Trang Sử Việt: Trương Quyền

(1844 - 1867)

.

     Trương Quyền, còn gọi là Trương Tuệ (hay Huệ) thường gọi là cậu Hai Quyền, thân phụ là Trương Định, nguyên quán huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi. Lúc trẻ luôn tập rèn võ nghệ nên khi trưởng thành dáng dấp ông cứng cáp, nhanh nhẹn và tính tình dũng cảm. Năm 1859, ông 17 tuổi bắt đầu xông pha trận mạc cùng phụ thân kháng chiến chống Pháp.

 .

     Năm 1864, Trương Định tuẫn tiết tại trận Gò Công, Trương Quyền noi gương tiết nghĩa của cha, dẫn quân đến vùng Đồng Tháp Mười và Tây Ninh, lập chiến khu tiếp tục kháng chiến. Mặc dù ông còn trẻ tuổi nhưng về ngoại giao rất uyển chuyển, đã liên kết với lực lượng kháng chiến Thiên Hộ Dương và lực lượng chống Pháp người Khmer do Pokumpo lãnh đạo. Do đó, Nghĩa quân của ông thắng Pháp nhiều trận: Rạch Vinh, Trà Vang (Tây Ninh), Thuận Kiều (Chợ Lớn), Củ Chi, Hóc Môn, Trảng Bàng, Tân An, Oudong (Campuchia), đã gây tiếng vang lớn. 
.

    Ngày 7-6-1866, ông và Pokumpo, phục kích giết sĩ quan Pháp là Larclause và 11 lính Pháp. 

    Ngày 14-6-1886, trận Rạch Vinh (cách Tây Ninh 40 km) đã giết viên đại tá Marchaisse cùng nhiều lính Pháp. 

    Từ những chiến thắng này, Nghĩa quân đã kiểm soát được một vùng rộng lớn giữa hai con sông Vàm cỏ Đông đến Vàm cỏ Tây và từ Xvây-riêng (Campuchia) đến Trảng Bàng (Tây Ninh). 

     .

    Tháng 7 năm 1866, Pôkumpô rút quân về Campuchia chiến đấu, sau đấy bị bắt và bị giết ngày 3-12-1867. 

    Sau khi quân Pháp chiếm ba tỉnh miền Tây Nam kỳ, Nghĩa quân bị thiếu vũ khí và lương thực, bị khó khăn phải rút vào rừng sâu ở Suối Giây (phía bắc Tây Ninh). Ngày 28-7-1867, quân Pháp tấn công vào Suối Giây. Ông cùng Nghĩa quân kháng cự quyết liệt. Tướng trẻ 23 tuổi lẫm liệt hy sinh tại trận!. 

.

.

Nguyễn Lộc Yên