Tài liệu chiến sử VN: HIỆP ĐỊNH GENÈVE, 50 NĂM NHÌN LẠI (kỳ 6)
Vương Hồng Anh tổng hợp
LTS. Trong tinh thần tưởng niệm ngày 20 tháng 7 năm 1954, Việt Báo giới thiệu đến bạn đọc loạt bài chiến sử "Vĩ tuyến 17, Hiệp định Genève, 50 năm nhìn lại", đăng vào số báo thứ Bảy hàng tuần. Loạt bài này được biên soạn dựa theo các tài liệu sau đây: Quân lực VNCH trong giai đoạn 1946-1955 (Khối Quân sử/Phòng 5/Bộ Tổng Tham Mưu QLVNCH); Đông Dương Hấp Hối của cựu Đại tướng Quân đội Pháp Henri Navarre; hồi ký của các cựu Tướng lãnh VNCH: cựu Trung tướng Trần Văn Đôn, cựu Thiếu tướng Đỗ Mậu, cựu Đại tướng Cao Văn Viên; Việc từng ngày 1945-1964 của tác giả Đoàn Thêm; tài liệu riêng của VB.
* Các tiểu đoàn Bộ binh Việt Nam đầu tiên.
Theo tài liệu của của Khối Quân sử QL.VNCH, song song với sự phát triển của các đơn vị Vệ binh Quốc gia, từ năm1949, Bộ Quốc phòng Quốc gia Việt Nam đã cho thành các tiểu đoàn Bộ binh Việt Nam. Trong 5 năm, từ năm 1949 cho tới năm 1954, hệ thống các tiểu đoàn Bộ binh của Quân đội Quốc gia Việt Nam gồm có hai thành phần: các tiểu đoàn Bộ binh Việt Nam và các tiểu đoàn Khinh quân.
-Tiểu đoàn Việt Nam: được thành lập từ cuối năm 1949 do sự vận động của Trung tướng Nguyễn Văn Xuân, phó thủ tướng kiêm tổng trưởng Quốc phòng trong chính phủ do Quốc trưởng Bảo Đại kiêm nhiệm chức vụ Thủ tướng. Tiểu đoàn Việt Nam đối với Pháp có nghĩa mở là mở đầu sự kiến tạo một quân đội hữu hiệu cho chính phủ Quốc gia mới thành lập. Trong năm 1949 có 4 tiểu đoàn Việt Nam ra đời.
-Tiểu đoàn khinh quân: Được thành lập đầu năm 1953, và trong đợt đầu tiên đã có 54 tiểu đoàn khinh quân hình thành. Đây là một việc làm gấp rút để đối phó trước tình thế khẩn trương lúc bấy giờ: Việt hóa chiến tranh, nhằm giao cho các tiểu đoàn khinh quân công tác bình định lãnh thổ, để các đơn vị chủ lực Pháp đảm nhiệm phần tiêu diệt chủ lực đối phương.
Danh từ Tiểu đoàn Việt Nam được dịch từ tiếng Pháp "bataillon du Vietnam" tắt là BVN. Còn danh từ tiểu đoàn khinh quân dịch từ tiếng Pháp bataillon léger.
* Trang bị và tổ chức của các tiểu đoàn Việt Nam và tiểu đoàn Khinh quân
Các Tiểu đoàn Việt Nam được tổ chức và trang bị giống như một tiểu đoàn bộ binh của Pháp, danh từ BVN cốt để chỉ rằng tiểu đoàn này được đặt thuộc quyền Quân đội Việt Nam, chứ không phải của Pháp. Còn các tiểu đoàn khinh quân được cấu tạo khác hẳn, các tiểu đoàn này được trang bị nhẹ, so kém cả về quân số, quân xa, vũ khí và truyền tin đối với loại BVN.Các tiểu đoàn BVN tuy nói là được thành lập, nhưng thực ra sự thành lập này chỉ có ý nghĩa về phương diện thủ tục, nghĩa là qua sự hợp thức hóa bằng nghị định của Bộ Quốc phòng, còn chính ra các BVN đã thoát thai và chuyển từ quân đội Liên Hiệp Pháp sang, chỉ có một số ít tiểu đoàn tân lập mà thôi. Sự thoát thai này đã khiến cho các quân sự gia không lấy làm lạ, vì trước đà chiến tranh ngày càng phát triển, Bộ Tổng tư lệnh Lực lượng Liên Hiệp Pháp càng gia tăng tuyển mộ thanh niên bản xứ để thành lập nhiều tiểu đoàn chiến đấu. Các tiểu đoàn này như đã nói ở phần trên, được tổ chức giống hệt như các tiểu đoàn Pháp, chỉ khác là phần binh sĩ là người bản xứ. Đến khi giải pháp quốc gia ra đời, Pháp chuyển các tiểu đoàn này sang Quân đội Quốc gia Việt Nam nhưng chỉ huy vẫn do các sĩ quan Pháp và chỉ dần dần được chuyển sang cho các sĩ quan Việt Nam.
