Một tờ báo Mỹ viết, Hoa Kỳ và các đồng minh đã cố ý đánh một cuộc chiến hạn chế với Nam Tư để theo đuổi một mục tiêu hạn chế - và đó là điều họ đã đạt được: một sự thành công hạn chế.
Chớ còn gì nữa" Không lẽ đánh nhỏ mà mong thu được thắng lớn" Chân lý cổ như Trái Đất này đã quá nhàm, ai nói cũng được. Nhưng tôi cũng muốn từ lập luận này đặt ra một vài câu hỏi. Thế nào là thắng lớn" Hiển nhiên mục tiêu chính yếu của NATO là nhằm lật đổ Milosevic. Muốn được vậy là phải đánh lớn, không hạn chế, dùng quân bộ chiến đánh vào Nam Tư, chiếm từng tấc đất để rồi sau cùng tiến vào thủ đô và bắt giam Milosevic.
Một bài bản như vậy là vô kế khả thi, không có kế hoạch nào làm được. Tại sao vậy" Chưa kể đến những phản ứng của dư luận quốc tế, hãy nói đến một vài lý do thực tế nhất. Đánh như vậy là tốn người tốn của. Cái gì chớ vừa mất tiền vừa chẩy máu, nhất định dân Mỹ sẽ không chịu và trong các nước Tây Âu cũng có sự chống đối quyết liệt, làm hàng ngũ NATO rạn nứt. Vẫn biết Nam Tư là một nước nhỏ, dân số chỉ hơn 10 triệu, với sức mạnh của NATO chiến thắng là chuyện quá dễ, nhưng chiếm đóng Nam Tư rồi là kẹt, bởi vì NATO lãnh trách nhiệm nuôi một nước kinh tế đã nát bấy, hạ tầng cơ sở đổ bể, mọi phương tiên sản xuất tiêu tan. Cảnh nuôi báo cô viện trợ sẽ kéo dài cả chục năm và việc giữ yên ổn định chính trị xã hội sẽ vô cũng phức tạp cho quân chiếm đóng. Thắng lớn như vậy là lãnh quả tạ vậy.
NATO không dám đánh lớn, nên chỉ thu được "thắng lợi hạn chế" chăng" Chúng tôi không nghĩ như vậy, nếu coi thắng lợi hạn chế có nghĩa là không hạ được Milosevic. Sự thật cuộc tấn công của NATO đã có bài bản rất rõ rệt, chẳng cần là một chuyên gia chiến lược cũng nhìn thấy. Giai đoạn vài ngày đầu là triệt hạ nanh vuốt kháng cự không chiến, phá hết mọi hệ thống phòng không của Nam Tư để Không lực NATO tự do đánh giai đoạn hai: phá nát quân lực, hệ thống chỉ huy và cơ sở quân sự của Nam Tư. Kế đó là đánh các mục tiêu kinh tế và hạ tầng cơ sở. Đến lúc này nếu nhìn kỹ người ta thấy gọng kìm xiết lại dần Milosevic.
Những tài sản riêng tư và cơ sở kinh doanh của gia đình Milosevic cùng thuộc hạ đã bị tiêu diệt có hệ thống. Dù hòa bình có tái lập, Milosevic khó lòng lấy lại những gì đã mất, tay trắng trắng tay. Còn quyền lực của Milosevic thì sao" Chế độ chính trị của Nam Tư có cái vỏ dân chủ là Tổng Thống và Quốc hội do dân bầu, và chế độ có đảng đối lập là đảng Dân Chủ, nhưng quyền lực thật sự của Tổng Thống Milosevic dựa trên tinh thần dân tộc cực đoan của người Serb, mà cốt lõi là quân đội. Mọi chủ nghĩa cực đoan, dù cực đoan tả phái giáo điều cộng sản hay hữu phái dân tộc chủ nghĩa sô-vanh, đều bắt buộc phải nẩy sinh từ sức mạnh của súng, đứng đầu là các tướng lãnh trong quân đội. Nhưng khi sức mạnh quân đội bị bẻ gẫy, ý chí cực đoan đó cũng tan biến dần.
Sau 73 ngày bị oanh tac dữ dội, quân đội Nam Tư đã thiệt đến 15,000 quân chết và bị thương, súng ống chiến cụ tan tành, cái cực đoan trong quân đội Nam Tư tự nhiên biến mất để chỉ còn lại tinh thần dân tộc thuần túy. Đây là một sự thức tỉnh ngoạn mục nhất, trừ một thiểu số ngoan cố quân đội Nam Tư đã thấy đâu là thực tế.
