Hỏi (Bà Lâm T T Lan): Cách đây hơn 3 tuần lễ, sau khi ăn cơm trưa, con của tôi đã cho biết là bạn của cháu nhờ cháu giúp để dọn nhà. Thế là cháu lái xe đi.
Cho mãi đến chiều hôm sau cháu mới về đến nhà. Chúng tôi nghĩ rằng chắc là cháu cần phải giúp bạn để sắp xếp đồ đạc, nhưng thực ra cháu đã bị bắt và giữ lại tại đồn cảnh sát cho đến sáng hôm sau về tội đồng lõa ăn cắp.
Cháu kể lại rằng khi cháu lái xe đến nhà của người bạn, thì đã có sẵn một người khác cùng người bạn của cháu đứng chờ. Bạn của cháu đã yêu cầu cháu ở ngoài và đợi họ mang đồ ra xe, còn cháu thì có nhiệm vụ sắp xếp đồ đạc lên xe.
Tất cả đồ đạc đã được bỏ gọn gàng trong các thùng giấy. Thế là cháu đã giúp bạn chuyển tất cả các thùng đồ lên xe van. Sau khi chất xong đồ lên xe, bạn của cháu đã cùng cháu lên xe để đến một địa chỉ khác mà bạn của cháu cho biết là sẽ hướng dẫn đường cho cháu.
Trên đường đi cháu đã bị cảnh sát chận và xét xe. Cảnh sát hỏi cháu là các thùng giấy chứa những gì trong đó. Bạn của cháu đã cho cảnh sát biết chỉ là áo quần. Cảnh sát yêu cầu mở các thùng giấy. Vì bạn của cháu không có biên nhận về số lượng quần áo cùng các túi xách trong các thùng giấy nên họ đã yêu cầu lái xe về đồn cảnh sát gần đó.
Khi về đến đồn, cảnh sát đã đưa cháu cùng người bạn trở lại căn nhà cũ của bạn cháu để họ lục xét, nhưng chỉ là phòng trống, nên họ đã đưa cháu và người bạn trở lại đồn.
Tại đây cháu cùng người bạn đã bị chát vấn. Sau đó cháu bị buộc tội đồng lõa ăn cắp. Sáng hôm sau cháu đã bị đưa ra hầu tòa. Cháu không chịu nhận tội. Hiện cháu được tại ngoại chờ ngày xét xử.
Xin LS cho biết, với tình huống vừa nêu liệu cháu có bị kết tội không" Nếu bị kết tội thì cháu sẽ bị phạt như thế nào" Cháu chưa bao giờ găp rắc rối về pháp luật trước đây.
*
Trả lời: Điều 117 đạo luật Hình Sự 1900 quy định rằng: “Bất cứ ai phạm tội trộm, hoặc bất cứ trọng tội nào theo Đạo Luật này với hình phạt như là tội trộm, sẽ bị tù [tối đa là] 5 năm”. (Whosoever commits larceny, or any inditable offence by this Act made punishable like larceny, shall be liable to imprisonment for five years).
[ Chú thích: conspiracy (tội thông đồng, đồng lõa, âm mưu): Sự thỏa thuận giữa hai hoặc nhiều người nhằm mục đích thực hiện một hành động bất hợp pháp, hoặc thực hiện một hành động hợp pháp bằng những phương cách bất hợp pháp. (An agreement between two or more people for the purpose of committing an unlawful act, or carrying out a lawful act by unlawful means)].
Trong vụ R v. Armstrong [2001] NSWCCA 33. Trong vụ đó, theo lời cáo buộc của công tố viện thì bị cáo đã cùng ba người khác bị đưa ra xét xử về tội “đồng lõa phạm tội cướp” (conspiring to commit robbery).
Vào ngày 20.3.2000 bị cáo và các đồng bị cáo đã bị đưa ra xét xử “đồng lõa phạm tội cướp” và “đồng lõa phạm tội trộm” (conspiring to commit larceny). Trong vụ xét xử đó, bồi thẩm đoàn đã không đưa ra được phán quyết đồng thuận, vì thế bồi thẩm đoàn đã được giải tán mà không đưa ra bất cứ phán quyết nào cả.
“Trong thời gian xét xử đồng bị cáo Walker đã bỏ trốn, và đương sự vẫn còn tại đào khi Thẩm Phán Ainslie-Wallace tuyên án bị cáo vào ngày 14.6.2000.” (During that trial the co-accused Walker absconded and he was still at large when Judge Ainslie-Wallace sentenced the accused on 14 June 2000).
