Đau lòng, xót dạ trước cảnh người tu hành gần đây bị đánh đập đổ máu, bắt bớ, giam cầm, tuyệt thực chết người, có người tự nhũ lo sợ cuộc đấu tranh đòi tự do tôn giáo ở nước nhà là lấy trứng chọi đá. Một bên là CSVN , công an, cảnh sát, mật vụ, súng óng quá nhiều, thừa sức giết người hàng loạt, diệt chũng cả dân tộc Việt Nam. Một bên hai bàn tay trắng. Một cuộc đối đầu vô cùng chênh lệch.
Nhưng trớ trêu thay, những cuộc đối đầu như thế thường là những cuộc đối đầu lịch sử; thắng lợi thuộc về bên yếu . Nghịch lý này được thành ngữ hóa. " Chân cứng đá mềm." trong Việt ngữ;" “đứng vững trên đôi chân của mình" trong tiếng Anh để chỉ sự vượt qua khó khổ trước những thử thách mà người trong cuộc thuộc về phía yếu,
Thực vậy, trong cuộc đối đầu lịch sử giữa Đế quốc La mã và Ky tô giáo, Đế quốc La mã còn mạnh hơn Ky tô giáo gấp trăm, gấp ngàn lần so với tương quan CSVN và các tôn giáo trong nước hiện thời. Nhưng La mã suy tàn để đi vào bóng tối vĩnh viễn của lịch sử. Bây giờø nếu có ai nhắc đến Đế quốc La mã, người thường chỉ nhớ bạo chúa Neron, các trò giác đấu giết chóc rợn người. Trái lại, Ky tô giáo được xem như linh hồn của nền văn minh Tây phương hiện tại. Đa số tổng thống tuyên thệ nhậm chức, đặt bàn tay lên Thánh Kinh. Lễ Giáng sinh trở thành gần như là ngày hội của người theo hay không theo Ky tô giáo trên thế giới.
Cuộc đối đầu lịch sử trong Chiến Tranh Độc lập Mỹ, mười ba thuộc địa quá bé nhỏ, mới mẻ so với Anh quốc, một đế quốc, lúc bấy giờ, tự hào mặt trời không bao giờ lặn trên ấy. Quả làø trứng chọi đá. Quả làø châu chấu chống xe. Nhưng kết thúc, Đế quốc Anh bại trận, rút đi. Quốc gia Hoa Kỳ khai sinh, độc lập, phát triễn thành đệ nhứt siêu cường thế giới ngày nay. Chỉ một bang California thôi, sức mạnh kinh tế cũng đồng hạng năm với Anh sau non hai thế kỷ rưởi.
Những gì đã giúp tạo nên nghịch lý ấy. Nhiều khảo luận, nhiều phân tích đã được đề ra. Thư tịch liên quan nhiều đến nổi khó mà đề cập toàn bộ vâán đề. Trước cuộc đấu tranh đòi tự do tôn giáo tại nước nhà, ngày cường độ và nhịp độ càng gia tăng, thử phóng chiếu một số yếu tố thành công trong hai dẩn chứng vừa kể vào cuộc đấu tranh của các tôn giáo trong nước để xem có phải trứng chọi đá không" Hay là chân cứng đá mềm; châu chấu chống xe, xe mạnh nên xe lật
Trong hai cuộc đối đầu lịch sử nói trên, dù là tôn giáo hay chánh trị, quân sự, bên yếu đều chọn chiến lược du kích. Trước sức mạnh vũ bão bách hại Ky tô giáo của Đế quốc La mã, những lãnh đạo tinh thần lén lút gặp tín hữu trong hang đá, dưới hầâm mộ, ngoài chòi ruộng vắng để cùng nhau cầu nguyện. Sau đó hòa lẫn sống với đám đông, cùng chia xẻ vui buồn với thứ dân và nô lệ La mã, trong TÌNH THƯƠNG của những người được sanh ra theo hình ảnh của Chúa. Khi thuận tiện thì làm giáo sự. Lúc khó khăn thì không động tịnh. Bị bắt bớ thì trầm tư mặc tưởng,ø cầu nguyện, không chống đối bạo lực. Chính tâm đạo, thái độ khoan hòa đã cảm hóa những người lính lê dương La mã khét tiếng chọc trời. Dần dà đến Hoàng đế La mã Constantine cũng cảm hóa và cải đạo theo Ky tô giáo.
