sắn, Cộng quân điều động 1 sư đoàn có bí số CT-7 và 2 trung đoàn cơ động áp sát tuyến phòng thủ của Sư đoàn 5 Bộ binh. Cộng quân muốn chọc thủng mặt Đông của tỉnh Bình Dương và mặt Tây của tỉnh Biên Hòa để tiến về Sài Gòn, nhưng đã bị sức kháng cự mãnh liệt của các đơn vị Sư đoàn 5 BB nên CQ đã bị tổn thất nặng và phải rút lui.
Ngay sau khi chận đựng được sức tiến của CQ tại khu vực phía Đông tỉnh Bình Dương thì lực lượng Sư đoàn 5 Bộ binh lại phải đối đầu với trận tấn công từ hướng Chơn Thành, An Lộc. Bốn tiểu đoàn Biệt động quân rút từ An Lộc về hợp cùng với các đơn vị Địa phương quân, Nghĩa quân của Chơn Thành đã kịch chiến với Cộng quân tại Nam Chơn Thành. Cộng quân tấn công bằng những đợt pháo kích trước rồi mở cuộc xung phong bằng bộ binh và thiết giáp. Cộng quân cũng tung lực lượng tấn công vào một đơn vị Sư đoàn 5 Bộ Binh từ Bầu Bàng cố tiến về Chơn Thành theo Quốc lộ 13. Với sự yểm yểm trợ chính xác và liên tục của Không quân VNCH, lực lượng Biệt động quân đã gây cho Cộng quân nhiều thiệt hại đáng kể: hơn 300 xác CQ chết tại trận địa cùng 14 xe tăng cháy. Tuy nhiên, CQ vẫn không chịu buông tay, hết lớp này đến lớp khác cố bám vào khu Đông Nam Chơn Thành cốt sao đẩy lùi cho bằng được sức tiến quân mạnh mẽ của các đơn vị Biệt động quân tại đây và đồng thời chận đường rút về Lai Khê. Cuối cùng, các đơn vị Biệt động quân đã về đến Lai Khê mà không bị tổn thất nhiều, một số bị thương được các đồng đội mang theo về, chỉ còn lại 20 chiến binh Biệt động quân tử trận thì không mang theo được.
Lực lượng VNCH rút từ An Lộc và Chơn Thành gồm có 8 tiểu đoàn, 6 tiểu đoàn Biệt động quân và 2 tiểu đoàn Địa phương quân, tất cả đặt dưới quyền chỉ huy của Đại tá Nguyễn Thành Chuẩn, Chỉ huy trưởng Biệt động quân Quân khu 3. Toàn bộ lực lượng đã rút về Lai Khê an toàn, kể cả Bộ Chỉ huy Tiểu khu Bình Long. Tất cả các súng 105 mm của hai tiểu đoàn Pháo binh được trực thăng chở về Lai Khê, nhưng 4 khẩu 155 ly ngắn nòng và hơn 10,000 viên đạn đại bác phải tự thiêu hủy trước khi rút đi.
Về phòng tuyến Long An, như đã trình bày, Sư đoàn 22 Bộ binh, vừa được tái tổ chức sau khi từ Bình Định rút vào Nam, được giao nhiệm vụ phòng thủ vòng đai thị xã Long An và khu vực từ Tân An về Sài Gòn. Các đơn vị của Sư đoàn 22 BB đặt thuộc quyền điều động của Biệt khu Thủ đô. Trước tháng 4/1975, chiến trường Long An do Quân đoàn 3 và Quân khu 3 trách nhiệm và Biệt khu Thủ đô (gồm Sài Gòn và tỉnh Gia Định) chịu sự chỉ huy tổng quát của Bộ Tư lệnh Quân khu 3. Từ tháng 4/1975, Biệt khu Thủ đô chịu trách nhiệm cả Long An và nhận lệnh trực tiếp của Bộ Tổng Tham mưu. Theo ghi nhận của Đại tướng Cao Văn Viên, trong tuần lễ cuối tháng 3/1975, trong các cuộc giao tranh với CQ tại mặt trận Bình Định và trên đường triệt thoái vào Nam, Sư đoàn 22 Bộ binh bị thiệt hại khoảng 40% lực lượng và phải mất một tuần để tái tổ chức. Sau đó 2 trung đoàn của Sư đoàn 22 Bộ binh được tăng cường cho mặt trận Long An. Tính đến cuối ngày 24/4/1975, quanh phòng tuyến do Biệt khu Thủ đô trách nhiệm đã có 10 sư đoàn Cộng quân, khu vực quanh Biên Hòa có 2 sư đoàn Cộng quân, cộng với 3 sư đoàn Cộng quân đang áp sát các phòng tuyến thuộc tỉnh Bình Dương, tổng cộng có 15 sư đoàn Cộng quân chuẩn bị tấn công vào Sài Gòn.
Gửi ý kiến của bạn
