Theo luật bầu cử hiện hành ở California, hai chức vụ dân biểu liên bang và dân biểu tiểu bang phải qua hai vòng bầu, sơ bộ và chung kết. Sau vòng sơ bộ, hai người nhiều phiếu nhất, bất luận số phiếu là bao nhiêu sẽ vào vòng bầu chung kết vào ngày Thứ Ba, 8 Tháng Mười Một.
Còn hai chức vụ chánh án và giám sát viên thì khác. Trong vòng sơ bộ, nếu có một ứng cử viên nào đạt trên 50% số phiếu, người đó đương nhiên thắng cử, và không cần phải bầu nữa. Nếu không ai đạt được trên 50% số phiếu, hai người nhiều phiếu nhất sẽ tranh cử trong vòng bầu chung kết.
Cho tới nay, Chánh Án Cheri Phạm xem như tái đắc cử nhiệm kỳ thứ nhì, kéo dài sáu năm, vì không có ai ra tranh chức này với bà. Hồi năm 2010, bà lần đầu tiên đắc cử chức chánh án trong vòng sơ bộ, không có đối thủ.
Chức giám sát viên (Supervisor) Địa Hạt 1, Orange County, cuộc tranh cử có vẻ hấp dẫn nhứt. Ứng cử viên chức này có bốn vị. Hai người Mỹ gốc Viêt: Ông Andrew Đỗ đương nhiệm tái ứng cử và Ô Phát Bùi đương kiêm Nghị viên Garden Grove là thành phố nhiều người gốc Việt định cư nhứt và Ông cũng là Chủ Tịch Cộng đồng Người Việt Quốc gia Nam California ở Little Saigon. Bên cạnh còn có hai ứng cử viên nữa là Nghị Viên Santa Ana Michele Martinez, người gốc Hispanic thuộc đảng Dân Chủ và ông Steve Rocco, cựu ủy viên Hội Đồng Giáo Dục Học Khu Orange. Địa Hạt 1 bao gồm một phần hoặc toàn bộ các thành phố Santa Ana, Westminster, Garden Grove, Fountain Valley, và Midway City. Little Saigon nằm trong địa hạt này.
Tháng 4 tới rồi, cuộc bầu cử vòng một vào Thứ Ba 7 tháng Sáu đã sát một bên so với cuộc tranh cử thường phải tổ chức, vận động mất khá nhiều thời gian. Nhứt là như cuộc tranh cử Giám sát viên gây cấn, 4 ứng cử viên, với một địa hạt bao gồm gần 5 thành phố.
Song song với cuộc bầu cử địa phương, còn có cuộc vận động tranh cử tổng thống, rất quan trọng 4 năm một lần. Ngoài ra cũng có cuộc vận động bầu Quốc Hội Liên Bang (Hạ Viện cần khoảng 435 người, 1/3 Thượng Viện) của chánh quyền liên bang. Cũng bầu luôn nhiều Quốc Hội, Thống Đốc các tiểu bang nữa.
Cuộc vận động tranh cử trên truyền thông đại chúng đã ì xèo; các báo Mỹ; đài phát thanh, phát hình Mỹ hốt bạc mỏi tay, khán thính giả xem mệt nghỉ. Cử tri Mỹ gốc Việt tuy là khối cử tri thiểu số nhưng qua nhiều cuộc bầu cử liên bang, tiểu bang và địa phương đã tạo ra một bí quyết, một chiếu thức biến số phiếu tuy thiểu số thành giọt nước tràn ly đắc cử, thành ra số phiếu ấy quí như vàng. Các bộ tham mưu tranh cử thấu triệt tác dụng này nên thường dồn phương tiện vào những tiểu bang gọi là bản lề đắc cử, dù những tiểu bang ấy ít dân, ít cử tri quần chúng và cử tri đoàn, thua xa các đại bang như California. Ví như tiểu bang Cali đông dân nhứt nước Mỹ, nhưng là thành trì của Đảng Dân Chủ, nên đảng Cộng Hoà không dồn tiền của tranh cử xuống đây vì khó mà cao phiếu hơn Dân Chủ. Còn Dân Chủ cũng không dồn tiền của xuống Cali vì yên trí lớn là sẽ nhiều phiếu hơn Cộng Hoà. Đó là tác dụng giọt nước tràn, hiệu ứng bản lề đắc cử khi vận dụng khối cử tri thiểu số.
Tại Little Saigon, người Mỹ gốc Việt là một sắc tộc thiểu số trong khối người Mỹ gốc Á châu, và càng thiểu số hơn so với khối cử tri người Mỹ Trắng, Mỹ Đen, Mỹ La tinh. Nhưng số ứng cử viên Mỹ gốc Việt đắc cử vào các Thượng, Hạ Viện Cali, Hội Đồng Thành phố, Hội Đồng Giáo dục, Hội đồng giám sát Quận Cam nhiều, chánh án tỷ lệ cao so với các ứng cử viên khối đa số. Dù ứng cử viên gốc Việt ra hơi nhiều, khối phiếu gốc Việt có bị chia một phần nào. Nhưng đó cũng có cái hay, dễ cho cử tri so sánh, chọn mặt gởi vàng, bầu đúng cử xứng.