Trong cuộc đấu tranh của các tôn giáo tại nước nhà, chiến lược du kích, hoạt động bí mật, và cảm hóa nhân tâm cũng đang được áp dụng. Hòa thượng Thích Quảng Độ, Cụ Lê quang Liêm, tuổi đều trên thất thập cỗ lai hi, khoan hòa trước đàn áp, trầm tĩnh trước hiễm nguy, bất khuất trước áp lực, xem mạng sống như lông hồng, xả thân vì đạo. Tín hữu Phật giáo chiếm trên 75% dân số, tín hữu PG Hòa Hảo sản xuất 60% số lúa gạo , không lấy đó làm vũ khí đấu tranh, không gây bạo loạn , không tẩy chay kinh tế. Thái độ khoan hòa, tâm đạo ấy đã đánh động lương tâm loài người, trong đó có chính khách và trí thức trên thế giới, quyết liệt chống đối CSVN đàn áp tôn giáo. Cũng chính lý do đó, hầu như toàn dân Việt trong nước giúp đỡ, che dấu cho các hoạt động tôn giáo. Niềm tin cụôc đấu tranh cho tự do tôn giáo được nhân dân trong ngoài nước xem cũng là giải pháp có nhiều khả năng nhứt để đi đến tự do dân chủ cho dân tộc.
Chiến lược du kích cũng giúp cho tiền nhân của người Mỹ đánh đuổi được quân Anh thực dân. Đánh và rút. Địch mệt, sơ hở thì đánh. Buộc địch luôn luôn phải mất sức người, sức của dàn mỏng đại quân Anh, đóng đồn, giữ đất. Cách đánh câu giờ nhưng tiệt kiệm xương máu của những người đầu lập quốc Mỹ ấy là khắc tinh của chiến tranh quy ước, là kẻ thù đáng sợ của bạo quyền. Chiến lược ấy được song song kết hợp với vận động ngoại giao. Benjamin Franklin được gởi đi Pháp. Đa số các nước Aâu châu đứng về bên yếu. Pháp gởi người, giúp của cho 13 thuộc địa Anh.
Cuộc đấu tranh của các tôn giáo trong nước giờ phút này kể như được cả thế giới tự do thừa nhận chính nghĩa. CSVN bị chống đối nặng nề. Không bao lâu nữa ngọai viện và ngoại giao của CSVN sẽ bị di lụy trầm trọng. Về hình thức CSVN còn mạnh trong nước. Vũ khí , đạn dược của họ lúc nào cũng thừa sức bắn giết cả 78 triệu người dân Việt, Nhưng vấn đề nội dung là liệu Đảng CSVN còn đủ uy quyền để sai khiến âm binh gây tội ác diệt chũng ấy hay không. Hay hàng ngũ đã rệu rã vì tham nhũng. Tư tưởng đã bị tự do dân chủ diễn biến hòa bình. Lương tâm đã cảm hoá vì đạo mầu và công lý. Thấy mạnh hiếp yếu, người lớn ăn hiếp con nít, thấy người đầy súng, mã tấu, dùi cui, roi điện đánh người tay không, chỉ xin được tu hành ; những cái thấy đó bắt con người, dù là người CS, dù là người cầm quyền, phải đối diện với chính mình, phải tự vấn lương tâm. Trên con đường tiến hóa của nhân loại, chân thiện mỹ luộn luôn làø cứu cánh. Nhân nghĩa sau cùng vẫn thắng hung tàn, bạo ngược. Tự do, công bình luôn thay độc tài, áp bức.
Không còn nghi ngờ gì nữa, rồi ra cuộc đấu tranh cho tự do tôn giáo trong nước sẽ thành công như bao lần thành công trong lịch sử nước nhà và thế giới. Sự thành công của tự do tôn giáo có rất nhiều khả năng đưa đến tự do dân chủ cho dân tộc như niềm tin của nhân dân trong và ngoài nước và của các giới theo sát tình hình chánh trị VN.