HÀ NỘI (VB)- Một cuộc tổng thanh trừng báo chí vừa được loan báo tại Việt Nam. Từ 1-7-2000, chính phủ CSVN khởi sự “sắp xếp lại mạng lưới báo chí toàn quốc,” tăng cường việc “chủ động đưa báo chí Việt Nam ra nước ngoài”, và đặc biệt sẽ “chỉ cấp thẻ nhà báo cho các nhà báo đủ tiêu chuẩn.”
Cuộc tổng thanh trừng báo chí được loan báo ngày 30/6/2000, theo một thủ tục đặc biệt: không còn thấy nhắc tới tên Thủ Tướng Phan Văn Khải, cũng không nhắc tên Bộ Trưởng Thông Tin Văn Hóa Nguyễn Khoa Điềm. Chỉ còn danh tính các nhân vật Phó Phủ Tướng hoặc Thứ Trưởng được đẩy lên nắm quyền.
Người công bố lệnh là Thứ trưởng Bộ Văn hoá Thông tin Phan Khắc Hải. Ông này cho biết: “Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Gia Khiêm đã ký công văn đồng ý quy hoạch mạng lưới báo chí in toàn quốc giai đoạn 2000 - 2005 theo đề nghị của Bộ Văn hoá Thông tin để tránh tình trạng chồng chéo, lãng phí nhân lực, vốn đầu tư của các cơ quan báo chí như trong thời gian qua, đồng thời vẫn bảo đảm quyền được thông tin của nhà báo và người đọc.”
Lệnh tổng thanh trừng cũng được giữ bí mật đến phút chót. Thứ trưởng Phan Khắc Hải là một tên tuổi ít người biết. Nhưng quyết định mà ông loan báo ngày 30-6 lập tức có hiệu quả ngay hôm sau, nhằm đúng ngày thứ bẩy cuối tuần công sở tại VN nghỉ việc (nghĩa là chớp nhoáng, hiệu lực ngay một ngày). Ông Hải nói: “Trước mắt, từ ngày 01/7 (thứ bẩy) đến 31/12/2000, sẽ rà soát lại tất cả các báo theo tiêu chí tôn chỉ của tờ báo, sát nhập một số báo, tạp chí trùng lặp về chức năng và cấp lại giấy phép cho tất cả các báo.”
Cụm từ “rà soát lại tất cả các báo” trong một chế độ mà toàn bộ báo chí đều là của cơ quan đoàn thể nhà nước, cho thấy bản chất cuộc thanh trừng báo chí chỉ là sự thanh trừng trong nội bộ Đảng và nhà nước Cộng Sản Việt Nam. Các biện pháp được áp dụng nhiều phần được dành cho báo chí phía Nam.
Từ nhiều năm qua, đã có nhiều tài liệu do cánh bảo thủ tại miền Bắc đưa ra than phiền là báo Nhân Dân, tiếng nói của Đảng CSVN bị hạn chế phát hành tại phía Nam. Thậm chí, còn tố cáo là cánh cầm quyền miền Nam còn cho người đến tận các sạp báo thu hồi báo Nhân Dân để mang...thiêu hủy.
Lệnh “cấp lại giấy phép cho tất cả các báo” cũng có nghĩa đơn giản: mọi giấy phép do các cơ quan chính phủ cấp trước đây không còn giá trị. Mọi giấy phép ra báo cũ sẽ bị thu hồi.
Sau việc rút giấy phép của “tất cả các báo,” là biện pháp với từng cá nhân nhà báo. Ông Thứ trưởng Hải loan báo: “Thẻ nhà báo được đổi vào cuối năm và chỉ được cấp cho những nhà báo đủ tiêu chuẩn theo Luật Báo chí, hình thức thẻ cũng được thay đổi, chống được việc làm giả.”
Việc loan báo chỉ “cấp (thẻ) cho những nhà báo đủ tiêu chuẩn” hẳn nhiên không phải là điềm lành cho các nhà báo quốc doanh ở phía Nam. Thời hạn cấp thẻ được định vào cuối năm cho thấy là sự thanh trừng với các cá nhân nhà báo sẽ liên tục tiến hành trong nhiều tháng.
Biện pháp với báo chí kể trên cho thấy việc tranh đoạt quyền hành trong nội bộ Đảng CSVN đã mở màn quyết liệt. Sau báo chí, có thể tới phiên nhiều lãnh vực khác sẽ được “sắp xếp lại.”
Theo bản tin do báo Tuổi Trẻ tại Saigon, ông Phan Khắc Hải còn cho biết thêm: “Việc chủ động đưa báo chí Việt Nam ra nước ngoài cũng sẽ được tăng cường. Sau khi tờ báo Việt Nam Le Courrier đã được in và phát hành tại châu Âu, từ đầu tháng 7/2000 báo Thể thao và Văn hoá cũng sẽ được in và phát hành tại Cộng hoà Czech bởi một công ty hợp tác văn hoá Czech - Việt Nam với số lượng in ban đầu là 4,000 bản, sau đó sẽ phát thành tại Đức và Nga.”
Bản tin viết thêm: “Sau thử nghiệm thành công của hai tờ Việt Nam Le Courrier, báo Thể thao & Văn hoá sẽ tới lượt 12 tờ báo khác được đưa ra nước ngoài, như: Tuổi Trẻ Thành Phố Hồ Chí Minh, Sài Gòn Giải Phóng, Thanh Niên, Nhân Dân... thông qua Công ty Truyền thông Á - Âu (trụ sở tại Pháp).”
Gửi ý kiến của bạn
