WASHINGTON - Đồng đôla đang tăng giá cao hơn so với tiền nước ngoài nhưng các kinh tế gia nhìn thấy khả năng về một bẫy sụp trong tương lai.
Hệ thống tiền tệ Âu châu mới, đồng euro, lúc mới phát hành vào năm 1999 trị giá $1.18 so với đồng đôla. Hôm Thứ Năm đồng euro trị giá chỉ còn 85 cent, làm thất vọng người Âu châu về đồng tiền thống nhất của họ - một tiền tệ có liên hệ tới tiền Đức (Germany mark), tiền Pháp (French Franc), tiền Ý (Italian lira) và 8 loại tiền tệ khác - khi đồng euro cạnh tranh với đồng đôla trong mậu dịch toàn cầu và lãnh vực tài chánh.
Đồng đôla cũng tăng đáng kể so với đồng bảng Anh (British pound) và hầu hết các loại tiền tệ khác, ngoại trừ đồng yen của Nhật. Đồng đôla làm hài lòng du khách nguời Hoa Kỳ và những người mua xe hơi ngoại quốc, đồ chơi trẻ em và quần áo. Nhưng đang gây tổn thất cho các nhà xuất cảng Hoa Kỳ và các công ty đa quốc. Hiện sản phẩm của họ mắc hơn ở nước ngoài, trong khi những lợi điểm về các hoạt động kinh doanh không trải rộng xa hơn như thường thấy.
Điều gì đã đẩy đồng đôla lên" Nhiều kinh tế gia và và các nhà trao đổi tiền tệ cho rằng do chính sách mới đây của Quỹ Dự Trữ Liên Bang về các mức tiền lời cao hơn, cùng với sự tăng giá lâu dài trong thị trường cổ phiếu Hoa Kỳ - và sự nhảy vọt lên bất ngờ về giá dầu.
Các kinh tế gia cảnh cáo rằng việc nương tựa vào đồng tiền nước ngoài có thể mang ý nghĩa là một cú shock lớn - trong hình thức đồng đôla giảm sút giá, mà giá dầu và giá hàng nhập cảng tăng lên - nếu những đầu tư ngoại quốc bỗng nhiên biến mất vì sự thay đổi những điều kiện kinh tế và chính trị. Họ lo lắng thị trường dầu có thể sản sinh ra một cú chấn động như thế.
Các nhà đầu tư ngoại quốc đã bơm vào 276 tỉ vào các công ty Hoa Kỳ và chứng khoán năm ngoái - gần gấp hai lần so với 151 tỉ đô mà các công ty Hoa Kỳ đầu tư ở nước ngoài - theo các con số do Quỹ Dự trữ Liên bang phổ biến. Trong vài tuần mới đây đồng đôla đang đẩy lên cao hơn vì giá dầu tăng.
Đồng đôla, được hỗ trợ bởi nền kinh tế khổng lồ của Hoa Kỳ và được biết như là đồng tiền ổn định nhất của thế giới, là loại tiền tệ được lựa chọn làm tiêu chuẩn cho mậu dịch và tài chánh quốc tế. Bộ trưởng Ngân khố Lawrence Summers tiên đoán tiền đôla vẫn tiếp tục tăng giá, bất chấp những thâm thủng về đầu tư và mậu dịch Hoa Kỳ đang tăng và trải rộng. Điều đó có nghĩa các công ty nước ngoài cần đôla để mua dầu.
Khi giá cả đi lên, họ cần mua và trao đổi đồng đôla nhiều hơn - dẫn đến giá trị của đồng đô cao hơn lên. Sự kiện đơn giản là, dầu thì được tính bằng đôla, hôm Thứ Tư đã đụng đến giá $37 đôla một thùng. Khi mà người ta trả bằng đôla, sự dao động có một ảnh hưởng lớn. J. Gregory Driscoll một cựu nhân viên hành chánh của công ty Sunoco nói.
Những nhà quan sát lo lắng rằng đồng đôla có thể vọt cao hơn nếu thị trường dầu đụng phải loại mà có những tăng giá kéo dài, sự việc đó làm chậm lại nền kinh tế toàn cầu khi Iraq xâm lăng Kuwait, nước sản xuất dầu láng giềng, vào năm 1990.
Gửi ý kiến của bạn