Tội đồng lõa mà bị cáo đã bị cáo buộc là tội đồng lõa để ăn cắp một số lượng thuốc lá lớn vào ngày 17.9.1998 tại Belfield. Các bị cáo đã đặt kế hoạch để đột nhập bằng cách giả dạng là cảnh sát vào nhà để thi hành lệnh lục xét.
Tất cả các bị cáo đã không ngờ rằng, những lời đối thoại giữa họ với nhau đã bị ghi âm. Vì thế, khi họ đến Belfield thì tất cả đều bị bắt giữ.
Tất cả các bị cáo đã không chịu nhận tội đồng lõa phạm tội cướp, mà chỉ nhận tội đồng lõa phạm tội trộm. Cuối cùng công tố viện đã chấp nhận điều này và sửa đổi lại bản cáo trạng.
Tòa cho rằng tội đồng lõa mà bị cáo đã phạm phải là một tội nghiêm trọng, vì để thực hiện được hành động phi pháp này các bị cáo đã dùng một “mẫu trát [lệnh] lục xét giả” (a fake search warrant form).
Họ đã điền vào mẫu lệnh lục xét này, và đã xử dụng súng lục cùng hai tấm thẻ của cảnh sát. Vị thẩm phán tọa xử đã cho rằng đây là tội đồng lõa có tính cách gia trọng vì các bị cáo đã mạo nhận là cảnh sát để “lợi dụng niềm tin mà công chúng đã phó thác cho cảnh” (to play on the trust reposed in police by members of the public).
Cuối cùng vị thẩm phán tọa xử đã tuyên án bị cáo 3 năm tù ở với thời gian thụ hình tối thiểu là 2 năm. Bị cáo bèn kháng án vì bản án quá nặng.
Vào lúc kháng án luật sư của bị cáo đã cho rằng vị thẩm phán tọa xử đã sai lầm khi đánh giá vai trò của bị cáo trong vụ thông đồng này, vì vai trò của bị cáo chỉ là người làm theo mệnh lệnh của đồng bị cáo, tên là Gregory Walker. Tuy nhiên, tòa đã căn cứ vào sự tranh cãi của công tố viện rằng bị cáo cùng với Walker là những “người chủ mưu” (principal).
Luật sư của bị cáo cho rằng nếu xem xét các lời đối thoại thì sẽ thấy được rằng bị cáo không đóng vai trò quyết định trong vụ đồng lõa này, vì bị cáo chỉ làm theo những gì walker chỉ thị cho bị cáo làm.
Tòa cho rằng điều cơ bản của tội đồng lõa là sự thỏa thuận giữa các người cùng âm mưu với nhau, mà không cần phải xem xét đến các hành động được thực hiện bởi mỗi người để quyết định vai trò riêng biệt của những kẻ đồng lõa trong một âm mưu cùng nhau thực hiện.
Tòa Kháng Án đã cho rằng lý do kháng án không thể đứng vững. Bị cáo là một người có tiền án và đang trong thời kỳ phải giữ gìn tánh hạnh, vì thế hành vi vi phạm hình sự của bị cáo có tính cách nghiêm trọng.
Tuy nhiên, tòa đã xét rằng vụ án đã bị bãi bỏ trước đây đã mất gần 10 tuần lễ, nếu bị cáo không chịu nhận tội thì tòa sẽ phải xét xử lại và sẽ mất một thời gian tương tự như thế. Cuối cùng Tòa đã giảm án xuống còn 2 năm 6 tháng tù ở, và phải thụ hình tối thiểu là 1 năm 6 tháng.
Dựa vào luật pháp và phán quyết vừa trưng dẫn, bà có thể thấy được rằng hình phạt được áp dụng cho tội đồng lõa phạm tội trộm là hình phạt tù, với thời gian thụ hình tối đa là 5 năm.
Tuy nhiên, nếu con của bà là người ngay tình, hoàn toàn không hay biết gì về sự việc, và chỉ đến để giúp cho người bạn dọn nhà, thì con của bà có thể sẽ được tòa tha bổng với điều kiện là người bạn của đương sự phải chịu nhận hoàn toàn trách nhiệm thuộc về mình.
Tóm lại, việc con của bà có bị kết buộc về tội trạng mà bà đã nêu trong thư hay không điều đó còn tùy thuộc vào lời khai mà con của bà cũng như người bạn của đương sự đã khai tại cảnh sát cuộc.
Nếu bà còn thắc mắc, xin bà gọi điện thoại cho chúng tôi để được giải đáp tường tận hơn.