Còn các tiểu đoàn khinh quân đều là tân lập nên từ cấp chỉ huy đến người lính hoàn toàn là Việt Nam. Sĩ quan phần lớn là những quân nhân tốt nghiệp các khóa sĩ quan trừ bị. Hạ sĩ quan là những quân nhân nguyên là hạ sĩ trong các tiểu đoàn BVN và những thanh niên có trình độ học trung bình được tuyển chọn đưa đi huấn luyện thành cán bộ hạ sĩ quan.Các BVN được coi là những đơn vị khá đồng đều, chiến đấu giỏi, thường là thành phần chính trong các tiểu đoàn lưu động trong những cuộc hành quân qui mô. Còn các tiểu đoàn khinh quân trang bị nhẹ, được sử dụng trong những vùng đồng bằng, tương đối đạt được những thành quả khả quan. Tuy nhiên trên thực tế chiến trường nặng nhẹ là tùy theo sự tập trung của đối phương, vả lại vào năm 1953, vùng đồng bằng Bắc Việt đã bị ung thối khiến các tiểu đoàn khinh quân gặp nhiều khó khăn trong công tác bình định. Thêm một điều đáng kể là vì trang bị nhẹ, các tiểu đoàn khinh quân hoạt động trên những địa bàn hạn chế . Các tiểu đoàn khinh quân được các đại đội trọng pháo yểm trợ súng cối 81 ly và đại liên M 30. Mỗi đại đội trọng pháo có 12 súng cối 81 ly, 4 đại liên M 30 và 4 súng không giật 57 ly.
* 24 tiểu đoàn Bộ binh đầu tiên của Quân đội Quốc gia Việt Nam
Trong giai đoạn đầu của tiến trình tổ chức và phát triển các binh đoàn Việt Nam, từ năm 1949 đến năm 1951, Quân đội Quốc gia Việt Nam đã tổ chức được 24 tiểu đoàn BVN theo diễn tiến như sau.
-Năm 1949, có 4 tiểu đoàn được thành lập. Sau đây là danh hiệu, ngày thành lập và nơi đồn trú của từng tiểu đoàn:
BVN 1: thành lập ngày 1/10/14949 tại Bạc Liêu.
BVN 2: thành lập ngày 1 tháng 10/1949 tại Thái Bình, Bắc Việt.
BVN 3: thành lập ngày 1 tháng 10/1949 tại Rạch Giá.
BVN 4: thành lập ngày 15 tháng 10/1949 tại Hưng Yên, Bắc Việt.
- Năm 1950, số tiểu đoàn BVN thành lập trong năm 1950 là 7, thứ tự số hiệu của Tiểu đoàn không hoàn toàn căn cứ vào điểm mốc thời gian. Có những tiểu đoàn mang số hiệu lớn nhưng thành lập trước các tiểu đoàn có số hiệu nhỏ hơn.
BVN 5: thành lập ngày 20-5-1950 tại Sa Đéc.
BVN 6 thành lập ngày 20-5-1950 tại Phủ Lý.
BVN 7 thành lập ngày 20-5-1950 tại Quảng Trị.
BVN 8 thành lập ngày 15-4-1950 tại Mỹ Chánh
BVN 10 thành lập ngày 15-8-1950 tại Hưng Yên.
BVN 11 thành lập ngày 1-9-1950 tại Châu Đốc.
BVN 12 thành lập ngày 1-10-1950 tại Đồng Hới.
-Năm 1951 số tiểu đoàn hình thành và hoạt động là 13 tiểu đoàn hình thành so với kế hoạch dự kiến là 16 tiểu đoàn.
BVN 13 thành lập ngày 1-1-1951 tại Cần Thơ.
BVN 14: thành lập ngày 1-1-1951 tại Diêm Hộ.
BVN 15 thành lập ngày 1-7-1951 tại Rạch Giá.
BVN 16 thành lập ngày 1-5-1951 tại Bùi Chu.
BVN 17 thành lập ngày 1-8-1951 tại Séno.
BVN 18 thành lập ngày 1-5-1951 tại Phát Diệm.