Khi các tướng lãnh Nam Tư đến họp với các tướng lãnh NATO ở Macedonia, đó không phải để thương thuyết mà chỉ để nhận lãnh những chỉ thị phải rút quân ra theo những con đường nào, phải đem theo các chiến cụ nào còn, và phải rút hết các lực võ trang từ quân chính quy đến dân quân, từ cảnh sát đến các lực lượng an ninh chìm. Nhận lệnh như vậy chỉ là một sự đầu hàng không hơn không kém.
Liệu quân đội Nam Tư có đảo chính lật đổ Milosevic hay không" Rất có ít hy vọng việc này xẩy ra, bởi vì bộ Tư lệnh quân đội Nam Tư được tổ chức theo kiểu quân đội cộng sản thời trước nên mọi hệ thống chỉ huy đều bị kiểm soát chặt chẽ. Vả lại trước khi đương đầu với NATO, Milosevic đã loại trừ mọi mầm mống chống đối trong quân đội. Về chính trị, đảng Cấp tiến cực đoan tuyên bố không còn ủng hộ Milosevic, và đảng Dân Chủ đối lập đặt vấn đề trách nhiệm: Ai đã làm đất nước tan hoang" Tuy vậy các thế lực chính trị không làm được chuyện thay đổi một khi Milosevic còn nắm quân đội, ít ra ngay trong lúc này.
Đất nước Nam Tư đã tan nát, điện không có, nhiên liệu đã cạn, lấy gì sưởi ấm trong mùa đông này" Thực phẩm hết, dân sẽ đói nếu không có tiếp tế từ bên ngoài. Thế nhưng nếu Milosevic còn ngồi ghế Tổng Thống, đừng hòng các nước NATO hay các nước giầu G-7 cứu viện. Áp lực này mới thật ghê gớm. Nó sẽ thúc đẩy dân Nam Tư phải tự giải quyết vấn đề nội bộ của họ.
Trong khi chờ đợi bà Louise Arbour, chánh công tố Tòa án quốc tế xử tội phạm chiến tranh, đã yêu cầu bộ Tư pháp Nam Tư bắt giữ Milosevic theo đúng trát truy nã của Tòa. Không ai tin việc này sẽ xẩy ra, nhưng ít nhất nó cũng nhắc nhở tương lai dân tộc Serb không mấy sáng sủa nếu họ tiếp tục để cho một người bị Tòa quốc tế lên án lãnh đạo họ.
Một thành công hạn chế không có nghĩa là một thành công dậm chân tại chỗ. Nó chỉ là bước đầu của một thắng lợi không đổ máu.
Chớ còn gì nữa" Không lẽ đánh nhỏ mà mong thu được thắng lớn" Chân lý cổ như Trái Đất này đã quá nhàm, ai nói cũng được. Nhưng tôi cũng muốn từ lập luận này đặt ra một vài câu hỏi. Thế nào là thắng lớn" Hiển nhiên mục tiêu chính yếu của NATO là nhằm lật đổ Milosevic. Muốn được vậy là phải đánh lớn, không hạn chế, dùng quân bộ chiến đánh vào Nam Tư, chiếm từng tấc đất để rồi sau cùng tiến vào thủ đô và bắt giam Milosevic.
Một bài bản như vậy là vô kế khả thi, không có kế hoạch nào làm được. Tại sao vậy" Chưa kể đến những phản ứng của dư luận quốc tế, hãy nói đến một vài lý do thực tế nhất. Đánh như vậy là tốn người tốn của. Cái gì chớ vừa mất tiền vừa chẩy máu, nhất định dân Mỹ sẽ không chịu và trong các nước Tây Âu cũng có sự chống đối quyết liệt, làm hàng ngũ NATO rạn nứt. Vẫn biết Nam Tư là một nước nhỏ, dân số chỉ hơn 10 triệu, với sức mạnh của NATO chiến thắng là chuyện quá dễ, nhưng chiếm đóng Nam Tư rồi là kẹt, bởi vì NATO lãnh trách nhiệm nuôi một nước kinh tế đã nát bấy, hạ tầng cơ sở đổ bể, mọi phương tiên sản xuất tiêu tan. Cảnh nuôi báo cô viện trợ sẽ kéo dài cả chục năm và việc giữ yên ổn định chính trị xã hội sẽ vô cũng phức tạp cho quân chiếm đóng. Thắng lớn như vậy là lãnh quả tạ vậy.
