- Từ khi cách mạng thông tin bùng nổ, nhân lọai đã có thêm nhiều phương tiện để đón nhận và lưu chuyển thông tin. Những bức trường thành - dù là Bức Màn Sắt hay Bức Màn Tre - rồi cũng đang dần dần hiển lộ các sơ hở. Người ta không còn bưng bít hòan tòan về một điều gì được trong thời đại này, chỉ trừ vài nơi trên thế giới là còn bịt mắt bưng tai người dân phần nào hiệu quả, như ở Việt Nam, Hoa Lục, Bắc Hàn, Cuba… Nhưng cùng với các luồng thông tin đó, các chế độ độc tài tòan trị lại càng ra sức theo dõi người dân với các phương tiện mới. Đó là điều mà các nhà họat động dân chủ cần dè dặt.
Như trường hợp anh em nhà họ Trương ở Quận Phú Nhuận, thành phố Sài Gòn mới đây. Một phương tiện truyền thông mới qua mạng Internet được anh em họ Trương sử dụng là PalTalk để nói lên các khát vọng dân chủ của họ, cũng chính là nơi cạm bẫy công an theo dõi để bắt đi biệt tăm tích những người tuổi trẻ này.
Hội Ký Giả Không Biên Giới hôm 8-12-2005 đã chất vấn chính phủ CSVN về tung tích của 3 người sử dụng Internet đã bị bắt tại nhà ở đường Nguyễn Kiệm, Sàigòn từ ngày 19 -10-2005. Các tin nhận được cho biết họ bị bắt vì tham gia diễn đàn trên mạng Paltalk (paltalk.com). Tất nhiên là chính phủ Hà Nội chối phăng, nói rằng không có tin gì hết, cũng hệt như rất nhiều trường hợp vây bắt tương tự trứơc giờ ở quê nhà.
Đài Á Châu Tự Do RFA đã phỏng vấn bà mẹ của anh Trương Quốc Huy và Trương quốc Tuấn, và các thính giả đã được nghe về chuyện công an vây bắt những người tuổi trẻ này.
Cùng bị bắt với anh em nhà họ Trương là cô Lisa Phạm, một thường trú nhân ở Hoa Kỳ (diện thẻ xanh) - cô cũng tham gia hội thọai trên phương tiện PalTalk đó.
Điều có thể đóan dễ dàng, trong phòng hội thọai PalTalk đó, có công an theo dõi, và chỉ có như thế họ mới có thông tin về anh em nhà họ Trương để vây bắt.
Trường hợp đó, có lẽ không cần khoa học tinh vi gì, vì công an có thể vào các phòng hội thọai bằng các tên gọi (nick) hiền lành mà không ai biết. Nhưng ở mức độ tinh vi hơn, như các trường hợp đã xảy ra tại Hoa Lục (và dĩ nhiên ở cả VN) thì công an thu thập các thông tin về những ngừơi họat động dân chủ là nhờ tiếp sức từ các công ty tin học Hoa Kỳ. Chuyện đọc email của người dân là bình thường tại khỏang hơn 20 quốc gia (trong đó có Việt Nam, tất nhiên). Chỉ có tại các nứơc như Mỹ-Au, mới có chuyện khi nhà nứơc muốn đọc email của người dân, thì phải xin lệnh tòa trứơc. Và để đọc email của người dân, thì các chính phủ hung hiểm lại phải nhờ tới kỹ thuật của các công ty Mỹ như Cisco Systems, Secure Computing và hàng lọat các công ty Mỹ tương tự.
Nổi bật nhất là khi công ty Yahoo nhìn nhận rằng công ty đã đưa thông tin về nhà báo Shi Tao cho công an Hoa Lục đầu năm nay, và điều này đã đẩy nhà báo này lãnh án 10 năm tù. Phát ngôn nhân Mary Osako của Yahoo đã thanh minh thanh nga rằng công ty chỉ "tuân thủ luật pháp địa phương ở Trung Quốc." Nghĩa là báo cáo cho công an những gì công an cần biết.
Tất nhiên Hội Ký Giả Không Biên Giới, bản doanh ở Paris, cũng lên tiếng phản đối, nhưng đều vô ích.
Vấn đề là, các hành vi tiếp tay công an như thế có gọi là "vi phạm nhân quyền và quyền tự do phát biểu" hay không" Đây là một lằn ranh hết sức mỏng.
Có tới 27 định chế tài chánh - hầu hết là các quỹ hỗ tương bản doanh ở Mỹ - với tổng tích sản đang quản trị hơn 21 tỉ đô, hồi tháng 11 đã ký bản văn thúc giục các công ty Internet phải bảo vệ quyền tự do phát biểu, và phải công khai cho công chúng biết những gì các công ty này đang làm để "bảo đảm là sản phẩm và dịch vụ của công ty không dùng để vi phạm nhân quyền."