BVN 19 thành lập ngày 1-1-1951 tại Bạc Liêu.
BVN 20 thành lập 20 ngày 1-6-1951 tại Mỹ Trạch.
BVN 21: thành lập ngày 1-2-1951 tại Phan Thiết.
BVN 23: thành lập ngày 1-5-1951 tại Đồng Hới.
BVN 24: thành lập ngày 1-8-1951 tại Phồ Trạch.
BVN 25 ngày 1-9-1951 tại Cầu Hai.
BVN 27 thành lập ngày 1-12-1951 tại Đông Hà
* Quân số, hệ thống tổ chức và vũ khí trang bị của mỗi Tiểu đoàn Việt Nam (BVN)
Thành phần của một Tiểu đoàn Việt Nam (BVN) gồm có 1 bộ chỉ huy, một đại đội chỉ huy, bốn đại đội tác chiến, với quân số lý thuyết gồm có 829 quân nhân, gồm 23 sĩ quan, 110 hạ sĩ quan và 696 binh sĩ. Đại đội chỉ huy gồm có 147 quân nhân, gồm 1 sĩ quan, 30 hạ sĩ quan, 116 binh sĩ. Đại đội tác chiến có 169 quân nhân gồm 4 sĩ quan, 20 hạ sĩ quan và 145 binh sĩ. Một đại đội có 1 trung đội chỉ huy do 1 thượng sĩ làm trung đội trưởng, 1 trung đội vũ khí nặng do 1 sĩ quan chỉ huy. Ba trung đội tác chiến do sĩ quan hay thượng sĩ nhất làm trung đội trưởng.
Về vũ khí trang bị cho 1 tiểu đoàn BVN gồm có 30 súng lục, 433 tiểu liên Mat 49, 624 súng trường Mas 36, 36 súng phóng lựu, 41 trung liên 24 X 29, 8 đại liên M 30, 8 súng cối 60 ly, 4súng cối 81 ly, 4 súng không giật, 12 súng phóng hỏa tiễn. Phần lớn vũ khí trang bị cho các BVN là của Pháp.Về quân xa, mỗi BVN có 10 xe jeep, 10 xe dodge, 13 GMC, 1 GMC hồng thập tự và 1 lot 7 cùng các móc hậu. (Kỳ sau: tiến trình phát triển các tiểu đoàn Khinh quân VN)
Vương Hồng Anh tổng hợp
LTS. Trong tinh thần tưởng niệm ngày 20 tháng 7 năm 1954, Việt Báo giới thiệu đến bạn đọc loạt bài chiến sử "Vĩ tuyến 17, Hiệp định Genève, 50 năm nhìn lại", đăng vào số báo thứ Bảy hàng tuần. Loạt bài này được biên soạn dựa theo các tài liệu sau đây: Quân lực VNCH trong giai đoạn 1946-1955 (Khối Quân sử/Phòng 5/Bộ Tổng Tham Mưu QLVNCH); Đông Dương Hấp Hối của cựu Đại tướng Quân đội Pháp Henri Navarre; hồi ký của các cựu Tướng lãnh VNCH: cựu Trung tướng Trần Văn Đôn, cựu Thiếu tướng Đỗ Mậu, cựu Đại tướng Cao Văn Viên; Việc từng ngày 1945-1964 của tác giả Đoàn Thêm; tài liệu riêng của VB.
* Các tiểu đoàn Bộ binh Việt Nam đầu tiên.
Theo tài liệu của của Khối Quân sử QL.VNCH, song song với sự phát triển của các đơn vị Vệ binh Quốc gia, từ năm1949, Bộ Quốc phòng Quốc gia Việt Nam đã cho thành các tiểu đoàn Bộ binh Việt Nam. Trong 5 năm, từ năm 1949 cho tới năm 1954, hệ thống các tiểu đoàn Bộ binh của Quân đội Quốc gia Việt Nam gồm có hai thành phần: các tiểu đoàn Bộ binh Việt Nam và các tiểu đoàn Khinh quân.
-Tiểu đoàn Việt Nam: được thành lập từ cuối năm 1949 do sự vận động của Trung tướng Nguyễn Văn Xuân, phó thủ tướng kiêm tổng trưởng Quốc phòng trong chính phủ do Quốc trưởng Bảo Đại kiêm nhiệm chức vụ Thủ tướng. Tiểu đoàn Việt Nam đối với Pháp có nghĩa mở là mở đầu sự kiến tạo một quân đội hữu hiệu cho chính phủ Quốc gia mới thành lập. Trong năm 1949 có 4 tiểu đoàn Việt Nam ra đời.