NATO không dám đánh lớn, nên chỉ thu được "thắng lợi hạn chế" chăng" Chúng tôi không nghĩ như vậy, nếu coi thắng lợi hạn chế có nghĩa là không hạ được Milosevic. Sự thật cuộc tấn công của NATO đã có bài bản rất rõ rệt, chẳng cần là một chuyên gia chiến lược cũng nhìn thấy. Giai đoạn vài ngày đầu là triệt hạ nanh vuốt kháng cự không chiến, phá hết mọi hệ thống phòng không của Nam Tư để Không lực NATO tự do đánh giai đoạn hai: phá nát quân lực, hệ thống chỉ huy và cơ sở quân sự của Nam Tư. Kế đó là đánh các mục tiêu kinh tế và hạ tầng cơ sở. Đến lúc này nếu nhìn kỹ người ta thấy gọng kìm xiết lại dần Milosevic.
Những tài sản riêng tư và cơ sở kinh doanh của gia đình Milosevic cùng thuộc hạ đã bị tiêu diệt có hệ thống. Dù hòa bình có tái lập, Milosevic khó lòng lấy lại những gì đã mất, tay trắng trắng tay. Còn quyền lực của Milosevic thì sao" Chế độ chính trị của Nam Tư có cái vỏ dân chủ là Tổng Thống và Quốc hội do dân bầu, và chế độ có đảng đối lập là đảng Dân Chủ, nhưng quyền lực thật sự của Tổng Thống Milosevic dựa trên tinh thần dân tộc cực đoan của người Serb, mà cốt lõi là quân đội. Mọi chủ nghĩa cực đoan, dù cực đoan tả phái giáo điều cộng sản hay hữu phái dân tộc chủ nghĩa sô-vanh, đều bắt buộc phải nẩy sinh từ sức mạnh của súng, đứng đầu là các tướng lãnh trong quân đội. Nhưng khi sức mạnh quân đội bị bẻ gẫy, ý chí cực đoan đó cũng tan biến dần.
Sau 73 ngày bị oanh tac dữ dội, quân đội Nam Tư đã thiệt đến 15,000 quân chết và bị thương, súng ống chiến cụ tan tành, cái cực đoan trong quân đội Nam Tư tự nhiên biến mất để chỉ còn lại tinh thần dân tộc thuần túy. Đây là một sự thức tỉnh ngoạn mục nhất, trừ một thiểu số ngoan cố quân đội Nam Tư đã thấy đâu là thực tế.
Khi các tướng lãnh Nam Tư đến họp với các tướng lãnh NATO ở Macedonia, đó không phải để thương thuyết mà chỉ để nhận lãnh những chỉ thị phải rút quân ra theo những con đường nào, phải đem theo các chiến cụ nào còn, và phải rút hết các lực võ trang từ quân chính quy đến dân quân, từ cảnh sát đến các lực lượng an ninh chìm. Nhận lệnh như vậy chỉ là một sự đầu hàng không hơn không kém.
Liệu quân đội Nam Tư có đảo chính lật đổ Milosevic hay không" Rất có ít hy vọng việc này xẩy ra, bởi vì bộ Tư lệnh quân đội Nam Tư được tổ chức theo kiểu quân đội cộng sản thời trước nên mọi hệ thống chỉ huy đều bị kiểm soát chặt chẽ. Vả lại trước khi đương đầu với NATO, Milosevic đã loại trừ mọi mầm mống chống đối trong quân đội. Về chính trị, đảng Cấp tiến cực đoan tuyên bố không còn ủng hộ Milosevic, và đảng Dân Chủ đối lập đặt vấn đề trách nhiệm: Ai đã làm đất nước tan hoang" Tuy vậy các thế lực chính trị không làm được chuyện thay đổi một khi Milosevic còn nắm quân đội, ít ra ngay trong lúc này.
Đất nước Nam Tư đã tan nát, điện không có, nhiên liệu đã cạn, lấy gì sưởi ấm trong mùa đông này" Thực phẩm hết, dân sẽ đói nếu không có tiếp tế từ bên ngoài. Thế nhưng nếu Milosevic còn ngồi ghế Tổng Thống, đừng hòng các nước NATO hay các nước giầu G-7 cứu viện. Áp lực này mới thật ghê gớm. Nó sẽ thúc đẩy dân Nam Tư phải tự giải quyết vấn đề nội bộ của họ.
Trong khi chờ đợi bà Louise Arbour, chánh công tố Tòa án quốc tế xử tội phạm chiến tranh, đã yêu cầu bộ Tư pháp Nam Tư bắt giữ Milosevic theo đúng trát truy nã của Tòa. Không ai tin việc này sẽ xẩy ra, nhưng ít nhất nó cũng nhắc nhở tương lai dân tộc Serb không mấy sáng sủa nếu họ tiếp tục để cho một người bị Tòa quốc tế lên án lãnh đạo họ.
Một thành công hạn chế không có nghĩa là một thành công dậm chân tại chỗ. Nó chỉ là bước đầu của một thắng lợi không đổ máu.
Gửi ý kiến của bạn