Dawn Wolfe -- nhà nghiên cứu xã hội của công ty Boston Common Asset Management, một công ty tài chánh đã giúp đưa ra bản văn có tên Joint Investor Statement on Freedom of Expression and the Internet (Tuyên Bố Chung Giới Đầu Tư Về Tự Do Phát Biểu và Internet) - nói rằng, "Bản tuyên ngôn nhân quyền hồi năm 1948 đã ghi rõ các quyền tự do căn bản mà mọi người cần hưởng, trong đó có quyền tự do ý kiến và tự do phát biểu."
Nói thế thì chỉ có Mỹ nghe… Tuy nhiên, cũng có nhiều công ty Mỹ nói thẳng là họ chỉ thích nghe tiếng giấy bạc sột sọat. Tự do" Đúng rằng tay gõ chữ là tự do, muốn gõ chữ gì thì cứ gõ, nhưng hiện lên màn hình thì tùy ý công an. Các công ty Google và Microsoft đã biến đổi công cụ tìm kiếm của họ là Google và MSN để ngăn cản các chữ như "dân chủ" hay "nhân quyền" đối với ngừơi sử dụng Internet trên lãnh thổ Hoa Lục.
Giám đốc Brooke Richardson của nhu liệu MSN (của Microsoft) viết trong một email rằng, "MSN sẽ liên tục cập nhật danh sách các chữ không cho sử dụng trong các phần của MSN Spaces [tại Trung Quốc và các nơi khác] để giúp bảo đảm chúng tôi tiếp tục tuân thủ các luật pháp địa phương…"
Có một thực tế mà các công ty Mỹ phải nhìn nhận: thị trừơng Trung Quốc quá khổng lồ, và không uốn mình qua ngõ hẹp để vào đây làm ăn thì các hãng đối thủ cũng sẽ nhảy vào chiếm thị trường. Thế nên, các hãng chạy đua vào, và phải chiều chuộng Hoa Lục.
Nhưng họ cũng mắc cỡ. Vì đã hiển lộ thái độ bán lương tâm lấy đồng tiền, không giấu ai nổi. Trường hợp Cisco thì thanh minh thanh nga kiểu khác. Hãng Cisco nổi tiếng về các thiết bị router dùng nối mạng Internet và [tường lửa] kiểm sóat các luồng thông tin đó. Cisco nói là hãng này "không hề tham dự vào chuyện các chính phủ kiểm duyệt thông tin."
Đơn giản, phải hiểu, Cisco không làm như thế, mà chỉ bán các thiết bị dùng để kiểm sóat thông tin thôi. Bản Cisco viết rằng các quốc gia hạn chế thông tin sử dụng cùng các sản phẩm Cisco "mà các thư viện và các nhà điều hợp mạng sử dụng để ngăn cản các trang web theo chính sách mà họ ấn định…. Cisco bán các sản phẩm y hệt nhau trên tòan cầu [chứ không đặc chế riêng cho nước nào dùng riêng]. Cisco không thể quyết định về những gì mà các quốc gia cấm và không cấm tại quốc gia của họ."
Dù là nghe thanh minh như thế, Hội Ký Giả Không Biên Giới nghi ngờ Cisco đã đặc chế lại kỹ thuật để dùng riêng cho công an mạng Hoa Lục, và có thể Cisco đã huấn luyện công an Trung Quốc về cách sử dụng thiết bị Cisco để "do thám" các công dân. Hội này đưa chứng cớ là một bản brochure quảng cáo của Cisco bằng Hoa Ngữ cho thấy liên hệ giữa ngừơi dùng máy và công an.
Trường hợp anh em nhà họ Trương bị công an bắt, may mắn là hải ngọai biết được, một phần cũng vì cô Lisa Phạm là thường trú nhân Hoa Kỳ về thăm VN. Nhưng nếu không có cô Lisa Phạm, có thể chúng ta không hề biết chuyện anh em họ Trương bị bắt. Và cũng vì công an vây bắt họ tại nhà, nên bà mẹ còn biết mà kể lại trên đài RFA.
Câu hỏi rằng, nếu không liên hệ tới người từ hải ngoại về, và nếu công an bắt các anh em họ Trương tại một góc phố đêm vắng người, thì kể như mịt mù sương khói, không ai biết tin gì. Thậm chí, bà mẹ lúc đó cũng không dám nghi ngờ gì công an, khi nghe họ chối phăng chối biến.
Đã có bao nhiêu ngừơi bị bắt bí mật như thế" Chắc chắn là đã có rất nhiều người. Cũng như sau khi Thượng Tọa Thích Thiện Minh được trả tự do ra khỏi nhà tù, thì Thượng Tọa mới kể ra cho biết thêm hàng chục danh tánh các vị tù nhân lương tâm khác - mà các hội nhân quyền hải ngọai tới lúc đó vẫn không biết là còn có các tù nhân như thế.
Gửi ý kiến của bạn