-Tiểu đoàn khinh quân: Được thành lập đầu năm 1953, và trong đợt đầu tiên đã có 54 tiểu đoàn khinh quân hình thành. Đây là một việc làm gấp rút để đối phó trước tình thế khẩn trương lúc bấy giờ: Việt hóa chiến tranh, nhằm giao cho các tiểu đoàn khinh quân công tác bình định lãnh thổ, để các đơn vị chủ lực Pháp đảm nhiệm phần tiêu diệt chủ lực đối phương.
Danh từ Tiểu đoàn Việt Nam được dịch từ tiếng Pháp "bataillon du Vietnam" tắt là BVN. Còn danh từ tiểu đoàn khinh quân dịch từ tiếng Pháp bataillon léger.
* Trang bị và tổ chức của các tiểu đoàn Việt Nam và tiểu đoàn Khinh quân
Các Tiểu đoàn Việt Nam được tổ chức và trang bị giống như một tiểu đoàn bộ binh của Pháp, danh từ BVN cốt để chỉ rằng tiểu đoàn này được đặt thuộc quyền Quân đội Việt Nam, chứ không phải của Pháp. Còn các tiểu đoàn khinh quân được cấu tạo khác hẳn, các tiểu đoàn này được trang bị nhẹ, so kém cả về quân số, quân xa, vũ khí và truyền tin đối với loại BVN.Các tiểu đoàn BVN tuy nói là được thành lập, nhưng thực ra sự thành lập này chỉ có ý nghĩa về phương diện thủ tục, nghĩa là qua sự hợp thức hóa bằng nghị định của Bộ Quốc phòng, còn chính ra các BVN đã thoát thai và chuyển từ quân đội Liên Hiệp Pháp sang, chỉ có một số ít tiểu đoàn tân lập mà thôi. Sự thoát thai này đã khiến cho các quân sự gia không lấy làm lạ, vì trước đà chiến tranh ngày càng phát triển, Bộ Tổng tư lệnh Lực lượng Liên Hiệp Pháp càng gia tăng tuyển mộ thanh niên bản xứ để thành lập nhiều tiểu đoàn chiến đấu. Các tiểu đoàn này như đã nói ở phần trên, được tổ chức giống hệt như các tiểu đoàn Pháp, chỉ khác là phần binh sĩ là người bản xứ. Đến khi giải pháp quốc gia ra đời, Pháp chuyển các tiểu đoàn này sang Quân đội Quốc gia Việt Nam nhưng chỉ huy vẫn do các sĩ quan Pháp và chỉ dần dần được chuyển sang cho các sĩ quan Việt Nam.
Còn các tiểu đoàn khinh quân đều là tân lập nên từ cấp chỉ huy đến người lính hoàn toàn là Việt Nam. Sĩ quan phần lớn là những quân nhân tốt nghiệp các khóa sĩ quan trừ bị. Hạ sĩ quan là những quân nhân nguyên là hạ sĩ trong các tiểu đoàn BVN và những thanh niên có trình độ học trung bình được tuyển chọn đưa đi huấn luyện thành cán bộ hạ sĩ quan.Các BVN được coi là những đơn vị khá đồng đều, chiến đấu giỏi, thường là thành phần chính trong các tiểu đoàn lưu động trong những cuộc hành quân qui mô. Còn các tiểu đoàn khinh quân trang bị nhẹ, được sử dụng trong những vùng đồng bằng, tương đối đạt được những thành quả khả quan. Tuy nhiên trên thực tế chiến trường nặng nhẹ là tùy theo sự tập trung của đối phương, vả lại vào năm 1953, vùng đồng bằng Bắc Việt đã bị ung thối khiến các tiểu đoàn khinh quân gặp nhiều khó khăn trong công tác bình định. Thêm một điều đáng kể là vì trang bị nhẹ, các tiểu đoàn khinh quân hoạt động trên những địa bàn hạn chế . Các tiểu đoàn khinh quân được các đại đội trọng pháo yểm trợ súng cối 81 ly và đại liên M 30. Mỗi đại đội trọng pháo có 12 súng cối 81 ly, 4 đại liên M 30 và 4 súng không giật 57 ly.
* 24 tiểu đoàn Bộ binh đầu tiên của Quân đội Quốc gia Việt Nam
Trong giai đoạn đầu của tiến trình tổ chức và phát triển các binh đoàn Việt Nam, từ năm 1949 đến năm 1951, Quân đội Quốc gia Việt Nam đã tổ chức được 24 tiểu đoàn BVN theo diễn tiến như sau.