Còn non hai tháng nửa là bầu cử vòng 1 vào ngày Thứ Ba 7 tây, tháng Sáu, năm 2016 bích chương, biểu ngữ tranh cử của người Mỹ gốc Việt, nhứt là của hai ứng cử viên Giám sát viên Andrew Đỗ và Phát Bùa xanh, đỏ, trắng, họ tên Mỹ Việt đầy đường, đầy TV, vang vọng trên phát thanh vui như chợ Tết. Cử tri Mỹ gốc Việt theo dõi, suy đi nghĩ lại, chọn mặt gởi vàng. Thành tích đấu tranh cho tự do, dân chủ, nhân quyền VN, tức là chống CS vẫn là ưu tiên chọn lựa của đa số cử tri gốc Việt.
Cử tri gốc Việt được tiếng tốt là cử tri đi bầu tỷ lệ cao. Cử tri gốc Việt có truyền thống sử dụng ngón võ bí truyền, sử dụng lá phiếu absentee ballot, bỏ phiếu bằng thư. Nhờ vậy tỷ lệ đi bầu cao. Gia đình, bè bạn, đơn vị này, thành phố kia nhắc nhở nhau, giới thiệu, ứng cử viên người Mỹ gốc Viêt đáng tin cậy để dồn phiếu. Cái kiểu vận động này rất thân thiết, có hồn, có tình, có nghĩa đáng tin cậy, mà rất ít tốn kém. Nên rất ép phê, nhứt là đối với cử tri trẻ quá bận bịu làm ăn, ít chú ý tới bầu cử.
Trở lại vai trò của khối cử tri thiểu số. Mỹ là một hiệp chủng quốc, một xã hội đa văn hóa, đa sắc tộc. Người Mỹ gốc Phi Châu, gốc Á châu, gốc Latino, gốc Da Đỏ thuộc khối thiểu số và người Mỹ Da Trắng là khối đa số. Khối cử tri thiểu số, tiếng thì nói thiểu số, nhưng vô cùng quan trọng trong các cuộc bầu cử liên bang theo nguyên tắc mỗi người dân cử tri một lá phiếu. Nhứt là trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ bốn năm một lần, tòan quốc bầu, cử tri đảng này, kia, hay không đảng nào có quyền bầu cho ứng cử viên đảng khác vì đây là cuộc phổ thông đầu phiếu.
Người Mỹ gốc Việt thuộc khối thiểu số người Mỹ gốc Á châu. Theo thăm dò cho biết trong 10 năm thôi, dân số của khối thiểu số này tăng 46% và bây giờ có hơn 17 triệu người trên nước Mỹ. Lake Research cho biết trong cuộc bầu cử 2008, người Mỹ gốc Á chiếm 2% số cử tri, và 48% đi bầu, coi như là khối cử tri mẫn cán nhứt, đi bầu tỷ lệ cao nhứt..
Riêng tại tiểu bang California, nơi người Mỹ gốc Việt trong khối người Mỹ gốc Á châu, theo khảo sát của Giáo Sư Junn, số lượng cử tri Mỹ gốc Á Châu chiếm 13% tổng số những người đi bầu cử của California.
Thiểu số ngày này đã hòa nhập sâu sát vào dòng chánh chánh trị của xã hội Mỹ, không coi đảng chánh trị là phương tiện tạo thế đứng nữa. Cử tri sắc tộc quyết định lá phiếu theo quyền lợi thiết thực của cá nhân, gia đình và cộng đồng của mình. Như người Mỹ gốc Việt coi chánh nghĩa đấu tranh cho tự do, dân chủ, nhân quyền VN quan trọng hơn tính đảng Dân Chủ, Cộng Hòa hay không đảng nào cả. Nhưng điều quan trọng nhứt, là ghi danh cử tri, là đi bầu, bầu sớm, bầu bằng thơ, bầu tại phòng phiếu, chánh quyền tạo mọi dễ dàng cho dân chúng bầu, bầu càng đông, chánh quyền càng dân chủ, càng thêm chánh nghĩa./.(Vi Anh)
- Từ khóa :
- Little Saigon
- ,
- Mỹ
- ,
- Orange County
- ,
- Los Angeles
- ,
- California
- ,
- Fountain Valley
- ,
- Garden Grove
- ,
- Westminster
- ,
- Santa Ana
Ý kiến bạn đọc
01/04/201623:22:46
Nga Thanh Mai
Khách
Ong Bui Phat Ra tranh cu ,Và se co tuong DUC TRAN HUNG DAO Lon hon ,Little SAIGON se khong Bao gio co chuyen doan ket ! that dang buon cho the he tre !!!