1/Phát huy vai trò xây dựng và bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
2/Giữ vững ổn định chính trị.
3/Kịp thời xử lý các tình huống phức tạp xảy ra.
4/Tạo môi trường thuận lợi cho đất nước và từng địa phương thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới.
Căn cứ vào những mục tiêu và thời điểm đưa ra chỉ thị thành lập các khu vực phòng thủ, cho thấy là đảng Cộng sản Việt Nam ở trong tâm trạng lo âu khi đối diện với những cuộc cách mạng dân chủ tại các nước Cộng sản ở Đông Âu và Liên Xô vào những năm 1988 kéo dài đến năm 1991, cách nay đúng 15 năm. Lúc đó, điều mà đảng Cộng sản Việt Nam lo sợ nhất là sự rối loạn chính trị bởi những bài viết đòi dân chủ đa nguyên của các văn nghệ sĩ, trí thức ở trong và ngoài đảng, đồng thời những áp lực thay đổi của thế giới khi Hà Nội phân vân ở vào thế chọn lựa giữa mở cửa áp dụng nền kinh tế thị trường hay tiếp tục đóng cửa theo nền kinh tế chỉ huy, khi theo gót chân Liên Xô áp dụng chính sách đổi mới từ năm 1986. Chính trong bối cảnh này, đảng Cộng sản Việt Nam đã chỉ thị quân đội xây dựng những khu vực phòng thủ, để 'kịp thời xử lý các tình huống phức tạp'. Nghĩa là cách nay 15 năm, họ đã đặt quân đội ở vào tình huống sẵn sàng 'hành động' nếu có những sự biến như trường hợp Đông Âu đã xảy ra.
Mặc dù Việt Nam đã không xảy ra như Đông Âu hay Liên Xô và đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục duy trì quyền lực độc tôn trong suốt 15 năm qua; nhưng có một điều ai cũng thấy rõ là Hà Nội có thể thành công trên mặt 'thế trận', nhưng họ đã không thành công trên mặt 'lòng dân'. Nghĩa là Hà Nội có thể đạt kết quả nào đó trong việc dùng công an và quân đội để ngăn chận những cuộc chống đối của quần chúng; nhưng họ đã không thể nào chinh phục được lòng người, khi mà càng ngày đảng càng xa rời dân như sự thú nhận của các cấp lãnh đạo. Ngay cả trong việc xây dựng thế trận, không phải đảng Cộng sản Việt Nam hoàn toàn đạt kết quả mong muốn. Theo Thượng tướng Phùng Quang Thanh thì kết quả xây dựng thế trận ở một số khu vực phòng thủ trong 15 năm qua, đã không có sự đồng bộ, đạt kết quả rất thấp so với yêu cầu đưa ra và nhất là khả năng tự lực và độc lập tác chiến của nhiều khu vực phòng thủ còn rất hạn chế.
Với những kết quả không mấy lạc quan nói trên, ông Phan Văn Khải trong phần nói chuyện, thay vì 'ca ngợi' các nỗ lực của quân đội, công an và các tỉnh, thành trong việc xây dựng khu vực phòng thủ trong 15 năm qua, đã cho rằng việc nắm 'lòng người' phải là định hướng xây dựng khu vực phòng thủ trong thời gian tới. Ông Khải nói rằng, vấn đề xây dựng thế trận trong thời bình phải là làm sao cho người dân thấy rõ sự lớn mạnh của phát triển - kinh tế, với hệ thống chính trị ổn định và nền tảng văn hóa - xã hội phong phú. Qua phát biểu của ông Khải cho thấy là đảng Cộng sản Việt Nam rất quan tâm vào 'lòng người', dùng nó như một yếu tố then chốt trong vấn đề xây dựng khu vực phòng thủ trong thời gian tới, hoàn toàn khác với trước đây coi nặng về thế trận.
Tuy ông Khải đã nhìn ra mấu chốt của vấn đề; nhưng với bản chất độc tài độc tôn của giới lãnh đạo đảng Cộng sản, không dễ gì ông Khải có thể huy động lòng người trong những công việc xây dựng khu vực phòng thủ như đã làm trong 15 năm qua. Ngày nào mà Hà Nội chưa chứng tỏ thiện chí xây dựng dân chủ, tôn trọng các quyền tự do của người dân, thì ngày đó, mọi nỗ lực phát triển kinh tế hay chấn hưng văn hóa - xã hội chỉ là việc làm lấy có để tuyên truyền mà thôi. Cứ nhìn vào một số thảo luận của quốc hội và các cơ quan chính quyền Hà Nội trong việc giải quyết tình hình xuống cấp một cách thê thảm của nền giáo dục, hành chánh, y tế, môi trường, luật lệ trong vài năm qua, cho chúng ta thấy là đảng Cộng sản Việt Nam đã không thực sự quyết tâm giải quyết theo đúng nguyện vọng dân chúng. Những thảo luận vẫn còn bị vướng mắc vào cơ chế độc tài cũ và không dám thay đổi mạnh vì sợ đảng mất ảnh hưởng hay mất quyền kiểm soát.
Tóm lại, cách nay 15 năm, trong bối cảnh tan rã của khối cộng sản Quốc Tế, đảng Cộng sản Việt Nam đã cho thành lập các khu vực phòng thủ ở trong dân, với chủ yếu là dùng sức mạnh quân đội, công an để trấn áp những ai dám chống lại đảng, tạo ra những rối loạn chính trị. Ngày hôm nay, tuy đảng Cộng sản Việt Nam vẫn coi quân đội, công an là lực lượng nòng cốt để làm trụ cột trong các khu vực phòng thủ; nhưng họ đã nhìn ra rằng 'lòng dân' mới là yếu tố then chốt. Đây là xu thế tất yếu của sự hình thành xã hội công dân trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay. Những lên tiếng gần đây của Giáo sư Phan Đình Diệu, ông Phương Nam, Hòa Thượng Thích Quảng Độ, Nhà Văn Hoàng Tiến, Giáo sư Nguyễn Thanh Giang về nhu cầu xây dựng xã hội đa nguyên tại Việt Nam chính là một biểu hiện của lòng dân. Ông Khải và đảng Cộng sản Việt Nam nghĩ sao"
Lý Thái Hùng
March 2 2005