-Năm 1949, có 4 tiểu đoàn được thành lập. Sau đây là danh hiệu, ngày thành lập và nơi đồn trú của từng tiểu đoàn:
BVN 1: thành lập ngày 1/10/14949 tại Bạc Liêu.
BVN 2: thành lập ngày 1 tháng 10/1949 tại Thái Bình, Bắc Việt.
BVN 3: thành lập ngày 1 tháng 10/1949 tại Rạch Giá.
BVN 4: thành lập ngày 15 tháng 10/1949 tại Hưng Yên, Bắc Việt.
- Năm 1950, số tiểu đoàn BVN thành lập trong năm 1950 là 7, thứ tự số hiệu của Tiểu đoàn không hoàn toàn căn cứ vào điểm mốc thời gian. Có những tiểu đoàn mang số hiệu lớn nhưng thành lập trước các tiểu đoàn có số hiệu nhỏ hơn.
BVN 5: thành lập ngày 20-5-1950 tại Sa Đéc.
BVN 6 thành lập ngày 20-5-1950 tại Phủ Lý.
BVN 7 thành lập ngày 20-5-1950 tại Quảng Trị.
BVN 8 thành lập ngày 15-4-1950 tại Mỹ Chánh
BVN 10 thành lập ngày 15-8-1950 tại Hưng Yên.
BVN 11 thành lập ngày 1-9-1950 tại Châu Đốc.
BVN 12 thành lập ngày 1-10-1950 tại Đồng Hới.
-Năm 1951 số tiểu đoàn hình thành và hoạt động là 13 tiểu đoàn hình thành so với kế hoạch dự kiến là 16 tiểu đoàn.
BVN 13 thành lập ngày 1-1-1951 tại Cần Thơ.
BVN 14: thành lập ngày 1-1-1951 tại Diêm Hộ.
BVN 15 thành lập ngày 1-7-1951 tại Rạch Giá.
BVN 16 thành lập ngày 1-5-1951 tại Bùi Chu.
BVN 17 thành lập ngày 1-8-1951 tại Séno.
BVN 18 thành lập ngày 1-5-1951 tại Phát Diệm.
BVN 19 thành lập ngày 1-1-1951 tại Bạc Liêu.
BVN 20 thành lập 20 ngày 1-6-1951 tại Mỹ Trạch.
BVN 21: thành lập ngày 1-2-1951 tại Phan Thiết.
BVN 23: thành lập ngày 1-5-1951 tại Đồng Hới.
BVN 24: thành lập ngày 1-8-1951 tại Phồ Trạch.
BVN 25 ngày 1-9-1951 tại Cầu Hai.
BVN 27 thành lập ngày 1-12-1951 tại Đông Hà
* Quân số, hệ thống tổ chức và vũ khí trang bị của mỗi Tiểu đoàn Việt Nam (BVN)
Thành phần của một Tiểu đoàn Việt Nam (BVN) gồm có 1 bộ chỉ huy, một đại đội chỉ huy, bốn đại đội tác chiến, với quân số lý thuyết gồm có 829 quân nhân, gồm 23 sĩ quan, 110 hạ sĩ quan và 696 binh sĩ. Đại đội chỉ huy gồm có 147 quân nhân, gồm 1 sĩ quan, 30 hạ sĩ quan, 116 binh sĩ. Đại đội tác chiến có 169 quân nhân gồm 4 sĩ quan, 20 hạ sĩ quan và 145 binh sĩ. Một đại đội có 1 trung đội chỉ huy do 1 thượng sĩ làm trung đội trưởng, 1 trung đội vũ khí nặng do 1 sĩ quan chỉ huy. Ba trung đội tác chiến do sĩ quan hay thượng sĩ nhất làm trung đội trưởng.
Về vũ khí trang bị cho 1 tiểu đoàn BVN gồm có 30 súng lục, 433 tiểu liên Mat 49, 624 súng trường Mas 36, 36 súng phóng lựu, 41 trung liên 24 X 29, 8 đại liên M 30, 8 súng cối 60 ly, 4súng cối 81 ly, 4 súng không giật, 12 súng phóng hỏa tiễn. Phần lớn vũ khí trang bị cho các BVN là của Pháp.Về quân xa, mỗi BVN có 10 xe jeep, 10 xe dodge, 13 GMC, 1 GMC hồng thập tự và 1 lot 7 cùng các móc hậu. (Kỳ sau: tiến trình phát triển các tiểu đoàn Khinh quân VN)
Gửi ý kiến của bạn
